လန်နာ နိုင်ငံတော်
လန်နာ သည် ၁၃ ရာစုနှောင်းပိုင်းမှ ၁၈ ရာစုနှောင်းပိုင်းအထိ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ မြောက်ဘက်တောင်တန်းဒေသတွင် တည်ရှိခဲ့သော ရှေးဟောင်းနိုင်ငံတစ်ခု၏ အမည်ဖြစ်သည်။
| လန်နာ ဘုရင့်နိုင်ငံတော် | |
|---|---|
 အမှတ်တံဆိပ်
| |
 | |
| လက်ရှိအခြေအနေ | တောင်ငူအင်ပါယာ၏အစိတ်အပိုင်း (၁၅၅၈–၁၇၇၅) |
| မြို့တော် | ချင်းမိုင်မြို့ |
| ရုံးသုံး ဘာသာစကားများ |
|
| Spoken languages | ယွန်း, ရှမ်း, ထိုင်း |
| ကိုးကွယ်မှု | ထေရဝါဒဗုဒ္ဓဘာသာ |
| အစိုးရ | Mandala kingdom |
| ငွေကြေး | Cowries[၁] |
၁၄ နှင့် ၁၅ ရာစုများအတွင်း လန်နာနိုင်ငံသည် ယဉ်ကျေးမှုနှင့် နိုင်ငံရေးအရ ထွန်းကားခဲ့သည်။ လန်နားဘုရင်များသည် ဒေသတွင်းနိုင်ငံများဖြစ်သည့် လင်းဇင်းပြည် နှင့် Dai Viet (ဗီယက်နမ်) အပါအဝင် အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများနှင့် သံတမန်ဆက်ဆံရေး ဆက်ဆံရေးကို ထူထောင်ခဲ့သည်။
၁၆ ရာစုတွင် လန်နာနိုင်ငံသည် အထူးသဖြင့် ဗမာနိုင်ငံ (မြန်မာ) မှ ဒေသဆိုင်ရာ အင်အားကြီးများ၏ ကျူးကျော်မှုနှင့် ဖိအားများကို ကြုံတွေ့ခဲ့ရသည်။ ၁၈ ရာစုတွင် စစ်ပွဲများနှင့် နိုင်ငံရေး သဘောတူညီချက်များ ဆက်တိုက်ရပြီးနောက် လန်နာကို Siam (ထိုင်း) မှ သိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။။[၂]
ယနေ့ခေတ်တွင် လင်္ကာနိုင်ငံတော်၏ အမွေအနှစ်များကို ၎င်း၏ သမိုင်းဝင်နေရာများ၊ ဘုရားကျောင်းများနှင့် ထူးခြားသော ယဉ်ကျေးမှု ဓလေ့ထုံးတမ်းများဖြင့် ထိန်းသိမ်း စောင့်ရှောက်ထားဆဲဖြစ်သည်။ လန်န ၏ သမိုင်းဝင်မြို့တော် ချင်းမိုင်သည် အရေးပါသော ယဉ်ကျေးမှုအချက်အချာနှင့် ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသည်များ လာရောက်လည်ပတ်သည့် နေရာတစ်ခုအဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိနေပါသည်။
ဗမာတို့၏ လွှမ်းမိုးမှု
[ပြင်ဆင်ရန်]၁၅ရာစုနှောင်းပိုင်းမှစ၍ လန်နာနိုင်ငံသည် မြန်မာဘုရင်လက်အောက်ခံ ရှမ်းနယ်များနှင့် နီးကပ်စွာတည်ရှိသည်။ မန္တလေးမြို့ကို ဗဟိုထားသော ဗမာအင်ပါယာအဖွဲ့အစည်းများ၏ သက်ရောက်မှုအောက်တွင် တဖြည်းဖြည်းဝင်လာခဲ့သည်။ ပုဂံခေတ်မှစ၍ ဗမာနှင့် လန်နာတို့သည် ယဉ်ကျေးမှု၊ ဘာသာရေးနှင့် နယ်စပ်ရောင်းဝယ်မှုတို့ဖြင့် ဆက်သွယ်နေကြပြီး ထိုသက်ဆိုင်မှုသည် ခေတ်အဆက်ဆက် တိုးတက်လာခဲ့သည်။[၃]
၁၆ရာစုအတွင်းတွင် ဗမာအင်ပါယာကို တိုးချဲ့သည့်အခါ လန်နာသည် ဗမာ၏ အုပ်ချုပ်မှုအောက်သို့ ဝင်သွားခဲ့ပြီး ချင်းမိုင်မြို့ကို ဗမာဘုရင့်တပ်ဖွဲ့များက ထိန်းချုပ်ခဲ့သည်။ ထိုအချိန်အတွင်း လန်နာသည် ဗမာအာဏာအောက်ရှိ နယ်မြေတစ်ခုအဖြစ် ဖြစ်လာခဲ့သည်။[၄]
အလောင်းဘုရားလက်ထက် (၁၈ရာစု) အထိ လန်နာသည် တခါတရံ သီးခြားလွတ်လပ်ခဲ့သော်လည်း ဗမာအင်ပါယာ၏ သက်ရောက်မှုနှင့် စစ်ရေးထိန်းချုပ်မှုအောက်တွင် တည်ရှိခဲ့သည်။ လန်နာနိုင်ငံအတွင်းတွင် ဗမာဘာသာ၊ ဗမာအုပ်ချုပ်မှုစနစ်များနှင့် ဗုဒ္ဓဘာသာဆိုင်ရာ အစဉ်အလာများ ဝင်ရောက်သက်ရောက်ခဲ့သည်။ ထိုသက်ရောက်မှုများသည် ယနေ့ထိ မြန်မာ-လန်နာယဉ်ကျေးမှုဆက်နွယ်မှုအဖြစ် ထင်ရှားနေဆဲဖြစ်ပြီး မြန်မာ့ယဉ်ကျေးမှုများ လွှမ်းမိုးနေစဲဖြစ်သည်။[၅]
အကိုးအကား
[ပြင်ဆင်ရန်]- ↑ Wicks 1992, pp. 168–170.
- ↑ Roy၊ Edward Van (2017-06-29)။ Siamese Melting Pot: Ethnic Minorities in the Making of Bangkok (အင်္ဂလိပ်ဘာသာစကားဖြင့်)။ ISEAS-Yusof Ishak Institute။ ISBN 978-981-4762-83-0။
- ↑ Harvey, G. E. (1925). History of Burma: From the Earliest Times to 10 March 1824. London: Frank Cass & Co. Ltd.
- ↑ Wyatt, David K. (2003). Thailand: A Short History. Yale University Press.
- ↑ Lieberman, Victor B. (2003). Strange Parallels: Southeast Asia in Global Context, c. 800–1830, Volume 1: Integration on the Mainland. Cambridge University Press.