ဗဟိုခွာအား

ဗဟိုခွာအား (အင်္ဂလိပ်: Centrifugal force) ဆိုသည်မှာ နယူတန်၏ ရွေ့ခြားခြင်းဆိုင်ရာ မူဘောင်များတွင်ပါဝင်သော အီနားရှားအား  inertial force တစ်မျိုးဖြစ်သည်။ သတ်မှတ်ထားသည့် လှည့်ပတ်အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုအတွင်း (rotating reference frame) ပါဝင်သော အရာအားလုံး၏ ဗဟိုမှ ဝေးရာသို့ သွားမြဲသွားလိုသော အားကို ဗဟိုခွာအားဟုခေါ်သည်။

ဗဟိုခွာအားကို သွေးရည်ကြည်လှည့်စက်များ၊ ကားလမ်း ရထားလမ်း အကွေ့များ၊ အရှိန်ထိန်းစက်များမှ အစပြု၍ ဂြိုဟ်ပတ်လမ်းများ တွက်ချက်ခြင်းအထိ အမျိုးမျိုး အသုံးပြုကြသည်။

နိဒါန်း

ဗဟိုခွာအားသည် ပြင်ပသို့သက်ရောက်သောအားဖြစ်ပြီး မူလသက်မှတ်ထားသောအဖွဲ့အစည်း၏ မူဘောင်များ inertial frame of reference. အတွင်း တိုင်းတာ မတွေ့နိုင်ပေ။

ဆိုလိုသည်မှာ အရာဝတ္ထုများ၏ တည်နေရာများ ရွေ့လျားခြင်းများကို ဖော်ပြရာတွင် သက်မှတ်ထားသော မူဘောင်များအရသာ ဖော်ပြ၍ရသည်။  အလွန်လျင်မြန်စွာသွားနေသောကားအတွင်း အချင်းချင်း ပစ်သော ခဲလုံး၏ အားတွင် ကား၏ ရွေ့လျားနှုန်းကို ထည့်တွက်စရာမလိုပေ။ ထိုကားပေါ်မှ လမ်းဘေးတွင်ရပ်နေသောလူတစ်ယောက်အား ခဲဖြင့်ပစ်ရာတွင် ကား၏ ရွေ့လျားနှုန်းအားထည့်တွက်ရပေမည်။ ထိုကားပေါ်မှ ကမ္ဘာ၏ အပြင်ဘက်မှ လူကိုပစ်ပါက ကမ္ဘာ၏ ရွေ့လျားနှုန်းကိုပါထည့်တွက်ရမည်ဖြစ်သည်။ 

ထို့ကြောင့် ကားပေါ်တွင် ကား၏ ရွေ့လျားနှုန်းမပါဝင်သကဲ့သို့ ဗဟိုခွာအားသည်လဲ မူလမူဘောင်များအတွင်း တိုင်တာမတွေ့နှိုင်ပေ။

In an inertial frame, an object that has no forces acting on it travels in a straight line, according to Newton's first law. When measurements are made with respect to a rotating reference frame, however, the same object would have a curved path, because the frame of reference is rotating. If it is desired to apply Newton's laws in the rotating frame, it is necessary to introduce new, fictitious, forces to account for this curved motion.

The concept of the reactive centrifugal force is sometimes used in mechanics and engineering. It is sometimes referred to as just centrifugal force rather than as reactive centrifugal force although this usage is deprecated in elementary mechanics.

အခြားလေ့လာစရာများ

• Centrifugal mechanism of acceleration
• Equivalence principle
• Folk physics
• Lamm equation
• Lagrangian point
• Balancing of rotating masses