ပံ့သကူ
ပံ့သကူ (အသံထွက်: /ပန့်သှဂူ/ ) ကို ပါဠိဝေါဟာရဖြင့် ပံသုကူလ[၁] ဟုခေါ်ဆိုကာ စွန့်ပစ်ထားသည့် သင်္ဃန်း ဟူ၍ အနက်ရရှိသည်။[၂]
ယင်း သင်္ကန်းကို- လမ်း, သုသာန်, အမှိုက်ပုံ စသည်တို့တွင် တစ်စုံတစ်ခုသော အရပ်ဝယ် မြေမှုန့်တို့၏ မြင့်မောက်ခြင်းကဲ့သို့ မို့မောက်မြင့်တက်စွာ တည်ရှိသောကြောင့်၎င်း, မြေမှုန့်ကဲ့သို့ စက် ဆုပ်ဖွယ် ဖြစ်သောကြောင့်၎င်း “ပံသုကုလ = ပံသုကူ”ဟု ခေါ်ဆိုရသည် [၆]၊ ပံသုကူသင်္ကန်းသည် တန်ဖိုးနည်းခြင်း ရလွယ်ခြင်း အပြစ်ကင်းခြင်း ဂုဏ်တို့နှင့် ပြည့်စုံသည် [၇]။ [၈]
ပံသုကူသင်္ကန်း ပြုလုပ်ကောင်းသော အဝတ်များ
[ပြင်ဆင်ရန်]- (၁) သင်းချိုင်း၌ စွန့်ပစ်ထားသော အဝတ်၊
- (၂) ဈေးတံခါး၌ စွန့်ပစ် ကျရစ်သော အဝတ်၊
- (၃) ကုသိုလ်ကောင်းမှု လိုလားသူတို့ လမ်း၌ စွန့်ပစ်ထားသော အဝတ်၊
- (၄) အမှိုက်ပုံ၌ စွန့်ပစ်ထားသော အဝတ်၊
- (၅) ကိုယ်ဝန်ဆောင်တို့ သားဖွားသောအခါ ကိုယ်ဝန်အညစ်အကြေးကိုသုတ်၍ ပစ်ထားသော အဝတ်၊
- (၆) ဘုတ်ဆေး သမားတို့သည် (မကျန်းမာသောသူကို) ဦးခေါင်းနှင့်တကွ ရေချိုးပြီးသော် “ကျက်သရေမဲ့သော အဝတ်ဟု သဘောထားကာ စွန့်ပစ် ထားသော အဝတ်၊
- (၇) ရေချိုးဆိပ်၌ စွန့်ပစ်ထားသော အဝတ်၊
- (၈) အသုဘ လိုက်ပို့သောအခါ ဝတ်ဆင်သောအဝတ်ကို “အမင်္ဂလာအဝတ်”ဟု အမှတ်ပြုကာ စွန့်ပစ်ထားသော အဝတ်၊ (သူသေကောင်ကို ဖုံးလွှမ်းထားသည့် သုသာန်မှ ပြန်ယူအပ်သော အဝတ်။ [၉])
- (၉) မီးလောင်စု ရှိ၍ စွန့်ပစ်ထားသော အဝတ်၊
- (၁၀) နွား ဝါးရာ ရှိ၍ စွန်ပစ်ထားသော အဝတ်၊
- (၁၁) ခြစားရာရှိ၍ စွန့်ပစ်ထားသော အဝတ်၊
- (၁၂) ကြွက်ကိုက်ရာရှိ၍ စွန့်ပစ်ထားသော အဝတ်၊
- (၁၃) အနားပြတ်၍ စွန့်ပစ်ထားသော အဝတ်၊
- (၁၄) အမြိတ်အဆာပြတ်၍ စွန့်ပစ် ထားသော အဝတ်၊
- (၁၅) လှေသင်္ဘောဖြင့် သွားသူတို့ ဆိပ်ကမ်း၌ စိုက်ထူဖွဲ့ချည်ထားသော အလံတမ်းခွန်၊ စစ်တိုက်သူတို့ စစ်မြေ ပြင်၌ စိုက်ထူဖွဲ့ချည်ထားသော အလံတမ်းခွန်၊
- (၁၆) တောင်ပို့ကိုပတ်၍ ယစ်ပူဇော်ထားသော အဝတ်၊
- (၁၇) ရဟန်းတို့ စွန့်ပစ် ထားသော အဝတ်သင်္ကန်း၊
- (၁၈) မင်း ဘိသိက်ခံရာ အရပ်၌ စွန့်ပစ်ထားသော အဝတ်၊
- (၁၉) တန်းခိုးဖြင့်ပြီးသော “ဧဟိ-ဘိက္ခု”သင်္ကန်း၊
- (၂၀) လမ်း၌ကျရစ်သော အဝတ်၊ (ခရီးသွားသောသူတို့သည် သူခိုး ဓားပြဘေးကြောင့် ဝတ်ရုံပြီး စွန့်ပစ်ထားသော သင်္ကန်း။ [၁၀]
- (၂၁) လေတိုက်ခတ်၍ အဝေးသို့လွင့်ပါ လာသော အဝတ်၊
- (၂၂) နတ် လှူဒါန်းသော အဝတ် သင်္ကန်း၊
- (၂၃) သမုဒြာလှိုင်းတံပိုးကြောင့် ကမ်း၌တင်နေသော အဝတ်-တို့ ဖြစ်ပေသည်။ [၁၁]။ [၈]
ပံသုကူဓုတင်ဆောင်ပုံ
[ပြင်ဆင်ရန်]ပံသုကူဓုတင်ဆောင် ပုဂ္ဂိုလ်သည် ပြဆိုပြီး ၂၃-မျိုးသော အဝတ်သင်္ကန်းတို့တွင် တစ်မျိုးမျိုးကို ကောက်ယူပြီး ဆွေးမြေ့သည့် အပိုင်းကို ပယ်, ခိုင်ခံ့သည့်အပိုင်းကို ဖွပ်လျှော်ကာ သင်္ကန်းချုပ်၍ ဝတ်ရုံသုံးဆောင် ရသည် [၁၂]။
ပံသုကူဓုတင်ဆောင်လိုသော ပုဂ္ဂိုလ်သည် “ဂဟပတိဒါနစီဝရံ ပဋိက္ခိပါမိ၊ ပံသုကူလိကင်္ဂံ သမာဒိယာမိ = ဒါယကာလက်ရောက် လှူသောသင်္ကန်းကို ပယ်ပါ၏၊ ပံသုကူသင်္ကန်းကို ဆောင်လေ့ရှိသော ပုဂ္ဂိုလ်၏ အကြောင်း အင်္ဂါ “စေတနာ”ကို ဆောက်တည်ပါ၏”ဟု ဆောက်တည်ရသည်။ စကား ၂-မျိုးတွင် တစ်မျိုးမျိုးဖြင့်လည်း ဆောက်တည်ကောင်းသည် [၁၃]။[၈]
ပံသုကူဓုတင်အမျိုးအစားများ
[ပြင်ဆင်ရန်]- ပံသုကူဓုတင်ဆောင်ပုဂ္ဂိုလ်သည် အမြတ်စား “ဥက္ကဋ္ဌ” ပုဂ္ဂိုလ်၊
- အလယ် အလတ် စား “မဇ္ဈိ”ပုဂ္ဂိုလ်၊
- အနိမ့်အညံ့စား “မုဒု” ပုဂ္ဂိုလ်ဟု ၃-မျိုး ၃-စား ရှိသည်။
သင်းချိုင်း စသည်၌ ရည်ညွှန်းငဲ့ကွက်မှုမရှိ “နိရာပေက္ခ” စွန့်ပစ်ထားသည်ကို ကောက်ယူသုံးဆောင်သော ပုဂ္ဂိုလ်သည် ဥက္ကဋ္ဌဓုတင်ဆောင်ပုဂ္ဂိုလ် မည်၏၊
“ရဟန်းများ ကောက်ယူကြလတ္တံ့”ဟု ရည်ရွယ်ကာ စွန့်ပစ်ထားသည်ကို ကောက်ယူ သုံးဆောင်သော ပုဂ္ဂိုလ်သည် မဇ္ဈိမဓုတင်ဆောင် ပုဂ္ဂိုလ်မည်၏၊
မိမိကို ရည်ရွယ်ကာ ခြေရင်း၌ သဒ္ဓါကြည်ဖြူ ပေးလှူစွန့်ပစ်ထားသည်ကို ကောက်ယူသုံးဆောင်သော ပုဂ္ဂိုလ်သည် မုဒုဓုတင်ဆောင် ပုဂ္ဂိုလ်မည်၏ [၁၄]။[၈]
ဘုရားရှင်ကိုယ်တိုင် ပံသုကူကောက်
[ပြင်ဆင်ရန်]မြတ်စွာဘုရားသည် မိဂဒါဝုန်တော၌ ပဌမ ဝါကပ်တော်မူပြီးနောက် ဒေသစာရီ ကြွချီတော်မူရာ ဥရုဝေလတော အရောက်တွင် တစ်နေ့သောအခါ သေနာနိဂုံးသူ ပုဏ္ဏာ မည်သောကျွန်မ ကွယ်လွန်အနိစ္စရောက်၍ ပိုက်ဆံလျော်ဖြင့် ရက်အပ်သောအဝတ်ဖြင့် ရစ်ပတ်လျက် သုသာန်၌ပစ်ထားရာ ကိုယ်တော်တိုင် တပြည်သားခန့်ရှိသော ပိုးလောက်တို့ကို ဖယ်ရှားက ပိုက်ဆံလျော်အဝတ်ကို ပံသုကူ သင်္ကန်းအဖြစ် ကောက်ယူတော်မူသည်[၁၅]။ [၈]
ဝါတော် ၂၀တိုင် ပံသုကူသင်္ကန်းသာ အသုံးပြု
[ပြင်ဆင်ရန်]ဘုရားဖြစ်သည်မှ စ၍ ဝါတော် ၂၀-တိုင်အောင် ဘုရားရှင်နှင့်တကွ ရဟန်းတော်များသည် “ပံသုကူသင်္ကန်း”ကိုသာ ဝတ်ရုံသုံးဆောင်တော်မူကြသည်၊ ဝါတော် ၂၀-ကျော် မှ ဆရာဇီဝက၏ တောင်းပန်လျှောက်ထားမှုကြောင့် “ဂဟပတိစီဝရ”ခေါ် ဒါယကာတို့ လှူဒါန်းသောသင်္ကန်းကို ဝတ်ရုံသုံးဆောင်တော်မူကြသည် [၁၆]။ [၈]
ပံသုကူဓုတင် ဆောင်ခြင်းကြောင့် ရရှိသောအကျိုးများ
[ပြင်ဆင်ရန်]- (၁) “ပံသုကူလစီဝရံ နိဿာယ ပဗ္ဗဇ္ဇာဟူသော ဘုရားရှင်၏ ဩဝါဒ စကားနှင့်အညီ သင်္ကန်းဟူသောမှီရာနိဿယနှင့် လျော်သောအကျင့် ပဋိပတ်ရှိခြင်း၊
- (၂) သင်္ကန်း၌ ရောင့်ရဲခြင်းဟူသော “ပဌမအရိယ ဝံသ”တရား၌ တည်သည်မည်ခြင်း၊
- (၃) စောင့်ရှောက်မှု ဒုက္ခမရှိခြင်း၊
- (၄) သူတစ်ပါး နှင့် မဆက်စပ်သော အသက်မွေးမှုရှိခြင်း၊
- (၅) သူခိုးဘေး မစိုးရိမ်ရခြင်း၊
- (၆) ဝတ်ရုံသုံးဆောင်ရာ၌ တပ်မက်မှု “တဏှာ”မဖြစ်ခြင်း၊
- (၇) ရဟန်းတို့အား လျောက်ပတ်သော ပရိက္ခရာရှိခြင်း၊
- (၈) မြတ်စွာဘုရား ချီးမွမ်းအပ်သော ပစ္စည်းရှိခြင်း၊
- (၉) ကြည်ညိုဖွယ်ကို ဆောင်ခြင်း၊
- (၁၀) အလိုနည်းခြင်း “အပ္ပိစ္ဆတာ”စသော အကျိုးတရား ဖြစ်ပေါ် လာခြင်း၊
- (၁၁) သမထ သမထ ဝိပဿနာ ဟူသော အကျင့်မြတ်ကို တိုးပွါးစေခြင်း၊
- (၁၂) နောက်လာနောက်ပါး တပည့်သားတို့ အတု ယူစေခြင်းတို့ဖြစ်သည် [၁၇] [၈]
ယခုခေတ် ပံသုကူပစ်ခြင်း ဓလေ့
[ပြင်ဆင်ရန်]ပံ့သကူပစ်ခြင်းဟု ဆိုရာ၌ ငွေ၊ သင်္ကန်း၊ အဝတ်စသည်ကို ထိုက်သူယူစေရန်၊ အမှိုက်ပုံလမ်းဘေးတို့၌ စွန့်ပစ်ထားသည် ဟုဆိုလိုပေသည်။ ပုံမှန်အားဖြင့် ပံ့သကူပစ်ပွဲကို တန်ဆောင်မုန်းလပြည့်နေ့ည၌ ပြုလုပ်ကြသည်။
ကိုးကား
[ပြင်ဆင်ရန်]- ↑ ပံသုကူလ (န) [ပံသုကူလ+အ။ ပံသု+ကု+ဥလ+အ] ရထိကသုသာနသင်္ကာရကူဋာဒီနံ ယတ္ထ ကတ္ထစိ ပံသူနံ ဥပရိ ဌိတတ္တာ အဗ္ဘုဂ္ဂတဋ္ဌေန တေသု တေသု ပံသုကူလမိဝါတိ ပံသုကူလံ၊ အထ ဝါ ပံသု ဝိယ ကုစ္ဆိတဘာဝံ ဥလတီတိ ပံသုကူလံ၊ ကုစ္ဆိတဘာဝံ ဂစ္ဆတီတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ ဝိသုဒ္ဓိ၊၁၊၅၇။ ပံသု ဝိယ ကုစ္ဆိတံ ဥလတိ ပဝတ္တတီတိ ဝါ ပံသုကူလံ။ ဝိသုဒ္ဓိ၊ဋီ၊၁၊၈၉။ ပံသုကူလိကင်္ဂလည်း ကြည့်။]
- ↑ Burmese Orthography, Myanmar Language Commission, 1993.
- ↑ (၁) ပံသုကူလာနိပိဓာရေတိ။ ဒီ၊၁၊၁၅၇။ ဒီ၊၃၊၃၄။ မ၊၁၊၃၈၂။ မ၊၂၊၆၊ ၃၆၈။ အံ၊၁၊၅၂၇။ အဘိ၊ ပု။ ၁၆၄။ ပံသုကူလာနီတိ ပထဝိယံ ဆဍ္ဍိတနန္တကာနိ။ ဒီ၊ဋ္ဌ၊၁၊၂၉၃။ မ၊ဋ္ဌ၊၁၊၃၅၀။အံ၊ဋ္ဌ၊၂၊၂၂၁။ အဘိ၊ဋ္ဌ၊၃၊၈၃။ (မ၊၁၊၁၁၁။ အံ၊၁၊၂၄၂။ ပေတ၊ဋ္ဌ၊၁၃၄။)
- ↑ (၂) သစေ ပန သင်္ကာရကူဋာဒီသု ဌပေတိ “ပံသုကူလံ ဂဏှိဿန္တီ”တိ၊ ပံသုကူလဲ အဓိဋ္ဌဟိတွာ ဂဟေတုံ ဝဋ္ဋတိ။ ဝိ၊ဋ္ဌ၊၂၊၂၄၄။ အသာမိကဉှိ ပံသုကူလန္တိ ဝုစ္စတိ။ ပံသုကူလံ အဓိဋ္ဌဟိတွာတိ “အသာမိကံ ဣဒံ”န္တိ သညံ ဥပ္ပါဒေတွာ။ သာရတ္ထ၊၂၊၄၀၁။ (ဝိ၊၁၊၇၂- ၃၊ ၃၀၄။ ဝိ၊၃၊၃၉၄-၅။ ဇာ၊၂၊၁၆၈။ ဝိ၊ဋ္ဌ၊၁၊၃၂၉။ ဝိ၊ဋ္ဌ၊၂၊၂၃၉၊ ၂၄၄၊ ၂၇၁။ ဝိ၊ဋ္ဌ၊၄၊၄၈။ ကင်္ခါ၊၁၆၅။ ဝိ၊သင်္ဂဟ၊၆၆။ ၄၂၂။ ဒီ၊ဋ္ဌ၊၁၊၁၂၀။ ဒီ၊ဋ္ဌ၊၃၊၁၉၉။ ဓမ္မ၊ဋ္ဌ၊၂၊၄၂၀။ ဇာ၊ဋ္ဌ၊၆၊၆၄။ ၇၈။ ဝဇိရ၊၂၃၉၊ ၄၇၁။ သာရတ္ထ၊၂၊၃၁၉။ သာရတ္ထ၊၃၊၉၈။ ဝိမတိ၊၂၊၅၄။ ကင်္ခါ၊ဋီ၊ဟောင်း။၈၄။ ကင်္ခါ၊ဋီ၊သစ်၊၂၀၉၊ ၃၀၄။ သီ၊ဋီ၊သစ်၊၁၊၄၇၄။ အံ၊ဋီ၊၃၊၂၆၂။)
- ↑ (၃) ဒွေ စီဝရာနိ ဂဟပတိကဉ္စ ပံသုကူလဉ္စ။ ဝိ၊၅၊၂၁၄။ ပံသုကူလံ ဇာနိတဗ္ဗံ။ ဒီ၊ဋ္ဌ၊၃၊၁၉၂၊ အံ၊ဋ္ဌ၊၂၊၂၇၇။ ပံသုကူလန္တိ ပံသုကူလစီဝရံ၊ ပံသုကူလလက္ခဏပ္ပတ္တံ စီဝရံ ဇာနိတဗ္ဗန္တိ အတ္ထော။ ဒီ၊ဋီ၊၃၊၂၂၃။ အံ၊ဋီ၊၂၊၂၆၆။ (ဝိ၊၁၊၃၃၇။ ဝိ၊၃၊၃၇၊ ၃၉၄၊ ၄၀၄။ ဝိ၊၅၊၂၄၇။ သံ၊၁၊၄၀၅၊ ၄၂၀။ အံ၊၁၊၃၃၅။ ဣတိဝုတ်၊၂၆၄။ ထေရ၊ ၂၄၈၊ ၃၃၆၊ ၃၅၀-၂။ ထေရီ၊ ၄၁၅။ အပ၊၁၊၁၃၃၊ ၂၃၄။ အပ၊၂၊၅၅-၇၊ ၇၄-၆။ ဝိ၊ဋ္ဌ၊၂၊၂၆၅။ ဝိ၊ဋ္ဌ၊၃၊၃၉၃၊ ၄၀၂။ ဝိ၊ဋ္ဌ၊၄၊၁၈၂။ ဝိ၊သင်္ဂဟ၊၂၅၃။ ဒီ၊ဋ္ဌ၊၁၊၄၁၊ ၃၀၁။ ဒီ၊ဋ္ဌ၊၃၊၁၅၅။ မ၊ဋ္ဌ၊၁၊၁၀၇။ မ၊ဋ္ဌ၊၂၊၇၄။ မ၊ဋ္ဌ၊၃၊၁၅။ သံ၊ဋ္ဌ၊၂၊၁၅၉၊ ၁၈၄-၅၊ ၂၇၃-၄။ အံ၊ဋ္ဌ၊၁၊၁၄၃။ ၂၅၆။ အံ၊ဋ္ဌ၊၂၊၂၇၇-၈။ အံ၊ဋ္ဌ၊၃၊၂၂၇။ ဝိသုဒ္ဓိ၊၁၊၆၁-၂။ ဣတိဝုတ်၊ဋ္ဌ၊၃၀၈။ ထေရ၊ဋ္ဌ၊၁၊၆၈၊ ၃၁၇၊ ၃၄၄-၆။ ထေရ၊ဋ္ဌ၊၂၊၄၄၄-၇-၉။ ထေရီ၊ဋ္ဌ၊၂၄၀။ အပ၊ဋ္ဌ၊၁၊၂၉၆။ အပ၊ဋ္ဌ၊၂၊၆၁၊ ၉၉၊ ၂၈၀။ စူဠနိ၊ဋ္ဌ၊၁၁၀။ ဇာ၊ဋ္ဌ၊၂၊၃၉၈၊ ၄၀၇။ ဝဇိရ၊၂၂၂၊ ၂၇၆၊ ၄၁၃၊ ၄၉၁။ သာရတ္ထ၊၁၊၃၄-၆။ သာရတ္ထ၊၃၊၂၀၇။ ဝိမတိ၊၁၊၁၂။ သီ၊ဋီ၊သစ်၊၁၊၄၆-၇။ သီ၊ဋီ၊သစ်၊၂၊၉၈၊ ၁၁၃။ မ၊ဋီ၊၃၊၁၁၄။ အံ၊ဋီ၊၂၊၂၆၃။ အံ၊ဋီ၊၃၊၁၂၀။
- ↑ (ဝိသုဒ္ဓိ၊၁၊၅၇)
- ↑ (အံ၊၁၊၃၃၅။ ဣတိဝုတ်၊၂၆၄)
- ↑ ၈.၀ ၈.၁ ၈.၂ ၈.၃ ၈.၄ ၈.၅ ၈.၆ တိပိဋကအဘိဓာန် အတွဲ-၁၃
- ↑ ဒီ၊ဋ္ဌ၊၃၊အံ၊ဋ္ဌ၊၂။
- ↑ ဒီ၊ဋ္ဌ၊၃၊အံ၊ဋ္ဌ၊၂။)
- ↑ (ဒီ၊ဋ္ဌ၊၃၊၁၉၂။ အံ၊ဋ္ဌ၊၂၊၂၇၈။ ဝိသုဒ္ဓိ၊၁၊၆၀)
- ↑ (ဝိသုဒ္ဓိ၊၁၊၆၀)
- ↑ (ဝိသုဒ္ဓိ၊၁၊၅၉၊ ၆၀)
- ↑ (ဝိသုဒ္ဓိ၊၁၊၆၁)
- ↑ (ဝိ၊၃၊၃၇။ သံ၊ဋ္ဌ၊၂၊၁၈၄။ ဝိမတိ၊၂၊၉၇)
- ↑ (ဝိ၊၃၊၃၉၂။ ဝိ၊ဋ္ဌ၊၃၊၄၀၁။ သာရတ္ထ၊၂၊၆)
- ↑ (ဝိသုဒ္ဓိ၊၁၊၆၁)။
 | ဤ ဗုဒ္ဓဘာသာနှင့် သက်ဆိုင်သော ဆောင်းပါးမှာ ဆောင်းပါးတိုတစ်ပုဒ် ဖြစ်သည်။ ဖြည့်စွက်ရေးသားခြင်းဖြင့် မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားကို ကူညီပါ။ |