တိုင်းအမျိုးသားဥယျာဉ်

တိုင်းအမျိုးသားဥယျာဉ်
တိုင်းအမျိုးသားဥယျာဉ်*
UNESCO ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်နေရာများ
တည်ရှိသည့် နိုင်ငံ	အိုင်ဗရီကို့စ်
အမျိုးအစား	သဘာဝ
ရွေးချယ်သည့်စံနှုန်း	vii, x
ကိုးကား	195
ဒေသ**	အာဖရိက
	သတ်မှတ်ခြင်း မှတ်တမ်း
စတင်သတ်မှတ်ခြင်း	၁၉၈၂ (ဆဋ္ဌမအကြိမ်)
	* ယူနက်စကိုကမ္ဘာ့အမွေခံစာရင်းတွင် ရေးထိုးထားသောအမည်; ** ယူနက်စကိုမှ ခွဲခြားသတ်မှတ်ထားသောဒေသ

တိုင်းအမျိုးသားဥယျာဉ်
တိုင်းအမျိုးသားဥယျာဉ်
	IUCN category II (အမျိုးသားဥယျာဉ်)
တည်နေရာ	မွန်တက်ဂ်နက်စ်ခရိုင်၊ ဘတ်စ်-ဆက်ဆန်ဒရာခရိုင်, အိုင်ဗရီကို့စ်နိုင်ငံ
ကိုဩဒိနိတ်	5°45′N 7°7′W / 5.750°N 7.117°Wကိုဩဒိနိတ်: 5°45′N 7°7′W / 5.750°N 7.117°W
ဧရိယာ	၃,၃၀၀ km2 (၁,၃၀၀ sq mi)
ဖွဲ့စည်း	August 28, 1972
ဝဘ်ဆိုဒ်	parc-national-de-tai.org

တိုင်းအမျိုးသားဥယျာဉ် သည် အိုင်ဗရီကို့စ်နိုင်ငံရှိ အမျိုးသားဥယျာဉ်တစ်ခု ဖြစ်ပြီး အနောက်အာဖရိကရှိ မိုးသစ်တောများတွင် နောက်ဆုံးကျန်ရှိခဲ့သော မိုးသစ်တောများထဲမှ တစ်ခု ပါဝင်သော ဥယျာဉ်တစ်ခု ဖြစ်သည်။ ထိုဥယျာဉ်အတွင်း ပါရှိသော ဒေသရင်း တိရစ္ဆာန်များ နှင့် ဒေသရင်း အပင်များကြောင့် ယူနက်စကိုမှ ၁၉၈၂ ခုနှစ်တွင် ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်နေရာစာရင်း ၌ ထည့်သွင်းခဲ့သည်။ တိုင်းအမျိုးသားဥယျာဉ်အတွင်းရှိ နို့တိုက်သတ္တဝါ မျိုးစိတ် ၅ ခုမှာ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းရေး သမဂ္ဂမှ အနီရောင် အဆင့် သတ်မှတ်ထားသော မျိုးသုဉ်းရန် စိုးရိမ်ရသည့် အခြေအနေရှိပြီး ၎င်းတို့မှာ ရေမြင်းပု၊ သံလွင်ကိုလိုဘတ်စ် မျောက်၊ ကျားသစ်များ၊ ချင်ပန်ဇီမျောက်ဝံများ နှင့် ဂျန်တင့်န် ဒရယ်ညို တို့ ဖြစ်ကြသည်။ ^[၁]^[၂]^[၃]^[၄]

တိုင်းအမျိုးသားဥယျာဉ်သည် အိုင်ဗရီကို့စ် ကမ်းရိုးတန်းမှ ၁၀၀ ကီလိုမီတာခန့် အကွာတွင်ရှိပြီး လိုင်ဘေးရီးယားနိုင်ငံ နယ်စပ်တွင် ရှိကာ ကာဗယ်လီမြစ် နှင့် ဆက်ဆန်ဒရာမြစ်တို့ ကြားတွင် တည်ရှိသည်။ ဧရိယာ အကျယ်အဝန်းအားဖြင့် ၃,၃၀၀ စတုရန်းကီလိုမီတာရှိပြီး ၃၉၆ မီတာ အထိ ကြားခံနယ်မြေ ၂၀၀ ကီလိုမီတာ ရှိသည်။

တိုင်းသစ်တောထိန်းသိမ်းရေး နယ်မြေသည် ၁၉၂၆ ခုနှစ်တွင် စတင်တည်ထောင်ခဲ့ပြီး ၁၉၇၂ ခုနှစ်တွင် အမျိုးသားဥယျာဉ် အဆင့်သို့ တိုးမြှင့်ခဲ့သည်။ ၁၉၇၈ ခုနှစ်တွင် ယူနက်စကိုမှ ဇီဝရပ်ဝန်းထိန်းသိမ်းရေး နယ်မြေ အဖြစ် သတ်မှတ်ခဲ့ပြီး ၁၉၈၂ ခုနှစ်တွင် ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်နေရာ စာရင်းသို့ ထည့်သွင်းခဲ့သည်။

တိုင်းသစ်တောသည် အီဗိုလာ ဗိုင်းရပ်စ်များ ပေါက်ဖွားရာ သဘာဝ နေရာဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေး အဖွဲ့မှ ထိုထိန်းသိမ်းရေး ဒေသသည် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေဆိပ်ဖြစ်သော အဘစ်ဂျန် နှင့် နီးစပ်သည့် အတွက် စိုးရိမ်ကြောင်း ထုတ်ဖော်ပြောကြားထားသည်။^[၅]

ကိုးကား

↑ McGraw၊ William Scott; Klaus Zuberbühler; Ronald Noë (2007)။ Monkeys of the Tai Forest: An African Primate Community။ Cambridge University Press။ pp. 14–16။ ISBN 0-521-81633-5။
↑ Hexaprotodon liberiensis - Endangered။ IUCN Red List of Endangered Species။ 28 June 2008 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ 2008-03-14 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
↑ Pan troglodytes – Endangered။ IUCN Red List of Endangered Species။ 4 July 2008 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ 2008-03-14 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
↑ Advisory Body Evaluation (PDF)။ UNESCO။ 2008-03-14 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
↑ French၊ Howard W.။ "Hunt for the Creature That Ebola Calls Home"၊ The New York Times၊ November 24, 1996။ 2008-03-14 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။

[1] McGraw၊ William Scott; Klaus Zuberbühler; Ronald Noë (2007)။ Monkeys of the Tai Forest: An African Primate Community။ Cambridge University Press။ pp. 14–16။ ISBN 0-521-81633-5။

[2] Hexaprotodon liberiensis - Endangered။ IUCN Red List of Endangered Species။ 28 June 2008 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ 2008-03-14 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။

[3] Pan troglodytes – Endangered။ IUCN Red List of Endangered Species။ 4 July 2008 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ 2008-03-14 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။

[4] Advisory Body Evaluation (PDF)။ UNESCO။ 2008-03-14 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။

[5] French၊ Howard W.။ "Hunt for the Creature That Ebola Calls Home"၊ The New York Times၊ November 24, 1996။ 2008-03-14 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။

[၁]

[၂]

[၃]

[၄]

[၅]