ဂေါ်ရခါး
ဂေါ်ရခါးများ (အင်္ဂလိပ်: Gurkhas သို့မဟုတ် Gorkhas; /ˈɡɜːrkə, ˈɡʊər-/) တို့သည် မိမိတို့ဘာသာ ဂေါ်ရခါးလီ (အင်္ဂလိပ်: Gorkhali; နီပေါ: गोर्खाली) ဟု ခေါ်ဝေါ်ကြပြီး၊ အိန္ဒိယတိုက်ငယ်မှ ဇာတိဖြစ်သော စစ်သားများဖြစ်ကြကာ အဓိကအားဖြင့် နီပေါနိုင်ငံနှင့် အိန္ဒိယမြောက်ပိုင်းဒေသအချို့တွင် နေထိုင်ကြသည်။[၁][၂]
ဂေါ်ရခါးတပ်ဖွဲ့များတွင် နီပေါလူမျိုးများနှင့် (အိန္ဒိယတွင်) နီပေါစကားပြော အိန္ဒိယလူမျိုးများဖြစ်သော အိန္ဒိယ ဂေါ်ရခါးများ ပါဝင်သည်။ ၎င်းတို့ကို နီပေါစစ်တပ် (၉၆,၀၀၀)၊[၃] အိန္ဒိယစစ်တပ် (၄၂,၀၀၀)၊ ဗြိတိသျှစစ်တပ် (၄,၀၁၀)၊[၄] စင်္ကာပူရှိ ဂေါ်ရခါးတပ်ဖွဲ့၊ ဘရူနိုင်းရှိ ဂေါ်ရခါး အရံတပ်ဖွဲ့၊ နှင့် ကမ္ဘာတစ်ဝန်းရှိ ကုလသမဂ္ဂ ငြိမ်းချမ်းရေးထိန်းသိမ်းရေးတပ်ဖွဲ့များနှင့် စစ်မြေပြင်များအတွက် စုဆောင်းခန့်အပ်သည်။[၅] အဆိုပါ လူမျိုးစုနှစ်ခုမှ သာမန်လူများသည် ရွေးချယ်ရေးနှင့် လေ့ကျင့်ရေးလုပ်ငန်းစဉ်ကို လျှောက်ထားပြီး အောင်မြင်ပါက ဂေါ်ရခါးစစ်သား ဖြစ်လာကြသည်။[၆]
ဂေါ်ရခါးတို့သည် ရှေ့သို့ကွေးသော ဓားဖြစ်သည့် ကူကရီဓား (khukuri) နှင့် နီးကပ်စွာ ဆက်စပ်လျက်ရှိပြီး ရဲစွမ်းသတ္တိနှင့် ပြည့်စုံသော စစ်ရေးစွမ်းရည်ကြောင့် ကျော်ကြားသည်။ အိန္ဒိယစစ်တပ်၏ ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်ဟောင်း ဖီးလ်မာရှယ် ဆမ် မာနက်ရှောက တစ်ချိန်က ဤသို့ ပြောကြားခဲ့သည်-
"အကယ်၍ လူတစ်ယောက်က သေရမှာမကြောက်ဘူးလို့ ပြောရင်၊ သူဟာ လိမ်နေတာ ဒါမှမဟုတ် သူဟာ ဂေါ်ရခါးတစ်ယောက်ပဲ ဖြစ်ရမယ်။"
— ဆမ် မာနက်ရှော[၇]
ဇစ်မြစ်
[ပြင်ဆင်ရန်]သမိုင်းကြောင်းအရ "ဂေါ်ရခါး" နှင့် "ဂေါ်ရခါးလီ" ဟူသော ဝေါဟာရများသည် "နီပေါ" နှင့် အဓိပ္ပာယ်တူဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းမှာ ဂေါ်ရခါးဘုရင့်နိုင်ငံ၏ နောက်ဆုံးအုပ်စိုးသူနှင့် နီပေါဘုရင့်နိုင်ငံ၏ ပထမဆုံးဘုရင်ဖြစ်ခဲ့သော ပရစ်ဗီ နာရာယန် ရှား၏ လက်အောက်တွင် နီပေါဘုရင့်နိုင်ငံအဖြစ်သို့ တိုးချဲ့ခဲ့သည့် တောင်ကုန်းဒေသမှ ဂေါ်ရခါးဘုရင့်နိုင်ငံမှ ဆင်းသက်လာခြင်း ဖြစ်သည်။[၈][၉] အမှန်စင်စစ်၊ ဂေါ်ရခါးတို့၏ ခတ္တမန္ဒူ တောင်ကြားဒေသအား အထင်ကြီးလောက်ဖွယ် သိမ်းပိုက်နိုင်မှုများက ဗြိတိသျှတို့အား နီပေါ၏ စွမ်းအားကို ချဲ့ကားမြင်စေခဲ့ပြီး၊ နောက်ဆုံးတွင် အင်္ဂလိပ်-နီပေါ စစ်ပွဲ (၁၈၁၄-၁၈၁၆) သို့ ဦးတည်စေခဲ့သည်။[၁၀] ဤအမည်သည် ဂေါ်ရခါးခရိုင်တွင် သမိုင်းဝင်နတ်ကွန်းတစ်ခုရှိသော အလယ်ခေတ် ဟိန္ဒူ သူရဲကောင်း သူတော်စင် ဂုရု ဂေါရခနတ်သ်ထံမှ ဆင်းသက်လာခြင်း ဖြစ်နိုင်သည်။ စကားလုံးကိုယ်တိုင်မှာမူ Go-Raksha (နီပေါ: गोरक्षा၊ 'နွား (गो) တို့ကို ကာကွယ်စောင့်ရှောက်သူ (रक्षा)') မှ ဆင်းသက်လာပြီး၊ raksha သည် rakha (रखा) ဖြစ်လာသည်။ Rakhawala ဆိုသည်မှာ 'ကာကွယ်စောင့်ရှောက်သူ' ဟု အဓိပ္ပာယ်ရပြီး raksha မှ ဆင်းသက်လာခြင်းပင် ဖြစ်သည်။
နီပေါ၊ ဗြိတိသျှနှင့် အိန္ဒိယစစ်တပ်များတွင် နီပေါ၊ ယူနိုက်တက်ကင်းဒမ်း၊ အိန္ဒိယနှင့် စင်္ကာပူတို့၌ စုဆောင်းခန့်အပ်ထားသော ဂေါ်ရခါးစစ်တပ်များ ရှိသည်။ ၎င်းတို့သည် ကြေးစားစစ်သားများနှင့်ပတ်သက်၍ ဂျီနီဗာ သဘောတူညီချက်များ၏ နောက်ဆက်တွဲစာချုပ် I ၏ အပိုဒ် ၄၇[၁၁] ပါ စံသတ်မှတ်ချက်များစွာနှင့် ကိုက်ညီသော်လည်း၊ ပြင်သစ်နိုင်ငံခြားတပ်ဖွဲ့နှင့် အလားတူစွာ အပိုဒ်ခွဲ ၄၇(င) နှင့် (စ) တို့အရ ကင်းလွတ်ခွင့် ရရှိကြသည်။[၁၂]
၁၈၁၄-၁၆ ခုနှစ် အင်္ဂလိပ်-နီပေါ စစ်ပွဲအတွင်း ဂေါ်ရခါးဘုရင့်နိုင်ငံနှင့် အရှေ့အိန္ဒိယကုမ္ပဏီတို့အကြား တိုက်ပွဲတွင် ဂေါ်ရခါးလီစစ်သားများသည် ဗြိတိသျှတို့အား အထင်ကြီးစေခဲ့ပြီး၊ ဗြိတိသျှတို့က ၎င်းတို့ကို ဂေါ်ရခါးများဟု ခေါ်ဝေါ်ခဲ့ကြသည်။[၁၃]
ကိုးကား
[ပြင်ဆင်ရန်]- ↑ Minahan၊ James (30 May 2002)။ Encyclopedia of the Stateless Nations: Ethnic and National Groups Around the World A-Z [4 Volumes] (Englishဘာသာစကားဖြင့်)။ ABC-CLIO။ p. 679။ ISBN 978-0-313-07696-1။
British military pay and pensions became the primary source of income for the Gurkha peoples of Nepal and north-eastern India.
CS1 maint: အသိအမှတ်မပြုသော ဘာသာစကား (link) - ↑ Who are Gurkhas?။ 6 March 2019 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ 2022-01-27 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- ↑ Sureis (2018-08-09)။ Thapa to take charge of Nepali Army as acting CoAS (in en)။ 7 April 2022 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ 2022-03-17 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- ↑ "Number of Gurkha"။
- ↑ » About the Gurkhas။ 29 February 2020 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ 2022-01-29 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- ↑ How to apply to become a Gurkha (in en)။
- ↑ Who Are Gurkhas?။ 6 March 2019 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ 23 June 2011 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- ↑ "Who are the Gurkhas?"၊ BBC News၊ 27 July 2010။
- ↑ Land of the Gurkhas; or, the Himalayan Kingdom of Nepal, p. 44, by W.B. Northy (London, 1937)
- ↑ Rose, Leo E. Nepal: Strategy for Survival. 1st ed. University of California Press, 1971.
- ↑ Kinsey, Christopher (26 June 2008). "International Law and the Control of Mercenaries and Private Military Companies". Cultures & Conflits (52). doi:.
- ↑ Wither၊ James (January 2005)။ Expeditionary Forces for Post Modern Europe: Will European Military Weakness Provide an Opportunity for the New Condottieri?။ 21 October 2007 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။
- ↑ Nepal Origins of the Legendary Gurkha – Flags, Maps, Economy, History, Climate, Natural Resources, Current Issues, International Agreements, Population, Social Statistics, Political System။ Photius.com။ 27 September 2013 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ 2014-01-03 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- Barthorp၊ Michael (2002)။ Afghan Wars and the North-West Frontier 1839–1947။ Cassell။ ISBN 0-304-36294-8။
- Chappell၊ Mike (1993)။ The Gurkhas။ 49 of Elite series (illustrated ed.)။ Oxford: Osprey Publishing။ ISBN 978-1-85532-357-5။
- Chauhan, Dr. Sumerendra Vir Singh (1996). The Way of Sacrifice: The Rajputs, pp. 28–30, Graduate Thesis, South Asian Studies Department, Dr. Joseph T. O'Connell, Professor Emeritus, University of Toronto, Toronto, Ontario Canada.
- Cross, J.P & Buddhiman Gurung (2002) Gurkhas at War: Eyewitness Accounts from World War II to Iraq. Greenhill Books. ISBN 978-1-85367-727-4.
- Ember, Carol & Ember, Melvin. (2003). Encyclopedia of Sex and Gender: Men and Women in the World's Cultures. Springer. ISBN 0-306-47770-X.
- Parker၊ John (2005)။ The Gurkhas: The Inside Story of the World's Most Feared Soldiers။ Headline Book Publishing။ ISBN 978-0-7553-1415-7။
- Poddar, Prem and Anmole Prasad (2009). Gorkhas Imagined: I.B. Rai in Translation. Mukti Prakashan. ISBN 978-81-909354-0-1
- Purushottam Sham Shere J B Rana (1998). Jung Bahadur Rana-The Story of His Rise and Glory. ISBN 81-7303-087-1
- Sengupta၊ Kim။ "The Battle for Parity: Victory for the Gurkhas"၊ 9 March 2007။
- Singh၊ Nagendra Kr (1997)။ Nepal: Refugee to Ruler: A Militant Race of Nepal။ APH Publishing။ p. 125။ ISBN 978-8170248477။ 7 November 2012 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- Tod, James & Crooke, William (eds.) (1920). Annals and Antiquities of Rajasthan. 3 Volumes. Motilal Banarsidass Publishers Pvt. Ltd., Delhi. Reprinted 1994.
ပြင်ပလင့်ခ်များ
[ပြင်ဆင်ရန်]
။ Encyclopædia Britannica။ 12 (11th ed.)။ 1911။ Cite has empty unknown parameters: |HIDE_PARAMETER15=၊|HIDE_PARAMETER13=၊|HIDE_PARAMETER14c=၊|HIDE_PARAMETER14=၊|HIDE_PARAMETER9=၊|HIDE_PARAMETER3=၊|HIDE_PARAMETER1=၊|HIDE_PARAMETER4=၊|HIDE_PARAMETER2=၊|HIDE_PARAMETER8=၊|HIDE_PARAMETER20=၊|HIDE_PARAMETER5=၊|HIDE_PARAMETER7=၊|HIDE_PARAMETER10=၊|separator=၊|HIDE_PARAMETER14b=၊|HIDE_PARAMETER6=၊|HIDE_PARAMETER11=, နှင့်|HIDE_PARAMETER12=(အကူအညီ)- About Gurkhas and Gurkha Knives
- Gurkha Museum
- The Tripartite Agreement (TPA) 1947, British Ministry of Defence
- Twenty-Six Victoria Crosses have been won by Gurkha Regiments
- British, Indian, France Army training
