မက်ဒူဆာ

မက်ဒူဆာ
	ဘီစီ (၄)ရာစုမှ ဂန္ထဝင်ခေတ်ဂရိ ရေးဆွဲချက် မက်ဒူဆာ
ကိုယ်ရေး အချက်အလက်
မိဘများ	ဖောဆစ် နှင့် ဆီးတို
မွေးချင်း	ဟဲစပါရစ်ဒီးဇ် (ညနေခင်း နတ်သမီးများ)၊ စသီးနို၊ ယူအာရိုင်းယာလီ၊ ဂရွိုင်းယီ (ညီမသုံးဖော်)၊ သို့အိုဆာ၊ ဆစ်လာ နှင့် လေးဒန်
ကလေး	ပက်ဂါဆပ်စ်၊ ခရစ်ဆာအို

ဂရိဒဏ္ဍာရီတွင် မက်ဒူဆာ (ဂရိ: Μέδουσα; အင်္ဂလိပ်: Medusa; အင်္ဂလိပ်/မစ်ဒယူးဇာ_(ဆာ)/)^[၁]ကို ဂေါဂို (Gorgo) အဖြစ်လည်း ခေါ်တွင်ကြ၍ မိစ္ဆာ ဂေါဂန်သုံးပါး (Gorgon) ထဲမှ တစ်ဦးဖြစ်သည်။ ယေဘုယျအားဖြင့် ဂေါဂန်များကို ဖော်ပြရာတွင် အတောင်ပံပါ၍ အဆိပ်ရှိ မြွေများစွာရစ်ခွေနေသော ဦးခေါင်းပုံဖြင့် ဖြစ်လေသည်။ မက်ဒူဆာ၏ ဇာတ်လမ်းကို ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်ရေးဖွဲ့ထားသည်မှာ ရောမကဗျာဆရာ အောဗစ်၏ 'ပြောင်းလဲမှုများ' (Metamorphoses) စာအုပ်ဖြစ်သည်။ ကဗျာအရ သူမသည် အလွန်ချောမောလှပ၏။ ပိုဆိုက်ဒန်က အသီးနာဘုရားကျောင်းဆောင်တွင် သူမကို အဓမ္မပြုကျင့်ခဲ့ရာ ထို့နောက် အသီးနာက မက်ဒူဆာကို ဤသို့ စေယ်ကားခံရခြင်းကြောင့် အပြစ်ပေးသည့်အနေဖြင့် ယခုသိရှိသည့်အတိုင်း သူမကို မိစ္ဆာသဏ္ဌာန်၊ ကြည့်ခံရသူများ ကျောက်တုံးဖြစ်သွားစေသည့် သတ္တဝါမျိုးအဖြစ် ပြောင်းလဲခဲ့သည်။ ရင်းမြစ်အများစုက သူမကို ဖောဆစ် နှင့် ဆီးတိုတို့၏ သမီးဖြစ်သည်ဟု ဖော်ပြကြသည်။^[၂] သို့ရာတွင် စာရေးဆရာ ဟစ်ဂျိုင်းနက်စ်က ဂေါဂန်နှင့် ဆီးတို၏ သမီးအဖြစ် ပြဆိုသည်။^[၃] ဟီးဆီးယဒ် နှင့် အီးစကီးလပ်စ်က သူမသည် ကစ်သီးနီ (Cisthene) ကမ်းရိုးတန်းမြို့ အနီးရှိ ဆာပဲဒန် (Sarpedon) ကျွန်းတွင် နေထိုင်၍ သေဆုံးခဲ့သည်ဟု ရေးသားကြသည်။ ဘီစီ ဒုတိယရာစု ဝတ္ထုရေးဆရာ ဒိုင်ယာနီးဆီးယပ်စ် စကီးတိုဘရာချီယန်က သူမသည် လစ်ဗျားနိုင်ငံရှိ နေရာတစ်နေရာတွင် ထား၍ ရေးဖွဲ့ပြီး ယင်း၌ ဟီရော့ဒတပ်စ်က မြောက်အာဖရိကအပိုင်းမှ ဘားဘာအနွယ်ဝင်များက ၎င်းတို့၏ ဘာသာရေးအစိတ်အပိုင်းအဖြစ် မက်ဒူဆာ၏ ဒဏ္ဍာရီကို စတင်ဖြစ်ပေါ်စေသည်ဟု ဆိုသည်။ မက်ဒူဆာသေဆုံးပြီးနောက် အသီးနာနတ်ဘုရားမအတွက် နတ်ဆရာအဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့၍ တဖန် ဆံပင်အသစ်များဖြစ် ဖြစ်ပေါ်လာခဲ့သည်။^{[ကိုးကားချက်လိုသည်]}

မက်ဒူဆာကို ပိုဆိုက်ဒန်က အဓမ္မပြုကျင့်ပြီးနောက် ပါးဆီးယပ်စ်က ခေါင်းဖြတ်ခဲ့၍ သူမ၏ ဦးခေါင်းကို အသုံးချခဲ့သည်။ ခေါင်းပြတ်သွားသော်လည်း အကြည့်ခံရသူများ ကျောက်တုံးဖြစ်သွားစေသည့် စွမ်းရည်ကျန်ရစ်ခဲ့သည်မှာ^[၄] ပါးဆီးယပ်စ်က ထိုဦးခေါင်းကို အသီးနာထံ ပေးအပ်သည်ပထိပင်ဖြစ်၍ အသီးနာက သူမ၏ ဒိုင်းတွင် တပ်ဆင်ခဲ့သည်။ ဂရိဂန္ထဝင်ခေတ်တွင် မက်ဒူဆာဦးခေါင်းပုံကို မကောင်းမှုကံကြမ္မာ တန်ပြန်ခုခံ၊ ဖယ်ရှားသည့် အဆောင်အယောင် (Gorgoneion) အဖြစ် အသုံးချခဲ့ကြသည်။

ကိုးကား

↑ Probably the feminine present participle of medein, "to protect, rule over" (American Heritage Dictionary; compare Medon, Medea, Diomedes, etc.). If not, it is from the same root, and is formed after the participle. OED 2001 revision, s.v.; medein in LSJ.
↑ as in Hesiod, Theogony 270, and Pseudo-Apollodorus Bibliotheke, 1.10.
↑ "From Gorgon and Ceto, Sthenno, Euryale, Medusa".
↑ Bullfinch၊ Thomas။ Bulfinch Mythology – Age of Fable – Stories of Gods & Heroes။ 7 July 2011 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ 2007-09-07 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။ “...and turning his face away, he held up the Gorgon's head. Atlas, with all his bulk, was changed into stone.”

ဤ ဆောင်းပါးမှာ ဆောင်းပါးတိုတစ်ပုဒ် ဖြစ်သည်။ ဖြည့်စွက်ရေးသားခြင်းဖြင့် မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားကို ကူညီပါ။

[1] Probably the feminine present participle of medein, "to protect, rule over" (American Heritage Dictionary; compare Medon, Medea, Diomedes, etc.). If not, it is from the same root, and is formed after the participle. OED 2001 revision, s.v.; medein in LSJ.

[2] s in Hesiod, Theogony 270, and Pseudo-Apollodorus Bibliotheke, 1.10.

[3] "From Gorgon and Ceto, Sthenno, Euryale, Medusa".

[4] Bullfinch၊ Thomas။ Bulfinch Mythology – Age of Fable – Stories of Gods & Heroes။ 7 July 2011 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ 2007-09-07 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။ “...and turning his face away, he held up the Gorgon's head. Atlas, with all his bulk, was changed into stone.”

[၁]

[၂]

[၃]

[၄]