၂၆ ဝဂ်
ပုံပန်းသွင်ပြင်
ဓမ္မပဒ တရားဒေသနာတော်တွင် သဘောတူရာ ပေါင်းစပ်ထားသော ဝဂ် (၂၆) ဝဂ် ရှိသည်။ လူအမျိုးမျိုးတို့၏ စိတ်သဘောထားအမျိုးမျိုးကို လိုက်၍ မြတ်စွာဘုရားဟောကြားတော်မူခဲ့သော တရားပေါင်းစုံ ပါရှိသဖြင့် တရားတော် ညွန့်ပေါင်းကျမ်းလည်း ဖြစ်သည်။
ယမကဝဂ်
[ပြင်ဆင်ရန်]- ဤလောက၌ ရန်တုံ့မူခြင်းဖြင့် ရန်သူတို့သည် ဘယ်အခါမျှ မငြိမ်းအေးနိုင်ကုန်။ ရန်မတုံ့မူခြင်းဖြင့်သာ ရန်အေးနိုင်ကုန်၏။ ဤသဘောကား ရှေးရိုးစဉ်လာ ဓမ္မတာပင်တည်း။
- မကောင်းမှုပြုသောသူသည် ဤဘဝ၌ စိုးရိမ်ရ၏။ တမလွန်ဘဝ၌ စိုးရိမ်ရ၏။ ပစ္စုပ္ပန် တမလွန် နှစ်တန်သော ဘဝတို့၌ စိုးရိမ်ရ၏။ ထိုသူသည် မိမိ၏ ညစ်နွမ်းသော ကံကိုသိ၍ စိုးရိမ်ရ၏။ ပူပန်ရ၏။
အပ္ပမာဒဝဂ်
[ပြင်ဆင်ရန်]- ထကြွလုံ့လရှိသောသူ၊ သတိရှိသောသူ၊ စင်ကြယ်သော ကံသုံးပါး ရှိသောသူ၊ စူးစမ်းဆင်ခြင်၍ ပြုလေ့ရှိသောသူ ၊ ဣန္ဒြေကို စောင့်စည်းသောသူ၊ တရားသဖြင့်အသက်မွေးသောသူ၊ မမေ့မလျော့သောသူအား အခြံအရံ အကျော်အစောသည် တိုးပွား၏။
- ပညာမဲ့၍ မိုက်သောသူတို့သည် မေ့လျော့ခြင်းကို အားထုတ်ကြကုန်၏။ ပညာရှိသည်ကား မမေ့လျော့ခြင်းကို အမြတ်ဆုံးသော ဥစ္စာကဲ့သို့ စောင့်ရှောက်၏။
စိတ္တဝဂ်
[ပြင်ဆင်ရန်]- အလွန်တရာ မြင်နိုင်ခဲထသော၊ အလွန်တရာ သိမ်မွေ့ထသော၊ အလိုရှိရာ အာရုံ၌ ကျရောက်ကျက်စားလေ့ရှိသော စိတ်ကို ပညာရှိသည် စောင့်ရှောက်ရာ၏။ စောင့်ရှောက်ထားအပ်သော စိတ်သည် ချမ်းသာသုခကို ဆောင်ရွက်၏။
ပုပ္ဖဝဂ်
[ပြင်ဆင်ရန်]- သူတစ်ပါး၏ မသင့်လျော်သော အပြစ်ဒေါသကို မကြည့်ရှုရာ။ သူတစ်ပါးတို့၏ ကောင်းမှု မကောင်းမှု ပြုမပြုကို မကြည့်ရှုရာ။ မိမိ၏ ကောင်းမှု မကောင်းမှု ပြုမပြုကိုသာလျှင် ကြည့်ရှုရာ၏။
- ပန်းတို့၏ ရနံ့သည် လေညာသို့ မရောင်နိုင်ပေ။ စန္ဒကူး၊ တောင်ဇလပ်၊ ကြက်ရုန်းတို့၏ ရနံ့သည်လည်း လေညာသို့ မရောက်နိုင်ပေ။ သူတော်ကောင်းတို့၏ သီလတည်းဟူသော ရနံ့သည်ကား လေညာသို့ ရောက်နိုင်၏။ သူတော်ကောင်းတို့၏ ဂုဏ်သတင်းသည် အရပ်မျက်နှာအားလုံးသို့ သင်းပျံ့လွှမ်းမိုးနိုင်၏။
ဗာလဝဂ်
[ပြင်ဆင်ရန်]- လူမိုက်တို့သည် မိမိမိုက်သည့် အပြစ်ကို သိ၏။ ထိုသို့ သိခြင်းကြောင့် ပညာရှိ ဖြစ်နိုင်သေး၏။ လူမိုက်သည် ငါပညာရှိဟု မိမိစိတ်ကို အထင်ရောက်ပါမူကား ထိုသူကို လူမိုက်စင်စစ်ဟု ခေါ်ဆိုရပေမည်။
- ယောက်မသည် ဟင်း၏ အရသာကို မသိသကဲ့သို့ လူမိုက်သည် အသက်ရှည်သမျှ ကာလပတ်လုံး ပညာရှိကို ဆည်းကပ်နေသော်လည်း သူတော်ကောင်းတရားကို မသိနိုင်ချေ။
- လျှာသည် ဟင်း၏ အရသာကို ချက်ချင်းသိသကဲ့သို့ သိကြားလိမ္မာသောသူသည် ပညာရှိကို တစ်ခဏမျှ ဆည်းကပ်ရစေကာမူ သူတော်ကောင်း တရားကို လျင်မြန်စွာ သိနိုင်၏။
ပဏ္ဍိတဝဂ်
[ပြင်ဆင်ရန်]- ဆုံးမရာ၏။ ကြိုတင်ဆုံးမရာ၏။ မကောင်းသော အပြုအမူတို့မှလည်း တားမြစ်ရာ၏။ ထိုသို့ဆုံးမတတ်သောသူကို သူတော်ကောင်းတို့ ချစ်ခင်မြတ်နိုးအပ်၏။ သူတော်ကောင်း မဟုတ်သူတို့ကား မချစ်ခင် မနှစ်သက်ကြပေ။
- ယုတ်မာသော မိတ်ဆွေတို့ကို မဆည်းကပ်ရာ။ ယုတ်မာသော ပုဂ္ဂိုလ်တို့ကို မဆည်းကပ်ရာ။ မိတ်ဆွေကောင်းတို့ကို ဆည်းကပ်ရာ၏။ ပုဂ္ဂိုလ်မြတ်တို့ကို ဆည်းကပ်ရာ၏။
- တစ်ခဲနက်သော ကျောက်တောင်သည် အရပ်လေးမျက်နှာမှ လာသောလေကြောင့် မတုန်လှုပ်သကဲ့သို့ ပညာရှိတို့သည် ချီးမွမ်းခြင်း၊ ကဲ့ရဲ့ခြင်းတို့ကြောင့် မတုန်လှုပ်ကြကုန်။
အရဟန္တဝဂ်
[ပြင်ဆင်ရန်]- တရားကို ကောင်းမွန်စွာသိ၍ ကိလေသာမှ လွတ်ပြီးသော ငြိမ်သက်သော တာဒိဂုဏ်နှင့် ပြည့်စုံသော ထိုရဟန္တာ၏ စိတ်သည် ငြိမ်သက်၏။ နှုတ်အမူအရာသည်လည်းကောင်း၊ ကိုယ်အမူအရာသည်လည်းကောင်း ငြိမ်သက်၏။
သဟဿဝဂ်
[ပြင်ဆင်ရန်]- သီလရှိသော ပုဂ္ဂိုလ်အား ရိုသေစွာ ရှိခိုးလေ့ရှိသော၊ အသက်ကြီးသော၊ ဂုဏ်သိက္ခာကြီးသော ပုဂ္ဂိုလ်တို့အား အရိုအသေပေးလေ့ရှိသောသူအား အသက်ရှည်ခြင်း၊ အဆင်းလှခြင်း၊ ချမ်းသာခြင်း၊ ခွန်အားကြီးခြင်းဟူသော အကျိုးတရားလေးပါးတို့ တိုးပွားကြကုန်၏။
ပါပဝဂ်
[ပြင်ဆင်ရန်]- စိတ်သည်မကောင်းမှု၌ မွေ့လျော်တတ်၏။ ကောင်းမှုပြုသောသူအား နှုန့်နှေးတတ်ရကား စိတ်ကိုမကောင်းမှုမှ တားမြစ်ရာ၏။ ကုသိုလ်ကောင်းမှုကို ဆောလျင်စွာ ပြုရာ၏။
- အနည်းငယ်မျှသော မကောင်းမှုသည် အကျိုးသက်ရောက်လာလိမ့်မည် မဟုတ်ဟူ၍ မကောင်းမှုကို အထင်မသေးရာ။ မိုးရေမိုးပေါက်တို့ ကျဖန်များသောအခါ ရေအိုးသည် ပြည့်လာဘိသကဲ့သို့ အနည်းငယ်မျှသော မကောင်းမှုများကို ဆည်းပူးဖန် များလတ်သော် လူမိုက်သည် မကောင်းမှုဖြင့် ပြည့်၏။
ဒဏ္ဍဝဂ်
[ပြင်ဆင်ရန်]- တစ်စုံတစ်ယောက်ကိုမျှ ကြမ်းတမ်းသော စကားကို မဆိုရာ။ အဆိုခံရသူတို့သည် သင့်ကို တုံ့ပြန်၍ ဆိုရာ၏။ ချုပ်ချယ်သော စကားသည် ဆင်းရဲခြင်း၏ အကြောင်းတည်း။ သူတစ်ပါးကို ဒဏ်ခတ်လျှင် သင့်ထံသို့ အတုံ့အလှည့် ဒဏ်များရောက်လာကြကုန်ရာ၏။
ဇရာဝဂ်
[ပြင်ဆင်ရန်]- အကြားအမြင်နည်းလှသော ဤယောက်ျားသည် နွားလားကဲ့သို့ အချည်းနှီး ကြီးထွားလာ၏။ ထိုယောက်ျားသည် အသားတို့သာ တိုးပွားလာ၏။ ပညာမူကား မတိုးပွားချေ။
အတ္တဝဂ်
[ပြင်ဆင်ရန်]- သူတစ်ပါးကို ဆုံးမသည့်အတိုင်း မိမိကိုယ်ကို လိုက်နာပြုကျင့်ရာ၏။ မိမိကိုယ်တိုင် ယဉ်ကျေးပြီးမှသာသူတစ်ပါးကို ဆုံးမရာ၏။ မိမိကိုယ်တိုင် ယဉ်ကျေးအောင် ဆုံးမခြင်းသည် ခဲယဉ်းစွတကား။
- ကျောက်မှဖြစ်သော စိန်သည် မိမိမှီရာ ကျောက်ကို ထွင်းဖောက်ဖျက်ဆီး သကဲ့သို့ မိမိသည် ပြုအပ်သော၊ မိမိကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသော မကောင်းမှုသည် မိမိတည်းဟူသော ပညာမဲ့သူကို ဖျက်ဆီး၏။
လောကဝဂ်
[ပြင်ဆင်ရန်]- သုစရိုက်တရားကို ကျင့်ရာ၏။ ဒုစရိုက်တရားကို မကျင့်ရာ။ တရားကို ကျင့်သောသူသည် ဤလောက၌ လည်းကောင်း၊ တမလွန်လောက၌ လည်းကောင်း ချမ်းသာစွာနေရ၏။
- သစ္စာတရား တစ်ခုကို ကျော်လွန်၍ မုသားစကားဆိုလေ့ရှိသော နောင်ဘဝအတွက် ဆင်ခြင်စဉ်းစားခြင်း အလျှင်းမရှိသောသူအား မပြုနိုင်မည့် မကောင်းမှုဟူသည် မရှိနိုင်ချေ။
ဗုဒ္ဓဝဂ်
[ပြင်ဆင်ရန်]- အကြင်သူသည် မြတ်စွာဘုရားကိုလည်းကောင်း၊ တရားတော်ကိုလည်းကောင်း၊ သံဃာတော်ကိုလည်းကောင်း ကိုးကွယ်ဆည်းကပ်၏။ ထိုသူသည် ဒုက္ခ၊ ဒုက္ခ၏ ဖြစ်ပေါ်ကြောင်း၊ ဒုက္ခ၏ လွတ်မြောက်ရာ၊ ဒုက္ခ၏ ချုပ်ငြိမ်းရာသို့ ရောက်စေတတ်သော မြတ်သောအင်္ဂါရှစ်ပါး ရှိသော မဂ္ဂသစ္စာဟူသော အရိယမဂ္ဂသစ္စာလေးပါးတို့ကို မဂ်ပညာဖြင့် ကောင်းစွာသိနိုင်၏။
သုခဝဂ်
[ပြင်ဆင်ရန်]- လူမိုက်နှင့် ပေါင်းသင်း၍ လှည့်လည်သွားလာနေရသောသူသည် အချိန်ကြာမြင့်စွာ စိုးရိမ်ရ၏။ လူမိုက်တို့နှင့် ပေါင်းသင်းနေရခြင်းသည် ရန်သူနှင့် ပေါင်းသင်းနေရသကဲ့သို့ အခါခပ်သိမ်း ဆင်းရဲရ၏။ ပညာရှိသူနှင့် ပေါင်းသင်းရခြင်းသည် ဆွေမျိုးတို့နှင့် ပေါင်းသင်းရသကဲ့သို့ ချမ်းသာ၏။
ပီယဝဂ်
[ပြင်ဆင်ရန်]- သီလနှင့်လည်းကောင်း၊ ဉာဏ်ပညာနှင့်လည်းကောင်း ပြည့်စုံသော တရား၌တည်သော၊ အမှန်တရားကို သိတတ်သော၊ မိမိပြုရမည့်ကိစ္စကို သိတတ်သောသူကို လူအပေါင်းသည် ချစ်ခင်မြတ်နိုး၏။
ကောဓဝဂ်
[ပြင်ဆင်ရန်]- "အိုအတုလ"၊ ကဲ့ရဲ့ခြင်းသည် ရှေးရိုးစဉ်လာပေတည်း။ ဤ ကဲ့ရဲ့ခြင်းသည် ယခုမှ ဖြစ်ပေါ်လာသည် မဟုတ်ချေ။ ဆိတ်ဆိတ်နေသူကိုလည်း ကဲ့ရဲ့ကြကုန်၏။ များစွာဟောပြောသူကိုလည်း ကဲ့ရဲ့ကြကုန်၏။ ချင့်ချိန်ပြောသူကိုလည်း ကဲ့ရဲ့ကြကုန်၏။ လောက၌ အကဲ့ရဲ့ မခံရသူဟူ၍ မရှိချေ။
- လုံးလုံးလျားလျား အကဲ့ရဲ့ခံရသူသည်လည်းကောင်း၊ လုံးလုံးလျားလျား အချီးမွမ်းခံရသူသည်လည်းကောင်း၊ ရှေးယခင်က မရှိခဲ့ဖူးချေ။ နောင်မှာလည်းရှိလာမည် မဟုတ်ချေ။ ယခုလည်း မရှိပါချေ။
မလဝဂ်
[ပြင်ဆင်ရန်]- စာပေကျမ်းဂန် အတတ်ပညာတို့သည် သင်အံရွတ်ဖတ်မှု မပြုခြင်းလျှင် ပျက်စီးကြောင်း အညစ်အကြေး ရှိကုန်၏။ အိမ်တို့သည် ဂရုစိုက်ခြင်း မပြုလျှင် ပျက်စီးကြောင်း အညစ်အကြေး ရှိကုန်၏။ မေ့လျော့ခြင်းသည် စောင့်ရှောက်သူတို့၏ ပျက်စီးကြောင်း အညစ်အကြေး ဖြစ်၏။ ပျင်းရိခြင်းသည် အဆင်းလှခြင်း၏ ပျက်စီးကြောင်း အညစ်အကြေး ဖြစ်၏။
ဓမ္မဋ္ဌဝဂ်
[ပြင်ဆင်ရန်]- မချွတ်မယွင်း တရားနှင့်အညီ သူတစ်ပါးတို့ကို အနိုင်အရှုံး ဆုံးဖြတ်ပေးသော ပညာရှိကို တရားစောင့်သော၊ တရား၌တည်သော တရားသူကြီးဟု ဆိုအပ်၏။
- ငြူစူတတ်သော၊ ဝန်တိုတတ်သော၊ ကောက်ကျစ်စဉ်းလဲတတ်သောသူသည် ကောင်းသောစကားကို ပြောဆိုကာမျှဖြင့်လည်းကောင်း၊ ရုပ်အဆင်း လှပကာမျှဖြင့်လည်းကောင်း ကောင်းသောသဘောရှိသည် မမည်ပေ။
မဂ္ဂဝဂ်
[ပြင်ဆင်ရန်]- ဝစီဒုစရိုက်ကို ရှောင်ကြဉ်ခြင်းဖြင့် နှုတ်ကို စောင့်ရှောက်ရာ၏။ စိတ်ဖြင့် မနောဒုစရိုက်ကို ကောင်းစွာ စောင့်စည်းရာ၏။ ကိုယ်ဖြင့်လည်း အကုသိုလ်ကို မပြုရာ၏။ ထို ကမ္မပထတရားသုံးပါးတို့ကို သုတ်သင်ပြီးလျှင် ဘုရားရှင်ဟောကြားတော်မူသော မဂ်ကို ပြီးစေရာ၏။
ပကိဏ္ဏကဝဂ်
[ပြင်ဆင်ရန်]- သူတစ်ပါးအား ဆင်းရဲကို ဖြစ်စေလျက် မိမိ၏ ချမ်းသာကို အလိုရှိသောသူသည် ရန်နှင့်ရန်ချင်း ရောနှောခြင်းဖြင့် ရန်မှမလွတ်နိုင်ချေ။
နိရယဝဂ်
[ပြင်ဆင်ရန်]- ရှက်စရာမဟုတ်သည်၌ ရှက်တတ်ကုန်၍ ရှက်စရာမဟုတ်သည်၌ ရှက်တတ်ကုန်သော မှားသောအယူရှိကုန်သော သတ္တဝါတို့သည် ဒုက္ခိတဘဝသို့ ရောက်ကြကုန်၏။
နာဂဝဂ်
[ပြင်ဆင်ရန်]- ယဉ်ကျေးသော ဆင်၊ မြင်း စသည်တို့ကိုသာ ပွဲသဘင်သို့ ဆောင်ယူကုန်၏။ ယဉ်ကျေးပြီးသော ဆင်၊ မြင်း စသည်တို့ကိုသာ မင်းသည် စီး၏။ ကျူးလွန်စော်ကားသော စကားကို သည်းခံနိုင်သောသူသည် ယဉ်ကျေးပြီးဖြစ်၍ လူတို့တွင် အမြတ်ဆုံး ဖြစ်၏။
တဏှာဝဂ်
[ပြင်ဆင်ရန်]- စည်းစိမ်ဥစ္စာတို့သည် ပညာမဲ့သူကို ဖျက်ဆီးကုန်၏။ နိဗ္ဗာန်တည်းဟူသော တစ်ဖက်ကမ်းကို ရှာမှီးသူတို့ကိုကား မဖျက်ဆီးနိုင်ကုန်။ ပညာမဲ့သူသည် စည်းစိမ်ဥစ္စာကို တပ်မက်ခြင်းဖြင့် သူတစ်ပါးကို ဖျက်ဆီးသကဲ့သို့ မိမိကိုယ်ကိုလည်း ဖျက်ဆီး၏။
ဘိက္ခုဝဂ်
[ပြင်ဆင်ရန်]- စင်ကြယ်သော အသက်မွေးခြင်း ရှိကုန်သော မပျင်းရိသော မိတ်ဆွေကောင်းတို့ကို ဆည်းကပ်လော့။ အာမိသ။ ဓမ္မဟူသော ပဋိသန္ဓာရ တရားတို့နှင့် ပြည့်စုံရာ၏။ ကျင့်ဝတ်တို့၌ လိမ္မာရာ၏။ ထိုအကြောင်းတရားတို့ကြောင့် ဝမ်းမြောက်ခြင်း များပြားသည်ဖြစ်၍ ဒုက္ခ၏ အဆုံးကို ပြုလတ္တံ့။
ဗြာဟ္မဏဝဂ်
[ပြင်ဆင်ရန်]- အကြင်ပုဂ္ဂိုလ်အား ကိုယ်ဖြင့်လည်းကောင်း၊ နှုတ်ဖြင့်လည်းကောင်း၊ စိတ်ဖြင့်လည်းကောင်း၊ မကောင်းမှု ပြုလုပ်ခြင်းမရှိပေ။ ကိုယ်၊ နှုတ်၊ စိတ် သုံးပါးလုံးဖြင့် စောင့်ရှောက်သော ထိုပုဂ္ဂိုလ်ကို ဗြာဟ္မဏဟူ၍ ငါဘုရား ဟောကြား၏။