ဟဒီးဆ်

ဝီကီပီးဒီးယား မှ

အစ္စလမ်ဘာသာတွင် ဟဒီးဆ် သည် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းရှိ မွတ်စလင်များအတွက် အရေးကြီးသော လမ်းညွှန်ချက်နှင့် ဥပဒေပြုခြင်းဆိုင်ရာ အရင်းအမြစ်အဖြစ် တမန်တော် မုဟမ္မဒ် (ဆွ) ၏ မှတ်တမ်းတင်ထားသော နှုတ်ကပတ်တော်များ၊ လုပ်ဆောင်ချက်များနှင့် အတည်ပြုချက်များကို ရည်ညွှန်းပါသည်။ ဟဒီးဆ် ၏ အရေးပါမှု၊ ၎င်း၏ အမျိုးအစားခွဲခြားမှု၊ စုစည်းမှုနှင့် အစ္စလာမ့်တရားဥပဒေစိုးမိုးရေးနှင့် နာမ်ပိုင်းဆိုင်ရာတို့ကို ပုံဖော်ရာတွင် ၎င်း၏အခန်းကဏ္ဍကို ဖော်ပြပါမည်။[၁]

ဟဒီးဆ် နားလည်ခြင်း[ပြင်ဆင်ရန်]

အာရဗီစကားလုံး "ḥadīth" မှဆင်းသက်လာသော ဟဒီးဆ် ဆိုသည်မှာ "အစီရင်ခံစာ" သို့မဟုတ် "ဇာတ်ကြောင်း" ဟုအဓိပ္ပာယ်ရပြီး တမန်တော်မုဟမ္မဒ်(ဆွ)၏ သွန်သင်ချက်များ၊ လုပ်ရပ်များနှင့် အသံတိတ်သဘောတူညီချက်များကို လွှမ်းခြုံထားသည်။ ဟဒီးဆ် သည် ကျမ်းတော်မြတ်ကုရ်အာန်၏ မရှိမဖြစ်လိုအပ်သော ဖြည့်စွက်ချက်တစ်ခုအဖြစ် ဆောင်ရွက်ပြီး ကျမ်းမြတ်စာအုပ်တွင်ပါရှိသော သွန်သင်ချက်များ၏ အသေးစိတ်ရှင်းလင်းချက်များ၊ ရှင်းလင်းချက်များနှင့် လက်တွေ့ဥပမာများကို ပေးဆောင်သည်။

ဟဒီးဆ် ၏ထူးခြားချက်[ပြင်ဆင်ရန်]

အစ္စလမ်ဘာသာတွင် ဟဒီးဆ် ၏အရေးပါမှုမှာ ဘက်စုံရှိသည်။

ကုရ်အာန်ကျမ်းပိုဒ်များ၏ ရှင်းလင်းချက် - ဟဒီးဆ် သည် ကုရ်အာန်ကျမ်းပိုဒ်များအတွက် အကြောင်းအရာနှင့် အနက်ဖွင့်ဆိုချက်များကို ပေးဆောင်ပြီး ကျမ်းတော်မြတ်ကုရ်အာန်တွင်ပါရှိသော မြင့်မြတ်သောဗျာဒိတ်တော်များကို အနက်ဖွင့်နားလည်ရန် ကူညီပေးသည်။

ဥပဒေပြုအာဏာပိုင် - ဟဒီးဆ် သည် အစ္စလာမ့်ဥပဒေ (Sharia) တွင် ဥပဒေပြုခြင်း၏ အဓိကအရင်းအမြစ်အဖြစ် ဆောင်ရွက်ပေးပြီး ကျမ်းတော်မြတ်ကုရ်အာန်တွင် အတိအလင်းဖော်ပြထားခြင်းမရှိသော ကိစ္စရပ်များဖြစ်သည့် တရားစီရင်ထုံးများ (fiqh)၊ ကျင့်ဝတ်နှင့် လူမှုကျင့်ဝတ်များကဲ့သို့သော လမ်းညွှန်ချက်ပေးပါသည်။

ဝိညာဉ်ရေးရာလမ်းညွှန်မှု - ဟဒီးဆ် သည် တစ်ကိုယ်ရည်အကျင့်စာရိတ္တ၊ နာမ်ပိုင်းဆိုင်ရာနှင့် ကိုယ်ကျင့်တရားဆိုင်ရာ ရှုထောင့်အမျိုးမျိုးအတွက် လက်တွေ့ကျသော လမ်းညွှန်မှုကို ပေးဆောင်ပြီး ၎င်းတို့၏နေ့စဉ်ဘဝတွင် မွတ်စ်လင်မ်များအတွက် အတုယူမှုစံနမူနာအဖြစ် ဆောင်ရွက်ပေးပါသည်။

ဟဒီးဆ် စုစည်းမှု[ပြင်ဆင်ရန်]

ဟဒီးဆ် ၏ စုဆောင်းထိန်းသိမ်းမှုကို တမန်တော် မုဟမ္မဒ် (ဆွ) သက်တမ်းတစ်လျှောက်တွင် စတင်ခဲ့ပြီး နောက်ပိုင်း မျိုးဆက်များအထိ ဆက်လက် တည်ရှိနေခဲ့သည်။ "Muhaddithun" ဟုလူသိများသောထင်ရှားသောပညာရှင်တို့သည် ဟဒီးဆ် ဇာတ်ကြောင်းများ၏စစ်မှန်မှုကိုဂရုတစိုက်အတည်ပြုရန်နှင့်မှတ်တမ်းတင်ရန်အတွက်သူတို့၏အသက်တာကိုမြှုပ်နှံခဲ့သည်။ ဟဒီးဆ် ၏ အကျော်ကြားဆုံး စုစည်းမှု နှစ်ခုမှာ Sahhih al-Bukhari နှင့် Sahih Muslim ဖြစ်ပြီး၊ ဆွန်နီ မွတ်စလင်များ အကြား စစ်မှန်ဆုံးသော စုစည်းမှုဟု ယူဆပါသည်။

ဟဒီးဆ် အမျိုးအစားခွဲခြားခြင်း[ပြင်ဆင်ရန်]

ဟဒီးဆ် ကို ၎င်းတို့၏ စစ်မှန်မှု၊ အကြောင်းအရာနှင့် ထုတ်လွှင့်မှု ကွင်းဆက်အပေါ် အခြေခံ၍ ခွဲခြားထားသည်။ အမျိုးအစားများ ပါဝင်သည်။

Sahih (စစ်မှန်သော) - Sahih အဖြစ် ခွဲခြားထားသော ဟဒီးဆ် သည် ယုံကြည်စိတ်ချရသော ဇာတ်ကြောင်းများနှင့် ကုရ်အာန်အခြေခံမူများနှင့် သဘောတူညီချက် အပါအဝင် မပြိုကွဲသေးသော ကွင်းဆက်တစ်ခု အပါအဝင် စစ်မှန်မှု၏ တင်းကြပ်သော စံနှုန်းများနှင့် ကိုက်ညီပါသည်။

Hasan (Good) - Hasan ဟဒီးဆ် သည် စစ်မှန်မှု၏ လက်ခံနိုင်သော စံနှုန်းများနှင့် ကိုက်ညီသော်လည်း ၎င်းတို့၏ ထုတ်လွှင့်မှု သို့မဟုတ် အကြောင်းအရာ ကွင်းဆက်တွင် အားနည်းချက် အနည်းငယ် ရှိနိုင်သည်။

Da'if (အားနည်း) - Da'if ဟဒီးဆ် သည် ၎င်းတို့၏ ထုတ်လွှင့်မှု ကွင်းဆက်၊ အကြောင်းအရာ သို့မဟုတ် ဇာတ်ကြောင်းပြောသူများတွင် အားနည်းချက်များ ရှိနေပြီး ဥပဒေ သို့မဟုတ် အယူဝါဒဆိုင်ရာ ရည်ရွယ်ချက်များအတွက် ၎င်းတို့အား ယုံကြည်စိတ်ချရမှု နည်းပါးစေသည်။

အစ္စလာမ့်ဘဝတွင် ဟဒီးဆ် ၏အခန်းကဏ္ဍ[ပြင်ဆင်ရန်]

ဟဒီးဆ် သည် အစ္စလာမ့်ဘဝ၏ ရှုထောင့်အမျိုးမျိုးတွင် အဓိကအခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်ပါသည်။

ဝတ်ပြုကိုးကွယ်ခြင်း - တမန်တော် မုဟမ္မဒ် (ဆွ) ကိုအခြေခံ၍ ဆုတောင်းခြင်း၊ အစာရှောင်ခြင်း၊ ဟဂ်ျပြုခြင်းနှင့် အလှူဒါနပြုခြင်း အပါအဝင် ဝတ်ပြုကိုးကွယ်ခြင်းဆိုင်ရာ အသေးစိတ် ညွှန်ကြားချက်များကို ဟဒီးဆ် ပေးထားပါသည်။

ကျင့်ဝတ်နှင့် ကိုယ်ကျင့်တရား - ကျင့်ဝတ်ဆိုင်ရာ အပြုအမူ၊ လူအချင်းချင်း ဆက်ဆံရေး၊ ရိုးသားမှု၊ သမာဓိနှင့် တရားမျှတမှုဆိုင်ရာ လမ်းညွှန်ချက် ပေးဆောင်ပြီး တမန်တော် မုဟမ္မဒ် (ဆွ) ပေါ်လွင်စေပါသည်။

ဥပဒေပညာ - ဟဒီးဆ် သည် အစ္စလာမ့်ဥပဒေ (ရှရီအသ်) ၏ အဓိကရင်းမြစ်တစ်ခုအဖြစ် ဆောင်ရွက်ပေးပြီး ဥပဒေဆိုင်ရာ စီရင်ထုံးများ၊ တရားဥပဒေစိုးမိုးရေးနှင့် မိသားစုဥပဒေ၊ ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေး၊ ရာဇ၀တ်မှုဆိုင်ရာ တရားစီရင်ရေးနှင့် အုပ်ချုပ်မှုဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များတွင် တရားဥပဒေဆိုင်ရာ ဆင်ခြင်တုံတရားများကို လွှမ်းမိုးထားသည်။

နိဂုံး[ပြင်ဆင်ရန်]

နိဂုံးချုပ်အနေနဲ့ အစ္စလာမ်မှာ ဟဒီးစ်တော်ဟာ တမန်တော် မုဟမ္မဒ် (ဆွ) ရဲ့ ဆိုရိုးစကား၊ လုပ်ဆောင်ချက်တွေနဲ့ ထောက်ခံမှုတွေကို ကိုယ်စားပြုပြီး ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းရှိ မွတ်စလင်တွေအတွက် လမ်းညွှန်မှု၊ ဥပဒေပြုမှုနဲ့ ဝိညာဉ်ရေးဆိုင်ရာ လှုံ့ဆော်မှုတို့ရဲ့ အရေးပါတဲ့ အရင်းအမြစ်တစ်ခုအဖြစ် ဆောင်ရွက်ပေးနေပါတယ်။ ဟဒီးဆ် ၏ သွန်သင်ချက်များကို လေ့လာပြီး လိုက်နာခြင်းဖြင့် ယုံကြည်သူများသည် တမန်တော်မြတ်၏ မွန်မြတ်သော စရိုက်လက္ခဏာနှင့် စံနမူနာပြ အပြုအမူများကို အတုယူရန်၊ ကိုယ်ပိုင်ဖြောင့်မတ်ခြင်း၊ လူမှုရေးတရားမျှတမှုနှင့် ဝိညာဉ်ရေးရာ ဉာဏ်အလင်းရရှိရန် ကြိုးပမ်းကြသည်။

ကိုးကား[ပြင်ဆင်ရန်]

  1. အစ္စလာမ့်ဘာသာစာပေကျမ်းစာများ