ရှရီအသ်

ခေတ်ပြိုင်ဟောပြောချက်တွင် နားလည်မှုလွဲလေ့ရှိသော ရှရီအသ်သည် အစ္စလမ်ဘာသာ၏ အလုံးစုံသော တရားဥပဒေနှင့် ကိုယ်ကျင့်တရားဆိုင်ရာ လမ်းညွှန်မှုကို ရည်ညွှန်းသည်။ ၎င်းတွင် ကုရ်အာန်၊ ဟဒ်ဒီးစ်မှ ဆင်းသက်လာသော ကျယ်ပြန့်သော အခြေခံမူများ၊ တန်ဖိုးများနှင့် တရားဥပဒေဆိုင်ရာ စီရင်ထုံးများ၊ ပညာရှင်များ၏ သဘောတူညီမှု (ijma) နှင့် နှိုင်းယှဉ်ဆင်ခြင်ခြင်း (qiyas) တို့ပါဝင်သည်။ ဤဆောင်းပါးတွင်၊ အစ္စလမ်ဘာသာရှိ ရှရီအသ် အယူအဆ၊ ၎င်း၏ အခြေခံမူများ၊ အသုံးချမှုနှင့် လွဲမှားသော အယူအဆများကို အသေးစိပ်ဖော်ပြပါမည်။

ရှရီအသ် နားလည်ခြင်း

အာရဗီစကားလုံး "shara'a" မှဆင်းသက်လာပြီး "လမ်းကြောင်း" ဟုအဓိပ္ပာယ်ရသော ရှရီအသ်သည် လူသားများအတွက် အလ္လာဟ်အရှင်မြတ်က သတ်မှတ်ထားသော ဖြောင့်မတ်ခြင်းလမ်းစဉ်ကို ရည်ညွှန်းသည်။ ၎င်းသည် ကိုယ်ကျင့်တရားဆိုင်ရာ အကျင့်စာရိတ္တ၊ ပုဂ္ဂိုလ်ရေးသိက္ခာရှိမှု၊ လူမှုရေးတရားမျှတမှုနှင့် အစ္စလာမ်ဘာသာရေးဆိုင်ရာ အုပ်ချုပ်ရေးအတွက် ပြည့်စုံသော မူဘောင်တစ်ခုအဖြစ် ဆောင်ရွက်သည်။ ရှရီအသ် သည် ဝတ်ပြုကိုးကွယ်မှု၊ မိသားစုဆက်ဆံရေး၊ ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေး၊ အုပ်ချုပ်မှုနှင့် ရာဇဝတ်မှုဆိုင်ရာ တရားမျှတမှုအပါအဝင် လူ့ဘဝ၏ ရှုထောင့်အမျိုးမျိုးကို ဟောပြောသည်။

ရှရီအသ် ၏အခြေခံမူများ

ရှရီအသ် သည် အောက်ပါတို့အပါအဝင် အခြေခံမူများနှင့် ရည်မှန်းချက်များစွာကို အခြေခံထားသည်။

Tawhid (ဘုရားသခင်တစ်ဆူတည်းဖြစ်ခြင်း) - အလ္လာဟ်အရှင်မြတ်၏ တစ်သားတည်းဖြစ်တည်မှုကို ယုံကြည်ခြင်းသည် အစ္စလာမ့်ကိုးကွယ်ယုံကြည်မှုနှင့် ဝိညာဉ်ရေးဆိုင်ရာ အခြေခံအုတ်မြစ်ဖြစ်သည့် ရှရီအသ် အတွက် အဓိကဖြစ်သည်။

Adl (တရားမျှတမှု) - ရှရီအသ် သည် ဘဝနယ်ပယ်အားလုံးတွင် တရားမျှတမှု၊ တရားမျှတမှုနှင့် သာတူညီမျှမှုတို့၏ အရေးပါမှုကို အလေးပေးထားပြီး အခွင့်အရေးများကို အကာအကွယ်ပေးရေးနှင့် မကျေနပ်ချက်များကို ကုစားပေးရေးတို့ကို အာမခံပါသည်။

Maslaha (Public Interest) - ရှရီအသ် သည် လူ့အဖွဲ့အစည်း၏ ဘုံကောင်းကျိုးနှင့် ကောင်းကျိုးချမ်းသာကို မြှင့်တင်ရန်၊ လူတစ်ဦးချင်းစီ၏ ဦးစားပေးမှုများ သို့မဟုတ် အခွင့်ထူးများထက် အများသူငှာ အကျိုးစီးပွားကို ဦးစားပေးသည်။

Maqasid al-ရှရီအသ် (ရှရီအသ်၏ရည်ရွယ်ချက်များ) - ရှရီအသ် သည် အသက်၊ ဘာသာရေး၊ ဉာဏ်ရည်၊ ပိုင်ဆိုင်မှုနှင့် မျိုးရိုးစဉ်ဆက်ကို ကာကွယ်ခြင်းအပါအဝင် မရှိမဖြစ်လူ့တန်ဖိုးများကို ထိန်းသိမ်းမြှင့်တင်ရန် ရည်ရွယ်ပါသည်။

ရှရီအသ် ၏လျှောက်လွှာ

ရှရီအသ် ကို တရားဥပဒေ စီရင်ထုံးများ၊ ကျင့်ဝတ်ဆိုင်ရာ လမ်းညွှန်ချက်များ နှင့် တရားစီရင်ရေးဆိုင်ရာ ကျိုးကြောင်းဆီလျော်မှု ပေါင်းစပ်ခြင်းအားဖြင့် ကျင့်သုံးပါသည်။ ၎င်းတွင် အာဏာပိုင်များ၏ အရင်းအမြစ်မျိုးစုံကို လွှမ်းခြုံထားပြီး၊

ကုရ်အာန် - ကုရ်အာန်သည် ရှရီယာ၏ အဓိကအရင်းအမြစ်အဖြစ် ဆောင်ရွက်ပေးပြီး မွတ်စ်လင်မ်များအတွက် မြင့်မြတ်သော ဗျာဒိတ်တော်နှင့် လမ်းညွှန်မှုများကို ဘဝ၏ကဏ္ဍပေါင်းစုံတွင် လိုက်နာဆောင်ရွက်စေပါသည်။

Hadith - တမန်တော် မုဟမ္မဒ် (ဆွ) ၏ မိန့်ဆိုချက်များ ၊ လုပ်ဆောင်ချက် နှင့် အတည်ပြုချက်များသည် ရှရီအသ် ၏ နောက်ဆက်တွဲ အရင်းအမြစ်များ အနေဖြင့် လက်တွေ့ကျသော လမ်းညွှန်မှုများကို ပေးဆောင်ပြီး နေ့စဉ်ဘဝတွင် အစ္စလာမ့်မူများကို စံနမူနာပြ အသုံးချခြင်း ဖြစ်သည်။

Ijma (သဘောတူညီမှု) - တရားဥပဒေ အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုမှုနှင့် ကျင့်ဝတ်ဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များအပေါ် အစ္စလာမ့်ပညာရှင်များ၏ သဘောတူညီမှုသည် ရှရီအသ် စီရင်ထုံးများနှင့် အခြေခံမူများကို ရေးဆွဲရာတွင် အထောက်အကူဖြစ်စေသည်။

Qiyas (Analogical Reasoning) - အစ္စလာမ့်ဥပဒေပညာရှင်များသည် ကုရ်အာန် သို့မဟုတ် ဟဒီးစ်တွင် အတိအလင်းဖော်ပြထားခြင်းမရှိသော ပြဿနာအသစ်များ သို့မဟုတ် အခြေအနေများအတွက် ဥပဒေစီရင်ထုံးများကို ရယူရန်အတွက် တူညီသောအကြောင်းပြချက်ကို အသုံးပြုသည်။

ရှရီအသ် နှင့် ပတ်သက်၍ အထင်အမြင်လွဲမှားမှုများ

အစ္စလမ်ဘာသာတွင် ၎င်း၏ အရေးပါမှုများရှိသော်လည်း၊ ရှရီအသ် သည် ခေတ်ပြိုင်ဟောပြောချက်၌ အထင်အမြင်လွဲမှားမှုများနှင့် လွဲမှားစွာ အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုမှုများကို ခံရလေ့ရှိသည်။ အချို့သော ဘုံအယူအဆမှားများ ပါဝင်သည်။

ရှရီအသ် သည် ပျော့ပြောင်းနိုင်သောဥပဒေ - လူကြိုက်များသောယုံကြည်ချက်နှင့်ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်သော ရှရီအသ် သည် တင်းကျပ်သော သို့မဟုတ် တည်ငြိမ်သောဥပဒေဆိုင်ရာကုဒ်တစ်ခုမဟုတ်သော်လည်း ကွဲပြားသောလူမှုရေး၊ ယဉ်ကျေးမှုနှင့် သမိုင်းဆိုင်ရာအကြောင်းအရာများကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းနိုင်သည့် တက်ကြွပြီး လိုက်လျောညီထွေရှိသောစနစ်တစ်ခုဖြစ်သည်။

ရှရီအသ် သည် ပြင်းထန်သောပြစ်ဒဏ် - ပြင်းထန်သောပြစ်ဒဏ် အဖြစ် ရှရီအသ် သည် ခိုးမှု သို့မဟုတ် အိမ်ထောင်ရေးဖောက်ပြန်မှုကဲ့သို့ အချို့သောပြစ်မှုများအတွက် တရားဥပဒေအရ ပြစ်ဒဏ်များပါဝင်သော်လည်း ဤပြစ်ဒဏ်များသည် ကရုဏာ၊ ပြန်လည်ထူထောင်ရေးနှင့် အန္တရာယ်ကို ကာကွယ်ခြင်းတို့ကို အလေးပေးထားသည့် တင်းကြပ်သောအခြေအနေများ၊ လုပ်ငန်းစဉ်နှင့် တရားစီရင်ရေးဆိုင်ရာ ဆုံးဖြတ်ချက်တို့အပေါ် မူတည်ပါသည်။

ရှရီအသ် ကို ပြဋ္ဌာန်းထားသည့် ဥပဒေ - ရှရီအသ် အား အတင်းအကျပ် ချမှတ်ခြင်း မဟုတ်ဘဲ ယုံကြည်သူများ အနေဖြင့် ကိုယ်ကျင့်တရားဆိုင်ရာ လမ်းညွှန်မှုနှင့် ဝိညာဉ်ရေးရာ ပြည့်စုံမှု အရင်းအမြစ်အဖြစ် ယုံကြည်သူများ ဆန္ဒအလျောက် လက်ခံယုံကြည်သည်။ အစ္စလာမ့်လူ့အဖွဲ့အစည်းတွင် ရှရီယာကို အကောင်အထည်ဖော်ခြင်းသည် ရပ်ရွာ၏သဘောတူမှုနှင့် ပူးပေါင်းပါဝင်မှုအပေါ် မူတည်သည်။

နိဂုံး

နိဂုံးချုပ်အနေဖြင့် အစ္စလာမ်တွင် ရှရီအသ်သည် လူသားမျိုးနွယ်အတွက် အလ္လာဟ်အရှင်မြတ်က သတ်မှတ်ထားသော တရားမျှတမှု၊ ကရုဏာနှင့် သာတူညီမျှမှုဆိုင်ရာ အခြေခံမူများကို ကိုယ်စားပြုသည်။ ရှရီယာ၏ သွန်သင်ချက်များကို လိုက်နာခြင်းဖြင့် မွတ်စ်လင်မ်များသည် ပုဂ္ဂိုလ်ရေး ကိုးကွယ်ယုံကြည်မှုကို မွေးမြူရန်၊ လူမှုဖူလုံရေး မြှင့်တင်ရန်နှင့် အခြားသူများနှင့် ဆက်ဆံရာတွင် ကျင့်ဝတ်ဆိုင်ရာ စံနှုန်းများကို လိုက်နာရန် ကြိုးပမ်းကြသည်။ အထင်အမြင်လွဲမှားခြင်းများနှင့် လွဲမှားသောအဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုမှုများကြောင့် ရှရီအသ်သည် အစ္စလာမ့်ယုံကြည်ချက်နှင့် ဝိသေသလက္ခဏာ၏ အဓိကကျသော ရှုထောင့်တစ်ခုအဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိနေကာ ယုံကြည်သူများအား ဖြောင့်မတ်ခြင်းနှင့် ဝိညာဉ်ရေးရာပြည့်စုံမှုလမ်းကြောင်းပေါ်တွင် လမ်းညွှန်ပြသထားသည်။