သတင်းမှား

သတင်းမှား သည် မမှန်ကန်သော သို့မဟုတ် လွဲမှားသော အချက်အလက် ဖြစ်ပေသည်။ ^[၁] ^[၂] ၎င်းသည် တမင်တကာ လှည့်ဖြား ပြီး ဖြ န့် ဝေထားသော မဟုတ်မမှန်သော သတင်းအချက်အလက်များနှင့် ကွဲပြားခြားနားသည်။ ^[၃] ^[၄] ^[၅] ^[၆] ^[၇] ကောလဟာလများ သည် မည်သည့် အရင်းအမြစ်မှ ရည်ညွှန်းခြင်းမရှိသော အချက်အလက်များဖြစ်သည်^[၈] ဖြစ်သောကြောင့် ယုံကြည်စိတ်ချရခြင်းမရှိသည့်အပြင် မကြာခဏ အတည်မပြုနိုင်သေးသော်လည်း မှန်သည်ဖြစ်စေ မှားသည်ဖြစ်စေ ဖြစ်နိုင်ပါသည်။ သို့သော်လည်း ဝေါဟာရများ၏ အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုချက်များသည် ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာ အကြောင်းအရာများကြားတွင် ကွဲပြားနိုင်သည်။ ^[၉] နောက်မှပြန်ရုတ်သိမ်းလိုက်လျှင်ပင်၊ သတင်းမှားများသည် လုပ်ဆောင်ချက်များနှင့် မှတ်ဉာဏ်အပေါ် လွှမ်းမိုးမှုဆက်လက်ရှိနေနိုင်သည်။ ^[၁၀]

လူတွေဟာ သူတို့နားထောင်နေတဲ့ ဒါမှမဟုတ် ဖတ်နေတဲ့အရာနဲ့ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ဆက်စပ်နေတာကြောင့် သတင်းမှားတွေကို ယုံကြည်ဖို့ ပိုလွယ်သွားနိုင်ပါတယ်။ ဆိုရှယ်မီဒီယာ၏ အခန်းကဏ္ဍသည် လူ့အဖွဲ့အစည်းအတွင်း သတင်းအချက်အလက်များကို အချိန်မရွေး အလွယ်တကူရရှိနိုင်စေကာ လူအုပ်စုများစွာကို ၎င်းတို့၏ အချက်အလက်များနှင့် တစ်ချိန်တည်းတွင် ချိတ်ဆက်ပေးသည်။ ^[၁၁] နည်းပညာတွေ တိုးတက်လာတာနဲ့အမျှ လူတွေက သတင်းအချက်အလတ်တွေ ဆက်သွယ်ပြောဆိုပုံနဲ့ သတင်းမှားတွေ ပြန့်နှံ့လာပုံအပေါ် သက်ရောက်မှုရှိပါတယ်။ ^[၁၂] သတင်းမှားများသည် ကျွန်ုပ်တို့၏အသိုင်းအဝိုင်း၊ နိုင်ငံရေးနှင့် ဆေးဘက်ဆိုင်ရာနယ်ပယ်တို့ကို လွှမ်းမိုးသည့် လူ့အဖွဲ့အစည်းများ၏ သတင်းရယူနိုင်စွမ်းအပေါ် သက်ရောက်မှုရှိသည်။ ^[၁၁]

ကိုးကား[ပြင်ဆင်ရန်]

↑ Merriam-Webster Dictionary (19 August 2020)။ Misinformation။ 25 February 2019 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ 19 August 2020 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
↑ Fetzer (2004-05-01). "Information: Does it Have To Be True?" (in en): 223–229.
↑ Merriam-Webster Dictionary (19 August 2020)။ Disinformation။ 5 October 2020 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ 19 August 2020 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
↑ Woolley (2016). "Political Communication, Computational Propaganda, and Autonomous Agents": 4882–4890.
↑ 2020 3rd International Conference on Information and Computer Technologies (ICICT)။ 2020။ pp. 440–444။
↑ Lewandowsky (October 2013). "Misinformation, disinformation, and violent conflict: From Iraq and the "War on Terror" to future threats to peace." (in en): 487–501.
↑ Fisher (2013-03-15)။ A social diffusion model of misinformation and disinformation for understanding human information behaviour (in en)။ 2023-05-11 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ 2023-05-11 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
↑ Definition of RUMOR (May 21, 2023)။ February 4, 2022 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ February 4, 2022 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
↑ "A cross-national diagnosis of infodemics: comparing the topical and temporal features of misinformation around COVID-19 in China, India, the US, Germany and France" (2021-01-01). Online Information Review 45 (4): 709–728. doi:10.1108/OIR-09-2020-0417. ISSN 1468-4527.
↑ "He did it! She did it! No, she did not! Multiple causal explanations and the continued influence of misinformation" (November 2015): 101–115. Ecker, Ullrich K.H.; Lewandowsky, Stephan; Cheung, Candy S.C.; Maybery, Murray T. (November 2015). "He did it! She did it! No, she did not! Multiple causal explanations and the continued influence of misinformation" (PDF). Journal of Memory and Language. 85: 101–115. doi:10.1016/j.jml.2015.09.002. Archived (PDF) from the original on 2022-12-07. Retrieved 2022-11-01.
↑ ^၁၁.၀ ^၁၁.၁ The hype machine : how social media disrupts our elections, our economy, and our health--and how we must adapt။ New York။ 2020။Aral, Sinan (2020). The hype machine : how social media disrupts our elections, our economy, and our health--and how we must adapt (First ed.). New York. ISBN 978-0-525-57451-4. OCLC 1155486056.{{cite book}}: CS1 maint: location missing publisher (link)^{[စာမျက်နှာ လိုအပ်]}^{[page needed]}
↑ "Misinformation and Its Correction: Continued Influence and Successful Debiasing" (2012). Psychological Science in the Public Interest 13 (3): 106–131. doi:10.1177/1529100612451018. Lewandowsky, Stephan; Ecker, Ullrich K. H.; Seifert, Colleen M.; Schwarz, Norbert; Cook, John (2012). "Misinformation and Its Correction: Continued Influence and Successful Debiasing". Psychological Science in the Public Interest. 13 (3): 106–131. doi:10.1177/1529100612451018. JSTOR 23484653. PMID 26173286. S2CID 42633^{[လင့်ခ်သေ]}.

[:2-1] Merriam-Webster Dictionary (19 August 2020)။ Misinformation။ 25 February 2019 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ 19 August 2020 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။

[2] Fetzer (2004-05-01). "Information: Does it Have To Be True?" (in en): 223–229.

[3] Merriam-Webster Dictionary (19 August 2020)။ Disinformation။ 5 October 2020 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ 19 August 2020 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။

[4] Woolley (2016). "Political Communication, Computational Propaganda, and Autonomous Agents": 4882–4890.

[:3-5] 2020 3rd International Conference on Information and Computer Technologies (ICICT)။ 2020။ pp. 440–444။

[6] Lewandowsky (October 2013). "Misinformation, disinformation, and violent conflict: From Iraq and the "War on Terror" to future threats to peace." (in en): 487–501.

[7] Fisher (2013-03-15)။ A social diffusion model of misinformation and disinformation for understanding human information behaviour (in en)။ 2023-05-11 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ 2023-05-11 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။

[8] Definition of RUMOR (May 21, 2023)။ February 4, 2022 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ February 4, 2022 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။

[:6-9] "A cross-national diagnosis of infodemics: comparing the topical and temporal features of misinformation around COVID-19 in China, India, the US, Germany and France" (2021-01-01). Online Information Review 45 (4): 709–728. doi:10.1108/OIR-09-2020-0417. ISSN 1468-4527.

[10] "He did it! She did it! No, she did not! Multiple causal explanations and the continued influence of misinformation" (November 2015): 101–115. Ecker, Ullrich K.H.; Lewandowsky, Stephan; Cheung, Candy S.C.; Maybery, Murray T. (November 2015). "He did it! She did it! No, she did not! Multiple causal explanations and the continued influence of misinformation" (PDF). Journal of Memory and Language. 85: 101–115. doi:10.1016/j.jml.2015.09.002. Archived (PDF) from the original on 2022-12-07. Retrieved 2022-11-01.

[:05-11] ၁၁.၀ ^၁၁.၁ The hype machine : how social media disrupts our elections, our economy, and our health--and how we must adapt။ New York။ 2020။Aral, Sinan (2020). The hype machine : how social media disrupts our elections, our economy, and our health--and how we must adapt (First ed.). New York. ISBN 978-0-525-57451-4. OCLC 1155486056.{{cite book}}: CS1 maint: location missing publisher (link)^{[စာမျက်နှာ လိုအပ်]}^{[page needed]}

[12] "Misinformation and Its Correction: Continued Influence and Successful Debiasing" (2012). Psychological Science in the Public Interest 13 (3): 106–131. doi:10.1177/1529100612451018. Lewandowsky, Stephan; Ecker, Ullrich K. H.; Seifert, Colleen M.; Schwarz, Norbert; Cook, John (2012). "Misinformation and Its Correction: Continued Influence and Successful Debiasing". Psychological Science in the Public Interest. 13 (3): 106–131. doi:10.1177/1529100612451018. JSTOR 23484653. PMID 26173286. S2CID 42633^{[လင့်ခ်သေ]}.

[၁]

[၂]

[၃]

[၄]

[၅]

[၆]

[၇]

[၈]

[၉]

[၁၀]

[၁၁]

[၁၂]