လက်မှတ်ရပြည်သူ့စာရင်းကိုင်

လက်မှတ်ရပြည်သူ့စာရင်းကိုင် (အင်္ဂလိပ်: Certified Public Accountant) ဆိုသည်မှာ နိုင်ငံတစ်ခုတွင် ယင်းနိုင်ငံ၏ စာရင်းဆိုင်ရာ အာဏာပိုင်အဖွဲ့အစည်းက ထုတ်ပေးသော ထိုနိုင်ငံအတွင်း စာရင်းနှင့်ပတ်သက်၍ လက်မှတ်ထိုး တာဝန်ခံနိုင်သည့် လိုင်စင်တစ်မျိုးကို ရရှိထားသော စာရင်းပညာရှင်ဖြစ်သည်။ နိုင်ငံတစ်ခု၏ လက်မှတ်ရပြည်သူ့စာရင်းကိုင်သည် ထိုနိုင်ငံတွင် စာရင်းကိုင်ပညာနှင့် ပတ်သက်၍ ဂုဏ်သိက္ခာကြီးမား‌ရာ အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်းများပြီး လစာကောင်းမွန်သည့် စီမံခန့်ခွဲရေး၊ ဘဏ္ဍာရေးအကြံပေး အစရှိသောရာထူးများကို ခန့်အပ်ခံရသည်။ ထို့အပြင် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများနှင့် အစိုးရအကြား လက်မှတ်ရပြည်သူ့စာရင်းကိုင်မပါဝင်ဘဲ စာရင်းဆိုင်ရာ၊ အခွန်ဆိုင်ရာ ဆောင်ရွက်၍မရပေ။

မြန်မာ

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ပြည်ထောင်စုစာရင်းစစ်ချုပ်ရုံး၏ မြန်မာနိုင်ငံစာရင်းကောင်စီသည် လက်မှတ်ရပြည်သူ့စာရင်းကိုင်စာမေးပွဲ(ပထမပိုင်း)နှင့် လက်မှတ်ရပြည်သူ့စာရင်းကိုင်စာမေးပွဲ(ဒုတိယ)ပိုင်းတို့ကို အောင်မြင်ပြီးနောက် အလုပ်သင်ကာလ ၃ နှစ်ပြည့်မြောက်ပြီးသူများကို လက်မှတ်ရပြည်သူ့စာရင်းကိုင်လိုင်စင် လျှောက်ထားခွင့်ပြုသည်။ လက်မှတ်ရပြည်သူ့စာရင်းကိုင်များသည် နိုင်ငံအတွင်း စာရင်းစံနှုန်းများအရ ဘဏ္ဍာရေးရှင်းတမ်းများ၊ စာရင်းစစ်အစီရင်ခံစာများ၊ ကုမ္ပဏီဘဏ္ဍာရေးအခြေအနေအစီရင်ခံစာများ၊ အခွန်ဆိုင်ရာအစီရင်ခံစာများ၊ ကုမ္ပဏီဖျက်သိမ်းရေးဆိုင်ရာ အစရှိသည်တို့တွင် လက်မှတ်ထိုးခွင့်ရှိသည်။ လက်မှတ်ရပြည်သူ့စာရင်းကိုင်သင်တန်းသို့ အောက်ပါပုဂ္ဂိုလ်များသည် တိုက်ရိုက်တက်ရောက်ခွင့်ရှိပြီး

• ဝါဏ္ဏိဇဘွဲ့(B.Com)၊ စာရင်းကိုင်ပညာဘွဲ့(B.Act)၊ စီးပွားရေးစီမံခန့်ခွဲမှုပညာဘွဲ့(B.B.A)၊ စီးပွားရေးသိပ္ပံဘွဲ့(စာရင်းကိုင်ပညာနှင့်ဘဏ္ဍာရေး)(B.BSc(Accounting and Finance) ရရှိထားသူ
• မြန်မာနိုင်ငံစာရင်းကောင်စီ၏ စာရင်းကိုင်ပညာဒီပလိုမာ(DA) ရရှိထားသူ
• ဘွဲ့တစ်ခုခုရရှိပြီး ACCA Skills Level ဖြစ်သည့် Advanced Diploma in Accounting and Business ရရှိထားသူ
• ဘွဲ့တစ်ခုခုရရှိပြီး CIMA ၏ Diploma in Management Accounting ရရှိထားသူ

ACCA သို့မဟုတ် CIMA ပြီးမြောက်ထားသူများမှာမူ အောက်ပါဘာသာရပ် ၃ ခုကို စာမေးပွဲဖြေဆိုအောင်မြင်ပါက လက်မှတ်ရပြည်သူ့စာရင်းကိုင်အောင်လက်မှတ် ရရှိမည်ဖြစ်သည်-

• Local Taxation Law
• Commercial Law
• Auditing

လက်မှတ်ရပြည်သူ့စာရင်းကိုင်သင်တန်းကာလမှာ ၂ နှစ်ဖြစ်ပြီး မော်ကျူး ၂ ခုစီပါဝင်သော ပထမပိုင်း(၁ နှစ်)နှင့် ဒုတိယပိုင်း(၁ နှစ်) ဖြစ်သည်။ ပထမပိုင်းတွင် အောက်ပါဘာသာရပ်များပါဝင်ပြီး-

• Professional Financial Accounting & External Reporting
• Practical Auditing -I
• Performance and Financial Management
• Business Environment and Management
• Commercial and Industrial Laws
• Financial and Services Regulations

ဒုတိယပိုင်းတွင် အောက်ပါဘာသာရပ်များပါဝင်သည်-

• Advanced Accounting & Financial Reporting II
• Practical Auditing II
• Strategic Management Accounting
• Business Analysis and Strategic Information System
• Financial Knowledge and Current Economic Affairs
• Taxation

မော်ကျူး ၁ ခုလျှင် ၃ ဘာသာပါဝင်ပြီး ၁ ဘာသာကျရှုံးလျှင် ထိုမော်ကျူးတစ်ခုလုံးကို ပြန်လည်ဖြေဆိုရသည်။ မော်ကျူး ၂ ကို တစ်ဆက်တည်း စာမေးပွဲ ၅ ကြိမ်အတွင်း မအောင်မြင်ပါက မော်ကျူး ၂ ခုလုံးကို ပြန်လည်ဖြေဆိုရသည်။ လက်မှတ်ရပြည်သူ့စာရင်းကိုင်(ဒုတိယပိုင်း) စာမေးပွဲကို ဖြေဆိုအောင်မြင်ပါက လက်မှတ်ရပြည်သူ့စာရင်းကိုင်အောင်လက်မှတ်ကို ရရှိသည်။ ထိုအောင်လက်မှတ်ရရှိပြီးသူများသည် မြန်မာနိုင်ငံစာရင်းကောင်စီ၌ မှတ်ပုံတင်ထားသော စာရင်းစစ်လုပ်ငန်းများတွင် အလုပ်သင်ကာလပြည့်မြောက်ပြီးပါက လက်မှတ်ရပြည်သူ့စာရင်းကိုင်လိုင်စင်ကို လျှောက်ထားနိုင်သည်။