မီဇိုရမ်ပြည်နယ်၏ ဗြိတိသျှကိုလိုနီခေတ်
တောင်လူရှိုင်းတောင်တန်းပြည် (1889–1898) မြောက်လူရှိုင်းတောင်တန်းပြည် (1891–1898) လူရှိုင်းတောင်တန်းပြည် (1898–1947) Mizoram[၁] | ||||||
ဘင်္ဂလားနယ်မြေ၏ အစိတ်အပိုင်း(1889–1898) အာသံပြည်၏ အစိတ်အပိုင်း (1889–1912) အာသံပြည်၏ ခရိုင်ကြီး (1912–1947) | ||||||
| ||||||
| ||||||
[[File:|250px|center|လူရှိုင်းတောင်တန်း၏ တည်နေရာ]] | ||||||
မြို့တော် | လွန်းလေမြို့ (1889–1898)[မှတ်စု ၁] အိုက်ဇောမြို့ (1889–1947) | |||||
Monarch | ||||||
• | 1889–1901 | Victoria | ||||
• | 1901–1910 | Edward VII | ||||
• | 1910–1936 | George V | ||||
• | 1936 | Edward VIII | ||||
• | 1936–1947 | George VI | ||||
Superintendent | ||||||
• | 1891–1896 (first)[၂] | John Shakespear | ||||
• | 1943–1947 (last)[၃] | Alexander Ronald Hume MacDonald | ||||
Historical era | Colonial era | |||||
• | Expedition 1889 | March 4, ၁၈၈၉ | ||||
• | Lushai Expeditions | 1871–1872, 1883–1888 | ||||
• | Divided into North Lushai Hills and South Lushai Hills | 1889 | ||||
• | North given to Assam | July 3, 1890 | ||||
• | South placed under Bengal Presidency | April 1, 1891 | ||||
• | North and South merged | April 1, 1898 | ||||
• | Independence declared | 15 August ၁၉၄၇ | ||||
လူဦးရေ | ||||||
• | 1901 | ၈၂,၄၃၄[၄] | ||||
• | 1941 | ၁၅၂,၇၈၆[၅] | ||||
လက်ရှိ အစိတ်အပိုင်း | Mizoram |
၁၈၈၉ ခုနှစ်နှောင်းပိုင်းမှ ၁၉၄၇ ခုနှစ်အထိ လူးရှိုင်းတောင်တန်းများတွင် ဗြိတိသျှတို့ အုပ်ချုပ်ခဲ့ပြီး 1889-90 တွင် Chin-Lushai လေ့လာရေးခရီး ဖြင့် စတင်ခဲ့ပြီး 1889 ခုနှစ်တွင် အုပ်ချုပ်ရေးခရိုင်နှစ်ခု (North Lushai Hills၊ South Lushai Hills) ကို စတင်တည်ထောင်ခဲ့သည်။ နယ်မြေများကို အာသံပြည်နယ် သို့ ပေါင်းစည်းခြင်းဖြင့် ခရိုင်နှစ်ခုစလုံးကို လူရှိုင်းတောင် [၆] ပေါင်းစည်းပြီး ၁၉၄၇ ခုနှစ် အိန္ဒိယနိုင်ငံ လွတ်လပ်ရေးရ သည်အထိ ဖြစ်သည်။
စီးပွားဖြစ်ဆန္ဒကြောင့်မဟုတ်ဘဲ လွင်ပြင် များသို့ မီဇိုးကျူးကျော်မှုများ အစီအရီကြောင့် ဗြိတိသျှတို့သည် လူရှိုင်းတောင်တန်းများကို ကျူးကျော်ဝင်ရောက်ခဲ့သည်ဟု ယူဆရသည်။ [၇]
Lushai အကြီးအကဲများသည် စစ်တကောင်း ၊ ကကျား ၊ တြိပူရ ၊ ဆီလ်နှဟတ် နှင့် မဏိပူရ တို့ကို မဆုတ်မနစ် အပြင်းအထန် ပြင်းပြင်းထန်ထန် ကျူးကျော်တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။ ယင်းကာလအတွင်း ကျူးကျော်မှု ၂၀ ကြိမ်အထိ ဖြစ်ပွားခဲ့ကြောင်း သိရသည်။ [၈]
ဆိုင်းလမ် စော်ဘွား ဘန်းခွိုင်းယာ မှ ကတ္တလီချေရမြို့ နှင့် အလက်ဇန္ဒြားပူရ တို့ကို စီးနင်းပြီး ၎င်း ၏အဓိကကျူးကျော်မှုအားလုံးတွင်အရေးကြီးဆုံးဖြစ်ပုံရပြီး လူရျိုင်း လူမျိုးများ၏ဘဝနှင့်ကံကြမ္မာအပေါ်တွင်ကြီးမားသောဩဇာလွှမ်းမိုးမှုရှိသည်။ အလက်ဇန္ဒြားပူရရှိ လက်ဖက်ရည်ဆိုင်ပိုင်ရှင် James Winchester အသတ်ခံရပြီး Mizos မှ သူ့သမီး Mary Winchester ကို ပြန်ပေးဆွဲခဲ့သည်။
မှတ်စု
[ပြင်ဆင်ရန်]- ↑ Lungleh was the capital only for the South Lushai Hills.
ကိုးကား
[ပြင်ဆင်ရန်]- ↑ "Mizo Chanchin, Bu II – A History of Lushai Hills, Part II [1947]", British Library, EAP454/13/12, https://eap.bl.uk/archive-file/EAP454-13-12
- ↑ Rao၊ C. Hayavadana (ed.)။ ။ ။ Madras: Pillar & Co.။
- ↑ http://mzuhssjournal.in/images/resources/v6n1/vanlalhmangaihsanga.pdf
- ↑ "Mizo Chanchin, Bu II – A History of Lushai Hills, Part II [1947]", British Library, EAP454/13/12, https://eap.bl.uk/archive-file/EAP454-13-12
- ↑ "Mizo Chanchin, Bu II – A History of Lushai Hills, Part II [1947]", British Library, EAP454/13/12, https://eap.bl.uk/archive-file/EAP454-13-12
- ↑ Chaterjee, Suhas (1985).
- ↑ R. Vanlalhmangaihsanga.
- ↑ Lalthangliana, B. (2009).