ဖလံတောင်ဝှေး

ဖလန်တောင်ဝှေး
သိပ္ပံနည်းကျ အမျိုးအစားခွဲခြင်း
လောက:	Plantae
(unranked):	Angiosperms
(unranked):	Monocots
(unranked):	Commelinids
မျိုးစဉ်:	Zingiberales
မျိုးရင်း:	Costaceae
မျိုးစု:	Costus
မျိုးစိတ်:	C. speciosus
ဒွိနာမ
Costus speciosus (J.Konig) Sm.

ပေါက်ရောက်ပုံ

မိုးရာသီတွင်များစွာပေါက်ရောက်သည်။

အသုံးပြုပုံ

နှာစေး၊ ချောင်းဆိုး၊ အဖျား၊ အစာမကြေ လေနာ၊ အရေပြား ရောဂါ၊ မြွေကိုက်ခြင်း တို့ကို ကုသရာ၌ အမြစ်ကို သုံးသည်။ နားပြည်ယို၊ နားကိုက် ရောဂါကဖလန်တောင်ဝှေး အခွံ့နွှာ မီးကင်ပြီး အတန်ကြာ အေးစေ၍ ရည်ညှစ်ယူ ၎အရည်ကို နားအတွင်းသို့ ၃-၄ စက်ခန့် မကြာ မကြာ ထည့်ပေးရ၏။ ချောင်းဆိုး ရောဂါ၊ သာမာန် နှလုံးတုန် ရောဂါ တို့ကဖလန်တောင်ဝှေး ဟင်းချက် စားခြင်း၊ နှမ်းဆီ စစ်စစ်ဖြင့် ကြော်စားခြင်း တို့ဖြင့် သက်သာ စေနိုင်သည်။ ဒူလာရောဂါကို ဖလန်တောင်ဝှေး သုံးခွက် တစ်ခွက်တင်ကို သောက်လျှင် ပျောက်၏။ ဖလန်တောင်ဝှေး ဥကို အခြောက်ခံ အမှုန့်ပြုလုပ်၍ ချင်း၊ သကြားနှင့် စပ်သောက်ပါက ပို၍ ပျောက်ကင်း၏။ဖလန်တောင်ဝှေး ကို ငါးခူနှင့် ချက်စားပါက ကာမအားကို ဖြစ်စေသည်။ ငါးသိုင်းသားနှင့် ချက်စားက သွေးဝမ်း ရောဂါ ပျောက်စေသည်။ ပုစွန်နှင့် ကြော်ချက် စားလျှင် သွေးဝမ်း ရောဂါ ပျောက်စေသည်။ နွားသားနှင့် ချက်စားပါက ဆီးရှှင်ပြီး ကျောက်ကပ် ရောဂါကို ကာကွယ် စေနိုင် ပါသည်။ ရေကြက်သားနှင့် ချက်စားလျှင် ဆီးကျောက် တည်ခြင်း၊ ဆီးပူခြင်း၊ ဆီးအောင့်၊ ဆီးအားနည်းခြင်း၊ ဆီးကျန်ခြင်း၊ ဆီးဝါခြင်းတို့ကို ပျောက်စေသည်။ ဖလန်တောင်ဝှေး ကို ဓားပြားနှင့် ရိုက်၍ ဟင်းချက် သောက်က အမျိုးသမီးများ နို့မထွက်ခြင်း၊ နို့ပူခြင်း၊ ယားယံခြင်း၊ နို့အနာပေါက်ခြင်း၊ နို့ချောင်း ပိတ်ခြင်း၊ သကျည်း ကိုက်ခြင်း တို့ကို ပျောက်စေနိုင်သည်။ဖလန်တောင်ဝှေး ကို အခြောက်လှန်း အမှုန့်ပြု၍ အုန်းဆီနှင့် ဖျော်ပြီး စအိုနှင့် ဆီးစပ်ကို လိမ်းထားပါက သားအိမ် ‌လျှောကျခြင်း၊ သားအိမ် အောင့်ခြင်း၊ ယောကျ်ားအူကျခြင်း၊ တိုနာ ဖြစ်ခြင်းတို့ကို ပျောက်စေသည်။ ဖလန်တောင်ဝှေး ပဥစငါးပါးကို ငရုတ်ကောင်း ၂ စေ့ထည့်၍ ကျကျ ပြုတ်သောက် ပါက ကျောက်ကပ်ရောင်၍ ဖောခြင်း၊ ခါးနာခြင်းတို့ကို သက်သာ ပျောက်ကင်း စေသည်။ ဖလန်တောင်ဝှေး ကို အမှုန့်ပြု၍ ပျားရည်၊ ထောပတ်နှင့် တေ၍ လက်ဖက်ရည်ဇွန်း တစ်ဇွန်း တစ်နေ့ တစ်ကြိမ် စားသုံးခြင်းခြင့် အားအင် ကုန်ခမ်းခြင်းကို ပြန်လည် အားဖြည့် စေသည်။ မိန်းမများ ရင်သားတွင် ဖြစ်ပေါ်တက်သော သာမာန် အကြိတ်များအား ဖလန်တောင်ဝှေး ကို ထုခြေ၍ အကျိတ်ပေါ် အုံပေးပြီး အဝတ် စည်းပေးခြင်းဖြင့် အကျိတ်ကို ကျေစေသည်။

ပုံပမ်း သွင်ပြင်

• အပင် - လှပ တင့်တယ်သော သစ်ပင်ပျော့ ဖြစ်သည်။ ပင်စည်မှာ နီညိုရောင် ဖြစ်သည်။ ၄ ပေမှ ၁၀ ပေအထိ မြင့်သည်။
• အရွက် - ငှက်တောင်ပုံ ဖြစ်၍ ထိပ်ချွန်သည်။ ၉ လက်မခန့် ရှည်သည်။ ပန်းခိုင် ထိပ်ဖျားမှ ထွက်၍ ကတော့ ပုံသဣန် ပန်းခိုင်ဖြစ်သည်။ ၃ လက်မခန့် ရှည်၍ နီသော ပွင့်ခံရွက်များ ပါရှိသည်။ အပွင့်ပွင့်ရွက် အဖြူဆွတ်ဆွတ် ဖြစ်သည်။ နုနယ်၍ လှိုင်းတွန့် ကဲ့သို့ ဖြစ်သည်။ကတော့ပုံ ဖြစ်သည်။ အချင်း ၃ လက်မခွဲခန့် ရှိ၍ ၂ လက်မခန့် ရှည်သည်။

အသုံးဝင်သောအပိုင်း

အမြစ်

ပုံများ

• 

  Flower at Kolkata, West Bengal, India.

• 

  Flower & leaves at Kolkata, West Bengal, India.

• 

  Costus speciosus in Basse Terre, Guadeloupe.

• 

  Costus speciosus in Hawaii.