နာရန်ဒရာ မိုဒီ

နရိန္ဒြာမိုဒီ
Narendra Modi
၂၀၂၃ တရာဝင်း ရုံးသုံးဓာတ်ပုံ
၁၄ ယောက်မြောက် အိန္ဒိယနိုင်ငံ ဝန်ကြီးချုပ်
တာဝန်ထမ်းဆောင်ဆဲ
တာဝန် စတင် ၂၀၁၄၊ မေလ ၂၆ ရက်
သမ္မတ	ပရာနက် မူကာဂျီ ရမ် နပ် ကိုဗင်း
ဒုသမ္မတ	မိုဟာမက် ဟာမစ် အန်ဆာရီ ဗန်ကိုင်ရာ နိုင်ဒူး
ယခင်လူ	မာမိုဟမ် ဆင်း
နောက်ထပ် ဝန်ကြီးဌာနများ တာဝန်ထမ်းဆောင်ဆဲ တာဝန် စတင် ၂၀၁၄၊ မေလ ၂၆ ရက် ဝန်ကြီးဌာန နှင့် ဌာနများ လူပုဂ္ဂိုလ်၊ မကျေနပ်ချက် နှင့် ပင်စင် ဝန်ကြီးဌာန ၊ အာကာသ ဦးစီးဌာန၊ အဏုမြူစွမ်းအင် ဦးစီးဌာန ယခင်လူ မာမိုဟမ် ဆင်း
လော့ ဆာဘား လွှတ်တော် ဥက္ကဋ္ဌ
တာဝန်ထမ်းဆောင်ဆဲ
တာဝန် စတင် ၂၀၁၄၊ မေလ ၂၆
ယခင်လူ	ဆူရှေးကူးမား ရှင်ဒဲ
လော့ဆာဘား လွှတ်တော်အမတ်
တာဝန်ထမ်းဆောင်ဆဲ
တာဝန် စတင် ၂၀၁၄ ၊ ဇွန် ၅
ယခင်လူ	မာလီ မနိုဟာ ဂျိုရှိ
မဲဆန္ဒနယ်	ဗာရာဏသီ
၁၄ ယောက်မြောက် ဂူဂျာရတ်ပြည်နယ် ဝန်ကြီးချုပ်
တာဝန်သက်တမ်း ၂၀၀၁ ၊ အောက်တိုဘာ ၇ – ၂၀၁၄ ၊ မေ ၂၂
အုပ်ချုပ်ရေးမှူး	ဆွန်ဒါ ဆင်း ဘန်ဒါရီ ကိုင်းလာရှာပါတီ မီရှရာ ဘယ်ရမ် ဂျကား နာဝယ် ကီရှိုး ရှာမား အက်စ်.စီ. ဂျမား ကာမလာ ဘန်နီဝါး
ယခင်လူ	ကီရှုဘိုင်း ပက်တယ်
ဆက်ခံသူ	အနန်ဒီဘန် ပက်တယ်
ဂူဂျာရတ်ပြည်နယ် ဥပဒေပြုလွှတ်တော်
တာဝန်သက်တမ်း ၂၀၀၂ ၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၅ – ၂၀၁၄၊ မေ ၁၆
ယခင်လူ	ကမ်လက်ရှ် ပက်တယ်
ဆက်ခံသူ	ဆူရာ့ရှ် ပက်တယ်
မဲဆန္ဒနယ်	မနီနာဂါး
တာဝန်သက်တမ်း ၂၀၀၂ ၊ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၄ – ၂၀၀၂ ၊ ဇူလိုင် ၁၉
ယခင်လူ	ဗာဂျူဗိုင်း ဗာလာ
ဆက်ခံသူ	ဗာဂျူဗိုင်း ဗာလာ
မဲဆန္ဒနယ်	ရက်ဂျ်ကော့ (၂)
ကိုယ်ရေး အချက်အလက်များ
မွေးဖွား	နာရန်ဒရာ ဒါမိုဒါဒပ်စ် မိုဒီ (၁၉၅၀-0၉-၁၇) ၁၇ စက်တင်ဘာ၊ ၁၉၅၀ ဗတ်နာဂါး၊ ဘုံဘေ၊ အိန္ဒိယ (ယနေ့ခေတ် ဂူဂျာရတ်ပြည်နယ်)
လူမျိုး	Indian
နိုင်ငံရေးပါတီ	ဘာရာတီယ ဂျာနာတာ ပါတီ
အခြား နိုင်ငံရေးလွှမ်းမိုးမှု	အမျိုးသား ဒီမိုကရက်တစ် မဟာမိတ်
ကြင်ဖော်	ဂျာရှိုဒါဘန် မိုဒီ (m. ၁၉၆၈; ခွဲနေ)
မိခင်	ဟီရာဘန် မိုဒီ
ဖခင်	ဒါမိုဒါဒပ်စ် မူလချန် မိုဒီ
နေထိုင်ရာ	အမှတ် (၇)၊ လော့ ကာလ်ရန် မာ့ဂ် နယူးဒေလီမြို့၊ ဒေလီ ၊ အိန္ဒိယနိုင်ငံ
မိခင်ကျောင်း	ဒေလီ တက္ကသိုလ် (BA) ဂူဂျာရတ် တက္ကသိုလ် (MA)
ဆုတံဆိပ်များ	ရရှိထားသော ဂုဏ်ပြုဘွဲ့များ
လက်မှတ်
ဝက်ဘ်ဆိုဒ်	Personal PM India official

နရိန္ဒြာ ဒါမိုဒါဒါစ် မိုဒီ (အင်္ဂလိပ်: Narendra Damodardas Modi) ကို ၁၉၅၀ ပြည့်နှစ် စက်တင်ဘာလ ၁၇ ရက်နေ့တွင် မွေးဖွားခဲ့ပြီး ၂၀၁၄ ခုနှစ်မှ စတင်၍ အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်နေသော အိန္ဒိယနိုင်ငံရေးသမားတစ်ဦး ဖြစ်သည်။ မိုဒီသည် ၂၀၀၁ ခုနှစ်မှ ၂၀၁၄ ခုနှစ်အထိ ဂူဂျာရတ်ပြည်နယ်၏ ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် တာဝန်ယူခဲ့ပြီး ဗာရာဏသီ မဲဆန္ဒနယ်မှ ပါလီမန်အမတ်တစ်ဦးလည်း ဖြစ်သည်။ သူသည် ဘာရတီယဇနတာပါတီ (Bharatiya Janata Party - BJP) နှင့် ဟိန္ဒူအမျိုးသားရေးဝါဒ တပ်ပေါင်းစုကြီးဖြစ်သော Rashtriya Swayamsevak Sangh (RSS) (ပါဠိမူ - ရဋ္ဌိယသယံသေဝကသင်္ဃ)တို့၏ အဖွဲ့ဝင်တစ်ဦး ဖြစ်သည်။ သူသည် အိန္ဒိယအမျိုးသားကွန်ဂရက်ပါတီမှ မဟုတ်ဘဲ ဝန်ကြီးချုပ်သက်တမ်း အရှည်ကြာဆုံး ပုဂ္ဂိုလ်ဖြစ်သည်။

နရိန္ဒြာမိုဒီကို အရှေ့မြောက်ပိုင်း ဂူဂျာရတ်ရှိ ဗဒ်နာဂါတွင် မွေးဖွားကြီးပြင်းခဲ့ပြီး ထိုနေရာ၌ပင် အလယ်တန်းပညာကို ပြီးဆုံးခဲ့သည်။ အသက် ၈ နှစ်အရွယ်တွင် RSS သို့ ဝင်ရောက်ခဲ့သည်။ အသက် ၁၈ နှစ်တွင် ဂျာရှိုဒါဗန် မိုဒီနှင့် လက်ထပ်ခဲ့သော်လည်း မကြာမီပင် ခွဲခွာခဲ့ပြီး ဥပဒေအရ လိုအပ်သည့် လေးဆယ်စုနှစ်များစွာကြာပြီးမှ လူသိရှင်ကြား အသိအမှတ်ပြုခဲ့သည်။ မိုဒီသည် ၁၉၇၁ ခုနှစ်တွင် ဂူဂျာရတ်ရှိ RSS တွင် အချိန်ပြည့် လုပ်အားပေးတစ်ဦး ဖြစ်လာခဲ့သည်။ RSS က ၎င်းအား ၁၉၈၅ ခုနှစ်တွင် BJP သို့ တာဝန်ပေးခဲ့ပြီး ပါတီ၏ ရာထူးအဆင့်ဆင့်ကို တက်လှမ်းကာ ၁၉၉၈ ခုနှစ်တွင် အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ၂၀၀၁ ခုနှစ်တွင် နရိန္ဒြာမိုဒီသည် ဂူဂျာရတ်ပြည်နယ် ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် ခန့်အပ်ခံရပြီး မကြာမီပင် ဥပဒေပြုလွှတ်တော်သို့ ရွေးကောက်ခံခဲ့ရသည်။ ၎င်း၏ အုပ်ချုပ်ရေးသည် ၂၀၀၂ ခုနှစ် ဂူဂျာရတ်အဓိကရုဏ်းများတွင် ပါဝင်ပတ်သက်သည်ဟု သတ်မှတ်ခံရပြီး အဆိုပါ အကျပ်အတည်းကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းမှုအတွက် ဝေဖန်ခံခဲ့ရသည်။ တရားဝင်မှတ်တမ်းများအရ လူပေါင်း ၁,၀၀၀ ကျော် သေဆုံးခဲ့ပြီး လေးပုံသုံးပုံမှာ မူဆလင်များ ဖြစ်သည်။ သီးခြားရင်းမြစ်များကမူ သေဆုံးသူ ၂,၀၀၀ ခန့်ရှိပြီး အများစုမှာ မူဆလင်များဖြစ်သည်ဟု ခန့်မှန်းခဲ့သည်။ ၂၀၁၂ ခုနှစ်တွင် အိန္ဒိယတရားရုံးချုပ်မှ ခန့်အပ်ခဲ့သော အထူးစုံစမ်းရေးအဖွဲ့က သူ့အား တရားစွဲဆိုရန် အထောက်အထားမတွေ့ရှိခဲ့ပေ။ ဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် ၎င်း၏မူဝါဒများသည် စီးပွားရေးတိုးတက်မှုကို အားပေးခဲ့သည်ဟု ချီးကျူးခံရသော်လည်း ပြည်နယ်အတွင်း ကျန်းမာရေး၊ ဆင်းရဲမွဲတေမှုနှင့် ပညာရေးညွှန်းကိန်းများကို သိသိသာသာ တိုးတက်အောင် မလုပ်ဆောင်နိုင်ခဲ့ခြင်းအတွက် ၎င်း၏အုပ်ချုပ်ရေးကို ဝေဖန်ခဲ့ကြသည်။

၂၀၁၄ ခုနှစ် အိန္ဒိယအထွေထွေရွေးကောက်ပွဲတွင် နရိန္ဒြာမိုဒီသည် BJP ကို ပါလီမန်၌ အများစုအနိုင်ရအောင် ဦးဆောင်နိုင်ခဲ့ပြီး ၁၉၈၄ ခုနှစ်နောက်ပိုင်း ပါတီတစ်ခုအတွက် ပထမဆုံးအကြိမ်ဖြစ်သည်။ ၎င်း၏အစိုးရသည် တိုက်ရိုက်နိုင်ငံခြားရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများကို တိုးမြှင့်ခဲ့သော်လည်း ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှု၊ ပညာရေးနှင့် လူမှုဖူလုံရေးအစီအစဉ်များအတွက် အသုံးစရိတ်များကို လျှော့ချခဲ့သည်။ နရိန္ဒြာမိုဒီသည် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် သန့်ရှင်းရေးလှုပ်ရှားမှုတစ်ရပ်ကို စတင်ခဲ့ပြီး သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်နှင့် အလုပ်သမားဥပဒေများကို အားနည်းစေခြင်း သို့မဟုတ် ဖျက်သိမ်းခြင်းများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ၂၀၁၆ ခုနှစ်တွင် ငွေစက္ကူများ တရားဝင်မှု ပျက်ပြယ်စေခြင်း (demonetisation) နှင့် ၂၀၁၇ ခုနှစ်တွင် ကုန်စည်နှင့် ဝန်ဆောင်မှုအခွန် (Goods and Services Tax) မိတ်ဆက်ခြင်းတို့သည် အငြင်းပွားမှုများ ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။ နရိန္ဒြာမိုဒီ၏ အစိုးရသည် ပါကစ္စတန်ရှိ အကြမ်းဖက်သမား လေ့ကျင့်ရေးစခန်းဟု သံသယရှိသည့် နေရာကို ပစ်မှတ်ထား၍ ၂၀၁၉ ခုနှစ်တွင် ဘာလာကော့ လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုကို စတင်ခဲ့သည်။ အဆိုပါ လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှု မအောင်မြင်ခဲ့သော်လည်း ဤလုပ်ရပ်က အမျိုးသားရေးစိတ်ဓာတ်ကို မြှင့်တင်ပေးခဲ့သည်။ ယင်းနောက်ပိုင်း ကျင်းပသော ၂၀၁၉ ခုနှစ် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲတွင် နရိန္ဒြာမိုဒီ၏ ပါတီ အနိုင်ရခဲ့သည်။ ၎င်း၏ ဒုတိယသက်တမ်းတွင် ဂျမ်မူးနှင့် ကက်ရှ်မီးယား၏ အထူးအခြေအနေကို ရုပ်သိမ်းခြင်းနှင့် နိုင်ငံသားဖြစ်မှု ပြင်ဆင်ရေးဥပဒေ (Citizenship Amendment Act) ကို မိတ်ဆက်ခြင်းတို့ကြောင့် ကျယ်ပြန့်သော ဆန္ဒပြပွဲများ ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့ပြီး ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် ဒေလီအဓိကရုဏ်းများကို ဖြစ်ပွားစေခဲ့ရာ မူဆလင်များအား ဟိန္ဒူအုပ်စုများက ရက်စက်စွာ တိုက်ခိုက်သတ်ဖြတ်ခဲ့ကြသည်။ အငြင်းပွားဖွယ်ရာ လယ်ယာဥပဒေ သုံးခုကြောင့် တစ်နိုင်ငံလုံးရှိ တောင်သူလယ်သမားများ ဆန္ဒပြထိုင်သပိတ်များ ပြုလုပ်ခဲ့ကြပြီး နောက်ဆုံးတွင် အဆိုပါဥပဒေများကို တရားဝင် ရုပ်သိမ်းခဲ့ရသည်။ နရိန္ဒြာမိုဒီသည် ကိုဗစ်-၁၉ ကမ္ဘာ့ကပ်ရောဂါကာလအတွင်း အိန္ဒိယ၏ တုံ့ပြန်ဆောင်ရွက်မှုများကို ကြီးကြပ်ခဲ့ပြီး ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့၏ ခန့်မှန်းချက်များအရ အိန္ဒိယနိုင်ငံသား ၄.၇ သန်း သေဆုံးခဲ့သည်။ ၂၀၂၄ ခုနှစ် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲတွင် နရိန္ဒြာမိုဒီ၏ ပါတီသည် ပါလီမန်အောက်လွှတ်တော်တွင် အများစုနေရာ ဆုံးရှုံးခဲ့ရပြီး အမျိုးသားဒီမိုကရက်တစ်မဟာမိတ်အဖွဲ့ ညွန့်ပေါင်းအစိုးရကို ဦးဆောင်၍ အစိုးရဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။

နရိန္ဒြာမိုဒီ၏ လက်ထက်တွင် အိန္ဒိယနိုင်ငံသည် ဒီမိုကရေစီစနစ် နောက်ကြောင်းပြန်လှည့်မှု သို့မဟုတ် ဒီမိုကရေစီအဖွဲ့အစည်းများ၊ ပုဂ္ဂလိကအခွင့်အရေးများနှင့် လွတ်လပ်စွာ ထုတ်ဖော်ပြောဆိုခွင့်များ အားနည်းလာခြင်းကို ကြုံတွေ့ခဲ့ရသည်။ ဝန်ကြီးချုပ်တစ်ဦးအနေဖြင့် သူသည် မြင့်မားသော ထောက်ခံမှုအဆင့်သတ်မှတ်ချက်များကို အစဉ်အမြဲ ရရှိခဲ့သည်။ နရိန္ဒြာမိုဒီအား လက်ယာနိုင်ငံရေးဘက်သို့ နိုင်ငံရေး ဦးတည်ချက် ပြောင်းလဲစေသူအဖြစ် ဖော်ပြကြသည်။ ၎င်း၏ ဟိန္ဒူအမျိုးသားရေးယုံကြည်ချက်များနှင့် ဂူဂျာရတ်အဓိကရုဏ်းများ ကိုင်တွယ်မှုအပေါ် ပြည်တွင်းပြည်ပတွင် အငြင်းပွားဖွယ်ရာ ပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦးအဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိနေပြီး ယင်းကိစ္စရပ်များသည် အများစုကြီးစိုးရေးနှင့် အခြားသူများအား ဖယ်ကျဉ်သည့် လူမှုရေးအစီအစဉ်၏ သက်သေအဖြစ် ရည်ညွှန်းခံရသည်။