မက်သမ်ဖတမင်း

ဆေးကုရာမှာ Desoxyn 5-mg tablets ဆေးပြားအနေနှင့် သုံးသည်။ ADHDနှင့် အဝလွန်ရောဂါများအတွက် ပေးသည်။ Narcolepsy နှင့် Depression တခြားဆေးများနှင့် မရသော စိတ်ဓာတ်ကျ ရောဂါအတွက်လဲ သုံးပါသည်။

(မက်သမ်ဖတမင်း)သည် အားကောင်းသော စိတ်ကြွဆေးတစ်မျိုးဖြစ်သည်။ Psychostimulantဟုလဲ ခေါ်သည်။ Amphetamine ကနေထုတ်သည်။ ဆေးအဆ နည်းနည်းပေးရင် နိုးကြားနေမှုကို ပိုကောင်းစေမည်။ အာရုံစိုက်မှုလဲ ပိုမည်။ အားကုန်ရင်လဲ အားရစေတယ်သည်။ ဆေးအဆများများပေးရင် Mania (မဲနီးယား)နှင့် Euphoria (ယူဖိုးရီးယား) စိတ်အခြေအနေတွေအထိ ပြောင်းလာမည်။

စိတ်ပိုင်းသက်ရောက်မှုတွေကတော့ ကောင်းတာတွေကို ထင်မြင်နေမည်။ အစပိုင်းလေးမှာ လိင်စိတ်များစေမည်။ အာရုံစိုက်မှုများမည်။ ကိုယ့်ကိုယ်ကို အထင်ကြီးနေမည်။ လူထဲအတင်းလိုက်ရောမည်။ စိတ်တိုမည်၊ ကြမ်းတမ်းမည်။ ဆံပင်ကို ဆွဲနေမည်။ အရေပြား ဆိတ်နေမည်။ သူများ မမြင်-မကြားတာတွေကို မြင်ကြားနေမည်။ သူ့မှာ ပါဝါတွေ ရှိနေသည်ဟု ထင်နေမည်။

ထိုလူများတွင် ဆေးမသုံးရရင် အားယုတ်မည်၊ စိတ်ဓာတ်ကျမည်၊ အစားတွေ သိပ်စားချင်မည်၊ စိုးရိမ်စိတ်ကဲမည်၊ စိတ်တိုမည်၊ ခေါင်းကိုက်မည်၊ ဂနာမငြိမ်ဖြစ်မည်၊ အိပ်ချိန်များမည်၊ အိပ်မက်အမျိုးမျိုး မက်မည်။ ရေရှည်မှာ ဆိုးတာတွေ ဖြစ်နိုင်သည်။ စိတ်ဓာတ်ကျလွန်းလာမည်။ ကိုယ့်ကိုယ်ကို သတ်သေချင်မည်။ နှလုံးရောဂါရမည်။ စိတ်ရောဂါရမည်။ စိုးရိမ်စိတ် များလွန်းလာမည်။ စိတ်ကြမ်းတမ်းလာမည်။

ဒီဆေးသုံးရင် ရုပ်ပိုင်းပြောင်းလဲလာတာတွေရှိတယ်။ အစာမစားချင်၊ တက်ကြွနေမယ်၊ အရပြေားနဲ့ မျက်နှာနီရဲနေမယ်၊ ချွေးထွက်များမယ်၊ ဂနာမငြိမ်ဖြစ်မယ်၊ အာခေါင်ခြောက်မယ်၊ ခေါင်းကိုက်မယ်၊ ရင်တုန်မယ်၊ နှလုံးခုန်မြန်မယ်-နှေးမယ်၊ နှလုံးခုန် မမှန်ဖြစ်မယ်၊ အသက်ရှူမြန်မယ်၊ သွေးဖိအားတက်မယ်-ကျမယ်၊ ဝမ်းပျက်မယ်၊ လက်တုန်မယ်၊ အရပြေားယားမယ်၊ ဝက်ခြံထွက်မယ်၊ ဖြူဖတ်ဖြူယော်နေမယ်၊ တက်မယ်၊ နှလုံး (အတက်) ရမယ်၊ သေမယ်။

ဆေးတလွဲသုံးမှုနဲ့ ဆေးစွဲတာပါ ဆက်ဖြစ်လာမယ်။ Amphetamine/Stimulant psychosis စိတ်အခြေအနေတမျိုး ဖြစ်လာမယ်။ တာရှည်သုံးရာကနေ Post-withdrawal syndrome ဆေးဖြတ်ချိန်မှာ ခံစားရမှာတွေ ဖြစ်လာမယ်။ Neurotoxicity အာရုံကြောအဆိပ်သင့်တာလို့ခေါ်တယ်။ တကယ် ဆေးဖြတ်ပြီးနောက် အချိန်အတော်ကြာအထိ ခံစားနေရမယ်။ (နှလုံးသွေးကြောရောဂါ) လဲ ရလာနိုင်တယ်။

Cocaine (ကိုကိန်း)၊ Amphetamine (အင်ဖက်တမင်း) တို့နဲ့မတူတာက Methamphetamine ဟာ Midbrain ဦးနှောက် အလယ်ပိုင်းမှာရှိတဲ့ Dopamine neurons အာရုံကြောကို ထိခိုက်စေတဲ့ Neurotoxic အာရုံကြောအဆိပ်မျိုး ဖြစ်တယ်။ Parkinson's disease ရောဂါရလမ်းလဲ များတယ်။

ဆေးခံနိုင်စွမ်းကို စမ်းသပ်တာမှာ တယောက်နဲ့တယောက် မတူကြဘူး။ သာယာမှုလမ်းကြောင်းကို သင့်တာထက်ပိုပြီး သက်ရောက်စေထားတဲ့အတွက် Anhedonia ဖြစ်လာမယ်။ ဆေးစွဲသုံးသူတွေမှာ သွားတွေ၊ သွားဖုံးက ပျက်စီးလွယ်တယ်။ အဲဒါကို Meth mouth လို့ ခေါ်တယ်။

ဆေးစွဲတာကို ကုရတာဟာ အတော်ကြီးခက်တယ်။ Bupropion, Aripiprazole, Baclofen ဆေးတွေပေးတာ များတယ်။ ဒါပေမဲ့ အောင်မြင်မှု နည်းတယ်။ L-tyrosine and L-5HTP/tryptophan ခေါ်တဲ့ အမိုင်နိုအက်စစ် အားဆေး နေ့တိုင်း ပေးနိုင်တယ်။ ဗီတာမင် (စီ) ပေးတာလဲ ကောင်းတယ်။ Modafinil ဆေးကိုလဲသုံးတယ်။ Ibogaine နဲ့ Mirtazapine ဆေးတွေကိုလဲ သုံးတယ်။ Behavioral activation therapy စိတ်ကုနည်းလဲသုံးရတယ်။