မြေအောက် စီးပွားရေး

ကမ္ဘာတစ်ဝန်းတွင် ရေပန်းအစားဆုံးငွေကြေးဖြစ်သည့် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ငွေစက္ကူများ

"မြေအောက် စီးပွားရေး သည် မကြာခဏတွေ့ရှိရသော အခွန်အခများကို ထိန်ချန်ထားခြင်းမရှိဘဲ ပေးဆပ်သော ဆောက်လုပ်ရေး နှင့် ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းများကဲ့သို့ တရားဝင် အလုပ်များနှင့် မူးယစ်ဆေးဝါးရောင်းဝယ်ခြင်းနှင့် ပြည့်တန်ဆာလုပ် ငန်းကဲ့သို့သော တရားမဝင်အလုပ်များ နှစ်မျိုးစလုံးကို ရည်ညွှန်းသည်။"မျက်မှောက်ခေတ် လူအဖွဲ့အစည်းတွင် မြေအောက် စီးပွားရေးသည် အလွန်ကျယ်ပြောသော အလုပ်အစီအစဉ် အခင်းအကျင်းကို ဖုံးလွှမ်းထားသည်။ ယေဘုယျအားဖြင့် ၎င်းသည် စီးပွားရေး လွတ်လပ်မှု ပို၍ကြီးမားသော နိုင်ငံ များတွင် ပို၍သေးငယ်ပြိီး အဂတိလိုက်စားမှု၊ စည်းမျဉ်းများ သို့မဟုတ် တားမြစ်ထားသော စီးပွားရေးလုပ်ငန်းဖြစ်သည့် အမျိုးမျိုးသော ကုန်ပစ္စည်းများ၊ ဝန်ဆောင်မှုများ သို့မဟုတ် ရောင်းဝယ်ဖောက်ကားသည့်အုပ်စုများကို ဥပဒေချုပ်ကိုင်မှုများသည် နယ်မြေများတွင် တစ်ရွေ့ရွေ့ဖြင့်ပို၍ စတင် ကြီးမားလာသည်။

ဈေးနှုန်း

တရားမဝင် ရရှိသော ကုန်ပစ္စည်းများသည် ဈေးနှုန်းအဆင့် နှစ်မျိုးအနက်မှ တစ်မျိုးကို ယူသည်-

• ၎င်းတို့သည် တရားဝင်ဈေးကွက် ဈေးနှုန်းများထက် သက်သာကောင်းသက်သာနိုင်သည်။ ပေးသွင်းသူ သည် ထုတ်လုပ်မှု ကုန်ကျစရိတ်များ သို့မဟုတ် အခွန်များအတွက် ပေးရန်မလိုပါ။ ဤအရာသည် မြေအောက်စီးပွားရေးတွင် ဖြစ်လေ့ဖြစ်ထရှိသော အကြောင်းဖြစ်သည်။ တရားခံများသည် ကုန်ပစ္စည်းများ ကို ခိုးယူပြီး တရားဝင်ဈေးကွက် ဈေးနှုန်းအောက်တွင် ထိုပစ္စည်းများကို ရောင်းချသည်၊ သို့သော် လက် ခံရရှိကြောင်း ပြေစာ၊ အာမခံချက် နှင့် စသည်တို့ မရှိပါ။
• ၎င်းတို့သည် တရားဝင်ဈေးကွက် ဈေးနှုန်းများထက် ပို၍ ဈေးကြီးကောင်း ဈေးကြီးနိုင်သည်။ ထုတ်လုပ် သော ကုန်ပစ္စည်းသည် ရရှိရန် သို့မဟုတ် ထုတ်လုပ်ရန် ခက်ခဲခြင်း၊ ကိုင်တွယ်အသုံးပြုရန် အန္တရာယ်ရှိခြင်း သို့မဟုတ် တရားဝင်နည်းလမ်းဖြင့် လွယ်လင့်တကူ မရရှိနိုင်ခြင်း တို့ဖြစ်သည်။ အကယ်၍ ကုန် ပစ္စည်းများသည် တရားမဝင်ပါက ဥပမာအားဖြင့်ဆေးဝါးများကဲ့သို့ ၎င်းတို့၏ ဈေးနှုန်းများသည် ထုတ်လုပ်မှုကုန်ကျစရိတ်များ အပေါ်တွင် အလွန်အမင်း ဈေးနှုန်းတက်ခြင်းများ ဖြစ်နိုင်သည်။

မှောင်ခိုဈေးကွက်များသည် အခွန်နှုန်းများ ကြီးကြီးမားမားခြားနားခြင်း သို့မဟုတ် နယ်နိမိတ်၏ တစ်ဖက်တွင် ကုန်ပစ္စည်းများမှာ တရားဝင်ဖြစ်ပြီး အခြားတစ်ဖက်တွင် ထိုကုန်ပစ္စည်းများမှာ တရားမဝင် ဖြစ်သော နယ်စပ်ထိန်းချုပ်ခြင်း အနည်းငယ်သို့မဟုတ် လုံးဝမရှိသော အိမ်နီးချင်း တရားစီရင်ပိုင်ခွင့်များ၏ နယ်နိမိတ်များအနီးတွင် နယ်စပ် ကုန်သွယ်ရေး ၏ တစ်စိတ်တစ်ဒေသအဖြစ် ဖြစ်ပေါ်နိုင်သည်။ များသောအားဖြင့် မှောင်ခိုကုန်ကူးသော ထုတ်ကုန်များတွင် အရက်နှင့် ဆေးလိပ်တို့ပါဝင်သည်။ မည်သို့ပင်ဖြစ်စေ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးအားလုံးသည် တရားမဝင် မဟုတ်ပါ။

ကုန်သွယ်ရောင်းဝယ်သော ကုန်ပစ္စည်းများနှင့် ဝန်ဆောင်မှုများ

ဖွံ့ဖြိုးပြီး နိုင်ငံများတွင် လုပ်ဆောင် သော မြေအောက်စီးပွားရေး လုပ်ငန်း များ၏ ဥပမာ အချို့တွင် အောက်ပါတို့ ပါဝင်သည်။

အကြီးဆုံးသော မှောင်ခိုဈေးကွက်များ	ခန့်မှန်းခြေ နှစ်စဉ်ဈေးကွက်တန်ဖိုး (ဘီလီယံ အမေရိကန်ဒေါ်လာ)
စုစုပေါင်း	၁၁၀၀ [4]သို့မဟုတ် ၁၄၀၀၀[4]
ဆေးခြောက်	၁၄၂[4]
ပြည့်တန်ဆာလုပ်ငန်း	၁၀၈[4]
အတုပြုလုပ်ထားသော နည်းပညာ ထုတ်ကုန်များ	၁၀၀[4]
အတုပြုလုပ်ထားသောဆေးဝါးများ	၇၅[4]
ဆေးစာဖြင့်ဝယ်ယူရသည့် ဆေးဝါးများ	၇၃[4]
ကိုကင်း	၇၀[4]
ဘိန်း နှင့်ဘိန်းဖြူ	၆၅[4]
ဝက်(ဘ်) ဗွီဒီယို ခိုးကူးခြင်း	၆၀[4]
ကွန်ပျူတာညွှန်ကြားချက် ခိုးကူးခြင်း	၅၃[4]
စီးကရက် မှောင်ခို ကုန်ကူးခြင်း	၅၀[4]

တရားမဝင် မူးယစ် ဆေးဝါး ကုန်သွယ် ရောင်းဝယ်ခြင်း

၁၉ ရာစု နှောင်းပိုင်းနှင့် ၂၀ ရာစု အစောပိုင်းမှ စ၍ တိုင်းပြည်အများအပြားသည် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၏ မူးယစ်ဆေးဝါး တိုက်ပွဲ ကဲ့သို့ အပန်းဖြေစရာ ဆေးဝါးများအချို့ကို အသုံးပြုခြင်း သို့မဟုတ် သိမ်းဆည်းထား ခြင်းကို စတင်၍ တားမြစ်ခဲ့သည်။ မည်သို့ပင်ဖြစ်စေ လူအများသည် တရားမဝင် မူယစ်ဆေးဝါးများကို ဆက် လက်အသုံးပြုနေပြီး ထိုသူတို့အားထောက်ပံ့ရန် မှောင်ခိုဈေးကွက်တစ်ခုသည် တည်ရှိနေသည်။ ဥပဒေ ပြဋ္ဌာန်း ချက်များသည် ၎င်းတို့ကို ကြားဖြတ်ဖမ်းယူရန်ကြိုးပမ်းအားထုတ်သော်လည်းဝယ်လိုအားသည် မြင့်မားနေဆဲဖြစ်ပြီး စနစ်တကျစီစဉ်ထားသောရာဇဝတ်မှုကျူးလွန် သည့် အုပ်စုများအား မူးယစ်ဆေးဝါးများကို ဆက် လက် ဖြန့်ဖြူးနေစေရေး အတွက် ကြီးမားသော အကျိုးအမြတ်ရှိသည့် လှုံ့ဆော်မှုတစ်ရပ်အဖြစ် ပေးသည်။ တရားမဝင် မူးယစ်ဆေးဝါးများ၏ လက်လီဈေးကွက်တန်ဖိုးသည် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၃၂၁.၆ ဘီလီယံ ရှိ သည်ဟု ကုလသမဂ္ဂမှ အစီရင်ခံခဲ့သည်။

ဥပဒေပြဋ္ဌာန်းသည့် အရာရှိများသည် တရားမဝင် မူးယစ်ဆေးဝါးများ၏ သေးငယ်သောအစိတ်အပိုင်းကို ဖမ်းဆီး သော်လည်း ထိုဆေးဝါးများအတွက် မြင့်မားပြီး အလွန်တည်ငြိမ်သော ဝယ်လိုအားသည် ကျဆင်းလာသော ဖြန့်ဖြူးမှုကို တုံ့ပြန်သည့်အနေဖြင့် မှောင်ခိုဈေးနှုန်းများကို ရိုးရှင်းစွာဖြင့် မြင့်တက်စေသည်— ဖြန့်ဖြူးပေးသူ အသစ်များကို ဈေးကွက်အတွင်းသို့ ဝင်ရောက်ရန်လည်းအားပေးသည်။ မူးယစ်ဆေးဝါးကို တရားဝင် ဖြစ်စေရန် လှုပ်ရှားပြောင်းလဲရေး ဝါဒီများသည် ၁၉၂၀ နှစ်များ အတွင်းက အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတွင် တရားမဝင် မူးယစ်ဆေးဝါး ရောင်းဝယ်ခြင်းနှင့် အရက် တားမြစ်ခြင်း တို့အကြားတွင် နှိုင်းယှဉ်ချက်များကို ပြုလုပ်ကြသည်။

ယူနက်တိုက် ကင်းဒမ်းတွင် မူးယစ်ဆေးဝါးများကို အသုံးပြုခြင်းသည် တရားဝင်ဖြစ်သော်လည်း ၎င်းတို့ကို ပိုင် ဆိုင်ရန်မှာ တရားဝင်မဟုတ်ပေ။ ဤအရာသည် ရည်ရွယ်ထားခြင်းမရှိသော အကျိုးဆက် ဖြစ်သည့် လက်ဝယ် ထားရှိသည့် မူးယစ်ဆေးဝါးများသည် သက်သေအထောက်အထားများအား မျိုချခြင်းကို ဦးတည်နိုင်ပြီး ခန္ဓာ ကိုယ်အတွင်းသို့ ရောက်သွားသည်နှင့် ထိုသူတို့သည် ပြစ်မှုကျူးလွန်ခြင်း မရှိတော့ပါ။

ပြည့်တန်ဆာ လုပ်ငန်း

ကမ္ဘာအနှံ့ရှိ တိုင်းပြည်အများစုတွင် ပြည့်တန်ဆာလုပ်ငန်းသည် တရားမဝင် သို့မဟုတ် အလွန်စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းတင်းကြပ်ခြင်း ခံရသည်။ ထိုအခန်းကဏ္ဍများသည် မြေအောက်စီးပွားရေး၏ အထူးခြားဆုံးသော လေ့လာ စရာ တစ်ရပ်ဖြစ်သည်။ အဘယ့်ကြောင့်ဆိုသော် ဝယ်ယူသူများထံမှ တစ်သတ်မှတ်တည်းဖြစ်သော မြင့်မားသည့် တောင်းဆိုမှု၊ အတော်အတန်မြင့်မားသော ငွေကြေးတို့ကြောင့်ဖြစ်သော်လည်း ကာယလုပ်အားသုံးပြီး အရည်အ ချင်းနိမ့်သော အလုပ်ဖြစ်ကာ ၎င်းသည် စဉ်ဆက်မပြတ်သော လုပ်သားများ အထောက်အပံ့ ပေးခြင်းကို စွဲဆောင် သည်။ ပြည့်တန်ဆာလုပ်ငန်းသည် နိုင်ငံတိုင်းနီးပါးတွင် တည်ရှိသော်လည်း ပို၍ဆင်းရဲသော နိုင်ငံများနှင့် စစ်အ ခြေစိုက်စခန်းများ တစ်ဝိုက်ကဲ့သို့သော တစ်ကိုယ်ရေတစ်ကာယ အမျိုးသားများ အများအပြားရှိသော နေရာဒေ သများတွင် ပိုပြီး ရှင်သန်အောင်မြင်ကြောင်း လေ့လာမှုများမှ ဖော်ပြသည်။

မှောင်ခိုဈေးကွက်ရှိ ပြည့်တန်ဆာများသည် ယေဘုယျအားဖြင့် အတိုင်းအတာ တစ်ခုအဖြစ် လျှို့ဝှက်စွာဖြင့် လှုပ်ရှားကြပြီး တစ်ခါတစ်ရံတွင် စကားဝှက်များ နှင့် ပါးနပ်သော ကိုယ်လက်အမူအယာများ မှတစ်ဆင့် ညှိုနှိုင်း ဈေးနှုန်းများနှင့် လှုပ်ရှားမှုများကို လုပ်ဆောင်သည်။ နယ်သာလန် ကဲ့သို့သော နိုင်ငံများတွင် ပြည့်တန်ဆာလုပ် ငန်းသည် တရားဝင်ဖြစ်သော်လည်း စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းဖြင့် ထိန်းထားသည်။ တရားမဝင် ပြည့်တန်ဆာများ ရှိပြီး ထိုသူတို့၏ ဝန်ဆောင်မှုများကို တရားဝင်လိုအပ်ချက်များ သို့မဟုတ် လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများဖြစ်သည့် — ကျန်းမာရေး စစ်ဆေးခြင်းများ၊ နေရာထိုင်ခင်း အဆင့်အတန်း စသည်တို့ကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားခြင်းမရှိပဲ ဈေးနှုန်းသက်သာစွာဖြင့် ပေးလေ့ရှိသည်။ နီကာရာဂွာ ကဲ့သို့သော အခြားနိုင်ငံများတွင် တရားဝင် ပြည့်တန်ဆာလုပ်ငန်းကို စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းဖြင့် ထိန်းထားပြီး ကလေးသူငယ် ပြည့်တန်ဆာလုပ်ငန်း မြင့်တက်လာခြင်းကို တားဆီးရန် ဟိုတယ်များသည် နှစ် ဖက်စလုံးအနေဖြင့် ၎င်းတို့ကိုယ်တိုင် သက်သေပြရန် လိုအပ်ကောင်း လိုအပ်မည်။

လက်နက်အမျိုးမျိုး

နိုင်ငံများ၏ ဥပဒေပြု အာဏာပိုင်အဖွဲ့များသည် ကိုယ်ပိုင်လက်နက်များ ပိုင်ဆိုင်မှု ကို တားမြစ်ခြင်း သို့မဟုတ် ကန့်သတ်ခြင်းများပြုလုပ်သည်။ ထိုကန့်သတ်ခြင်းများသည် ဓားအသေးများ မှ သေနတ်များ၊ အားလုံး သို့မ ဟုတ် အမျိုးအစားအလိုက် (ဥပမာ သေနတ်ပြောင်း၏ အချင်း၊ အလိုအလျောက်လုပ် စက်ကိရိယာကို အသုံးပြု ခြင်း၊ စသည်ဖြင့်) မှနေ၍ ပေါက်ကွဲစေတတ်သော ပစ္စည်းများ အထိဖြစ်သည်။ မှောင်ခိုဈေးကွက်သည် တရားဝင် အလွယ်တကူ ရနိုင်ခြင်းမရှိသော သို့မဟုတ် ပါမစ်များရရှိပြီးနောက်နှင့် အခကြေးငွေများပေးပြီး နောက်မှ တရား ဝင် ရကောင်းရနိုင်မည့် လက်နက်အမျိုးမျိုးအတွက် ဝယ်လိုအားကို ဖြည့်ပေးသည်။

ဤအရာသည် လက်နက် များကို တရားဝင် ဝယ်ယူခြင်း သို့မဟုတ် ခိုးယူခြင်း ပြုလုပ်သည့် နိုင်ငံများမှ မှောင်ခိုပြုလုပ်ခြင်း သို့မဟုတ် တိုင်းပြည်အတွင်း၌ လက်နက်ထုတ်လုပ်သူများထံမှ အတွင်းလူများကို အသုံးပြု၍ ခိုးယူခြင်းတို့ ဖြစ်နိုင်သည်။ မြေအောက် စီးပွားရေးသည် လက်နက်များကို မှောင်ခိုပြုလုပ်ရန် မစွမ်းဆောင်နိုင်သည့် ဖြစ်ရပ်များတွင် ၎င်းတို့ ၏ ကိုယ်ပိုင်လက်နက်များကို ဖို၌ သေနတ်ပြုလုပ်ခြင်း ဖြင့်လည်း တောင်းဆိုမှုများကို ဖြည့်ဆည်းပေးသည်။ ဤနည်းအားဖြင့် ဝယ်နိုင်သည့် လူများတွင် တရားမဝင် လှုပ်ရှားမှုများအတွက် ၎င်းတို့ကို အသုံးပြုရန် ဆန္ဒရှိသော ရာဇဝတ်မှု ကျူးလွန်သူများ နှင့် စုဆောင်းသူများတို့ ပါဝင်သည်။

အင်္ဂလန်နှင့် ဝေလပြည်နယ်တွင် တိရစ္ဆာန် ပစ်ရန်အတွက် စီမံထားသော လက်နက်အမျိုးအစား အချို့ကို အိမ် တွင်ထားနိုင်သော်လည်း ဒေသခံ ရဲတပ်ဖွဲ့တွင် မှတ်ပုံတင်ထားရမည်ဖြစ်ပြီး သော့ခတ်ထားသော ဗီရိုထဲတွင် သိမ်းထားရမည်။ လူအချို့သည် အကယ်၍ မှတ်ပုံတင်ရန်အတွက် အချက်အလက်များနှင့် မကိုက်ညီသောအခါ မှောင်ခိုဈေးကွက်တွင် ဝယ်ယူကြသည် ဥပမာ — အကယ်၍ ၎င်းတို့သည် မည်မျှပင် သေးငယ်သည် ဖြစ်ပါစေ ရာဇဝတ်ပြစ်မှုတစ်ခုကို ကျူးလွန်ခဲ့သည့် မှတ်တမ်း တစ်ခုရှိသော အခါတွင်ဖြစ်သည်။

အချို့သော တရားစီရင်ပိုင်ခွင့်များတွင် စုဆောင်းသူများသည် ရှေးဟောင်းလက်နက်များကို တရားဝင် သိမ်း ဆည်းထားနိုင်သည်။ တစ်ခါတစ်ရံတွင် ၎င်းတို့ကို ဖြုတ်ထားရမည် (ပစ်ခတ်ခြင်း မပြုနိုင်စေရန်)၊ သို့သော် တစ် ခါတစ်ရံတွင် ၎င်းတို့သည် မျက်မှောက်ခေတ်စံနှုန်းများအရ ထိရောက်မှုမရှိသောကြောင့် ၎င်းတို့အား ပကတိ အတိုင်း မထိမခိုက်ဘဲ ထားရှိရန်ခွင့်ပြုသည်။ ဥပမာ အနီးကပ်ပစ်ခတ်ရသော ပြောင်းဝကားသည့် ရှေးသေနတ် သို့မဟုတ် စက်အမြောက် သည် ကားဖြင့်မောင်း၍ အမဲပစ်ခြင်း အတွက် အသုံးပြုရန် ဖြစ်နိုင်ဖွယ် မရှိချေ။

အရက် နှင့် ဆေးရွက်ကြီး

အခွန်သက်သာသော အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုပြည်နယ်၏ ပြည်နယ် တစ်ခုမှ ထရပ်ကား တစ်စီးအပြည့်ပါ သော စီးကရက်များကို အခွန်ကောက်ခံမှုမြင့်သောပြည်နယ်တစ်ခုသို့ မှောင်ခိုကူးခြင်းသည် အမြတ်ငွေ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂ သန်း အထိ ရရှိနိုင်ကြောင်းကိုအစီရင်ခံဖော်ပြထားသည်။ အခွန်ကောက်ခံမှုနိမ့် သောပြည်နယ်များမှာယေဘုယျအားဖြင့် ဆေးရွက်ကြီးအဓိကထုတ်လုပ်သူများဖြစ်ပြီး အခွန်တိုးမြှင့်ရန် ၎င်းတို့သည် သဘောမတူခြင်းကြောင့် အလွန်ကြီးမားသော ဝေဖန်ခြင်းကို ခံနေရသည်။ မြောက် ကယ်ရိုလိုင်းနား သည် နောက်ဆုံးတွင် စီးကရက် အလိပ် ၂၀ ပါဝင်သော တစ်ဗူးလျှင် ၅ ဆင့်မှ ၃၅ ဆင့်သို့ အခွန်တိုးမြှင့်ရန် သဘောတူညီခဲ့ သော်လည်း ဤ အရာသည် နိုင်ငံတော်၏ ပျမ်းမျှတန်ဖိုးအောက် လွန်စွာနိမ့်ကျနေဆဲဖြစ်သည်။ သို့သော် တောင် ကယ်ရို လိုင်းနား သည် အမှုကို လိုက်နာရန်နှင့် အခွန်ကောက်ခံခြင်းကို တစ်ဗူး လျှင် ရ ဆင့်မှ တိုးမြှင့်ရန် ငြင်းဆန်နေ ဆဲဖြစ်သည် (အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတွင် အနိမ့်ဆုံး)။ ယူကေ တွင် "စီးကရက်များ၏ ၂၇ ရာခိုင်နှုန်းနှင့် သင်ကိုယ်တိုင် လိပ်၍ သောက်ရသော ဆေးရွက်ကြီး ၆၈ ရာခိုင်နှုန်းမှောင်ခို ဈေးကွက်တွင် ဝယ်ယူရရှိကြောင်း" အစီရင်ခံဖော်ပြထားသည်။

မူပိုင်ခွင့်ရှိသော မီဒီယာ

မူပိုင်ခွင့် ဥပဒေ ပြဋ္ဌာန်းခြင်းများနည်းပါးသော တိုင်းပြည်များ အထူးသဖြင့် အာရှ ရှိ နိုင်ငံများ၏ လမ်းဘေး လက် ပွေ့ရောင်းဈေးသည်များသည် တစ်ခါတစ်ရံတွင် ခေါင်းစဉ်အမည် တရားဝင် မပေးရသေးခင် ရုပ်ရှင်များ၊ သီချင်း စီဒီများ နှင့် ဗီဒီယို ဂိမ်းများကဲ့သို့သော ကွန်ပျူတာ ဆော့(ဖ်)ဝဲလ်များကို ဈေးနှုန်း လျှော့ချပြီး ပွားခွေများ ပြုလုပ် ကာ အလွန်အမင်း ရောင်းချသည်။ ဒေါ်လာ ရာ အနည်းငယ်ရှိသော မည်သူမဆိုသည် မူရင်းနှင့် ဒီဂျစ်တယ် အားဖြင့် တစ်ထပ်တည်းတူညီသော ပွားခွေများကို ပြုလုပ်နိုင်ပြီး အရည်အသွေး ဆုံးရှုံးမှုလည်း မရှိပေ၊ သုံးစွဲသူ များ ဒီဗီဒီ နှင့် စီဒီ ရေးသားသည့်အရာတွင် တီထွင်မှုများနှင့် ကော်ပီကူးယူခြင်းကို ကာကွယ်သည့် နည်းပညာ ပုံစံ အများစုအတွက် အင်တာနက်ပေါ်တွင် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်ရရှိနိုင်သော လျှို့ဝှက်ချက်ဖော်ထုတ်ခြင်း တို့ သည် ၎င်းအရာကို ဈေးသက်သာအောင်နှင့် အလွယ်တကူဆောင်ရွက်နိုင်ရန် ပြုလုပ်သည်။

ဤအရာသည် မူပိုင်ခွင့်ကိုင်ဆောင်ထားသူများအတွက် တရားရုံးများမှတဆင့် တိုက်ခိုက်ရန် အလွန်ခက်ခဲ ကြောင်း သက်သေပြခဲ့သည်။ အဘယ့်ကြောင့်ဆိုသော် လုပ်ငန်းလည်ပတ်ခြင်းသည် ဖြန့်ကျက်ထားပြီး ပျံ့နှံ့နေ သောကြောင့်ဖြစ်သည်— ၎င်းတွင် "Mr. Big" ("ဆရာကြီး" ) မရှိပါ။ ဒီဂျစ်တယ် သတင်းအချက်အလက်များသည် အရည်အသွေး ဆုံးရှုံးမှုမရှိဘဲ အကြိမ်ပေါင်းများစွာ ကူးယူနိုင်ပြီး အီလက်ထရွန်နစ် နည်းအားဖြင့် စရိတ် အနည်းငယ်မှ စရိတ်လုံးဝကုန်ကျခြင်းမရှိဘဲ ဖြန့်ဖြူးနိုင်သောကြောင့် လက်တွေ့အားဖြင့် မြေအောက် မီဒီယာ ဈေးကွက်တန်ဖိုးသည် သုည ဖြစ်ပြီး၊ ၎င်းအား အခြားသော မြေအောက် စီးပွားရေး လုပ်ငန်းပုံစံများအားလုံး နီးပါးမှ ခွဲခြားထားသည်။ ထိုအချက်ကို အစိုးရများနှင့် အများပြည်သူ အများစုနှစ်ဦးစလုံးအနေဖြင့် မူပိုင်ခွင့် ဥပဒေကို ပြဋ္ဌာန်း သတ်မှတ်ရန် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် စိတ်ဝင်စားမှုမရှိခြင်းသည် ပိုဆိုးစေသည်။ လူအများစု၏ မျက်စိထဲ တွင် ကားတစ်စီးအားခိုးယူခြင်းသည် ပြစ်မှုတစ်ရပ်ကဲ့သို့ မြင်ကြသော်လည်း သီချင်း သို့မဟုတ် ဂိမ်းတစ်ခု၏ တရားမဝင် ကော်ပီများကို ရယူခြင်းအား ပြစ်မှုတစ်ခုအဖြစ် မမြင်ကြပေ။( မူပိုင်ခွင့် ချိုးဖောက် ခြင်းနှင့် ခိုးယူခြင်း နှိုင်းယှဉ်ချက် ကို ကြည့်ပါ )

ငွေကြေး လဲလှယ်နှုန်း

ငွေကြေးသည် ၎င်းကိုယ်တိုင် မှောင်ခိုဈေးကွက်တွင် အရောင်းအဝယ် ပြုလုပ်ခြင်းခံရသည်။ ထိုအရာသည် မြောက်မြားစွာသော အကြောင်းပြချက်များမှ တစ်ခု သို့မဟုတ် တစ်ခုထက်ပိုသော အကြောင်းပြချက်ကြောင့် ဖြစ်ပေါ်နိုင်သည်-

• အစိုးရသည် ပြည်တွင်း ငွေကြေးကို အခြားငွေကြေးတစ်ခု၏ တစ်ဖက်သတ်ဖြစ်သော အချို့ အဆင့်များ တွင် ("နှုန်းများ") သတ်မှတ်ပြီး ထိုအရာများသည် ၎င်းစစ်မှန်သော ဈေးကွက် တန်ဖိုးများကို ထင်ဟပ် ပေါ်လွင်စေခြင်းမရှိပါ။
• အစိုးရသည် ၎င်း၏နိုင်ငံသားများအား မည်သည့် နိုင်ငံခြား ငွေကြေးကိုမဆို ပိုင်ဆိုင်ခြင်း သို့မဟုတ် အ များအပြား ပိုင်ဆိုင်ခြင်းအား ခက်ခဲမှုရှိစေရန် သို့မဟုတ် တရားဝင်ခြင်း မရှိစေရန် ပြုလုပ်သည်။
• အစိုးရသည် ပြည်တွင်း ငွေကြေး နှင့် အခြားသော ငွေကြေးများ လဲလှယ်ရာတွင် တစ်ဖက်တည်းမှ သို့မ ဟုတ် နှစ်ဖက်စလုံးမှ အခွန်ကောက်ခံသည် (ဥပမာ နိုင်ငံခြားသားများသည် ပြည်တွင်း ငွေကြေးကို ဝယ်ယူရန် အခွန်ကောက်ခြင်းခံရသည် သို့မဟုတ် နိုင်ငံသားများသည် နိုင်ငံခြားငွေကြေးကို ဝယ်ယူရန် အခွန်ကောက်ခံခြင်းခံရသည်။)
• ငွေကြေးသည် အတုပြုလုပ်ခြင်း ခံရသည်။
• ငွေကြေးသည် တရားမဝင်ရရှိထားခြင်းဖြစ်ပြီး ထိုငွေကို အသုံးမပြုမှီ ငွေမည်းကို ခဝါချရန် လို အပ်သည်။

အစိုးရသည် ၎င်းငွေကြေး၏ ငွေလဲလှယ်နှုန်းများကို အခြားငွေကြေး၏ ငွေလဲလှယ်နှုန်းများနှင့် တရားဝင် သတ် မှတ်နိုင်သည် — ထုံးစံအားဖြင့် အမေရိကန် ဒေါ်လာ။ ထိုသို့ ပြုသောအခါ အမြင်အတိုင်းမဟုတ်သော နိမ့်ကျသည့် ငွေကြေး လဲလှယ်နှုန်းတစ်ခုတွင် သတ်မှတ်လေ့ရှိသည် — ထိုအရာသည် အကယ်၍ အရှင်ထား သော ငွေကြေး ဖြစ်ပါက ဈေးကွက်တန်ဖိုး၏ အောက်တွင် ဖြစ်လိမ့်မည်။ နိုင်ငံခြားငွေကြေးကို လက်ဝယ်ရှိသည့် အခြားသူများ၊ ဥပမာ ပြည်ပကျွမ်းကျင် အလုပ်သမားများ သည် ပြည်တွင်း ငွေကြေးကို ၎င်းတို့တရားဝင် ရနိုင်သည် ထက် ပို၍ မြင့်မားသောနှုန်းများတွင် ဝယ်ယူရန် နိုင်ငံခြားငွေများကို ရောင်းချကြလိမ့်မည်။

ပို၍ ရှားပါးစွာဖြင့် အစိုးရသည် ၎င်း၏ ငွေကြေးကို အလွန်မြင့်မားစွာ သတ်မှတ်နိုင်သည်။ ထိုအရာသည် နိုင်ငံခြား ငွေကြေးအား တိုင်းပြည်အတွက် တရားဝင်သည်ဖြစ်စေ မဝင်သည်ဖြစ်စေ လက်ရှိအသုံးပြုနေသော ငွေကြေးတစ်ရပ် အဖြစ် ပြုလုပ်ရန် ရည်ရွယ်သည်။ အဘယ့်ကြောင့်ဆိုသော် ထိုအရာသည် လူတိုင်းအတွက် ပြည်တွင်းသုံး ငွေကြေးထက် ထိုရောင်းဝယ်ဖောက်ကားနိုင်သော နိုင်ငံခြားငွေကြေးနှင့် ရောင်းဝယ် ရာတွင် ပို၍ လွယ်ကူသောကြောင့်ဖြစ်သည်။ နိုင်ငံခြား ခရီးသွားများနှင့် အခါအားလျော်စွာ လာရောက်လည်ပတ်သူများ သည် ပြည်တွင်း ငွေကြေးအစား အဓိက ခိုင်မာသော ငွေကြေး တစ်ခုတည်းဖြင့် သာ ရောင်းဝယ်လေ့ရှိသည်။ ထို့နောက်တွင် နိုင်ငံတစ်ခုလုံးသည် အခြေခံအားဖြင့် မှောင်ခိုဈေးကွက်တွင် ရောင်းဝယ်ကြသည်။

အီကွေဒါ ကဲ့သို့သော အချို့တိုင်းပြည်များသည် ဒေါ်လာ အပြောင်းအလဲသုံးစွဲခြင်းဟု သိထားသော ဖြစ်စဉ် တစ်ရပ်ဖြစ် သည့် ၎င်းတို့၏ ပြည်တွင်းသုံး ငွေကြေးကို စွန့်လွှတ်ပြီး ယခုအခါတွင် အမေရိကန် ဒေါ်လာများကို အသုံးပြုနေ ခြင်းမှာ အခြေခံအားဖြင့် ထိုအကြောင်းပြချက်အတွက် ပင်ဖြစ်သည်။ ၁၉၇၀ နှစ် များနှင့် ၁၉၈၀ နှစ် များမှ ဂါနီးယန်း ဆီးဒီး ၏ ဥပမာကို လည်း ကြည့်ပါ။ ကျူးဘား၏ လဲလှယ်နိုင်သော ပီဆို နှင့် အမေရိကန် ပင်မ ဥရောပတွင် သုံးသော ဒေါ်လာ တို့နှစ်ခုလုံးတွင် ၎င်းတို့၏ တန်ဖိုးရင်းများနှင့် သိသိသာသာ ခြားနားသော မှောင်ခိုဈေးကွက် နှုန်းများ ရှိကြသည်။

အကယ်၍ နိုင်ငံခြားငွေကြေးသည် ပြည်တွင်းနိုင်ငံသားများအတွက် ရရှိရန် ခက်ခဲခြင်း သို့မဟုတ် တရားမဝင်ဖြစ်ခြင်း ရှိပါက သူတို့သည် ထိုအရာကို ရရန် ဈေးကောင်းပေးကြလိမ့်မည်။ အခွန်ကောက်ခံခြင်းသည် ယေဘုယျအား ဖြင့် အရေးမကြီးလှသော်လည်း အကယ်၍ ၎င်းသည် အတော်အသင့်မြင့်မားနေခဲ့လျှင် မှောင်ခိုဈေးကွက် တစ်ခုအား အလွယ်တကူ အခွန် ရှောင်ရှားနိုင်ရန် အတွက် ယေဘုယျအားဖြင့် ငွေကြေးရောင်းဝယ်ခြင်းသည် တရားဝင်ဖြစ်နေသည့်တိုင်အောင် အားပေးနေဆဲ ဖြစ်နိုင်သည်။