ဂျီအက်စ်အမ်

ဝီကီပီးဒီးယား မှ
(GSM မှ ပြန်ညွှန်းထားသည်)
ဂျီအက်စ်အမ် လိုဂိုသည် စံသတ်မှတ်ချက်နှင့် ကိုက်ညီသော လက်ကိုင်ဖုန်းများနှင့် ကိရိယာများကို လွယ်ကူစွာ သိရှိနိုင်သော သက်သေသက္ကာယပင်ဖြစ်သည်။

ဂျီအက်စ်အမ် (အင်္ဂလိပ်: GSM) ဆိုသည်မှာ ရွေ့လျားဆက်သွယ်ရေးအတွက် တကမ္ဘာလုံးနှင့်သက်ဆိုင်သောစနစ် (Global System for Mobile Communication) ကို အတိုကောက်ခေါ်ဝေါ်ခြင်းဖြစ်သည်။ ထိုစနစ်သည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် လက်ကိုင်ဖုန်းများနှင့် ပတ်သက်၍ လူကြိုက်အများဆုံးစနစ်ဖြစ်သည်။ ထိုစနစ်၏ သုံးစွဲမှု ကို မြှင့်တင်သည့်အဖွဲ့ဖြစ်သော ဂျီအက်စ်အမ် အဖွဲ့ (GSM Association) ၏ ခန့်မှန်းချက်အရ ကမ္ဘာ့ လက်ကိုင်ဖုန်းဈေးကွက်၏ ၈၂ ရာခိုင်နှုန်းသည် ဂျီအက်စ်အမ်စနစ်ကို အသုံးပြုနေသည်ဟု သိရသည်။ ဂျီအက်စ်အမ်ကို နိုင်ငံနှင့် နယ်မြေ ၂၁၂ခုနှင့်အထက်တွင် လူပေါင်း ၃ ဘီလီယံကျော်က သုံးစွဲနေကြသည်။ သူ၏နေရာတကာတွင် ရှိနေမှုကြောင့် လက်ကိုင်ဖုန်း အော်ပရေတာ ကုမ္ပဏီများတွင် နိုင်ငံတကာကွန်ယက်များအတွင်းလှည့်လည် အသုံးပြုခြင်း(international roaming) သည် အလွန်တွင်ကျယ်လာကာ ဖုန်းဝန်ဆောင်မှု ကို ရယူထားသူတို့ကို ကမ္ဘာ၏နေရာတော်တော်များများတွင် သုံးစွဲခွင့် ရရှိစေသည်။ ဂျီအက်စ်အမ်သည် သူ၏ရှေ့က စနစ်များနှင့် ကွာခြားမှုမှာ အချက်ပြလှိုင်း ထုတ်လွှတ်မှု (signalling)နှင့် စကားပြောချယ်နယ် (speech channels)မှာ ဒီဂျစ်တယ်စနစ်ကို သုံးထားခြင့်ဖြစ်ပြီး ထိုအကြောင်းကြောင့် ဂျီအက်စ်အမ်အား ဒုတိယမျိုးဆက် ရွေ့လျားဖုန်းစနစ် (2G) ဟုသတ်မှတ်ကြသည်။ အချက်အလက်ဆက်သွယ်ရေးနှင့်ပတ်သက်၍လည်း စနစ်အပေါ်တွင် လွယ်ကူစွာ အကောင်အထည်ဖော်နိုင်စေသည်။

ဂျီအက်စ်အမ် စနစ်ကို နေရာတကာတွင် အသုံးပြုခြင်းသည် အသုံးပြုသူနှင့် ကွန်ယက်ကို စီမံခန့်ခွဲသူ နှစ်ဦးနှစ်ဖက်စလုံးကို အကျိုးရှိစေသည်။ အသုံးပြုသူများအနေဖြင့် ဖုန်းကို ပြောင်းလဲရန်မလိုပဲ လှည့်လည်သွားလာရင်း ဖုန်းလိုင်း(carrier) ကို ပြောင်းလဲအသုံးပြု နိုင်ပြီး ကွန်ယက်စီမံခန့်ခွဲသူများ အနေနှင့်မူ ဂျီအက်စ်အမ်စနစ်အတိုင်း လိုက်နာပြုလုပ်ထားသော မည်သည့် စက်ကိရိယာရောင်းချသူထံမှ မဆို စက်ကိရိယာများ ရွေးချယ်ဝယ်ယူနိုင်ခြင်းကြောင့် အကျိုးဖြစ်ထွန်းစေသည်။ ဂျီအက်စ်အမ်စနစ်မှ ကွန်ယက်ဖုန်းလိုင်းများတွင် ဈေးသက်သာစွာ ဆယ်သွယ်နိုင်သော အမှာစကား အတိုကောက်ပိုဆောင်နိုင်သည့် ဝန်ဆောင်မှု သို့မဟုတ် အက်စ်အမ်အက်စ် (Short message service or SMS) ကို အစဦးတီထွင်ခဲ့ပြီး ယခုအခါ အခြားရွေ့လျားဖုန်း စံသတ်မှတ်ချက် များတွင်လည်း ထိုဝန်ဆောင်မှု ကိုရရှိနိုင်ပြီဖြစ်သည်။ အခြားသော အကျိုးကျေးဇူးမှာ ဂျီအက်စ်အမ် စံသတ်မှတ်ချက်အတွင်း၌ တကမ္ဘာလုံးတွင် သုံးနိုင်သော အရေးပေါ် တယ်လီဖုန်း နံပါတ် ၁၁၂ ပါဝင်ခြင်းပင်ဖြစ်သည်။ ထိုအချက်ကြောင့် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ခရီးသွားလာသူများအနေဖြင့် ဒေသဆိုင်ရာ အရေးပေါ်နံပါတ်ကို သိရန်မလိုပဲ အရေးပေါ်ဝန်ဆောင်မှုများသို့ လွယ်ကူစွာ ဆက်သွယ်၍ ရနိုင်သည်။

စံသတ်မှတ်မှု၏ ဗားရှင်းအသစ်များသည် နဂိုမူလ ဂျီအက်စ်အမ်ဖုန်းများဖြင့် ဆီလျော်ကိုက်ညီမှုရှိသည်။ ဥပမာအားဖြင့် ၉၇ခုနှစ် ထုတ်ဝေသော စံသတ်မှတ်မှုတွင် ပက်ကက် အချက်အလက်များကို အထွေထွေ ပက်ကက် ရေဒီယိုစနစ် (General Packet Radio Service (GPRS)) ကို အသုံးပြု၍ ဆောင်ရွက်နိုင်ရန် ထည့်သွင်းခဲ့ပြီး ၉၉ခုနှစ် စံသတ်မှတ်မှုတွင် ပိုမို၍ မြန်ဆက်သော အချက်အလက်ထုတ်လွှတ်မှု ကို ဂျီအက်စ်အမ် ဆင့်ကဲဖြစ်ပေါ်လာမှုအတွက် တိုးတက်ပြောင်းလဲထားသော အချက်အလက်ထုတ်လွှတ်မှုနှုန်း (Enhanced Data Rates for GSM Evolution (EDGE)) ကို စတင်မိတ်ဆက်ပေးခဲ့သည်။

သမိုင်းကြောင်း[ပြင်ဆင်ရန်]

၁၉၈၂ ခုနှစ်တွင် ဥရောပဆိုင်ရာ စာတိုက်နှင့် ဆက်သွယ်ရေး စီမံခန့်ခွဲမှု ကွန်ဖရင့် (European Conference of Postal and Telecommunications Administrations (CEPT)) မှ Groupe Spécial Mobile (GSM) အဖွဲ့ကို ဥရောပတခွင်လုံးတွင် အသုံးပြု နိုင်မည့် စံသတ်မှတ်မှု ကို အကောင်အထည်ဖော်ရန်အတွက် စတင်ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။ ၁၉၈၇ ခုနှစ်တွင် တူညီသော ဆယ်လူလာ တယ်လီဖုန်းစနစ်ကို ဥရောပတခွင်တွင် အသုံးပြု နိုင်ရေးကို အကောင်အထည်ဖော်ရန် နိုင်ငံပေါင်း ၁၃ နိုင်ငံ မှ အပြန်အလှန်နားလည်မှု ဆိုင်ရာ သဘောတူညီမှု စာချွန်လွှာကို လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့သည်။

၁၉၈၉ ခုနှစ်တွင် ဂျီအက်စ်အမ်၏ တာဝန်ဝတ္တရားများကို ဥရောပ ဆက်သွယ်ရေး စံသတ်မှုတ်မှု အဖွဲ့အစည်း (European Telecommunications Standards Institute (ETSI)) သို့ လွှဲပြောင်းပေးအပ်ခဲ့ပြီး ဂျီအက်စ်အမ်စနစ်နှင့် ပတ်သက်သော အသေးစိတ်အချက်အလက်များ၏ ပထမအဆင့်ကို ၁၉၉၀ ခုနှစ်တွင် စတင်ထုတ်ဝေခဲ့သည်။ ပထမဆုံး ဂျီအက်စ်အမ် ကွန်ယက်ကို ဖင်လန်နိုင်ငံ ရေဒီယိုလင်ဂျာ (Radiolinja)တွင် စတင်အသုံးပြုခဲ့ပြီး နည်းပညာဆိုင်ရာ အခြေခံအုတ်မြစ်ကို အဲရစ်ဆင် (Ericsson) မှ တွဲဖက်ထိန်းသိမ်းရေး လုပ်ခဲ့သည်။ ၁၉၉၃ ခုနှစ်အကုန်သို့ ရောက်သောအခါတွင် အသုံးပြုသူ ၁ သန်းသည် နိုင်ငံပေါင်း ၄၈ နိုင်ငံမှ ကွန်ယက်ဖုန်းလိုင်း ၇၀ မှ စီမံလုပ်ဆောင်သော ဂျီအက်စ်အမ်ဖုန်းကွန်ယက်များတွင် အသုံးပြုနေကြပြီဖြစ်သည်။

နည်းပညာဆိုင်ရာ အသေးစိတ်အချက်များ[ပြင်ဆင်ရန်]

ဂျီအက်စ်အမ်သည် ဆယ်လူလာကွန်ယက် ဖြစ်သည်။ အဓိပ္ပာယ်မှာ ရွေ့လျားတယ်လီဖုန်းသည် အနီးဆုံးပတ်ဝန်းကျင်ရှိ ဆဲလ် များကို ရှာဖွေခြင်းဖြင့် ကွန်ယက်သို့ ဆက်သွယ်ခြင်းဖြစ်သည်။ ဂျီအက်စ်အမ် ကွန်ယက်များမှာ ကြိမ်နှုန်း အတန်းအစား ၄ မျိုးကို အသုံးချထုတ်လွှင့်သည်။ ဂျီအက်စ်အမ်ကွန်ယက် အများစုမှာ ၉၀၀ မက်ဂါဟတ်ဇ် သို့မဟုတ် ၁၈၀၀ မက်ဂါဟတ်ဇ် လှိုင်းမီတာ ကို အသုံးပြုလေ့ရှိကြသည်။ ကနေဒါနှင့် အမေရိကန် အပါအဝင်အချို့ နိုင်ငံများတွင်မူ ထိုလှိုင်းမီတာများကို ခွဲတမ်းချပြီး ဖြစ်သဖြင့် ၈၅၀ မက်ဂါဟတ်ဇ် နှင့် ၁၉၀၀ မက်ဂါဟတ်ဇ်များကို အသုံးပြုကြသည်။

စကင်ဒီနေးဗီးယား ကဲ့သို့သော အချို့နိုင်ငံများတွင် ပထမမျိုးဆက် စနစ်များတွင် အသုံးပြုသော ၄၀၀ မက်ဂါဟတ်ဇ် နှင့် ၄၅၀ မက်ဂါဟတ်ဇ် လှိုင်းမီတာများကို အသုံးပြုနေသည်ကို ရှားရှားပါးပါး တွေ့နိုင်သည်။