ဖိလေမုန်ဩဝါဒစာ

၁။ စံတော်မီ ဝိသေသလက္ခဏာ

ဤနည်းပါးလှသော ရှင်ပေါလုပေးစာဩဝါဒကို အချို့ကမလိုအပ်လှဟု ထင်မှတ်ကြ သည်။ ထိုအယူအဆလုံးဝမှားသည်။ ပထမအချက်အနေဖြင့် ဤစာသည်ရှင်ပေါလု၏ ရင်တွင်းဖြစ် စကားဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့်အဖိုးတန်ကျောက်မြတ် စကားများဖြင့် စီထားသည်။ ရောမစာရေးဆရာ Pliny ၏ ‘ကျွန်ဘဝ’ အပါအဝင်လောကပညာ စာအုပ်များနှင့် မကြာခဏနှိုင်းယှဉ်ရသည်။ စာအဖွဲ့အနွဲ့မှလွဲ၍ ရှင်ပေါဘု၏လက်မွန်စာမူဖြစ်သည်။

ဤစာစောင်ငယ်က ယဉ်ကျေးပျူငှာခြင်း၊ ဖော်ရွေခြင်းနှင့် ချစ်ခြင်းမေတ္တာများကိုပြသသည်။ တရားတော်အတိုင်းဆိုလျှင် စွဲချက်အပြစ်တင်စရာရှိသည်။ သို့သော်လည်း ရှင်ပေါလု၏ မေတ္တာကြောင့် ဩနေသိမ်သည်လုရားသခင်၏ စာရင်းထဲတွင် နာမည်ရေးမှတ်ခြင်းခံရပြီ။ ထိုအကြောင်း ကိုမာတင် လူသာက ဤသို့ရေးထားသည်။ ရှင်ပေါလုသည်ဒုက္ခသည် ဩနေသိမ် အတွက် နှိမ့်ချအောက်ကျိူ့ပုံကို တွေ့ရသည်။ ဩနေသိမ်၏သခင်အား သူ့သခင်ကဲ့သို့သဘောထား၍ လျှောက်လဲပေးခဲ့သည်။ သူ့ကိုယ်သူအား ဩနေသိမ်နေရာတွင် ဝင်ရောက်၍ ဖိလေမုန်ထံ အသနားခံသည်။ သခင်ခရစ်တော်က ကျွန်ုပ်တို့အတွက် အဘဘုရားသခင်ထံလျှောက်လဲပေးသကဲ့သို့ ရှင်ပေါလုသည်ဩနေသိမ် အတွက်ဖိ လေမုန်ထံ လျှောက်လဲအသနားခံပေးသည်။ ကျွန်ုပ်အထင်တွင် ကျွန်ုပ်တို့သည်လည်း ခရစ်တော်၏ ဩနေသိမ်ဖြစ်ကြသည်။

၂။ ကျမ်းရေးသူ

မကောင်းမြင်ဝါဒရှိပြီး၊ လျှာရှည်သူမှလွဲ၍ လူတိုင်းကရှင်ပေါလုရေးသားသည်ဟု ခံယူကြသည်။ Ranon တဦးတည်းသာလျှင် ဤမျှချုင်လုံသောစာကို မေးခွန်းထုတ်ချင်ကြသည်။

ဤဖိလေမုန်ဩဝါဒစာကို Ignatius, Terllian နှင့် Origen တို့ကလည်း လက်ခံကြပါသည်။ Eusebius က ခရစ်ယာန်တိုင်း လက်ခံသောကျမ်းစာစောင်ဖြစ်သည်ဟု ဆိုသည်။ Muratorian နှင့် Marcion ကလည်းစံတော်မီကြောင်း ထောက်ခံကြသည်။

အပြင်ပလက္ခဏာ

ဖိလေမုန်ကျမ်းသည် တိုတောင်းသည့်အပြင် ပုဂ္ဂိုလ်ရေးစာဖြစ်သောကြောင့် အထောက် အထား အကိုးအကား အထူးပြစရာမလိုပါ။

အတွင်းသရုပ်

အလွန်တိုတောင်းသော်လည်း ရှင်ပေါလုကသုံးကြိမ်သုံးခါတိုင်အောင် သူ့နာမည်ဖော် ပြထားသည်။ (၁:၁၊ ၉၊ ၁၉)။ (၁:၊ ၂၃၊ ၂၄) တို့သည်(ကော၄:၁ဝ-၁၇)နှင့် ချိတ်ဆက်နေသည်။ ဖိလေမုန်နှင့်ကောလောသဲ ဩဝါဒတို့သည် အပြန်အလှန်အမှီသဟဲပြုနေကြသည်။ ထို့ကြောင့် အတွင်း သရုပ်နှင့်ပြင်ပလက္ခဏာသည်လည်း သဟဇာတဖြစ်နေသည်။

၃။အချိန်ကာလ

ကောလောသဲဩဝါဒစာစောင် ရေးသားသည့်အချိန်တွင် တပြိုင်တည်းရေးသားပေးပို့ သည့်စာဖြစ်သည်။ (AD 60) သို့မဟုတ် သခင်ဘုရားကောင်းကင်နိုင်ငံသို့ ပြန်ကြွပြီးနောက် နှစ်ပေါင်း (၃ဝ)ခန့်တွင်ဖြစ်သည်။

၄။ နောက်ခံသမိုင်းနှင့် ရည်ရွယ်ချက်

ကောလောသဲဩဝါဒစာနှင့် ဖိလေမုန်ဩဝါဒပါအကြောင်းအရာများကို ယှသ်ဖတ်ကြည့်ကြပါ စို့။ ဖိလေမုန်သည် ကောလောသဲတွင်ရှိနေသည်ကို (ကော ၄:၁ရ နှင့် ဖိလေ ၁:၂ကိုယှဉ်ဖတ်)။ ထိုသူနှစ်ယောက်သည် ရှင်ပေါလု၏ သွန်သင်ချက်ဖြင့် အသက်တာပြောင်းလဲသူများဖြစ်သည် (၁:၉)။ ဖိလေမုန်၏ကျွန် ဩနေသိမ်ထွက်ပြေးသည် (၁:၁၅-၁၆)။ ထိုသို့ဩနေသိမ်ထွက်ပြေးခြင်းကို ရှင်ပေါလု၏အပြစ်ဟု မှတ်ယူစေသည်(၁:၁၈)။

ထိုအချိန်ကာလသည် ရောမလက်ထဲ၌ ရှင်ပေါလုထောင်နန်းစံချိန်ဖြစ်သည် (၁:၉)။ သံဇကာ ထဲတွင် ရှိနေကြောင်း တမန်တော်ဝတ္ထုအားဖြင့် သိရသည်(တ ၂၈:၃ဝ)။ ထိုအရေးအကြာင်းထဲတွင် ဩနေသိမ်နှင့် တွေ့ဆုံကြရာရှင်ပေါလု၏ သွန်သင်ခြင်းဖြင့်ဩနေသိမ်လည်း အသက်တာပြောင်လဲပြီး အမှုတော်ဆောင်ဖြစ်လာသည် (၁:၁ဝ)။ ချစ်ခြင်းမေတ္တာ ပိုမိုခိုင်မြဲသွားကြသည် (၁:၁၂)။ ဩနေသိမ် သည်ရှင်ပေါလု၏အဖိုးတန်ညာလက်ရုံးဖြစ်လာသည် (၁:၁၃)။ ရှင်ပေါလုနှင့် ဩနေသိမ်တို့ နှစ်ဦးစလုံး ကဩနေသိမ်အားဖိလေမုန်ထံ ပြန်သွားရန်သဘောတူကြသည်။ ထို့ကြောင့်ရှင်ပေါလုက ဖိလေမုန်ထံ သီးသန့်စာရေးလိုက်သည်။ အကျိုးအကြောင်းရှင်းပြပြီး ဩနေသိမ်နှင့်အတူတပါတည်း ထည့်ပေးလိုက်သည် (၁:၁၇)။ တချိန်တည်းတွင်ရှင်ပေါလုသည် ကောလောသဲအသင်းတော်သို့လည်း စာရေးလိုက်သည်။ 1Tychicus အားစာပို့လုလင်အဖြစ်သုံး၍ ဩနေသိမ်ကိုလည်း တခါတည်း ထည့်ပေးလိုက် သည် (ကော ၄:၇-၉)။

ပါဝင်သည့်အချက်များ

၁။ နှုတ်ခွန်းဆက်သခြင်း (၁:၁-၃)

၂။ ကျေးဇူးတင်ရှိခြင်းနျင့်ဖိလေမုန်အတွက် ဆုတောင်းခြင်း (၁:၄-၇)။

၃။ ဩနေသိမ်အတွက် ဆုတောင်းပေးခြင်း (၁:၈-၂ဝ)။

၄။ နိဂုံးချုပ် သိမှတ်ဖွယ်ရာများ (၁:၂၁-၂၅)။

TAGS: ဖိလေမုန်ဩဝါဒစာ