အီရန် ယဉ်ကျေးမှု

အီရန်၏ရိုးရာယဉ်ကျေးမှုများကို အင်ပရာသူရီးယေဖာရ်စီယားန်၊စာစာနီ များမင်းမူခဲ့စဉ် အရဗ်များအီရန်ကို သိမ်းပိုက်စဉ်ကာလ၊မဂိုလ်များတိုက်ခိုက်သိမ်းပိုက်စဉ်ကာလနှင့်ဆဖှဝီ တို့၏ခေတ်ကာလများ၌လေ့လာနိုင်သည်။ အီရန်၏ယဉ်ကျေးမှုကိုလေ့လာသိရှိလိုသော် အီရန်နှင့်ဆက်နွယ်လျက် ရှိသည့် ယနေ့နိုင်ငံအသီသီးအနေနှင့် ရပ်တည်နေသော နိုင်ငံများကိုလည်းလေ့လာရပေမည်။ အဖှ်ဂါန်နစ်္စသာန်၊သာဂျီကစ်္စသာန်၊အွဇ်ဘပ်္စကစ်္စသာန်၊ သွရ်ကမနစ်္စသာန်၊ဂျူမ်ဟူရီယေအာဇဲရ်ဘိုင်ဂျန်၊အရ်မနစ်္စသာန်၊ဂွရ်ဂျစ်စသာန်၊သူရ်ကီ နှင့်ပါကစ်္စသာန် တို့သည်အ နည်းအကျဉ်းတော့ အီရန်၏ယဉ်ကျေးမှုများကိုအမွေဆက်ခံထားကြသည်။ မည်မျှအထိဆိုသော် ပါကစ်္စသာန်၏ နိုင်ငံတော်သီချင်းသည် ဖှာရစီစကားနှင့်ဖြစ်သည်။

ခြုံငုံ၍အီရန်၏ယဉ်ကျေးမှုများကိုလေ့လာသော် ဆက်နွယ်လျက် ရှိသောအိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများအပြင်ဖော်ပြပါနယ် ပယ်တို့တွင်လည်းလေ့လာသုံးသပ်နိုင်သည်၊၁-ဖာရစီနှင့်အီရန်နီဘာသာစကားများ ၂-ရိုးရာပွဲလမ်းသဘင်များ ဖြစ်သည့် နှစ်သစ်ကူးပွဲတော်၊ရှဗ်ဘေယလ်ဒါ (နှစ်၏ရှည်လျှားဆုံးသောဆောင်းဦးလ၏ညတစ်ညပွဲတော်) နေ သက္ကရာဇ်နှင့်သက်ဆိုင်သောပွဲတော် ၃-အစ္စလာမ်သာသနာနှင့်အထူးသဖြင့်ရှီအာမဇ်ဟဗ်ဆိုင်ရာ ၄-ဖှလော်စော်ဖီ ၅-ဇဲရ်ဒွရှ်သီကိုးကွယ်မှုဆိုင်ရာ ၆-အီရန်အနုပညာများ(ကဗျာ စာပေ ဗိသုကာ အစားအသောက်) ၇-ဒေသအ လိုက်အီရန်မျိုးနွယ်စုတို့၏ ယဉ်ကျေးမှုများ….စသည်တို့ဖြစ်သည်။

အီရန်မူလရိုးရာယဉ်ကျေးမှုဓလေ့

နေသက္ကရာဇ်၏နှစ်သစ်ကူး~~နှစ်သစ်ကူးပွဲတော်သည်အီရန်တို့၏ရိုးရာဓလေ့ပွဲတော်တစ်ခုဖြစ်ပြီး ယနေ့ထိတိုင် အီရန်နှင့်ပထဝီအနေအထားအရ နွယ်လျက် ရှိသော အီရန်၊အာဇဲရ်ဘိုင်ဂျန်၊အာဖှဂါန်နစ်္စသာန်၊သာဂျီကစ်္စသာန်၊ သွရ်ကမနစ်္စသာန်၊အွဇ်ဘကစ်္စသာန်၊ကဲရ်ကီးစ်သာန်၊ကဇာကစ်္စသာန်၊အေရာက်၊သူရကီနှင့်စီးရီးယားတို့တွင်လည်း ဖှရ်ဝရ်ဒီးန် လဆန်းတစ်ရက်(MARCH 21) နေ့၌နှစ်စဉ် နှစ်သစ်ကူးပွဲတော်ကျင်းပကြသည်။ နှစ်သစ်ကူးပွဲတော်ကို ကျင်းပရာတွင်ရှေးနှစ်ပေါင်းများစွာအရင်က အီရန်တို့၏ဓလေ့ထုံးတမ်းအများအပြားမှအနည်းအကျဉ်းသာကြွင်း ကျန်လျက် ရှိသည့် ကျာရ်ရှန်ဘဲစူရီ(နှစ်၏နောက်ဆုံးအင်္ဂါနေ့နေဝင်ဗုဒ္ဓဟူးညအစတွင်မီးပုံခုနစ်ပုံဖိုပြီး”နင့်ရဲ့အနီက ငါ့ဆီကငါ့ရဲ့အဝါကနင့်ဆီက”ဟူ၍ရွတ်ဆိုပြီးခုံရသည့်ဓလေ့)၊နှစ်ဆန်းလ ၁၃ ရက်နေ့ကို ပြူဒါးနေ့ဟုသတ်မှတ် ပြီးအိမ်သားများအိမ်အပြင်သို့ထွက်ရခြင်း၊ဖှာရစီ စကားတွင် စီးန် ဆိုသည့်အက္ခရာနှင့်အစပြုခေါ်ဝေါ်သောအစား အသောက်ခုနစ်မျိုးနှင့် တည်ခင်းဧည့်ခံခြင်းစသည့်အနည်းငယ်သာကျင်းပပြုလုပ်ကြသည်။ ပြက္ခဒိန်ရေးဆွဲရာ တွင်လည်းရာသီခွင်နှင့်ကိုက်စေရန် ရေးဆွဲသောကြောင့်ပုံမှန်တစ်နှစ်လျှင် ၃၆၅ သို့မဟုတ် ၃၆၆ ရက်ရှိသည်။ အီရန် နှင့် အာဖှဂါန် တို့၏ရုံးသုံးပြက္ခဒိန်မှာ ဖော်ပြခဲ့သည့်ရာသီခွင်ကိုက်(ရဗီအီး)ပြက္ခဒိန်သာဖြစ်ပြီးလ၏ ရက်အရေအတွက်မှာအနည်းငယ်ကွာခြားမှုရှိသည်။ .

ဖာရစီဘာသာစကား(ဒရ်ရီ၊သာဂျီးက်) ဖာရစီ သို့မဟုတ် ဖှာရစီ (အချို့သောရှေးဟောင်းစာပေများတွင်ဖာရစီ ယေဒရ်ရီ)ဟုပြောကြသည်၊အီရန်၊သာဂျီကစ်္စသာန် နှင့် အာဖှဂါန်နစ်္စသာန် နိုင်ငံတို့၏စကားမှာ ဖှာရစီစကားဖြစ် သည်။ အီရန်တွင်သန်း ၇၀၊အာဖှဂါန်နစ်္စသာန်တွင်သန်း ၆၀၊သာဂျီကစ်္စသာန်တွင် ၅ သန်း၊အွဇ်ဘကစ်္စသာန်တွင် ၇ သန်းလောက်ပြည်သူလူထုမှာ ဖှာရစီ စကားသာပြောကြသည်။ ဖှာရစီ သည်ပါကစ်္စသာန် နှင့် ဟိန္ဒူစသာန်တွင် စိမ့်ဝင်စီးမျောလျက် ရှိသည်။ ကမ္ဘာနှင့်အဝှမ်းဖှာရစီ စကားကိုရင်းနှီးကျွမ်းဝင်သူသန်း ၁၁၀ ခန့်ရှိသည်။ သို့ပါသော် လည်းယနေ့လက်ရှိ ပါကစ်္စသာန် တွင်အသုံးပြုနေသောစကားမှာ ဖှာရစီ မဟုတ်ပါ၊ အင်္ဂလိပ်မအုပ်စိုးခင်ကာလ ဂူရ်ကာနီယားန် နှင့် မဂိုလ် တို့အုပ်စိုးစဉ်ခေတ်ကာလ၌ ဖှာရစီ စကားကိုအသုံးပြုခဲ့ကြသည်။ လက်ရှိပါကစ်္စသာန် တွင်အသုံးပြုသောစကားမှာ အွရ်ဒူ ဖြစ်သည်။ အမှန်တကယ်တော့ ဟင်ဒီ နှင့် အွရ်ဒူ စကားတွင်ဖှာရစီဝေါဟာရ များအမြောက်အမြားပါဝင်သည်။ ယခုလည်းဂုဏ်ယူဝင့်ကြွားဖွယ် ဘာသာစကားတစ်ခုအနေနှင့် ဂီတ တူရိယာတို့ ၌အထူးသဖြင့် ကဝါလီ တေးဂီတတို့တွင်အသုံးပြုလျက် ရှိသည်။ ပါကစ်္စသာန် တွင်ဖှာရစီစကားအသုံးပြုမှုများခြင်း ကြောင့် ပါကစ်္စသာန် နိုင်ငံတော်ကိုတည်ထောင်သူများကနိုင်ငံတော်သီချင်းကို ဖှာရစီ နှင့်သာဖြစ်ရမည်ဟုသတ် မှတ်သီကုံးခဲ့ကြသည်။ ဖှာရစီ ဘာသာစကားတွင်စုစုပေါင်းအက္ခရာ ၃၂ လုံးရှိသည်။

အီရန်တွင် အစ္စလာမ်သာသနာနှင့် ရှီအာမဇ်ဟဘ် သည် အာရဗ်များဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်သိမ်းပိုက်ပြီးနောက် ပြန့်ပွားလက်ခံလာကြခြင်းဖြစ်သည်။ အလ္လာဟိုအရှင်မြတ်သည်တမန်တော်ပေါင်းမြောက်မြားစွာကိုတိုက်ရိုက် ဝဟီ ဗျာဒိတ်တော်များ၊ပညတ်တော်များချပေးသနားတော်မူခဲ့သည်ဟု ယုံကြည်ကြပြီးနောက်ဆုံးပွင့်တော်မူခဲ့သောတ မန်တော်မှာ မိုဟမ္မဒ်(ဆွ) သခင်ကိုယ်တော်မြတ်ကြီးဖြစ်သည်။ အီရန်တွင် ၈၈% သည်ရှီအာများဖြစ်ကြသည်၊၁၀% သည်အဲဟ်လေစွန်နသ်(စွန်နီ)ဖြစ်ပြီးကျန် ၂% မှာအခြားဘာသာဝင်များဖြစ်ကြသည်။ ရှီအာများသည်အခြေခံယုံ ကြည်ချက်သုံးခုဖြစ်သော သောင်ဟီးဒ်=တစ်ပါးတည်းအရှင်၊နဗူဝသ်=တမန်တော်များစေလွှတ်ခြင်း၊မအားဒ်=ပြန် လည်ရှင်သန်ထကြွအစစ်ဆေးခံရမည့်နေ့ အပြင် အဒ်လ်=အရှင်၏တရားမျှတခြင်းနှင့် အေမာမ်မသ်=အရှင်မြတ် ဘက်မှစေလွှတ်သော ၁၂ ပါးအေမာမ်ကိုလည်းယုံကြည်ကြသည်။ ဟစ်ဂျရီသက္ကရာဇ် ၂ ရာစုလောက်အထိရှီအာ မဇ်သည်အနည်းအကျဉ်းသာရှိခဲ့သော်လည်း ခြောက်ပါးမြောက်အေမာမ်(အစ)၏ခေတ်တွင်တိုးပွားလာခဲ့သည်။ သို့သော်ကျယ်ပြန့်တိုးပွားလာသည်နှင့်အမျှ ဆဖှဝီ များမင်းမူခဲ့စဉ်အချိန်အခါမှစ၍ယခုအချိန်ထိ အီရန်နိုင်ငံ၏ တရားဝင်မဇ်ဟဘ်သည် ရှီအာအပ်္စနာအရှရီ(၁၂ ပါးအေမာမ်ကိုယုံကြည်သောရှီအာ)မဇ်ဟဘ်ဖြစ်ကြောင်းသတ် မှတ်ကြေညာထားသည်။ ရှီအာတို့၏အင်အားစုနိုင်ငံလည်းဖြစ်သည်။ အီရန်တို့ရှီအာယဉ်ကျေးမှုနှင့်ရင်းနှီးလာခြင်း သည်အလွန်အကျိုးသက်ရောက်မှုရှိပြီးရှီအာမဇ်ဟဘ်ပြန့်ပွားလာရခြင်း၏အကြောင်းရင်းဖြစ်သည်၊ဆဖွဝီ မင်းဆက် တို့၏ခေတ်နှင့်အီရန်တို့၏ကြိုးပမ်းမှုကြောင့်လည်းဖြစ်ပြီး ရှီအာမဇ်ဟဘ်နှင့်အီရန်ယဉ်ကျေးမှုတို့မှာလည်းအများ အားဖြင့်တူညီမှုရှိသည်။

အာဇဲရ်ယဉ်ကျေးမှု-အီရန် ကန္တာရဘက်များသို့ အာရ်ယာယီးမျိုးနွယ်စုများရောက်ရှိလာပြီးအာဇဲရ်ဘိုင်ဂျန်ဒေ သခံမျိုးနွယ်စုများနှင့်ရောထွေးစုပေါင်းကာ မါဒ် ဘုရင်စနစ်ကိုထူထောင်ခဲ့ကြသည်။ ထိုနောက်ပိုင်းမှစ၍ အာဇဲရ် ဘိုင်ဂျန်သည် အီရန်၏တစ်စိတ်တစ်ဒေသဖြစ်လာခဲ့သည်။ အာရဗ်များဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်ပြီးနောက်အစ္စလာမ် ရောက်ရှိလာချိန်အီရန်တို့သည် အာရဗ်များအားလှုံ့ဆော်မှုများကြံ့ကြံ့ခံကာကွယ်မှုများပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ဟစ်ဂျရီ ၅ ရာစုနောက်ပိုင်းဆက်တိုက်အာဇဲရ်ဘိုင်ဂျန်တွင်တိုက်ပွဲများဖြစ်ခဲ့သည်။ စလ်ဂျူကီယားန် တို့နောက်ပိုင်း တူရကီ အာသာဘာန် သို့မဟုတ် အာသာဘေကာန် တို့၏လှုပ်ရှားလာသည့်ခေတ်ကာလတွင်အစပြု၍ ၎င်းမျိုးနွယ်စုများ ဝင်ရောက်လာသည်နှင့်အမျှ တူရကီစကားသည်လည်းကျယ်ပြန့်လာသည်။ အာဇရီစကားမှာ မါဒ် တို့၏ကြွင်းကျန် ပြောင်းလဲလာသောစကားတစ်ခုသာဖြစ်သည်။ တစ်ခေတ်ပြီးတစ်ခေတ်ပြောင်းလဲလာရင်း တူရကီ တို့သည်လည်း လူများစုဖြစ်လာကာကြီးစိုးလာချိန်တွင်ထိုဘာသာစကားမှာ မှေးမှိန်သွားပြီး တူရကီ စကားသာကျယ်ပြန့်လာခဲ့ သည်။ မဂိုလ် များလက်ထက်၎င်းတို့၏စစ်သားအတော်များများသည် တူရကီ များဖြစ်ပြီး အာဇဲရ်ဘိုင်ဂျန်သည် ၎င်းတို့နန်းစိုက်ရာမြို့ဖြစ်ခြင်းကြောင့်လည်း တူရကီ တို့ပို၍များပြားလာခဲ့သည်။

နောက်ပိုင်းတွင် ဆဖွဝီမင်းဆက်များခေတ်မှစ၍ မဂိုလ် များတစ်ခေတ်ထပြီး ကဇ်လေဘာရှ်(ပထမရှားဟ်အစ္စမာ အီလ် ဘုရင်နှင့် အတူ ရှီအာမဇ်ဟဘ်ပြန့်ပွားရေးအတွက်ကြိုးပမ်းခဲ့ကြသောတူရကီမျိုးနွယ်စု) နှင့်အခြားသောမျိုး နွယ်စုများဝင်ရောက်လာသည့်အတွက်ပို၍တောင့်တင်းခိုင်မာလာခဲ့သည်။ အာဇဲရ်ဘိုင်ဂျန်၏ယဉ်ကျေးမှုအသစ်မှာ ၎င်းတို့၏သမိုင်းတစ်လျှောက်ပြောင်းလဲလာခြင်း၏ အကျိုးသက်ရောက်မှုသာဖြစ်ပြီး အီရန်၏သမိုင်းတွင်လှပ သောယဉ်ကျေးမှုကိုပေးစွမ်းနိုင်ခဲ့သည်။

ကွရ်ဒ် တို့၏ဘာသာစကားနှင့်ယဉ်ကျေးမှု---သမိုင်းသုတေသီအတော်များများ၏တင်ပြချက်အရ ကွရ်ဒ် တို့ သည် မါးဒ် တို့၏မြေးမြစ်များဖြစ်ကြသည်။ ကွရ်ဒ်တို့၏စကားသည် မါးဒ် တို့၏အမွေဖြစ်ပြီး၎င်းတို့၏အချို့သော အရေးပါသည့်အမူအကျင့်တို့သည်လည်း မါးဒ် တို့ထံမှစီးဆင်းလာသောအရာများသာဖြစ်သည်။ မါးဒ် တို့၏ဘာ သာစကားသည်လည်းထင်သလောက်သိသာထင်ရှားသည့် စကားမဟုတ်ပေ။ အီရန်တို့၏ကိုးကွယ်ယုံကြည်ရာ ဘာသာများမှာ-ဥပမာ နောင်ရူးဇ်၊မဲဟ်ရ်ဂါးန် နှင့် စစ်ဒဲဟ် တို့သည် ကွရ်ဒ် တို့အကြားတိမ်ကောပျောက်ကွယ်သွား မည်လားဟူသည့်စိုးရိမ်စိတ်များဖြင့်သာရှိနေခဲ့ကြခြင်းဖြစ်သည်။ ယနေ့ထိတိုင် ကွရ်ဒ် အုပ်စုများအကြားထိုဒေသ များ၌ရှေးဟောင်းယုံကြည်မှုများအနေနှင့်ရှိနေသည်။ ခိုင်လုံမှုမရှိသော ယုံကြည်ချက်များဖြစ်သည့် မဂါနီ၊မွဇ်ဒကီ၊ ဇဲရ်ဝါနီ နှင့် မာနဝီ တို့သည်၎င်းတို့၏ရှေးဟောင်းယုံကြည်မှုများဖြစ်ပြီး အီရန်လူထုနှင့်တူညီသောကိုးကွယ်ယုံ ကြည်ရာများအဖြစ်ရှိခဲ့သည်။ အီရန်၏တေးဂီတမှာ ကွရ်ဒ် တို့၏တေးဂီတဖြစ်ပြီး အီရန်၏ရိုးရာဓလေ့အဆိုတော် အကျော်အမော်တို့သည်လည်း ကွရ်ဒ် များသာဖြစ်သည်။

 မီသ်ရာယီစင်္မသို့မဟုတ် မေ့ဟ်ရ်ပရပ်္စသီး သာသနာ~~ မေ့ဟ်ရ်ပရပ်္စသီး သည်အီရန်တို့၏ကိုးကွယ်ခံထိုက်သူ အပေါ်အခြေပြု၍ မေ့ဟ်ရ်(မီသ်ရာ)သည်အမြစ်တွယ်လာခြင်းဖြစ်သည်။ နေမင်းကြီး၏ကြီးကျယ်ခမ်းနားမှုအပေါ် ရစ်မူး၍ကိုးကွယ်ကြသောဤသာသနာကိုအချို့ကနေ(မီး)ကိုးကွယ်သောသာသနာဟုဆိုကြသည်။ ရှေးနှစ်ပေါင်း များစွာသမိုင်းတစ်လျှောက် အီရန်တို့သည် မေ့ဟ်ရ် သို့မဟုတ် ကီးရှ်ရှေဘဂါနီး သာသနာကိုကိုးကွယ်ခဲ့ကြသူ များဖြစ်သည်။ မေ့ဟ်ရ် သည်တကယ်တော့သာသနာတစ်ခုအနေနှင့်မဟုတ် ကနဦးကတည်းကအမှောင်ထဲမှရိုး ရာဓလေ့ထုံးတမ်းတစ်ခုသာဖြစ်သည်။ အီရန်သို့စတင်ဝင်ရောက်လာသော အာရ်ယာယီ တို့သည်၎င်းတို့၏စာ ချုပ်စာတန်းများတွင် မီသ်ရာ ကိုကြိမ်ဆိုရေးသားလေ့ရှိကြသည်။ အီရန်တို့၏များစွာသောပွဲလမ်းသဘင်များ၌ မီသ်ရာယီစင်္မ ကိုအခြေခံသည်၊ပမာအားဖြင့် ရှဗ်ဘေယလ်ဒါ ဆိုလျှင် မီသ်ရာ ၏မွေးနေ့ဟုအီရန်တို့ကယုံကြည် ကြသည်။ဤပွဲတော်သည် ဖာရစီ(ဒိန်း)လတွင်ဖြစ်ပြီး ဇဲရ်ဒွရှ်သီ များမတိုင်မီက(ထိုဒိန်းသည်)ဖန်ဆင်းရှင်၏အ မည်ဖြစ်သည်။ နောက်ပိုင်းတွင်၎င်းသည် ရောင်ခြည်ကိုဖန်ဆင်းသော ဖန်ဆင်းရှင်အဖြစ်ကျော်ကြားခဲ့သည်။

ဒေသအလိုက်အစားအစာများ---

ဟလာလ်ဟင်းလျာများဖြစ်သော(ဒေသအလိုက်နာမည်ကျော်သည့်)ကီရ်မါန်ရှား တွင် နားဇ်ခါသူးန်၊ဂီလားန်တွင် မွရ်ဂေသွရ်ရှ်၊မါဇင်ဒရာန် တွင် ရှလဲ၊မရှ်ဟဒ်တွင် စမ်ဘူစဲ နှင့် ဖှလာဖီလ်၊ဂျိုနူးဘ် ဘက်တွင်ကူဖှ်သဲယေသဘ်ရီဇီး သဘ်ရီးဇ် တွင်အာရှေသဲရ်ခီးနဲ တို့ဖြစ်သည်။

အားနည်းချက်

လက်ရှိ

 ပြည်ပနှင့်ပတ်သက်သည့်ကိစ္စရပ်အချို့တွင်အားနည်းချက်ရှိသည့်အပြင် အီရန်ပြည်သူ ပြည်သားအတော်များများ၏အတွင်းစိတ်၌ ဖှာရစီစကားမှလွဲ၍အခြားဘာသာစကားများကိုစိတ်ဝင်စားမှုနည်းပါး ပြီးရောယှက်လိုစိတ်မရှိကြချေ၊၎င်းမှာတသီးတခြားရပ်တည်လိုမှုကိုပို၍ပုံပေါ်စေသည်။ အလွယ်ကူဆုံးနမူနာအနေနှင့်ပြောရမည်ဆိုလျှင် ပြည်ပတွင်နေထိုင်ကြသောအီရန်တို့သည် အခြားလူမျိုးများနှင့်ရောယှက်ဆက်ဆံမှုမ လိုအပ်သည့်ပုံစံဖြင့်နေထိုင်ခြင်းကိုကြည့်ခြင်းအားဖြင့်သိရှိနိုင်သည်။

နောက်တစ်ချက်မှာအများနှင့်အတူစုပေါင်းရ မည့်ကိစ္စရပ်တို့ကိုထင်သလောက်စိတ်ဝင်စားမှုမရှိကြချေ။

သမိုင်းတစ်ခု

သမိုင်းတစ်လျှောက်အီရန်နိုင်ငံအပေါ်ထိုးစစ်ဆင်လာသည့်တိုက်ပွဲများ၊ ပင်းထန်ပြီးခြောက်သွေ့သောရာသီဥ တုများကြောင့် ယဉ်ကျေးမှုပိုင်းဆိုင်ရာတွင်များစွာအခက်တွေ့ခဲ့သည်။ တိုက်ပွဲများဟုဆိုရာတွင် အခြားနိုင်ငံများ မှအမြတ်ထုတ်လိုသည့်ရည်ရွယ်ချက်မျိုးစုံဖြင့်ထိုးစစ်ဆင်လာခြင်း ကာလရှည်ကြာစွာ၎င်းတို့ပုံဖော်လိုသည့်အနေ အထားများဖြင့်အဆုံးသတ်သွားခြင်း(အစ်္စကန်ဒဲရ်ရေမက်ဒူနီး၊အရဗ်များနှင့်မဂိုလ် တို့၏ဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်လာ မှုသည်ယဉ်ကျေးမှုတိုက်စားခြင်း နှင့်အတူ အီရန်၏သမိုင်းတွင်ကြီးမားသောစစ်ပွဲကြီးသုံးခုဖြစ်သည်။) တိုင်း တစ်ပါးကနိုင်ငံတစ်နိုင်ငံအပေါ်စိုးမိုးလာခြင်းသည်ထိုနိုင်ငံ၏ ယဉ်ကျေးမှုအပေါ်များစွာပြောင်းလဲသွားစေသည့်အ ကျိုးသက်ရောက်မှုများသာရှိမည်ဖြစ်ပြီး ကြောက်ရွံ့တုန်လှုပ်ခြင်း၊ စိတ်ဓာတ်ကျဆင်းခြင်းနှင့် ၊အကြမ်းဖက်ခြင်း၊ အခြားသောဘာသာစကားများလွှမ်းမိုးလာခြင်းစသည်တို့သည် ကြီးမားသောစစ်ပွဲတို့၏ရလဒ်ပင်ဖြစ်သည်။

  အီရန်နိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်၏စစ်တန်းအရ ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာဘတ်ဂျက်သည် ၁၃၈၃ ရှမ်စီး တွင် ၄-၃% ၁၃၉၂ တွင် ၅-၆% အထိရှိသည်၊ ထိုအနေအထားသည်မိသားစုများကုန်ကျစရိတ်၏ ၆၀ ပုံ ၁ ပုံဖြစ်သည်။ ထို ကဲ့သို့သောရသုံးမှန်းခြေငွေစာရင်းနှင့်ပတ်သက်၍ ဥရောပတွင် ၁၅ ပုံ ၁ ပုံ၊အမေရိကားတွင် ၁၄ ပုံ ၁ ပုံ၊အရှေ့ အာရှဘက်တွင် ၂၀ ပုံ ၁ပုံ လောက်သာရှိသည်။