မာတိကာသို့ ခုန်သွားရန်

အာနန္ဒာ၊ အရှင်

ဝီကီပီးဒီးယား မှ

အာနန္ဒာ၊ အရှင် (ခရစ် ၁၉၁၂-၁၉၈၉)

[ပြင်ဆင်ရန်]

လတ်ဗီးယားဗုဒ0x051သာသနာပိုင်းလည်းဖြစ်၍ မြန်မာမှုကဗျာ များကို အဂ‡လိပ်ဘာသာသို့ အများဆုံးပြန် ဆိုထုတ်ဖော်ခဲ့သော စာဆိုတော်တစ်ဦးလည်းဖြစ်သည့် အရှင်အာန0x1150x050ာကို ၁၉၁၂ ခုနှစ် ဧပြီလ ၂၆ ရက်နေ့တွင် ယခုအခါ ဆိုဗီယက်ပြည်ထောင်စု အတွင်းရှိ အက်စတိုနီးယားပြည်နယ် နာဗာမြို့၌ ဖွားမြင်ခဲ့သည်။ ငယ်မည်မှာ ဖရီးဒရစ်ဗွီလပ်စတစ်ဖြစ်သည်။

ဖခင်သည် ရတနာကုန်သည်အလုပ်နှင့် ရွှေပန်းထိ်မ်လုပ် ငန်းကို နှစ်ပေါင်းများစွာ လုပ်ကိုင်ခဲ့သူဖြစ်သည်။ သူသည် စိန့်ပီ တာစဘတ်မြို့ရှိ ဘုရင့်နန်းတော်သို့ နန်းအသုံအဆောင် ရတနာ အဆင်တန်ဆာများပြု လုပ်ဆက်သွင်းရသော ကားလ်ဖေဘာဂျာ အမည်ရှိလုပ်ငန်းကုမ0x053ဏီ0x100ကီး တစ်ခု၌ ဝင်ရောက်လုပ်ကိုင်ခဲ့သည်။ ရုရှတော်လှန်ရေး0x100ကီး ၁၉၁၇ ခုနှစ်၌ ပေါ်ပေါက်ခဲ့သောအခါ သူ ပိုင်သမျှပစ0x038ည်းဥစ0x038ာအားလုံး ဆုံးရှုံးခဲ့ရသည်။

အက်စတိုနီးယားနိုင်ငံ လွတ်လပ်ရေးရလာသောအခါ ဖခင်သည်နာဗာမြို့တွင် ရွှေပန်းထိမ်ဆရာအဖြစ် ဆက်လုပ်ခဲ့ရာ အရှင်အာန0x1150x050ာသည် နာဗာစီးတီး ဂျင်းမနေးဇီးယမ်း ကျောင်း၌ ပညာသင်0x100ကားခဲ့သည်။ သူသည် ငယ်စဉ်က ပုံဆွဲပညာ၊ လက် တင်ဘာသာနှင့် စ0x1150x050ရားအတီး အလွန်တော်သည်။ အသက်ငယ် ငယ်နှင့်ပင် နာဗာ မြို့ဂီတကျောင်းသို့ ဝင်ခွင့်ရရှိခဲ့ပြီး ငယ်ငယ်နှင့် လွန်စွာထူးချွန်သူအဖြစ် ထင်ရှားခဲ့သည်။ ထိုကျောင်းမှ ၁၉၂၈ ခုနှစ်တွင် ဒီပလိုမာ လက်မှတ်ရရှိခဲ့သည်။

ထိုခေတ်ကာလသည် အသံတိတ် ရုပ်ရှင်ခေတ်ဖြစ်၍ နာဗာမြို့၏ အကောင်းဆုံးရုပ်ရှင်ရုံတွင် နောက်ခံဂီတတီးပေးရ သော စ0x1150x050ရားဆရာအဖြစ် အလုပ်ရခဲ့သည်။ ထိုရရှိသော ဝင်ငွေ ဖြင့်ပညာရေးခရီး ဆက်နိုင်ခဲ့ သည်။ တေးဂီတတီးခတ်ရာ၌ ဠကို တင်စီစဉ်ထားခြင်းမဟုတ်ဘဲ ပိတ်ကားပေါ်တွင် ပေါ်ပေါက်လာ သော လှုပ်ရှားမှုကို စောင့်0x100ကည့်၍ အလွမ်းအဆွေး၊ အပျော်အ ရွှင်၊ အ0x100ကည်အနူးစသည့် လိုက်ဖက်မည့်တေးဂီတကို တီးပေးရ ခြင်းဖြစ်သည်။

ထိုနှစ်အပိုင်းအခြားသည် အရှင်အာန0x1150x050ာဖြစ်လာမည့်သူ့ အား ကဗျာဉာဏ်ထက်သန်စေသော စိတ်ကူးစိတ်သန်းအတွေးအ ခေါ်များစွာ တိုးပွားစေခဲ့သည့် အချိန်ကာလဖြစ်သည်။ ၁၉၃ဝ ပြည့်နှစ်တွင် မက်ထရစ်စာ မေးပွဲအောင်မြင်ခဲ့သည်။ ထိုနှစ်မှာပင် နောင်သူ၏ ဆရာသခင်ဖြစ်လာမည့် လတ်ဗီးယားသာသနာပိုင် ဆရာတော် 0x100ကီး ကာလစ်အေအမ်တင်နီဆင် (ဗာဂျင်ဒရာမ0x1150x048ရာမိ 0x100တ) နှင့် ဆုံဆည်းခဲ့ပြီး ယိုးဒယား (ထိုင်း) နိုင်ငံမှ မင်းသားအာ ဒိတျဒိဗျာအက်ဗာသည် အက်စတိုးနီးယားသို့ ဧည့်သည်တော် အဖြစ် လာရောက်လည်ပတ်ခြင်းနှင့် ပါ0x100ကုံခဲ့သည်။ မင်းသားက ဆရာတော်နှင့် အရှင်အာန0x1150x050ာအား ထိုင်းနိုင်ငံသို့ 0x100ကွရောက်နေ ထိုင်သီတင်းသုံး ရန်ပင့်ဖိတ်ခဲ့သည်။

အရှင်အာန0x1150x050ာသည် ၁၉၃ဝ ပြည့်နှစ် နိုဝင်ဘာလ ၂၇ ရက်နေ့တွင် လတ်ဗီးယားပြည်နယ် ရီဂါမြို့ရှိ အင်မန်တာကျောင်း တိုက်တွင် လူဝတေ်0x100ကာင်မှ မြင့်မြတ်သောရဟန်းဘောင်သို့ ရောက်ရှိတော်မူခဲ့သည်။ ထို့နောက်ဆရာဖြစ်သူ သာသနာပိုင် ဆရာတော်0x100ကီးနှင့်အတူ ပြင်သစ်နိုင်ငံသို့ သွားရောက်ခဲ့သည်။ အရှင်အာန0x1150x050ာ သည် ပါရီတက0x033သိုလ်တွင် သက0x033တ၊ တိဗက်နှင့် တရုတ်ဘာသာတို့ကို လေ့လာဆည်းပူးခဲ့သည်။

၁၉၃၁ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလတွင် အရှင်အာန0x1150x050ာသည် ဆရာတော်0x100ကီးနှင့်အတူ ပြင်သစ်ပင်လယ်ကူး သဘေ‡ာတစ်စီးဖြင့် စင်ကာပူနိုင်ငံသို့ ထွက်ခွာလာခဲ့သည်။ ထိုမှတစ်ဆင့် ထိုင်းနိုင်ငံ ဗန်ကောက်မြို့သို့ဗြိတိသျှ သဘော‡တစ်စီးဖြင့် ခရီးဆက်ခဲ့သည်။ သံဃာတော်နှစ်ပါးသည် ထိုင်းဘုရင့်နန်းတော်အနီးရှိ ဝပ်ဖရာချက်တူဖွန် (တ0x048အေ စ0x038့မေ ဂ0x035့နအကစ့သည) ကျောင်းတိုက် အပါအဝင် မင်းဧကရာဇ်နှင့် မင်းညီမင်းသားများ ကိုးကွယ်သည့် ဘုန်းတော်0x100ကီးကျောင်းများ၌ သီတင်းသုံးနေထိုင်တော်မူခဲ့0x100က သည်။

၁၉၃၅ ခုနှစ်နှင့် ၁၉၃၆ ခုနှစ်များတွင် အရှင်အာန0x1150x050ာ သည် ဆရာတော်0x100ကီးနှင့်အတူ တရုတ်နိုင်ငံ အနှံ့ထင်ရှားသော ဗုဒ0x051ဘာသာဘုန်းတော်0x100ကီး ကျောင်းများသို့သွားရောက်၍ သာသ နာပြုခရီးတွင်ပါဝင်ခဲ့သည်။ ထို့နောက် ထိုင်းနိုင်ငံသို့ပြန်0x100ကွ၍ ဒုတိယကမ0x056ာစစ်အတွင်း ယင်းနိုင်ငံ၌ပင် သီတင်းသုံး နေထိုင် တော်မူခဲ့0x100ကသည်။

၁၉၄၉ ခုနှစ်စက်တင်ဘာလ ၈ ရက်နေ့တွင်ဆရာတော် 0x100ကီးနှင့်အတူ အရှင်အာန0x1150x050ာသည်မြန်မာနိုင်ငံ သို့0x100ကွရောက်ခဲ့ သည်။ ၁၉၅၆ ခုနှစ်နိုဝင်ဘာလတွင် နီပေါနိုင်ငံ ခ0x1150x048မ0x1150x050ူမြို့၌ ကျင်းပသော ကမ0x056ာ့ဗုဒ0x051ဘာသာ စတုတ0x049အ0x100ကိမ် ညီလာခံသို့ အက်စတိုးနီးယား နိုင်ငံကို ကိုယ်စားပြု၍ အရှင်အာန0x1150x050ာ တက် ရောက်ခဲ့သည်။ ဆရာတော်0x100ကီးကလည်း လတ်ဗီးယားနိုင်ငံကို ကိုယ်စားပြု၍ တက်ရောက်ခဲ့သည်။ ၁၉၅၆ ခုနှစ်ဒီဖင်ဘာလတွင် ဆရာတော်နှစ်ပါးသည် အိ0x1150x050ိယနိုင်ငံရှိ ဗုဒ0x051ဘာသာ အထွတ်အ မြတ် နေရာတော်များသို့ ဖူးမြောက်ရောက် ရှိခဲ့ပြီး အေအိုင်အာမှ အသံလွှင့်ဟော0x100ကားခဲ့သည်။ ၁၉၆၂ ခုနှစ် မေလ ၉ ရက်နေ့တွင် သက်တော် ၈၉ နှစ်အရွယ်ရှိ ဆရာတော်0x100ကီးပျံလွန်တော်မူရာ အရှင် အာန0x1150x050ာသည် လတ်ဗီးယားသာသနာပိုင် ဖြစ်လာသည်။

ပြည်ထောင်စု မြန်မာနိုင်ငံတော်အစိုးရ၏ ပန်0x100ကားချက် အရ ၁၉၅၂ ခုနှစ်တွင် နိုင်ငံတော်က ပုံနှိပ်ထုတ်ဝေခဲ့သော ရှေးရိုးမြန်မာ ပန်တျာ အမည်ရှိဂီတကျမ်းကို စ0x1150x050ရားဖြင့် တီးခတ်နိုင်ရန် နိုင်ငံတကာသုံး ဂီတသကေ‡တဖြင့် ရေးသားပြုစု ပေးခဲ့သည်။ ၁၉၆၈ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလတွင် အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုက ဂုဏ်ပြုချီးမြှင့်သော လိုင်းလက် ကဗျာစာဆို တော်ဘွဲ့ကို လက်ခံရရှိခဲ့သည်။

အရှင်အာန0x1150x050ာသည် လုပ်သားပြည်သူ့နေ့စဉ် (အဂ‡လိပ်)၊ ဂါးဒီးယန်း အဂ‡လိပ်သတင်းစာနှင့် ဂါးဒီးယန်း မဂ0x035ဇင်းတို့တွင် အဂ‡လိပ်ကဗျာများကို အစဉ်တစိုက်ရေးသားခဲ့သည်။ ဆရာတော် ၏ ကဗျာများသည်များသော အားဖြင့်မြန်မာနိုင်ငံ၏ ရေမြေ သဘာဝအလှနှင့်ယဉ်ကျေးမှုကို ထင်ဟပ်ဖွဲ့ဆိုသောကဗျာများဖြစ် 0x100ကသည်။

ဓွှူကအအနမငညါ ူနလေနျဓ ဓတ0x048ငညုငညါ ဂ0x035ညေိူနျ ညေိ မ0x056ူဖေငညါ ဤမငျေူဓ န ှင့် ဓွှင်အပ ှနူနခအနိ စ0x038သနျာဓ အမည်ရှိ အဂ‡လိပ်ကဗျာစာအုပ် သုံးအုပ်ကိုလည်း ပုံနှိပ်ထုတ်ဝေခဲ့သည်။ ကိုယ်တိုင်ရေးဖွဲ့သော မူရင်းအဂ‡လိပ် ကဗျာများအပြင် မြန်မာ ကဗျာကို အဂ‡လိပ်ဘာသာဖြင့် ပြန်ဆိုရေးဖွဲ့ခြင်းများလည်း များစွာပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ယင်းကဗျာ များအနက် ရှေးခေတ်မြန်မာ ကဗျာများခေတ်တစ်လျှောက် မြန်မာကဗျာများ စသည်တို့ ကို စာအုပ်အဖြစ် ပုံနှိပ်ထုတ်ဝေနိုင်ခဲ့သည်။ ဆရာတော် အရှင် အာန0x1150x050ာသည် ၁၉၈၉ ခုနှစ် ဧပြီလ ၄ရက်နေ့တွင် ဘဝနတ်ထံ ပျံလွန်တော်မူသည်။[]

ကိုးကား

[ပြင်ဆင်ရန်]
  1. မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၁၄)