နယူတန်၏ ရွေ့လျားမှုဆိုင်ရာ နိယာမများ: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

ဝီကီပီးဒီးယား မှ
အရေးမကြီးNo edit summary
အရေးမကြီးNo edit summary
စာကြောင်း ၃ - စာကြောင်း ၃ -


==နယူတန်၏ ရွေ့လျားမှုဆိုင်ရာ ပထမနိယာမ==
==နယူတန်၏ ရွေ့လျားမှုဆိုင်ရာ ပထမနိယာမ==
နယူတန်၏ ရွေ့လျားမှုဆိုင်ရာ ပထမ နိယာမတွင် "အကယ်၍ ပြင်ပမှ အားသက်ရောက်မှု မရှိပါက ရပ်နေသော အရာဝတ္ထုတို့သည် ရပ်မြဲရပ်နေ၍ ရွေ့လျားနေသော အရာဝတ္ထုတို့သည် ရွေ့လျားမြဲ ရွေ့လျားနေမည်" ဟု ဆိုသည်။
နယူတန်၏ ရွေ့လျားမှုဆိုင်ရာ ပထမ နိယာမတွင် "အကယ်၍ ပြင်ပမှ အားသက်ရောက်မှု မရှိပါက ရပ်နေသော အရာဝတ္ထုတို့သည် ရပ်မြဲရပ်နေ၍ ရွေ့လျားနေသော အရာဝတ္ထုတို့သည် ရွေ့လျားမြဲ ရွေ့လျားနေမည်"<ref name=first-law-shaums>{{Cite book| last = Browne| first =Michael E.| title =Schaum's outline of theory and problems of physics for engineering and science| publisher = McGraw-Hill Companies| date =July 1999| format =Series: Schaum's Outline Series| pages =58| url =https://books.google.com/?id=5gURYN4vFx4C&pg=PA58&dq=newton's+first+law+of+motion&q=newton's%20first%20law%20of%20motion| isbn =978-0-07-008498-8}}</ref><ref name=first-law-dmmy>{{Cite book| last = Holzner| first = Steven | title =Physics for Dummies| publisher =Wiley, John & Sons, Incorporated| date =December 2005| pages =64| url =https://books.google.com/?id=FrRNO6t51DMC&pg=PA64&dq=Newton's+laws+of+motion&cd=8#v=onepage&q=Newton's%20laws%20of%20motion| isbn =978-0-7645-5433-9}}</ref> ဟု ဆိုသည်။ သင်္ချာနည်းဖြင့် ဖော်ပြရပါက အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်သည်။

:<math>
\sum \mathbf{F} = 0\; \Leftrightarrow\; \frac{\mathrm{d} \mathbf{v} }{\mathrm{d}t} = 0.
</math>
:{{math|'''F''' {{=}} ''m'''''a'''}}


ရွေ့လျားနေသော ယာဉ်တစ်စင်းသည် ပြင်ပမှ အားသက်ရောက်မှု မရှိပါက ဆက်လက်၍ ရွေ့လျားနေမည် ဖြစ်သည်။ သို့သော်လည်း လက်တွေ့တွင် ယာဉ်အား ဆက်လက်ရွေ့လျားရန် အတွက် လောင်စာဆီ သို့မဟုတ် အခြား စွမ်းအင် တစ်မျိုးမျိုး အသုံးချရန် လိုအပ်သည်မှာ လမ်း၊ လေထု ၊ရေထု စသည်တို့နှင့် ယာဉ်၏ ကြားတွင် ရှိသော ပွတ်တိုက်အားကို ကျော်လွှားနိုင်ရန် ဖြစ်သည်။ လေထုမရှိသော [[အာကာသ]] အတွင်းတွင် ခရီးသွားနေသော ယာဉ်များတွင် လေထု၏ ပွတ်တိုက်အား မရှိသဖြင့် ဆက်လက်ရွေ့လျားနေစေရန် စွမ်းအင် မလိုအပ်ပေ။ လမ်းကြောင်းပြောင်းရန် သို့မဟုတ် ရပ်တန့်ရန် အတွက်သာ စွမ်းအင် လိုအပ်သည်။
ရွေ့လျားနေသော ယာဉ်တစ်စင်းသည် ပြင်ပမှ အားသက်ရောက်မှု မရှိပါက ဆက်လက်၍ ရွေ့လျားနေမည် ဖြစ်သည်။ သို့သော်လည်း လက်တွေ့တွင် ယာဉ်အား ဆက်လက်ရွေ့လျားရန် အတွက် လောင်စာဆီ သို့မဟုတ် အခြား စွမ်းအင် တစ်မျိုးမျိုး အသုံးချရန် လိုအပ်သည်မှာ လမ်း၊ လေထု ၊ရေထု စသည်တို့နှင့် ယာဉ်၏ ကြားတွင် ရှိသော ပွတ်တိုက်အားကို ကျော်လွှားနိုင်ရန် ဖြစ်သည်။ လေထုမရှိသော [[အာကာသ]] အတွင်းတွင် ခရီးသွားနေသော ယာဉ်များတွင် လေထု၏ ပွတ်တိုက်အား မရှိသဖြင့် ဆက်လက်ရွေ့လျားနေစေရန် စွမ်းအင် မလိုအပ်ပေ။ လမ်းကြောင်းပြောင်းရန် သို့မဟုတ် ရပ်တန့်ရန် အတွက်သာ စွမ်းအင် လိုအပ်သည်။
စာကြောင်း ၉ - စာကြောင်း ၁၄ -
==နယူတန်၏ ရွေ့လျားမှု ဆိုင်ရာ ဒုတိယနိယာမ==
==နယူတန်၏ ရွေ့လျားမှု ဆိုင်ရာ ဒုတိယနိယာမ==
နယူတန်၏ ရွေ့လျားမှုဆိုင်ရာ ဒုတိယ နိယာမတွင် "အရာဝတ္ထု တစ်ခု၏ အရှိန်ပြောင်းနှုန်း (acceleration) သည် စုစုပေါင်း အားသက်ရောက်မှုနှင့် တိုက်ရိုက်အချိုးကျပြီး ထိုအရာဝတ္ထု၏ ဒြပ်ထုနှင့် ပြောင်းပြန် အချိုးကျသည်။" ဟု ဆိုထားသည်။
နယူတန်၏ ရွေ့လျားမှုဆိုင်ရာ ဒုတိယ နိယာမတွင် "အရာဝတ္ထု တစ်ခု၏ အရှိန်ပြောင်းနှုန်း (acceleration) သည် စုစုပေါင်း အားသက်ရောက်မှုနှင့် တိုက်ရိုက်အချိုးကျပြီး ထိုအရာဝတ္ထု၏ ဒြပ်ထုနှင့် ပြောင်းပြန် အချိုးကျသည်။" ဟု ဆိုထားသည်။
:<math>\mathbf{F} = \frac{\mathrm{d}\mathbf{p}}{\mathrm{d}t} = \frac{\mathrm{d}(m\mathbf v)}{\mathrm{d}t}.</math>


==နယူတန်၏ ရွေ့လျားမှုဆိုင်ရာ တတိယနိယာမ==
==နယူတန်၏ ရွေ့လျားမှုဆိုင်ရာ တတိယနိယာမ==
နယူတန်၏ ရွေ့လျားမှုဆိုင်ရာ တတိယ နိယာမတွင် "အရာဝတ္ထုနှစ်ခု၏ သက်ရောက်မှုအားနှင့် ပြန်လည်တွန်းကန်အား သည် ညီမျှသည်" ဟု ဆိုထားသည်။
နယူတန်၏ ရွေ့လျားမှုဆိုင်ရာ တတိယ နိယာမတွင် "အရာဝတ္ထုနှစ်ခု၏ သက်ရောက်မှုအားနှင့် ပြန်လည်တွန်းကန်အား သည် ညီမျှသည်" ဟု ဆိုထားသည်။
:'''F'''<sub>''A''</sub> = −'''F'''<sub>''B''</sub><ref name="resnick83">{{cite book|last1=Resnick|last2=Halliday|last3=Krane|title=Physics, Volume 1|edition=4th|page=83|date=1992}}</ref>


==ကန့်သတ်ချက်==
==ကန့်သတ်ချက်==
နယူတန်၏ ရွေ့လျားမှု ဆိုင်ရာ နိယာမများသည် အရာဝတ္ထု အတော်များများတွင် အသုံးချနိုင်သော်လည်း [[အက်တမ်]]ထက် သေးငယ်သော အရာဝတ္ထုများနှင့် [[ကမ္ဘာမြေ]]ကဲ့သို အလွန်ထုထည်ကြီးမားသော အရာဝတ္ထုများတွင် အကန့်အသတ်ဖြင့်သာ အသုံးချနိုင်သည်။
နယူတန်၏ ရွေ့လျားမှု ဆိုင်ရာ နိယာမများသည် အရာဝတ္ထု အတော်များများတွင် အသုံးချနိုင်သော်လည်း [[အက်တမ်]]ထက် သေးငယ်သော အရာဝတ္ထုများနှင့် [[ကမ္ဘာမြေ]]ကဲ့သို အလွန်ထုထည်ကြီးမားသော အရာဝတ္ထုများတွင် အကန့်အသတ်ဖြင့်သာ အသုံးချနိုင်သည်။

==ကိုးကား==
{{Reflist}}


[[Category:ရူပဗေဒ]]
[[Category:ရူပဗေဒ]]

၁၃:၂၇၊ ၁၈ ဒီဇင်ဘာ ၂၀၁၆ ရက်နေ့က မူ

မူရင်း လက်တင်ဘာသာဖြင့်ရေးသားထားသော နယူတန်၏ ပထမနှင့်ဒုတိယ နိယာမများ စာအုပ် ၁၆၈၇ Principia Mathematica

ကမ္ဘာကျော် ရူပဗေဒပညာရှင် အိုင်ဆက် နယူတန် မှ ရွေ့လျားမှု ဆိုင်ရာ နိယာမ ၃ ခုကို ထုတ်ဖော်ခဲ့သည်။ အရာဝတ္ထုတို့၏ ရွေ့လျားမှုတို့သည် ယေဘုယျအားဖြင့် ထိုနိယာမများကို လိုက်နာကြသည်။ နယူတန်၏ နိယာမ ၃ ခုမှာ အောက်ပါအတိုင်း ဖြစ်သည်။

နယူတန်၏ ရွေ့လျားမှုဆိုင်ရာ ပထမနိယာမ

နယူတန်၏ ရွေ့လျားမှုဆိုင်ရာ ပထမ နိယာမတွင် "အကယ်၍ ပြင်ပမှ အားသက်ရောက်မှု မရှိပါက ရပ်နေသော အရာဝတ္ထုတို့သည် ရပ်မြဲရပ်နေ၍ ရွေ့လျားနေသော အရာဝတ္ထုတို့သည် ရွေ့လျားမြဲ ရွေ့လျားနေမည်"[၁][၂] ဟု ဆိုသည်။ သင်္ချာနည်းဖြင့် ဖော်ပြရပါက အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်သည်။

F = ma

ရွေ့လျားနေသော ယာဉ်တစ်စင်းသည် ပြင်ပမှ အားသက်ရောက်မှု မရှိပါက ဆက်လက်၍ ရွေ့လျားနေမည် ဖြစ်သည်။ သို့သော်လည်း လက်တွေ့တွင် ယာဉ်အား ဆက်လက်ရွေ့လျားရန် အတွက် လောင်စာဆီ သို့မဟုတ် အခြား စွမ်းအင် တစ်မျိုးမျိုး အသုံးချရန် လိုအပ်သည်မှာ လမ်း၊ လေထု ၊ရေထု စသည်တို့နှင့် ယာဉ်၏ ကြားတွင် ရှိသော ပွတ်တိုက်အားကို ကျော်လွှားနိုင်ရန် ဖြစ်သည်။ လေထုမရှိသော အာကာသ အတွင်းတွင် ခရီးသွားနေသော ယာဉ်များတွင် လေထု၏ ပွတ်တိုက်အား မရှိသဖြင့် ဆက်လက်ရွေ့လျားနေစေရန် စွမ်းအင် မလိုအပ်ပေ။ လမ်းကြောင်းပြောင်းရန် သို့မဟုတ် ရပ်တန့်ရန် အတွက်သာ စွမ်းအင် လိုအပ်သည်။

နယူတန်၏ ရွေ့လျားမှု ဆိုင်ရာ ဒုတိယနိယာမ

နယူတန်၏ ရွေ့လျားမှုဆိုင်ရာ ဒုတိယ နိယာမတွင် "အရာဝတ္ထု တစ်ခု၏ အရှိန်ပြောင်းနှုန်း (acceleration) သည် စုစုပေါင်း အားသက်ရောက်မှုနှင့် တိုက်ရိုက်အချိုးကျပြီး ထိုအရာဝတ္ထု၏ ဒြပ်ထုနှင့် ပြောင်းပြန် အချိုးကျသည်။" ဟု ဆိုထားသည်။

နယူတန်၏ ရွေ့လျားမှုဆိုင်ရာ တတိယနိယာမ

နယူတန်၏ ရွေ့လျားမှုဆိုင်ရာ တတိယ နိယာမတွင် "အရာဝတ္ထုနှစ်ခု၏ သက်ရောက်မှုအားနှင့် ပြန်လည်တွန်းကန်အား သည် ညီမျှသည်" ဟု ဆိုထားသည်။

FA = −FB[၃]

ကန့်သတ်ချက်

နယူတန်၏ ရွေ့လျားမှု ဆိုင်ရာ နိယာမများသည် အရာဝတ္ထု အတော်များများတွင် အသုံးချနိုင်သော်လည်း အက်တမ်ထက် သေးငယ်သော အရာဝတ္ထုများနှင့် ကမ္ဘာမြေကဲ့သို အလွန်ထုထည်ကြီးမားသော အရာဝတ္ထုများတွင် အကန့်အသတ်ဖြင့်သာ အသုံးချနိုင်သည်။

ကိုးကား

  1. Browne၊ Michael E. (July 1999)။ Schaum's outline of theory and problems of physics for engineering and science (Series: Schaum's Outline Series)။ McGraw-Hill Companies။ p. 58။ ISBN 978-0-07-008498-8
  2. Holzner၊ Steven (December 2005)။ Physics for Dummies။ Wiley, John & Sons, Incorporated။ p. 64။ ISBN 978-0-7645-5433-9
  3. Resnick; Halliday; Krane (1992)။ Physics, Volume 1 (4th ed.)။ p. 83။