အက်ဒင်ဗာရာမြို့

အက်ဒင်ဗာရာမြို့ အပေါ်စီးမြင်ကွင်း

အက်ဒင်ဗာရာမြို့သည် ရောမလူမျိုး များ မရောက်မီအချိန်ကပင် အခြေစိုက်ခဲ့သော မြို့ဖြစ်၍ အနေ အထားအားဖြင့် လှပစွာတည်ရှိပြီးလျှင် စကော့တလန်နိုင်ငံ ၏ မြို့တော် ဖြစ်လေသည်။ မြို့၏အနီး၌ မြို့ကိုစီး၍မြင်နိုင်သော ရဲတိုက်ကျောက်တောင်ခေါ် ပေ ၄ဝဝ ကျော် မြင့်သည့်တောင် တစ်ခုရှိ၏။ သမိုင်းအရဆိုလျှင် ခုနစ်ရာစုအတွင်းက နော့သမ် ဗရီးယားနယ်မှ အန်းဂဲလူမျိုးများသည် ထိုမြို့ကို လာရောက် တိုက်ခိုက်ရာ၊ ရဲတိုက်ကျောက်တောင်ကိုစီးရန် မြို့အနီး၌ ခံတပ် များဆောက်လုပ်၏။ ထိုအန်းဂဲလူမျိုးတို့၏ ဘုရင်မှာ အက်ဒွင် ဖြစ်သဖြင့် ဘုရင်၏အမည်ကို အစွဲပြုပြီးလျှင် ထိုမြို့ကို အက်ဒင်ဗာရာဟု အမည်ပေးခဲ့လေသည်။

ထို့နောက် ၁ဝ ရာစုနှစ်သို့ ရောက်သောအခါ စကော့ လူမျိုးတို့က ပြန်လည်သိမ်းပိုက်ပြီးလျှင်၊ ၁ဝ၆ဝ ပြည့်နှစ်တွင် စကော့တလန်ပြည်၏ မြို့တော်အဖြစ်သတ်မှတ်လိုက်သည်။ ထိုနောက်တွင် စကော့နှင့် အင်္ဂလိပ်လူမျိုးတို့သည် ထိုမြို့ကို ပိုင်ဆိုင်မှုအတွက် အကြိမ်ပေါင်းများစွာ အချင်းများခဲ့ရလေ သည်။ ပထမ ဂျိမ်းသည် ၁၅၆၈ ခုနှစ်တွင် စကော့တလန် ပြည်၏ ဘုရင်ဖြစ်လာပြီးနောက် ၁၆ဝ၃ ခုနှစ်တွင် အင်္ဂလန်ပြည်၏ ဘုရင်အဖြစ်ပါ တင်မြေ|ာက်ခံရပြီးသော အခါတွင်မှ ထိုအချင်းဖြစ်မှုများ ပပျောက်သွားလေသည်။ ရဲတိုက်ကျောက် တောင်မှာ သုံးဖက်၌လွန်စွာမတ်စောက်ပြီးလျှင် အရှေ့ဘက်၌သာ တောင်နှာမောင်းသဖွယ် ဆင်ခြေလျှောကျဆင်းလျက် လှပသော မြက်ခင်းကွင်းများ လမ်းမကျယ်ကြီးများသည် ဟိုလီရုဟောက် ခေါ် နန်းတော်အထိ တည်ရှိလေသည်။ ထိုနန်းတော်၌ပင် စကော့တလန်ပြည်ဘုရင်မ မေရီသည် စံနေခဲ့ဖူး၍ မဟာမျိုး မဟာနွယ်တို့သည်လည်း အစဉ်အဆက်နေခဲ့ကြဖူးသည်။ ဂရိလူမျိုးတို့နေရာ ဂရိနိုင်ငံ၌ အကရော့ပလစ်တောင်မှ အေသင်မြို့ကို စီး၍ မြင်ရသကဲ့သို့ ရဲတိုက်ကျောက်တောင်မှ လည်း အက်ဒင်ဗာရာမြို့ကြီးကိုမြင်နိုင်၏။ မြို့သူမြို့သားများ၏ အရည်အချင်း စိတ်နေသဘောထား တည်ကြည်ပုံမှာလည်း ဆင် တူရိုးမှားဖြစ်၏။ ဤသို့ အနေအထားခြင်းတူသဖြင့် အက်ဒင် ဗာရာမြို့ကို မြောက်ပိုင်းအေသင်မြို့ဟု အမည်ပေးထားခြင်း ဖြစ် လေသည်။

နာမည်ကျော် တက္ကသိုလ်ကျောင်းများ၊ ဆေးတက္ကသိုလ် များရှိ၍ ပညာရေး၌လည်း ဗဟိုဌာန ဖြစ်ပြီးလျှင် နန်းတော် လွှတ်တော် အဆောက်အအုံနှင့် ဘုရင့်ပန်းခြံ၊ အနုပညာပြတိုက်၊ ပညာ့တံခွန် အသင်းတိုက် စသည်တို့မှာ မြို့၏ကျက်သရေဆောင် များဖြစ်၏။ မြို့တည်ပုံနှင့်တကွ မြို့နေမြို့ခင်းမှာလည်း အလွန် သာယာပြီးလျှင် ပရင့်ဆက်စတြိခေါ် လမ်းမကြီးမှာ ကမ္ဘာပေါ်တွင် အလှပဆုံးလမ်း ဟူ၍ပင် အသိအမှတ်ပြုရလေသည်။

၂၀၁၀ ခုနှစ် လူဦးရေစာရင်းအရ လူဦးရေမှာ ၄၈၆,၁၂၀ မျှရှိ၍ စာပုံနှိပ်လုပ်ငန်း၊ အရက်ချက်ခြင်းနှင့် ဖန်ဗူး ဖန်ခွက်လုပ်ငန်း၊ မြေပုံလုပ်ငန်းများကို လုပ်ကိုင်ကြ၏။ စက် နှင့်စက်ပစ္စည်းများ ပြုလုပ်သော လုပ်ငန်းများလည်းရှိ၏။ ရဲတိုက်အတွင်း၌ မေရီဘုရင်မကြီးစံခဲ့သည့် အခန်းရှိရာ ထိုအခန်း၌ပင် အင်္ဂလန်ပြည့်ရှင် ပထမ ဂျိမ်းဘုရင်ကို မွေးဖွား ခဲ့၏။ မာဂရက်ဘုရားရှိခိုးကျောင်းဟူ၍ ကျောင်းတစ်ဆောင် ရှိရာ ထိုကျောင်း၌ စကော့တလန်ပြည်တွင် အထူးကျော်ကြားခဲ့သော မာဂရက်မိဖုရားသည် ကွယ်လွန်ခဲ့၏။ ဤသို့ မဟာဆီ မဟာ သွေးများ၏ နေရာများအပြင် စကော့တလန်ပြည်တွင် စာပေ နယ်၌ အထူးထင်ရှားခဲ့သော ဆာ ဝေါ်လတာစကော့၏ အမှတ် အသားကိုလည်း ထားရှိသေး၏။ ပရင့်ဆက်စတြိဥယျာဉ်၌ ပေ ၂ဝဝ ခန့်မြင့်သော သဲကျောက်အနီရောင်ဖြင့် ဆောက်လုပ်ထား သည့် ပြာသာဒ်ပုံ အဆောက်အအုံတစ်ခုရှိရာ၊ ထို အဆောက် အအုံ၏ နံရံများ၌ ထွင်းထားသောနေရာများတွင် စကော့ရေးခဲ့ သော ဝတ္ထုဇာတ်လမ်းများမှ ထင်ရှားသော ဇာတ်လိုက်ဇာတ်ကောင်များ၏ ရုပ်ပုံများကို ထွင်းထု ထား၏။ ထိုအဆောက်အအုံ ၏ အမိုးအောက်၌ စာရေးဆရာကြီး စကော့၏ပုံတူကို စကျင် ကျောက်ဖြင့် ထုထွင်းထားသည်။ စာရေးဆရာကြီး ဆာဝေါ် လတာစကော့ သာမက ရောဗတ်ဗန်းနှင့် တောမတ်ဒကွင်းစီး တို့သည်လည်း ထိုမြို့မှပင် ကျော်ကြားသွားကြလေသည်။

အက်ဒင်ဗာရာမြို့၏ မြင်ကွင်းကျယ်

ဤသို့ဖြင့် အက်ဒင်ဗာရာမြို့တော်၌ မည်သည့်နေရာသို့ ပင် သွားရောက်စေကာမူ သမိုင်းနယ်၌ လည်းကောင်း၊ စာပေ နယ်၌လည်းကောင်း ထင်ရှား၍ မှတ်သားထိုက်သော အမှတ် အသားများကို တွေ့မြင်နိုင်လေသည်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အတွင်း က ဂျာမန်တို့သည် အက်ဒင်ဗာရာမြို့ကို လေယာဉ်ပျံများဖြင့်ဗုံး ကြဲ တိုက်ခိုက်ခဲ့ကြလေသည်။