သာဂဒိုး

သာဂဒိုး(၁၉၂၆-၂၀၁၀)

စာရေးဆရာ၊ သတင်းစာဆရာအဖြစ် ထင်ရှားသည့် သာဂဒိုးကို၁၉၂၆ - ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ(၁၃)ရက်နေ့တွင် ပုသိမ်ခရိုင်၊ ဒါးကကြိမ်ချောင်း၊ ဖျာတန်းရွာ၌ အဖ-ဦးဆိုင်၊ အမိ-ဒေါ်မေညွန့်တို့က မွေးဖွားခဲ့သည်။ မွေးချင်းနှစ်ယောက်အနက် အငယ်ဖြစ်ပြီး အမည်ရင်းမှာ ဦးတင်စိုးဖြစ်သည်။

၁၉၂၇ - တစ်နှစ်သားအရွယ်တွင် မိဘနှစ်ပါးကွယ်လွန်သွားခဲ့သည့်အတွက် မိဘမဲ့ဖြစ်ခဲ့ရ၊ ဒုက္ခရောက်ခဲ့သည်။ ဦးလေး၊ အဒေါ်တို့၏ စောင့်ရှောက်မှုဖြင့် ကြီးပြင်းခဲ့ရ။ ဘုန်းကြီးကျောင်းတွင် စာသင်ခဲ့ရသည်။ ပုသိမ်မြို့ ခါတော်မီကျောင်း၊ ရန်ကုန်ဘွိုင်းစ်ဟုမ်း မိဘမဲ့ကျောင်းတို့၌ ပညာသင်ယူခဲ့သည်။

၁၉၃၆ - ၃၈ - (၁၀)နှစ်သားအရွယ်ကပင် ဘဝဝမ်းရေးအတွက် လှေလုပ်သားအဖြစ် လှေလိုက်ခဲ့ရသည်။ လှေ လိုက်ရင်းဖြင့် စာအုပ်ဟောင်းရောင်းသော လှေများနှင့်ပေါင်းမိကာ စာအုပ်များဖတ်ခဲ့ရသည်။ ထိုသို့ စာဖတ်ခွင့် ကြုံပြီး စာအုပ်များဖတ်ခဲ့ရာမှ စာပိုမိုတတ်ချင်၊ စာရေးချင်စိတ်များ ဖြစ်လာခဲ့ရသည်။ စာရေးဆရာလုပ်လျှင် ထမင်း ငတ်မည်ဟု ကြားဖူးသဖြင့် ထမင်းမငတ်စေရန် အိမ်ဆောက်၊ အိမ်မိုး၊ လက်သမားအတတ်၊ ထွန်ထယ် လယ်သမားလုပ်ငန်း၊ ထီးချုပ်ထီးပြင်၊ ဖိနပ်ချုပ်ကစ၍ အကုန်တတ်အောင် လုပ်ခဲ့သည်။ ရွာတွင်နေ၍ စာရေး ဆရာ မဖြစ်နိုင်မှန်း သိသဖြင့် ရန်ကုန်သို့ တတ်လာခဲ့ပြီး ရရာအလုပ်လုပ်ခဲ့သည်။

၁၉၄၁ - (၁၅)နှစ်သားအရွယ်တွင် မင်္ဂလာဒုံစစ်တက္ကသိုလ်၌ မူလတန်းအဆင့် ယောနင်းကျောင်းသားအဖြစ် တက်ရောက်ခဲ့သည်။ ထို့နောက် တပ်မတော်၌ ဝင်ရောက်အမှုထမ်းသည်။ ထို့နောက် တပ်မှထွက်ကာ ရန်ကုန်သတင်းစာ၊ အိုးဝေသတင်းစာတို့တွင် ဝင်ရောက်လုပ်ကိုင်ခဲ့သည်။ ရုပ်ရှင် ပိုစတာများဆွဲသော ပန်းချီဆရာ ဦးဘိတ်ကြည် ထံတွင် ပန်းချီပညာကို လေ့လာဆည်းပူးပြီး မိမိဘာသာ ပန်းချီဆွဲခြင်း၊ ကာတွန်းရေးခြင်းတို့ကို ရေးဆွဲလေ့ကျင့်ခဲ့သည်။ ၁၉၄၄ - ရန်ကုန်သတင်းစာ၊ အိုးဝေသတင်းစာတို့တွင် ကာတွန်းများရေးခဲ့။ ကာတွန်းဆရာဘဝဖြင့် စာနယ်ဇင်း လောကသို့ ရောက်ရှိခဲ့သည်ဟု ဆိုနိုင်သည်။

၁၉၄၅ ခုနှစ်ထုတ် သူရိယသတင်းစာတွင် 'မတော်လှန်ရဲသူတို့၏ တော်လှန်ရဲသူကြီး' ဆောင်းပါးဖော်ပြခြင်းခံရသည်။ သာဂဒိုးသည် စာရေးသားခြင်းအပြင် ပန်းချီ ဆရာကြီး ဦးတိတ်ကြည်ထံတွင် ပန်းချီပညာကို လေ့လာဆည်းပူးခွင့်ရရှိရာမှ ၁၉၄၆ ခုနှစ်တွင် ရန်ကုန်သတင်းစာ၊ အိုးဝေသတင်းစာတို့၌ ကာတွန်းများ ရေးဆွဲခဲ့သည်။ ပန်းချီဆရာကြီး ဦးဘဂျမ်း၊ ဦးအုန်းလွင်တို့ထံမှ ပန်းချီနှင့်ကာတွန်းပညာများကို ဆက်လက် ဆည်းပူးခဲ့သော်လည်း ဆရာကြီးများ၏ အားပေးတိုက်တွန်းမှုကြောင့် စာပေနယ်ဘက်သို့ ပိုမိုအားစိုက် အလေးထားရေးသားဖြစ်ခဲ့သည်။ ပြည်သူ့ရဲဘော်စာစောင်နှင့် ဂျာနယ်ကျော်တို့ တွင် ကိုယ်တွေ့ဆောင်းပါးများရေးသားခဲ့ပြီး အိုးဝေသတင်းစာ၊ မြန်မာ့အလင်းသတင်းစာနှင့် ဗမာ့ခေတ်သတင်းစာတို့တွင် ကော်လံစားစာရေးဆရာအဖြစ် ပါဝင် ရေးသားခဲ့သည်။ ၁၉၄၆-၄၇ ခုနှစ်မှစ၍ ရှုမဝမဂ္ဂဇင်း၊ မြဝတီမဂ္ဂဇင်းတို့တွင် ဝတ္ထုတို၊ ဝတ္ထုရှည်များရေးသားခဲ့ရာ ဟာသစာရေးဆရာအဖြစ် အသိအမှတ်ပြုခြင်းခံခဲ့ရသည်။ ၁၉၅၁ ခုနှစ်တွင် ဒေါ်တင်အေးနှင့်လက် ထပ်ခဲ့သည်။ ၁၉၅၁ ခုနှစ်နှင့် ၁၉၅၂ ခုနှစ်များတွင် ရန်ကုန်တက္ကသိုလ် သတင်းစာပညာဒီပလိုမာသင်တန်း၊ ၁၉၆၇ ခုနှစ်တွင် နိုင်ငံခြားဘာသာသိပ္ပံ၌ ဂျပန်ဘာသာ ဒီပလိုမာသင်တန်းတို့ကို တက်ရောက်ခဲ့သည်။ ၁၉၅၇ ခုနှစ်တွင် ဩစတြေးလျ၊ နယူးဇီလန်၊ စင်ကာပူနှင့် မလေးရှားနိုင်ငံတို့တွင် သတင်းစာပညာများ သွားရောက် လေ့လာခွင့်ရခဲ့သည်။၎င်းနောက် ၁၉၆၃ ခုနှစ်တွင် ရုရှားနှင့် အရှေ့ဂျာမနီသို့လည်းကောင်း၊ ၁၉၇၀ ပြည့်နှစ်တွင် ဩစတြေးလျနှင့် ပါပူဝါနယူးဂီနီ နိုင်ငံသို့လည်းကောင်း၊ ၁၉၇၃ ခုနှစ်တွင် တရုတ်ပြည်သို့လည်းကောင်း သတင်းစာအဖွဲ့နှင့်အတူသွားရောက် လေ့လာခဲ့သည်။

၁၉၆၉ ခုနှစ်မှစ၍ လုပ်သားပြည်သူ့နေ့စဉ် သတင်းစာတွင် အယ်ဒီတာအဖြစ်စတင်တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ရာမှ ဒုတိယအယ်ဒီတာချုပ်တာဝန်၊ ၁၉၈၃-၈၄ ခုနှစ်တွင် ကြေးမုံသတင်းစာ၌ အယ်ဒီတာချုပ် တာဝန်အထိ အဆင့်ဆင့်ထမ်းဆောင်ခဲ့ပြီး ၁၉၈၈ ခုနှစ်တွင် တာဝန်မှ အငြိမ်းစားယူခဲ့သည်။

စာနယ်ဇင်းများတွင် ဆောင်းပါး၊ ဝတ္ထုတို၊ ဝတ္ထုရှည်နှင့် သတင်းများစွာ ရေးသားခဲ့သော သာဂဒိုးသည် လုံးချင်းစာအုပ်များအဖြစ် တပ်နီလမ်းစ (၁၉၄၅)၊ ချစ်တဲ့စိတ်ဟာ ဆန်းကြယ်တယ် (၁၉၄၅)၊ ပျားစွဲသော မုတ်ဆိတ် (၁၉၆၀)၊ ဗိုလ်ခြေသလုံးဟေ့နှင့် ဝတ္ထု လက်သုပ် (၁၉၆၇)၊ စူလာနဖာနှင့် ဆေးနည်းဆေးပင်များ (၁၉၆၇၊ ၂၀၀၅) စာအုပ်များကို ရေးသားထုတ်ဝေခဲ့ပြီး နောက်ပိုင်းတွင် စူလာနဖာနှင့်ဆေးနည်းဆေးပင်များ (၂)၊ (၃)၊ သဘာဝဓာတ်စာနှင့်ကျန်းမာရေး (၁)၊ (၂)တို့ကို ဆက်လက်ရေးသား ထုတ်ဝေခဲ့သည်။ သာဂဒိုး ကလောင်အပြင် ဖက်ဆစ်ဆန့်ကျင်ရေးခေါင်းဆောင် တစ်ဦး၊ ခင်မောင်ညို၊ သောကြာ၊ မောင်ယု ဟူသည့် ကလောင်ခွဲများဖြင့်လည်းဆောင်းပါးများ ရေးသားခဲ့သည်။

ပြည်သူ့ရဲဘော်စာစောင်၊ ဂျာနယ်ကျော်စာစောင်တို့တွင် ကိုယ်တွေ့အပေါ်အခြေခံသော ဆောင်းပါးများ ရေးခဲ့သည်။ အိုးဝေ၊ မြန်မာ့အလင်း၊ ဗမာ့ခေတ်-သတင်းစာတို့တွင်လည်း ဆောင်းပါးများ ရေးခဲ့သည်။ တပ်နီ လမ်းစ စာအုပ်ထွက်ခဲ့။ သတင်းစာများတွင် ကော်လံစားဆောင်းပါးများ ရှည်ကြာစွာ ကော်လံစားစာရေးဆရာ အဖြစ်ရပ်တည်ခဲ့သည်။

၁၉၄၆ - ရန်ကုန်၊ အိုးဝေ သတင်းစာတို့ ကာတွန်းများ ဆက်ရေးခဲ့။ ကာတွန်းဆရာကြီး ဦးဘဂျမ်းထံတွင် ကာတွန်းဆွဲခြင်း အတတ်ပညာကို ဆက်လက်လေ့လာသင်ယူခဲ့သော်လည်း စာရေးကောင်းသဖြင့် ကာတွန်းဆရာ မလုပ်ဘဲ စာရေးဆရာသာလုပ်ရန် ဆရာဦးဘဂျမ်းက တိုက်တွန်းခဲ့ သည်။

၁၉၄၆ - ၄၇ - ရှုမဝမဂ္ဂဇင်း၊ မြဝတီမဂ္ဂဇင်းတို့တွင် ဝတ္ထုတို၊ ဝတ္ထုရှည်များစတင်ရေးခဲ့ရာ ဟာသရသမြောက် သဖြင့် ဟာသစာရေးဆရာအဖြစ် သတ်မှတ်ခြင်းခံခဲ့ရသည်။

၁၉၅၂ - ရန်ကုန်တက္ကသိုလ် သတင်းစာဒီပလိုမာသင်တန်း တက်ခဲ့။

၁၉၅၇ - ဩစတြေးလျ၊ နယူးဇီလန်၊ စင်ကာပူနှင့် မလေးရှားနိုင်ငံများသို့ သွားရောက်ပြီး သတင်းစာပညာများ လေ့လာခဲ့ သည်။

၁၉၆၁ - ချစ်တဲ့စိတ်ဟာ ဆန်းကျယ်ဝတ္ထုရှည်လုံးချင်းထွက်။

၁၉၆၂ - ပျားစွဲသောမုတ်ဆိတ် ဟာသဝတ္ထုရှည်ထွက်။ ရုပ်ရှင်ကား ရိုက်ကူး။

၁၉၆၃ - ဆရာသည် ဗမာ့ခေတ်သတင်းစာတွင် လုပ်စဉ်ကပင် ရုပ်ရှင်ပညာကို ဆည်းပူးခဲ့ရာ- ၁၉၆၂တွင် ပျားစွဲ သောမုတ်ဆိတ်ရုပ်ရှင်ကား၊ ၁၉၆၃တွင်ဘုရားပေးသောလက် ရုပ်ရှင်ကားတို့ကို ရိုက်ကူးခဲ့။

၁၉၆၃ - ဆိုဗီယက် ယူနီယံနှင့် အရှေ့ဂျာမဏီနိုင်ငံများသို့ သတင်းစာပညာ လေ့လာရန်သွားရောက်ခဲ့။

၁၉၆၇ - နိုင်ငံခြားဘာသာသင်သိပ္ပံ၌ ဂျပန်ဒီပလိုမာသင်တန်းတက်ခဲ့။ ဗိုလ်ခြေသလုံးဟေ့နှင့်ဝတ္ထုလက်သုတ် ဟာသဝတ္ထုထွက်။

၁၉၆၈ - သရုပ်ဆောင် မင်းသမီးများသာပါသောမေတ္တာစိမ်းစိမ်း ရုပ်ရှင်ဇာတ်ကားကို ဒါရိုက်တာအဖြစ်နှင့် ရိုက်ကူးခဲ့သည်။

၁၉၆၉ - လုပ်သားပြည်သူ့နေ့စဉ် သတင်းစာတွင် အယ်ဒီတာအဖြစ်ဖြင့် စတင်ထမ်းဆောင်ပြီး ဒုတိယ အယ်ဒီတာချုပ် တာဝန်အထိထမ်းဆောင်ခဲ့။

၁၉၇၀ - ဩစတြေးလျနှင့် ပါပူဝါ နယူးဂီနိ နိုင်ငံသို့ သတင်းစာအဖွဲ့နှင့်အတူ သွားရောက်ခဲ့။

၁၉၇၃ - တရုပ်ပြည်သို့ သတင်းစာအဖွဲ့နှင့်အတူ လေ့လာရေးသွားရောက်ခဲ့။

၁၉၇၄ - နိုင်ငံတော်မှ မော်ကွန်းဝင်(ဒုတိယဆင့်) ချီးမြှင့်ခြင်းခံရ။

၁၉၈၃ - ၈၄ - ကြေးမုံသတင်းစာတွင် အယ်ဒီတာချုပ်တာဝန်ထမ်းဆောင်။

၁၉၈၈ - ကြေးမုံအယ်ဒီတာချုပ်တာဝန်မှ အငြိမ်းစားယူခဲ့။

၂၀၀၅ - စူလာနဖာနှင့် ဆေးနည်းဆေးပင်များ စာအုပ်ထွက်။ (ထိုစာအုပ်သည် အကြိမ်ကြိမ် ပြန်ရိုက်ခဲ့ရ သလောက် အောင်မြင်မှုရခဲ့။)

သာဂဒိုးသည် ရုပ်ရှင်အနုပညာကိုလည်း ဝါသနာ ထုံခဲ့သူဖြစ်သည်။ ၁၉၆၂ ခုနှစ်တွင် ပျားစွဲသောမုတ်ဆိတ်၊ ၁၉၆၃ ခုနှစ်တွင် ဘုရားပေးသောလက်၊နန်းထက်က ပန်းတစ်ခက်နှင့် ၁၉၆၈ ခုနှစ်တွင် မေတ္တာစိမ်းစိမ်း ရုပ်ရှင်ဇာတ်ကားများကို ဒါရိုက်တာအဖြစ် ရိုက်ကူးခဲ့သည်။ မြန်မာနိုင်ငံစာပေနှင့် စာနယ်ဇင်းအဖွဲ့၏ ကန်တော့ခံသက်ကြီးစာပေ ပညာရှင်တစ်ဦးလည်း ဖြစ်သည်။ အသက် ၈၅ နှစ် အရွယ် ၂၀၁၀ ပြည့်နှစ် ဧပြီလ ၂၄ ရက်နေ့တွင် ရန်ကုန်မြို့ နေအိမ်၌ ကွယ်လွန်သည်။ ကွယ်လွန်ချိန်တွင် သားသမီးသုံးဦး ကျန်ရစ်သည်။

ထင်ရှားသော စာအုပ်အချို့

1. တပ်နီလမ်းစ
2. ချစ်တဲ့စိတ်ဟာဆန်းကျယ်
3. ပျားစွဲသောမုတ်ဆိတ်
4. ဗိုလ်ခြေသလုံးဟေ့နှင့်ဝတ္ထုလက်သုတ်
5. စူလာနဖာဆေးနည်းဆေးပင်များ