ရှင်လုကာခရစ်ဝင်

ဘုရားတရား မယုံကြည်သူများပင်လျှင် သဒ္ဒါလင်္ကာမြောက်စွာ ချီးမွမ်း ကိုးကွယ်နိုင်သော ကျမ်းစာအုပ် ဖြစ်သည့် ရှင်လုကာ ခရစ်ဝင်ကျမ်းသည် ဂရိရောမ ယဉ်ကျေးမှုကို နောက်ခံထား၍ အနောက်တိုင်းသားများအား ဆွဲဆောင် စည်းရုံးသော ကျမ်းစာ ဖြစ်သည်။ ရှင်လုကာသည် တပါးအမျိုးသားထဲမှ ဘုရားသခင် ကလောင်တန် ပေးအပ်ထားသူ ဖြစ်သည်။ ကိုယ်တော်ဘုရားသည် ယုဒလူမျိုး သာမက လူသား အားလုံးအား ချစ်ခင်၍ ကယ်တင်ခြင်း ရရှိစေလိုသည်။ လုကာက ခရစ်တော်အား လူသားတော် အဖြစ် တင်ဆက်သည်။ ဤခရစ်ဝင်ကျမ်းသည် တပါးအမျိုးသားများထံသို့ ပျံ့နှံ့၍ သခင်ယေရှုအား ကယ်တင်ရှင် သခင် အဖြစ် ဖော်ပြသည်။ ရှင်းရှင်း ပြောရလျှင် ဤကျမ်းသည် တပည့်တော် ဖြစ်နည်း ကျမ်း ဖြစ်သည်။

၁။ စံတော်မီ ဝိသေသလက္ခဏာ

• 
  အေဒီ ၃ ရာစုက ဂရိဘာသာဖြင့် ရေးထားသော ရှင်လုကာကျမ်း၏ မူလကျူပင်စာရွက်

ဘုရားတရား မယုံကြည်သူများပင်လျှင် သဒ္ဒါလင်္ကာမြောက်စွာ ချီးမွမ်း ကိုးကွယ်နိုင်သော ကျမ်းစာအုပ် ဖြစ်သည်။ ပြင်သစ် ဝေဖန်ရေးဆရာ Renan က လုကာ၏ ခရစ်ဝင် သတင်းကောင်းကို အတိမ်းအစောင်း မခံနိုင်သော ဧဝံဂေလိ ဆရာများ၏ မူရင်း လက်စွဲကျမ်း အဖြစ် ထောက်ခံသည်။ ရှင်လုကာသည် တပါးအမျိုးသားထဲမှ ဘုရားသခင် ကလောင်တန် ပေးအပ်ထားသူ ဖြစ်သည်။ ဂရိရောမ ယဉ်ကျေးမှုကို နောက်ခံထား၍ အနောက်တိုင်းသားများအား ဆွဲဆောင် စည်းရုံးသော ကျမ်းစာ ဖြစ်သည်။ ဒေါက်တာ လုကာ၏ မီးမောင်းထိုးပြချက် မပါရှိလျှင် လူများသည် ဝိညာဉ်ရေးရာနှင့် အမှုတော်ဆောင် လုပ်ငန်းတွင် ဆင်းရဲသထက် ဆင်းရဲ ချို့တဲ့ကြမည်။ ကိုယ်တော်ဘုရားသည် ယုဒလူမျိုး သာမက လူသား အားလုံးအား ချစ်ခင်၍ ကယ်တင်ခြင်း ရရှိစေလိုသည်။ ဆင်းရဲ ချမ်းသာ၊ အယုတ် အလတ် မရွေး လူတိုင်းက စိတ်ဝင်စားသည်။ ရှင်လုကာသည် ချီးမွမ်းခြင်း (အခန်း ၁နှင့် ၂ ကို ကနဦး ဓမ္မသီချင်းများတွင် စပ်ဆို ကျူးဧထားသည်) ဆုတောင်းခြင်းနှင့် သန့်ရှင်းသော ဝိညာဉ်တော်တွင် မွေ့လျော်သူ ဖြစ်သည်။

၂။ ကျမ်းရေးသူ

အန္တီအုတ်သား ဆေးသမား ဆရာ လုကာသည် ပေါလု၏ လုပ်ဖော်ဆောင်ဖက်၊ မိတ်ကောင်း ဆွေမွန် ဖြစ်သည်။ တခြားသော တမန်တော်များကဲ့သို့ အသက်တာ ပြောင်းလဲခြင်းကို ဦးစားသူ ဖြစ်သည်။ ကျမ်းနှစ်စောင်တွင် ဆေးပညာကို ဝိညာဉ်ရေးရာ အတွက် ဖက်စပ် အသုံးပြုထားသည်။ အပြင်ပန်း လက္ခဏာ အားဖြင့် Eusebius က Historia Ecclesiatica (iii,4) တွင် စာရေးသူသည် ကနဦး ခရစ်ယာန် ယုံကြည်သူ ဖြစ်သည်ဟု ဆိုထားသည်။ Irenaeus ကလည်း ရှင်လုကာ၏ လက်ရာ ဖြစ်ကြောင်း အသိအမှတ် ပြုထားသည်။ Justin Martyr, Heqesippus, Clement of Alexandira နှင့် Tertullian တို့ကလည်း ရှင်လုကာ၏ လက်ရာ ဖြစ်သည်ဟု ဆိုကြသည်။ Muratorian Canon တွင် ဤ တတိယ ခရစ်ဝင်ကျမ်းကို လုကာ စီရင် ရေးသားသည်ဟု ရေးမှတ်သည်။ လုကာ တပါးတည်းသာလျှင် သူ၏ ဧဝံဂေလိ လုပ်ငန်းကို အစီအစဉ် အကျ ရေးမှတ်သူ ရှိသည်။ တမန်တော်ဝတ္ထုတွင် ပိုမို ရှင်းလင်းစွာ တွေ့ရှိရသည်။ အချို့နေရာတွင် “ကွန်ုပ်တို့” ဟူသော နာမ်စား (၁၆:၁၀၊ ၂၀:၅-၆၊ ၂၁:၁၅၊ ၁၇:၁၊ ၂၈:၁၆၊ ၂တိ ၄:၁၁ နှင့် ယှဉ်ဖတ်) သုံးလေ့ ရှိသည်။ အချိန်ကာလ အပိုင်းအခြား စနစ်တကျ မှတ်တမ်းတင်သည်။ ထို့ကြောင့် ရှင်လုကာခရစ်ဝင်ကျမ်းနှင့် တမန်တော်ဝတ္ထုတွင်ပါ သော အချိန်ကာလကို တိုက်ကြည့်လျှင် စာရေးသူ တယောက်တည်း ဖြစ်ကြောင်း ပေါ်လွင်သည်။ ပေါလုက လုကာကို “အချစ်ဆုံး ဆေးဆရာကြီး” ဟု ခေါ်သည်။ ယုဒ ခရစ်ယာန်များနှင့် ကွဲပြား၍ ပေါလုက နာမည် သီးသန့် ဖော်ပြလေ့ ရှိသည် (ကော ၄:၁၄)။ ဓမ္မသစ်ကျမ်းတွင် စာရေးသူ လုကာ တဦးတည်းသာ ရှိသည်။ ရှင်လုကာခရစ်ဝင်ကျမ်းနှင့် တမန်တော်ဝတ္ထုသည် အခြားသော ပေါလု၏ ပေးစာများထက် ပိုမိုနှံ့စပ်သည်။ အတွင်းသရုပ်သည် ပြင်ပ လက္ခဏာများထက် အသင်းတော်၏ အစဉ်အလ ပိုမိုပီပြင် ခိုင်မာသည်။ ဝေါဟာရ အသုံးအနှုံးများသည် အခြား ဓမ္မသစ်ကျမ်းများထက် ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ ဝေါဟာရ ပိုများသည်။ ဂရိ ပညာတတ် လေသံ လွမ်းမိုးသောကြောင့် တပါးအမျိုးသား ဆရာဝန် ခရစ်ယာန်မှန်း သိလာသည်။ သို့သော် အသက်တာ ပြောင်းလဲသော ယုဒလူမျိုး၏ ရည်ရွယ်ချက်နှင့် ဆင်သည်။ (၁:၁-၄၊ ၃:၁) တို့ကို ထောက်ရှုခြင်းအားဖြင့် ပထမဦးဆုံး အသင်းတော် သမိုင်းပညာရှင် ဖြစ်သည်။

၃။ အချိန်ကာလ

ပထမ ရာစုနှစ် (၆၀)ခုနှစ် ဝန်းကျင် ဖြစ်ဖို့များသည်။ (တချို့က ၇၅နှင့် ၈၅အကြား သို့မဟုတ် ဒုတိယ ရာစုနှစ်ဟု ဆိုကြသည်)။ ထိုစကားအရ ဆိုလျှင် သခင်ခရစ်တော်၏ ယေရုရှလင် ဗိမာန်တော် ပျက်စီးမည့် ဗျာဒိတ်လေးချက်နှင့် ဆန့်ကျင် သွားမည်။ ယေရုရှလင် ဗိမာန်တော်သည် အေဒီ ၇ဝ ခုနှစ်တွင် ပျက်သုဉ်းသဖြင့် ထိုသို့ ပျက်သုဉ်းမည့် အကြောင်း ပရောဖက်ပြုချက်သည် ထိုကာလ မတိုင်မီက ဖြစ်သည်။ ရှင်လုကာခရစ်ဝင်ကျမ်းသည် တမန်တော်ဝတ္ထုနှင့် အခန်းဆက် ဖြစ်သည်ဟု ယူဆကြသည်။ တမန်တော်ဝတ္ထုသည် အေဒီ ၆၃ ခုနှစ်၊ ရောမတွင် ပေါလု ရှိနေချိန်၊ ပေါလုက လုကာအား လှမ်းခေါ်ချိန်၌ ပြီးစီးသည်။ ရောမမြို့ မီးလောင်၍ ခရစ်ယာန်များ ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်ခြင်း ခံရချိန်သည် နေရူး လက်ထက် အေဒီ ၆၄ တွင် ဖြစ်သည်။ ပေတရုနှင့် ပေါလုတို့ မာတုရ ခံရခြင်းသည်လည်း အသင်းတော် သမိုင်းနှင့် အထင်အရှား ဆက်နွယ်သောကြောင့် အေဒီ ၆၁-၆၂ ဖြစ်တန်ရာသည်။

၄။ နောက်ခံသမိုင်းနှင့် ရည်ရွယ်ချက်

ဂရိများသည် ဘုန်းတန်ခိုးနှင့် ပြည့်စုံသော လူသားကို ရှာဖွေကြသည်။ အမျိုးသား အမျိုးသမီးများတွင် အကောင်းဆုံး အကျင့် လက္ခဏာများ ရှာဖွေကြသော်လည်း တာရှည် မခံ။ ထို အကြားတွင် လုကာက ခရစ်တော်အား လူသားတော် အဖြစ် တင်ဆက်သည်။ ခိုင်မာသည်။ သနား ကြင်နာတတ်သည်။ လူသားဘဝလည်း ထင်ရှားသည်။ အခြားသော ခရစ်ဝင်ကျမ်းများထက် ဆုတောင်းခြင်း ပိုမို ထင်ရှားသည်။ သူ၏ သနား ကြင်နာမှု၊ စာနာမှုသည် အတိုင်း မသိ ကျယ်ပြန့်သည်။ မိခင်နှင့် သားသမီး အကြားရျိ ချစ်ခင် ကြင်နာမှုများကို တင်စားသည်။ ရှင်လုကာ ခရစ်ဝင်ကျမ်းကို သာသနာ ပြန့်ပွားရေး သတင်းကောင်းဟု လူသိများ ထင်ရှားသည်။ ဤခရစ်ဝင်ကျမ်းသည် တပါးအမျိုးသားများထံသို့ ပျံ့နှံ့၍ သခင်ယေရှုအား ကယ်တင်ရှင် သခင် အဖြစ် ဖော်ပြသည်။ ရှင်းရှင်း ပြောရလျှင် ဤကျမ်းသည် တပည့်တော် ဖြစ်နည်း ကျမ်း ဖြစ်သည်။ သခင်ဘုရား၏ ခြေတော်ရာကို လျှာက်ခြင်းဖြင့် တပည့်တော် အဖြစ်ခံမည့် အကြောင်း၊ နောက်လိုက်တော်များအား သွန်သင် လေ့ကျင့်ပုံ အကြောင်းတို့ကို တွေ့ရသည်။ ထို အချက်များသည် ယုံကြည်သူများ လိုက်လျှောက်ရမည့် လမ်းစဉ် ဖြစ်သည်။ ကိုယ်တော်၏ လူ့ဘဝ သက်တော်စဉ်သည် လူသားများ၏ စံနမူနာ ဖြစ်သည်။ ကိုယ်တော်၏ တုနှိုင်းဖွယ်ရာ မရှိသော စကားတော်များက လူတိုင်းအား လက်ဝါးကပ်တိုင်ပေါ်မှ လှမ်းခေါ်နေ သယောင် ရှိသည်။ ရှက်လုကာ ခရစ်ဝင်ကျမ်းကို လေ့လာပြီးလျှင် ကိုယ်တော်ဘုရား၏ ခေါ်သံ ကြားယောင်ကြမည်။ လူတိုင်းအား နောက်တော်သို့ လိုက်စေချင်ကြောင်း သိရှိကြမည်။ နာခံခြင်းသည် ဝိညာဉ်ရေးရာ အသိတရား ကြွယ်ဝခြင်း ဖြစ်သည်။ သမ္မာကျမ်းစာကို ပိုမို ကျွမ်းဝင် သိရှိလာကြမည်။ ကျမ်းစာ သွန်သင် ဖော်ပြချက် အတိုင်း လိုက်လျှောက်ချင်ကြပေမည်။

ပါဝင်သည့်အချက်များ

၁။ နိဒါန်း ရည်ရွယ်ချက်နှင့် နည်းလမ်း (၁:၁-၄)

၂။ ရှေ့တော်ပြေးနှင့် လူသားတော် ကြွလာခြင်း (၁:၅-၂:၅၂)

၃။ အမှုတော်စတင်ရန် လူသားတော် ပြင်ဆင်ခြင်း (၃:၁-၄:၃၀)

၄။ ဘုန်းတန်ခိုး ပြည့်စုံကြောင်း သက်သေထူခြင်း (၄:၃၁-၅:၂၆)

၅။ လူသားတော်မှ သူ၏ အမှုတော်အား ရှင်းပြခြင်း (၅:၂၇-၆:၄၉)

၆။ အမှုတော်မှ သူ၏ အမှုတော်အား ရှင်းပြခြင်း (၃:၂၇-၆:၄၉)

၇။ လူသားတော်အား ဆန့်ကျင်သူများ ပြားလာခြင်း (၉:၅၁-၁၁:၅၄)

၈။ ယေရုရှလင် လမ်းတွင် သွန်သင်ခြင်းနှင့် အနာရောဂါကင်းငြိမ်းစေခြင်း (အခန်းကြီး ၁၂၊ ၁၆)

၉။ လူသားတော်က တပည့်တော်များသို့ သွန်သင် ညွှန်ကြားချက် (၁၇:၁-၁၉:၂၇)

၁၀။ ယေရုရှလင်ရှိ လူသားတော် (၁၉:၂၈-၂၁:၃၈)

၁၁။ လူသားတော် ဝေဒနာခံစားခြင်းနှင့် အသေခံတော်မူခြင်း (အခန်းကြီး ၂၂၊ ၂၃)

၁၂။ လူသားတော် အောင်ပွဲခံခြင်း (အခန်းကြီး ၂၄)

ကိုးကား