ရွှေတြိဂံအထူးစီးပွားရေးဇုန်
| ရွှေတြိဂံ | |
|---|---|
| အထူးစီးပွားရေးဇုန် | |
| ရွှေတြိဂံအထူးစီးပွားရေးဇုန် | |
| Lao စာသားဖြင့် ဖော်ပြခြင်း | |
| • Lao | ເຂດເສດຖະກິດພິເສດສາມຫຼ່ຽມຄຳ |
| Chinese စာသားဖြင့် ဖော်ပြခြင်း | |
| • Simplified Chinese | 金三角经济特区 |
The skyline of Golden Triangle
Night view of Golden Triangle Kapok Star Hotel/China Town Phoukewlom Mountains Golf And Resort | |
 | |
  ရွှေတြိဂံ  ရွှေတြိဂံ  ရွှေတြိဂံ | |
| ကိုဩဒိနိတ်: 20°20′24″N 100°6′18″E / 20.34000°N 100.10500°Eကိုဩဒိနိတ်: 20°20′24″N 100°6′18″E / 20.34000°N 100.10500°E | |
| နိုင်ငံ |  လာအို |
| Province | Bokeo province |
| Created | 2007 |
| အစိုးရ | |
| • အမျိုးအစား | Special Economic Zone under Lao Government and Hong Kong-registered company Kings Romans Group |
ရွှေတြိဂံ အထူးစီးပွားရေးဇုန် (အင်္ဂလိပ်: Golden Triangle Special Economic Zone; လာအို: ເຂດເສດຖະກິດພິເສດສາມຫຼ່ຽມຄຳ, တရုတ်: 金三角经济特区; ပင်ယင်: Jīnsānjiǎo Jīngjìtèqū, အတိုကောက် GTSEZ) သည် လာအိုနိုင်ငံ၊ Ton Pheung ခရိုင်ရှိ မဲခေါင်မြစ်ကမ်းတစ်လျှောက်တွင် တည်ရှိသည်။ အဆိုပါဇုန်သည် ဧရိယာ ဟက်တာ ၃,၀၀၀ ခန့် ကျယ်ဝန်းပြီး စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို ဖန်တီးရန် ရည်မှန်းချက်ဖြင့် လာအိုအစိုးရနှင့် တရုတ်ပိုင် ဟောင်ကောင်မှတ်ပုံတင်ကုမ္ပဏီ Kings Romans Group တို့ ပူးပေါင်း၍ ၂၀၀၇ ခုနှစ်တွင် ဖန်တီးခဲ့သည်။
ဇုန်၏အလယ်ဗဟိုတွင် Kings Romans ကာစီနိုလောင်းကစားရုံ တည်ရှိပြီး တရုတ်ဧည့်သည်များကို အဓိက ဆွဲဆောင်လျက်ရှိကာ ဟိုတယ်အများအပြားလည်း ရှိသည်။ အခြေခံအဆောက်အအုံများ (လမ်းညွှန်ဆိုင်းဘုတ်များ စသည်) သည် တရုတ်ပုံစံဖြစ်ပြီး မန်ဒရင်းဘာသာစကားကို ပြောဆိုကြကာ တရုတ်ယွမ်ငွေကိုလည်း လက်ခံသုံးစွဲကြသည်။ ၎င်းသည် ၂၀၁၄ ခုနှစ်တွင် မကာအိုမှ ငွေကြေးခဝါချမှုများ နေရာရွှေ့ပြောင်းလာပြီးနောက် မဲခေါင်ဒေသတွင် ပေါ်ပေါက်လာသော ကာစီနိုလောင်းကစားရုံများ လမ်းကြောင်း၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြစ်သည်။[၁]
စတင်တည်ထောင်ချိန်မှစ၍ ၎င်းသည် မူးယစ်ဆေးဝါး၊ လူကုန်ကူးမှုနှင့် တိရစ္ဆာန်ကုန်ကူးမှုစသည့် တရားမဝင်လုပ်ငန်းများဖြင့် ပြည့်နှက်နေသော တရုတ်မြို့တစ်မြို့အဖြစ် နာမည်ဆိုးဖြင့် ကျော်ကြားခဲ့သည်။[၂][၃] Kings Romans ၏ ပိုင်ရှင်က အဆိုပါစွပ်စွဲချက်များကို ငြင်းဆိုခဲ့သော်လည်း[၄] လာအိုအာဏာပိုင်များကလည်း အဆိုပါ သတင်းများထွက်ပေါ်ပြီးနောက် အရေးယူမှုအချို့ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။[၅] ၂၀၁၈ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလတွင် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီးဌာနသည် Kings Romans၊ ၎င်း၏ပိုင်ရှင် ကျောက်ဝေ့နှင့် "ကျောက်ဝေ့ နိုင်ငံဖြတ်ကျော် ရာဇဝတ်ဂိုဏ်း" တို့ကို ပိတ်ဆို့အရေးယူခဲ့ပြီး အဆိုပါကာစီနိုလောင်းကစားရုံကို ငွေကြေးခဝါချရန်၊ မူးယစ်ဆေးဝါး ရောင်းဝယ်ရန်နှင့် အခြားသော ပြင်းထန်သည့် ရာဇဝတ်မှုများအတွက် အသုံးပြုခဲ့သည်ဟု စွပ်စွဲခဲ့သည်။[၆]
ထိုသို့ဖြစ်လင့်ကစား မူးယစ်ဆေးဝါးများနှင့် မူးယစ်ဆေးဝါးထုတ်လုပ်ရာတွင်သုံးသော ဓာတုပစ္စည်းများ တင်ပို့မှုများသည် ရွှေတြိဂံ အထူးစီးပွားရေးဇုန်အနီးမှ ဖြတ်သန်းသွားလာနေဆဲ ဖြစ်သည်။
တည်နေရာ
[ပြင်ဆင်ရန်]ရွှေတြိဂံ အထူးစီးပွားရေးဇုန်သည် လာအို၊ မြန်မာနှင့် ထိုင်းနိုင်ငံတို့ ဆုံစည်းရာ ရွှေတြိဂံဒေသရှိ မဲခေါင်မြစ်ကမ်းတစ်လျှောက်တွင် တည်ရှိသည်။[၇](စာ103) ဇုန်သည် လာအိုနိုင်ငံ၏ Bokeo ခရိုင်မြို့တော် Houay Xayမြို့နှင့် မြန်မာနိုင်ငံ၊ တာချီလိတ်မြို့တို့၏ အလယ် (၂၀.၃၆၁၁၅၀၊ ၁၀၀.၀၉၉၈၀၇) တွင် တည်ရှိသည်။ ထိုင်းနိုင်ငံ၊ ချင်းရိုင်ခရိုင်၊ ချင်းစင်မြို့အနီးရှိ ဘန်ဆော့ရ ကျေးရွာသည် မဲခေါင်မြစ်၏ တစ်ဖက်ကမ်း၊ ဇုန်နှင့် တိုက်ရိုက်မျက်နှာချင်းဆိုင်တွင် တည်ရှိသည်။
ကာစီနိုလောင်းကစားရုံအပြင် ဇုန်အတွင်းတွင် ဟိုတယ်များ၊ ဈေးဆိုင်များ၊ စားသောက်ဆိုင်များ၊ ဆေးရုံနှင့် တိုက်ခန်းများလည်း ရှိသည်။ ထိုင်းနိုင်ငံမှ မဲခေါင်မြစ်ခရီးစဉ်များတွင် အဓိကပါဝင်လေ့ရှိသည့် နာမည်ကြီး ဒွန်ဆောင်ဈေး အပါအဝင် ဈေးအများအပြားလည်း ဇုန်အတွင်းတွင် ရှိသည်။
သမိုင်းကြောင်း
[ပြင်ဆင်ရန်]ယခု ရွှေတြိဂံ အထူးစီးပွားရေးဇုန် တည်ရှိရာနေရာသည် ယခင်က ကျေးလက်စိုက်ပျိုးရေးမြေနေရာ အများစုဖြစ်သည်။ ဘန်ကွမ်ကျေးရွာသည် ထိုဒေသတွင် တည်ရှိခဲ့ပြီး ဇုန်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် နေရာဖယ်ပေးရန် ရွာသားများကို ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ရသည်။[၈]
၂၀၀၇ ခုနှစ်တွင် Kings Romans Group သည် မဲခေါင်မြစ်ကမ်းပါးရှိ မြေဟက်တာ ၁၀,၀၀၀ ကို နှစ် ၉၉ နှစ်စာချုပ်ဖြင့် ငှားရမ်းခဲ့သည်။ ကုမ္ပဏီသည် ထိုမြေများထဲမှ ဟက်တာ ၃,၀၀၀ ကို အခွန်လွတ်ဇုန်အဖြစ် ခွင့်ပြုချက်ရရှိခဲ့ပြီး ယခုအခါ အထူးစီးပွားရေးဇုန်ဖြစ်လာသည်။
သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး
[ပြင်ဆင်ရန်]
ဇုန်အတွင်းတွင် ဆော့ရ မှ လှေဖြင့်လာသော ခရီးသည်များအတွက် ဝန်ဆောင်မှုပေးသည့် ဆမ်လျံခမ်း လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးဂိတ် တည်ရှိသည်။
ရွှေတြိဂံ အထူးစီးပွားရေးဇုန်သည် အရှေ့ဘက် ၅၅ ကီလိုမီတာခန့်အကွာတွင်ရှိသော Houay Xayမြို့နှင့် ကားလမ်းဖြင့် ဆက်သွယ်ထားသည်။ အဆိုပါလမ်းသည် လာအိုလမ်းမကြီးအမှတ် ၃ ၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြစ်ပြီး Houay Xayမြို့မှ လွမ်နမ်ထာ သို့ ဆက်လက်သွားကာ ထိုမှတစ်ဆင့် လမ်းမကြီးအမှတ် ၁၃ ကို အသုံးပြု၍ စုစုပေါင်း ၂၃၀ ကီလိုမီတာ ထပ်မံသွားရောက်လျှင် တရုတ်-လာအို နယ်စပ်ဂိတ်ဖြစ်သော Boten သို့ ရောက်ရှိသည်။ Houay Xayမြို့သည် မြို့နှင့် ချင်းခေါင် မြို့တို့အကြားရှိ ထိုင်း-လာအို ချစ်ကြည်ရေးတံတား အမှတ် (၄) မှတစ်ဆင့် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ လမ်းကွန်ရက်နှင့်လည်း ချိတ်ဆက်ထားသည်။ ဇုန်၏ မြောက်ဘက်တွင်လည်း လမ်းများဖောက်လုပ်ထားပြီး Bokeo ခရိုင်ရှိ မဲခေါင်မြစ်တစ်လျှောက်ရှိ အခြားကျေးရွာများနှင့် ဆက်သွယ်ထားသည်။
ဇုန်သို့ ထိုင်းနိုင်ငံမှတစ်ဆင့် ဘန်ဆော့ရ ရှိ ချင်းစင်၊ ထိုင်း-လာအို နယ်စပ်ဖြတ်ကျော် လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးဂိတ်မှ လှေဖြင့် အလွယ်တကူ သွားရောက်နိုင်သည်။ Kings Romans Group မှ ပြေးဆွဲသော ခရီးသည်တင်ကူးတို့လှေများသည် ချက်ပွိုင့်နှင့် ဇုန်အတွင်းရှိ ဆမ်လျံခမ်း ချက်ပွိုင့်အကြား မဲခေါင်မြစ်ကို ဖြတ်၍ ပုံမှန်ပြေးဆွဲလျက်ရှိသည်။ အဆိုပါလှေများသည် ထိုင်းစံတော်ချိန် နံနက် ၆:၀၀ နာရီမှ ည ၈:၀၀ နာရီအထိ ပြေးဆွဲပြီး ခရီးစဉ်တစ်ကြောင်းလျှင် ထိုင်းဘတ်ငွေ ၁၀၀ ကုန်ကျကာ ခရီးစဉ်မှာ ၁၀ မိနစ်ခန့် ကြာမြင့်သည်။
၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် Bokeo ပြည်နယ်အစိုးရနှင့် ကျောက်ဝေ့ ကိုယ်စားပြုသော ရွှေတြိဂံ အထူးစီးပွားရေးဇုန် စီမံခန့်ခွဲရေးအဖွဲ့တို့သည် တည်ဆောက်ရေးလုပ်ငန်း သုံးနှစ်ကြာမြင့်ခဲ့သည့် Bokeo အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာလေဆိပ်အသစ်ကို တရားဝင်ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။[၉] ထိုင်းနိုင်ငံ၊ ချင်းရိုင်မြို့ရှိ ချင်းရိုင်လေဆိပ်သည် နယ်စပ်တစ်ဖက်ရှိ ဆော့ရ မှ ကီလိုမီတာ ၆၀ အကွာတွင် တည်ရှိပြီး ဇုန်သို့ လာရောက်သူများနှင့် ဇုန်မှ ထွက်ခွာသူများအတွက် အခြားသော အဓိက သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးဗဟိုတစ်ခု ဖြစ်သည်။ အဆိုပါလေဆိပ်သည် တရုတ်မြို့များနှင့် တိုက်ရိုက်လေကြောင်းလိုင်းများ ချိတ်ဆက်ထားသည်။
စီးပွားရေး
[ပြင်ဆင်ရန်]
အဆိုပါဇုန်ကို လာအိုနိုင်ငံ၏ ဤအစွန်အဖျားဒေသရှိ စီးပွားရေးအခြေအနေကို မြှင့်တင်ရန် ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် ဖန်တီးခဲ့သည်။
လာအို စီမံကိန်းနှင့် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုဝန်ကြီးဌာန၏ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုမြှင့်တင်ရေးဦးစီးဌာန၏ ဝဘ်ဆိုဒ်တွင် ဖော်ပြထားသည်မှာ ဇုန်အတွင်းရှိ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုစီမံကိန်းများသည် စီးပွားရေးဆိုင်ရာ အခြေခံအဆောက်အအုံများ တည်ဆောက်ခြင်း၊ စိုက်ပျိုးရေး၊ မွေးမြူရေး၊ ကုန်ထုတ်လုပ်ငန်း၊ ဟိုတယ်နှင့် လူနေရပ်ကွက်များ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး၊ ဂေါက်ကွင်းများ၊ ပညာရေးအဖွဲ့အစည်းများနှင့် ကျန်းမာရေးကုသရေးစင်တာများ၊ စီးပွားရေးနှင့် နိုင်ငံတကာကုန်သွယ်မှု၊ အိမ်ခြံမြေလုပ်ငန်း၊ ဘဏ်လုပ်ငန်း၊ အာမခံနှင့် ငွေကြေးဆိုင်ရာအဖွဲ့အစည်း၊ စာတိုက်၊ ဆက်သွယ်ရေး၊ အင်တာနက်၊ ကြော်ငြာနှင့် ပုံနှိပ်လုပ်ငန်း၊ ကုန်စည်နှင့် ခရီးသည် သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး၊ ခရီးသွားလုပ်ငန်းနှင့် အပန်းဖြေဇုန် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး၊ စားသောက်ဆိုင်များနှင့် ဘားများ၊ ကုန်လှောင်ရုံများ၊ အခွန်လွတ်ဆိုင်များနှင့် အခွန်လွတ်ဧရိယာများ တို့ ပါဝင်သည်ဟု ဆိုသည်။ ဝဘ်ဆိုဒ်တွင် ဇုန်အတွင်း စုစုပေါင်း ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုမှာ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၈၆.၆ သန်းဟု ခန့်မှန်းထားကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။[၁၀]
၂၀၀၇ ခုနှစ်တွင် တရုတ်ကုမ္ပဏီ Kings Romans Group သည် အထူးစီးပွားရေးဇုန်ကို ကာစီနိုလောင်းကစားရုံနေရာတစ်ခုအဖြစ် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရန်အတွက် နှစ် ၉၉ နှစ် ငှားရမ်းခွင့် ရရှိခဲ့သည်။[၇](စာ103) တရုတ်နိုင်ငံတွင် လောင်းကစားခြင်းသည် တရားမဝင်ခြင်း[၇](စာ103)နှင့် ဇုန်သည် တရုတ်နိုင်ငံမှ ကားလမ်း သို့မဟုတ် လေကြောင်းဖြင့် နာရီအနည်းငယ်သာ သွားရသောကြောင့်၊ ဇုန်အတွင်း ပထမဆုံးတည်ဆောက်ခဲ့သော အဆောက်အအုံများထဲမှ တစ်ခုဖြစ်သည့် Blue Shield ကာစီနိုလောင်းကစားရုံ အပါအဝင် ကာစီနိုလောင်းကစားရုံများနှင့် တရုတ်ဧည့်သည်များကို အဓိကထား ဝန်ဆောင်မှုပေးသော ဟိုတယ်များကို တည်ဆောက်ခဲ့သည်။[၁၁][၁၂] ဇုန်သို့ လာရောက်လည်ပတ်သူများနှင့် နေထိုင်သူများ၏ ဝင်ရောက်မှုကို ဖြည့်ဆည်းပေးရန်အတွက် တိုက်ခန်းများ၊ အိမ်များနှင့် လမ်းများ၊ ဆိပ်ခံများကဲ့သို့သော အခြေခံအဆောက်အအုံများကို တည်ဆောက်ခဲ့သည်။[၁၃]
အငြင်းပွားဖွယ်ရာများ
[ပြင်ဆင်ရန်]ရွှေတြိဂံ အထူးစီးပွားရေးဇုန်ကို အချို့က တကယ်တမ်းတွင် တရုတ်ကိုလိုနီနယ်မြေတစ်ခုအဖြစ် တံဆိပ်ကပ်ကြသည်။ အများအားဖြင့် လက်ခံသုံးစွဲသည့် ငွေကြေးများမှာ တရုတ်ယွမ်နှင့် ထိုင်းဘတ်ငွေတို့ ဖြစ်ကြသည်။ ဇုန်အတွင်းရှိ ဈေးဆိုင်များတွင် တရုတ်ကုန်ပစ္စည်းများကို အဓိကထားရောင်းချကြပြီး စားသောက်ဆိုင်အများစုတွင်လည်း တရုတ်အစားအစာများကို ရောင်းချကြသည်။[၃]
အစီရင်ခံစာများအရ တရုတ်ခရီးသွားလုပ်ငန်းကို အခြေခံ၍ မျိုးသုဉ်းလုနီးပါး ခြိမ်းခြောက်ခံနေရသော တိရစ္ဆာန်များကို တရားမဝင် ရောင်းဝယ်ဖောက်ကားသည့် လုပ်ငန်းကြီးတစ်ခု ကြီးထွားလာခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။ အထူးစီးပွားရေးဇုန်ရှိ စားသောက်ဆိုင်အချို့တွင် ကျား၊ သင်းခွေချပ်၊ ဝက်ဝံကလေးနှင့် စပါးကြီးမြွေစသည့် 'ထူးဆန်းသော' အသားများကို ရောင်းချကြသည်။ စားသောက်ဖွယ်ရာစာရင်းများတွင် ဝက်ဝံလက်ဖဝါး၊ ဖွတ်၊ တောက်တဲ့၊ မြွေနှင့် လိပ်တို့ကဲ့သို့သော အစားအစာများကို ပေါ်ပေါ်တင်တင် ထည့်သွင်းထားသည်။ ကျားရိုးဝိုင်ကိုလည်း တွဲဖက်သုံးဆောင်လေ့ရှိသည်။ အထူးစီးပွားရေးဇုန်အတွင်းရှိ ဆိုင်များတွင် တိရစ္ဆာန်အစိတ်အပိုင်းများနှင့် ဆင်စွယ်များကို ရောင်းချနေကြပြီး ၎င်းတို့အားလုံးသည် လာအိုနိုင်ငံ ပါဝင်လက်မှတ်ရေးထိုးထားသည့် CITES သဘောတူစာချုပ်ကို ချိုးဖောက်နေခြင်း ဖြစ်သည်။[၁၄]
၂၀၁၈ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလတွင် အမေရိကန် ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီးဌာနသည် ကျောက်ဝေ့၏ နိုင်ငံဖြတ်ကျော် ရာဇဝတ်ဂိုဏ်းဟု ခေါ်ဆိုသည့်အဖွဲ့အပေါ် ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုများ ပြုလုပ်ကြောင်း ကြေညာခဲ့ပြီး Kings Romans Group လက်အောက်ရှိ ဟောင်ကောင်တွင် မှတ်ပုံတင်ထားသော ကုမ္ပဏီနှစ်ခုကို ၎င်း၏ ကုမ္ပဏီတံဆိပ်ခံ အဖွဲ့အစည်းများအဖြစ် သတ်မှတ်ကာ အဖွဲ့ပိုင်ရှင်များဖြစ်သည့် ကျောက်ဝေ့နှင့် သူ၏ဇနီး စုကွေ့ချင်တို့ကို အဆိုပါဂိုဏ်း၏ ခေါင်းဆောင်များအဖြစ် သတ်မှတ်ခဲ့သည်။ အဆိုပါဝန်ကြီးဌာနက "ကျောက်ဝေ့ ရာဇဝတ်ကွန်ရက်သည် လူကုန်ကူးမှုနှင့် ကလေးသူငယ် ပြည့်တန်ဆာလုပ်ငန်း၊ မူးယစ်ဆေးဝါး ရောင်းဝယ်မှုနှင့် တောရိုင်းတိရစ္ဆာန် ရောင်းဝယ်မှု အပါအဝင် ကြောက်မက်ဖွယ်ကောင်းသော တရားမဝင်လုပ်ငန်းများစွာကို လုပ်ဆောင်လျက်ရှိသည်" ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။[၃]
ထိုကြေညာချက်ထွက်ပေါ်ပြီးနောက် ကျောက်ဝေ့သည် သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတစ်ခု ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး ဇုန်အတွင်း တရားမဝင်လုပ်ငန်းများ လုပ်ဆောင်နေသည်ဟူသော စွပ်စွဲချက်များကို ငြင်းဆိုခဲ့သည်။ သူ၏ ကုမ္ပဏီများအပေါ် ချမှတ်သည့် ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုများသည် အခြေအမြစ်မရှိဟု ဆိုကာ Kings Romans Group ၏ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုနှင့် ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးလုပ်ငန်းများသည် ဥပဒေနှင့်အညီ၊ ချုပ်ဆိုထားသော သဘောတူညီချက်များနှင့်အညီ တင်းကြပ်စွာ လိုက်နာဆောင်ရွက်နေကြောင်း ထပ်လောင်းပြောကြားခဲ့သည်။ "ကျွန်တော်တို့အနေနဲ့ တရားမဝင်လုပ်ငန်းတွေ လုပ်ဆောင်ဖို့ အကြောင်းပြချက်ရော၊ ရည်ရွယ်ချက်ပါ မရှိပါဘူး။ ဆန့်ကျင်ဘက်အနေနဲ့ ကျွန်တော်တို့ဟာ တရားမဝင်လုပ်ရပ်တွေကို တင်းတင်းကျပ်ကျပ် တားဆီးတိုက်ဖျက်ဖို့ လာအိုအစိုးရနဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နေပါတယ်" ဟု သူက ဆိုခဲ့သည်။[၄]
လာအိုအစိုးရကလည်း တောရိုင်းတိရစ္ဆာန်အစိတ်အပိုင်းများ တရားမဝင် ရောင်းဝယ်မှုကို ထိန်းချုပ်ရန် အချို့သော အရေးယူဆောင်ရွက်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး စစ်ဆေးဝင်ရောက်မှုများအတွင်း ပစ္စည်းများ သိမ်းဆည်းခြင်းနှင့် ဆိုင်များ ပိတ်သိမ်းခြင်းတို့ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။[၅]
ဆိုက်ဘာနည်းပညာ အသုံးပြု ရာဇဝတ်မှု
[ပြင်ဆင်ရန်]အွန်လိုင်းလိမ်လည်မှုလုပ်ငန်းများကို အတိအကျ ပစ်မှတ်ထား၍ ရွှေတြိဂံ အထူးစီးပွားရေးဇုန်တွင် ဥပဒေစိုးမိုးရေးဆိုင်ရာ အရေးယူဆောင်ရွက်မှုများ အကြိမ်ကြိမ် ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ အနည်းဆုံး ၂၀၁၆ ခုနှစ်မှစတင်၍ ဇုန်အတွင်း အွန်လိုင်းရာဇဝတ်မှုများတွင် ပါဝင်သည်ဟု သံသယရှိသော တရုတ်နိုင်ငံသား ရာပေါင်းများစွာကို ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းကာ တရုတ်နိုင်ငံသို့ ပြန်လည်ပို့ဆောင်ခဲ့သည်။[၁၅]
မက်သာဖက်တမင်း
[ပြင်ဆင်ရန်]လာအိုနယ်စပ်မှ တင်သွင်းလာသည်ဟု ခြေရာခံရရှိသော အရည်အသွေးမြင့် မက်သာဖက်တမင်း ပုံဆောင်ခဲ ဖမ်းဆီးရမိမှုများသည် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်တွင် ထိုင်းနိုင်ငံအရှေ့မြောက်ပိုင်း၌ ၂၀၀% ကျော် တိုးမြင့်လာခဲ့ပြီး မကြာသေးမီလများအတွင်း ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ၏ ဝေးလံပြီး တောင်ထူထပ်သော ကီလိုမီတာ ၂,၁၀၀ (မိုင် ၁,၃၀၀) ရှည်လျားသည့် လာအိုနှင့် နယ်နိမိတ်တစ်လျှောက်တွင်လည်း အကြီးစား ဖမ်းဆီးရမိမှု ဒါဇင်ပေါင်းများစွာ ရှိခဲ့သည်။[၁၆] တစ်ချိန်တည်းမှာပင်၊ ဒေသတွင်းမှ မူးယစ်ဆေးဝါးထုတ်လုပ်ရာတွင်သုံးသော ဓာတုပစ္စည်းများသည် လာအိုနိုင်ငံကို ဖြတ်သန်း၍ အိမ်နီးချင်း မြန်မာနိုင်ငံရှိ ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရ အထူးဒေသများနှင့် မူးယစ်ဆေးဝါးထုတ်လုပ်သည်ဟု သိထားသော နေရာများသို့ ဦးတည်သွားနေကြောင်း အစီရင်ခံမှုများ တိုးပွားလာနေသည်။[၁၇]
၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် အောက်တိုဘာလအစောပိုင်းတွင် ရွှေတြိဂံ အထူးစီးပွားရေးဇုန်၏ တိုက်ရိုက်မြောက်ဘက်၊ လာအိုနိုင်ငံ ဘန်မွန်မြို့တွင် ဆိပ်ကမ်းတစ်ခု တည်ဆောက်ရန်အတွက် ဒေါ်လာ သန်း ၅၀ တန် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတစ်ခုကို ကျောက်ဝေ့နှင့် သူ၏အဖွဲ့အစည်း၏ မိတ်ဖက် သို့မဟုတ် တံဆိပ်ခံကုမ္ပဏီဖြစ်သော Osiano Trading Sole Co. မှ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။[၁၈] ကျောက်ဝေ့သည် မူးယစ်ဆေးဝါး၊ တောရိုင်းတိရစ္ဆာန်နှင့် လူကုန်ကူးမှု၊ Kings Romans ကာစီနိုလောင်းကစားရုံနှင့် ဆက်စပ်လုပ်ငန်းများမှတစ်ဆင့် အကြီးစား ငွေကြေးခဝါချမှု အပါအဝင် အခြားသော ပြင်းထန်သည့် နိုင်ငံဖြတ်ကျော် ရာဇဝတ်မှုများတွင် ပါဝင်ပတ်သက်မှုကြောင့် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုအစိုးရက အရေးပါသော ရာဇဝတ်ဂိုဏ်းခေါင်းဆောင်တစ်ဦးအဖြစ် အသိအမှတ်ပြုထားသည်။[၁၉] ကမ္ဘာ့ကုလသမဂ္ဂ မူးယစ်ဆေးဝါးနှင့် ရာဇဝတ်မှုဆိုင်ရာရုံး က လာအိုနိုင်ငံကို ဖွဲ့စည်းထားသော ရာဇဝတ်ဂိုဏ်းများသည် မူးယစ်ဆေးဝါး၊ ဓာတုပစ္စည်းများနှင့် အခြားတရားမဝင် ကုန်စည်များ သယ်ယူပို့ဆောင်ရန် အသုံးချနေခြင်း၊ Kings Romans အပါအဝင် မဲခေါင်ဒေသရှိ စည်းမျဉ်းမရှိသော နယ်စပ်ကာစီနိုလောင်းကစားရုံများကို ငွေကြေးခဝါချရန် အသုံးပြုနေခြင်းနှင့် ဘန်မွန်ဆိပ်ကမ်း ဝယ်ယူမှုသည် ဒေသတွင်း အရေးပါသော အခြေခံအဆောက်အအုံများအတွင်းသို့ ဖွဲ့စည်းထားသော ရာဇဝတ်ဂိုဏ်းများ စိမ့်ဝင်လာခြင်းကို ပြသနေခြင်းဖြစ်ကြောင်း အကြိမ်ကြိမ် စိုးရိမ်မကင်း ဖြစ်မိကြောင်း ထုတ်ဖော်ပြောကြားခဲ့သည်။[၂၀]
ဒေသဆိုင်ရာ ကျွမ်းကျင်သူများက အဆိုပါဆိပ်ကမ်း၏ ဖြစ်နိုင်ခြေရှိသော အသုံးဝင်မှုနှင့် ဓာတုပစ္စည်းများကို ရွှေတြိဂံဒေသသို့ တင်ပို့ခြင်းနှင့် ထုတ်လုပ်ပြီး မူးယစ်ဆေးဝါးများကို မဲခေါင်မြစ်ကြောင်းအတိုင်း တင်ပို့ခြင်း အပါအဝင် တရားမဝင်လုပ်ငန်းများကို အထောက်အကူပြုရန် အသုံးပြုနိုင်သည့် အန္တရာယ်တို့နှင့် ပတ်သက်၍ စိုးရိမ်မှုများ ထုတ်ဖော်ခဲ့ကြသည်။ လာအိုနိုင်ငံသည် တရုတ်နိုင်ငံမှ ဓာတုပစ္စည်းများ ရွှေတြိဂံဒေသသို့ ဝင်ရောက်ရာ အဓိကလမ်းကြောင်းဖြစ်ပြီး ဒေသတွင်းမှ ထုတ်လုပ်သော မူးယစ်ဆေးဝါးများကို ဒေသတွင်းနှင့် အခြားနေရာများတွင် ဖမ်းဆီးရမိခဲ့သည်။[၂၁][၂၂] ၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် UNODC ၏ အစီရင်ခံစာအရ ယခင်နှစ်က မက်သာဖက်တမင်း ဖမ်းဆီးရမိမှုသည် ဒေသတွင်းအတွက် အစဉ်အဆက် မှတ်တမ်းတင်ခဲ့သမျှ အများဆုံးပမာဏသို့ ရောက်ရှိခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။[၂၃] ဆိပ်ကမ်းဖွံ့ဖြိုးရေး ကြေညာချက်မထုတ်ပြန်မီကတည်းက ဘန်မွန်ဒေသသည် မူးယစ်ဆေးဝါးထုတ်လုပ်ရာနေရာများနှင့် အထူးဒေသများသို့ မူးယစ်ဆေးဝါးနှင့် ဓာတုပစ္စည်းများ ဝင်ထွက်သယ်ဆောင်ရန် အသုံးပြုသည့် နေရာတစ်ခုအဖြစ် အတည်ပြုထားပြီး ဖြစ်သည်။[၂၄] စီမံကိန်းစတင်ကြောင်း သတင်းထွက်ပေါ်ပြီးနောက် UNODC ၏ အရှေ့တောင်အာရှနှင့် ပစိဖိတ်ဆိုင်ရာ ဒေသဆိုင်ရာ ကိုယ်စားလှယ်က မီဒီယာသို့ "ဒီလို အခြေခံအဆောက်အအုံတစ်ခုကို ဒီပုဂ္ဂိုလ်နဲ့ သူ့ရဲ့ကုမ္ပဏီတွေ လက်ထဲထည့်လိုက်တာဟာ တကယ်ကို မယုံနိုင်စရာပါပဲ... ကျွန်တော်တို့ တကယ်ကို စိုးရိမ်မိပါတယ်" ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။[၂၅]
၂၀၁၀ ပြည့်နှစ်များနှောင်းပိုင်းမှစ၍ မက်သာဖက်တမင်းနှင့် ဓာတုမူးယစ်ဆေးဝါးများ ထုတ်လုပ်ခြင်းနှင့် ရောင်းဝယ်ဖောက်ကားခြင်းတွင် ဒေသတွင်း၏ ယခုအခါ အဓိကကျသော အခန်းကဏ္ဍနှင့် ပတ်သက်၍ UNODC နှင့် အခြားအဖွဲ့အစည်းများက စိုးရိမ်မှုများ ထုတ်ဖော်ပြောကြားခဲ့ကြသည်။[၂၆] ၂၀၁၉ ခုနှစ်တွင် UNODC ၏ ခန့်မှန်းချက်အရ နိုင်ငံဖြတ်ကျော် ရာဇဝတ်ဂိုဏ်းများသည် အရှေ့တောင်အာရှတွင် ထုတ်လုပ်သော မက်သာဖက်တမင်းကို ဈေးကွက်တန်ဖိုး ဒေါ်လာ ၃၀.၃ ဘီလီယံမှ ၆၁.၄ ဘီလီယံကြားဖြင့် ရောင်းဝယ်ဖောက်ကားနေခဲ့ပြီး ၂၀၁၃ ခုနှစ်က ဒေါ်လာ ၁၅ ဘီလီယံမှ တိုးတက်လာခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။[၂၇] ဒေသတွင်း ဘိန်းနှင့် ဘိန်းဖြူထုတ်လုပ်မှုသည် အဓိကစိုးရိမ်စရာ ဖြစ်နေဆဲဖြစ်သော်လည်း ယခုအခါ ဤဒေသသည် ကမ္ဘာ့အခြားဒေသများအတွက် ဓာတုမူးယစ်ဆေးဝါးများ၏ အဓိကရင်းမြစ် ဖြစ်လာခဲ့ပြီး ရွှေတြိဂံဒေသသည် အဓိကဗဟိုချက် ဖြစ်နေသည်။[၂၈]
ကိုးကား
[ပြင်ဆင်ရန်]- ↑ Douglas၊ Jeremy။ "Asian organized crime doubles down on casinos" (in en)၊ CNN"date=2019-02-14။
- ↑ Strangio၊ Sebastian။ "The 'lawless' playgrounds of Laos" (in en)၊ Al-Jazeera၊ 2016-07-24။
- 1 2 3 Parry၊ Simon။ "A Mr Big of wildlife trafficking: could elusive Laos casino operator be behind rackets that run to drugs, child prostitution?" (in en)၊ South China Morning Post၊ 2018-04-14။
- 1 2 "Kings Romans Chairman Holds Press Conference on U.S.' Transnational Criminal Accusations" (in en)၊ Lao News Agency၊ 2018-02-08။
- 1 2 "Lao authorities close down illegal Golden Triangle wildlife shops" (in en)၊ Asia News Channel၊ 2018-08-06။ 19 October 2025 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။ Archived from the original on 28 July 2019။
- ↑ "Treasury Sanctions the Zhao Wei Transnational Criminal Organization" (in en)၊ US Department of the Treasury၊ 2018-01-30။
- 1 2 3 Garlick၊ Jeremy (2024)။ Advantage China: Agent of Change in an Era of Global Disruption။ Bloomsbury Academic။ ISBN 978-1-350-25231-8။
- ↑ Laungaramsri၊ Pinkaew။ "A Chinese Special Economic Zone in Northern Laos"၊ International Institute for Asian Studies၊ Spring 2017။
- ↑ Lao News Agency။ "Bokeo newly-built international airport opened"၊ 5 February 2024။
- ↑ Golden Triangle Special Economic Zone။ Ministry of Planning and Investment, Investment Promotion Department။ 27 July 2019 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- ↑ "Jungle Vegas: How China's gamblers are pouring into a casino in Laos' notorious Golden Triangle" (in en)၊ South China Morning Post။
- ↑ Hance၊ Jeremy။ "High-end Laos resort serves up illegal wildlife for Chinese tourists"၊ The Guardian၊ 2015-03-19။
- ↑ Schearf၊ D။ "Construction in the Special Economic Zone in the Golden Triangle" (in en)၊ Voice of America၊ 2019-07-31။
- ↑ Sin City Illegal Wildlife Trade in Laos' Golden Triangle Special Economic Zone (PDF)။ London: Environmental Investigation Agency (EIA)။ March 2015။
- ↑ UNODC Regional Office for Southeast Asia and the Pacific (2024)။ Transnational Organized Crime and the Convergence of Cyber-Enabled Fraud, Underground Banking and Technological Innovation in Southeast Asia: A Shifting Threat Landscape။ 12 May 2025 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- ↑ Douglas၊ Jeremy။ "Laos is a missing link in Asia's fight against organized crime" (in en)၊ CNN၊ 2020-08-20။
- ↑ Uhlman၊ Chris။ "Inside the Golden Triangle, where warlords and drug barons reign" (in en)၊ CNN၊ 2020-03-15။
- ↑ "Chinese Casino Kingpin Behind New Mekong Port to Serve Golden Triangle SEZ in Laos" (in en)၊ Radio Free Asia၊ 2020-10-07။
- ↑ Douglas၊ Jeremy။ "To disrupt money laundering, Canada should consider a different relationship with Asia" (in en)၊ Globe and Mail၊ 2019-03-19။
- ↑ Berlinger၊ Joshua။ "Is an alleged drug kingpin from China investing millions in a port in Laos?" (in en)၊ CNN၊ 2020-12-08။
- ↑ Chemicals in, Meth Out in Asia's Booming Golden Triangle Drug Trade (in en) (2021-05-31)။ 2025-05-12 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- ↑ Berlinger၊ Joshua (2021-05-04)။ Asia's multibillion dollar methamphetamine cartels are using creative chemistry to outfox police, experts say (in en)။ 2025-05-12 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- ↑ UNODC Regional Office for Southeast Asia and the Pacific (2024)။ Synthetic Drugs in East and Southeast Asia: Latest developments and challenges 2024။ 12 May 2025 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- ↑ Son၊ Johanna။ "In Mekong region, drug trade thrives" (in en)၊ Bangkok Post၊ 2021-07-15။
- ↑ Berlinger၊ Joshua (2020-12-07)။ Is an alleged drug kingpin from China investing millions in a port in Laos? (in en)။ 2025-05-12 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- ↑ Douglas၊ Jeremy (2018-11-15)။ Parts of Asia are slipping into the hands of organized crime (in en)။ 2025-05-12 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- ↑ Tom Allard, Panu Wongcha-um။ "Asia-Pacific meth drug trade worth up to $61 billion, U.N. says" (in en-US)၊ U.S.။
- ↑ Douglas၊ Jeremy (2018-11-15)။ Parts of Asia are slipping into the hands of organized crime (in en)။ 2025-05-12 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။