သိန်း၊ ဆရာ၊ မှော်ဘီ

ဦးဖိုးသိန်းကို ဗြိတိသျှ(အောက်) မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း ဟံသာဝတီ စီရင်စုအပိုင် (မှော်ဘီမြို့အနီးရှိ) မင်းရွာ၌ ဦးရွှေကြူနှင့် ဒေါ်ငွေ တို့မှ ခရစ် ၁၈၆၂ - ခုနှစ်(မြန်မာ ၁၂၂၃ခုနှစ်၊ နှောင်းတန်ခူးလဆန်း ၂ - ရက် တနင်းလာနေ့) မွေးဖွားပါသည်။ ညီအစ်ကို သုံးယောက်(ဖိုးငြိမ်း၊ဖိုးသိန်း၊ ပန်းဦး ) နှင့် နှမ မအုန်းပွင့်ဟူ၍ ရှိသည်။

ရပ်ရွာအတွင်းရှိ ကိုရွှေမိတ် ဆိုသူထံတွင် စာသင်ကြားရာ သင်ပုန်းကြီး ကုန်ခဲ့သည်။ ထို့နောက် ဦးဝိုက် ဆိုသူထံတွင် မင်္ဂလသုတ်၊ အပြင်အောင်ခြင်း၊ အတွင်းအောင်ခြင်း၊ ရတနာရွှေချိုင့် စသော ဘာသာရေးသင်ရိုးကို (၃) လခန့် သင်ကြားရပြန်သည်။ ထို့နောက်တွင် မင်းရွှာ ကန်ကုန်းကျောင်းသစ်ရှိ ဦးဝဏ္ဏထံမှ ပရိတ်ကြီးနှင့် ဇာတ်အဋ္ဌကထာနိသျများကို ဆည်းပူးသည်။

အသက် (၁၆) နှစ်ရှိသောအခါ ဦးလေးနှင့် အစ်ကို ဖိုးငြိမ်းတို့၏ ပို့ဆောင်ပေးမှုကြောင့် သန်လျင်သို့ ရောက်သွားသည်။ ထို့နောက်တွင် ညောင်ဝိုင်းကျောင်း (သိမ်ကျောင်း) ရှိ ဦးနန္ဒမာလာထံတွင် ထပ်မံ၍ စာပေများကို လေ့လာခွင့် ရသည်။ ဦးပုည၏ စာများကို အရကျက်ထားသဖြင့် လူသူပရိသတ်ရှေ့၌ သံနေသံထားနှင့် တရားဟောရာ နာမည်ရလာသည်။ မန္တလေးသို့ သွားရောက်၍ စာပေဆက်လက်ဆည်းပူးရန် အားထုတ်ရာ အခွင့်မသာ၌ ရှင်လိင်ပြန်ခဲ့သည်။

ကြေးတိုင်စာရေးကြီး ဦးတူထံတွင် ခေတ်သစ်ဂဏန်းသင်္ချာကို သင်ယူပြီး ကြေးတိုင်ဝန် ပဲရော့ ထံတွင် စားပွဲထိုးအဖြစ် အလုပ်လုပ်သည်။ ပဲရော့က သဘောကျ၍ ၁၈၈၀−ခုနှစ်၊ ဧပြီလ ၁၅−ရက်နေ့တွင် လျှောက်လွှာစာရေးအဖြစ် ခန့်အပ်ခြင်းခံရသည်။

၁၈၈၄−ခုနှစ်တွင် ကြေးတိုင်အလုပ် ပြီးသော် ကြေးတိုင်မြို့အုပ် ဦးသာကင်းနှင့်အတူ အင်္ဂပူသို့ လိုက်ပါသွားပြီး တံဆိပ်ခေါင်းရောင်းသည့်အလုပ်ကို လုပ်ကိုင်သည်။

၁၈၈၅-ခုနှစ်၊ မတ်လ ၁၈-ရက်နေ့တွင် မှော်ဘီမြို့အုပ်ရုံးတွင် ဒု-စာရေးအလုပ်ကို သူစလုပ်လေသည်။

ခရစ် ၁၈၉၆-ခုနှစ်၊ (မြန်မာ ၁၂၅၇ခုနှစ်) နှစ်တွင် သူသည် ကွမ်းခြံကုန်းမြို့အုပ်ရုံးသို့ ပြောင်းရွှေ့၍ စာရေးလုပ်ရသည်။

၁၉ဝ၈-ခုနှစ် တွင် ကိုဖိုးသိန်းသည် စတူးဝပ်ကို စာပေဗဟုသုတ သင်ပေးရင်း၊ စတူးဝပ်၏အိမ်တွင် သွားနေခဲ့ရသည်။

၁၉၁၆-ခုနှစ်(ပထမကမ္ဘာစစ်ကြီးအတွင်း)တွင် ပညာရေးဌာနက မြန်မာစာညွန့်ပေါင်း စုဆောင်းရေး အကြံပေးဘုတ်အဖွဲ့တစ်ခုကို ဖွဲ့စည်းခဲ့ လေသည်။ တာဝန်ခံအယ်ဒီတာမှာ အငြိမ်းစား အရေးပိုင် ဦးကျော်ဒွန်းဖြစ်လေသည်။ ဦးကျော်ဒွန်းသည် ဆရာသိန်း(ဦးဖိုးသိန်း)နှင့် ဆရာဦးသန့်စင်တို့ကို လက်ထောက်အယ်ဒီတာများအဖြစ်ခန့်အပ်ခဲ့လေသည်။

၁၉၄၂-ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ ၁-ရက် (မြန်မာ ၁၃ဝ၃-ခုနှစ်၊ ပြာသိုလပြည့်ကျော် ၁-ရက်) ညအချိန်တွင် ရုတ်တရက် ကွယ်လွန်သည်။

ဆရာဖိုးသိန်း၏ စာပေလက်ရာများ

1. သူရိယမဂ္ဂဇင်းတွင် ဆက်တိုက်ရေးနေသော ဇာတ်သဘင် အကြောင်း၊ ပြဇာတ်စာပေအကြောင်း ဆောင်းပါးများ။
2. တိုးတက်ရေးမဂ္ဂဇင်းနှင့် ဆယ်သန်းဂျာနယ်များတွင် ရေးနေသော ကြီးပွားရေးလမ်းပြ ဆောင်းပါးများ။
3. ရန်ကုန်အနီးတဝိုက်ရှိ ကျိုက်ခေါက်၊ ကျိုက်က္ကဆံ၊ ကျောက်ဝိုင်းလိုဘုရားသမိုင်းများ။
4. အရူးလွယ်အိတ်စာအုပ်မျိုးတွင်ပါသော မတော်မတဲ့ ကဗျာ အချိုးများ၊ ဉာဏ်စွမ်းပြအဖွဲ့အနွဲ့များ၊ ပြဇာတ်စကားများ
5. ရှေးဖြစ်စာတန်းနှင့် ရှေးဟောင်းရှေးဖြစ်စာတန်းလိုစာအုပ်များတွင် ပါသောမောင်းထောင်၊ ကျော်အောင်စံထား၊ သဲအင်း၊ မင်းအို၊ဆုံထား၊ ဘားမဲ့စသော ဆရာတော် ‌ထေရုပ္ပတ္တိများ။
6. နှောင်းဖြစ်စာတန်း စာအုပ်မျိုးတွင် ပါသောမိဖုရား မမြလေးအကြောင်း၊ မော်ကွန်းအကြောင်း စသော တိုလီမိုလီအကြောင်းအရာများ။
7. ဝန်ကြီး မှူးကြီးများ၊ ပညာရှိကြီးများလိုစာအုပ်များတွင်ပါသော ယောအတွင်းဝန် ဦးဘိုးလှိုင်၊ ပခန်းမင်းကြီး ဦးရန်ဝေး၊ ဖိုးသူတော် ဦးမင်း၊ လူဦးမင်း၊ ပိဋကတ်တော်အုပ် ဦးယံစသော မှူးမတ်ပညာရှိအတ္ထုပ္ပတ္တိများ။
8. ဟင်းလေးအိုးစာအုပ်မျိုးတွင် ပါသော ဆရာသိန်းကိုယ်တိုင်သိ ရှေ့နေထူးအကြောင်း အတ္ထုပ္ပတ္တိများ၊ ဆရာသိန်း တစ်ဆင့်ကြား စေးနဲသော ဘုန်းကြီးအကြောင်း၊ <ကြွားတတ်သော ကြေးထမ်းကြီးအကြောင်းအတ္ထုပ္ပတ္တိဆောင်းပါးများ။
9. ၁၉၃၆-ခုနှစ်ထုတ် ဘိန်းရာဇာကွမ်းပုံကုမ္မာ ပြဇာတ်တွင်ပါသော မှတ်ချက်စာ စသည့်ဖြစ်လေသည်။

ကိုးကားချက်

• (ဂန္ထဝင်စာဆို ပညာရှိလေးဦး - တိုက်စိုး)
• (မှော်ပီ ဆရာသိန်း − တိုက်စိုး)