မိဖုရားဖွားစောကျောက်စာ

မိဖုရားဖွားစော သည် နရသိင်္ဃဥစ္စနာမင်း၏ မိဖုရားဖြစ်သည်။ မိဖုရားဖွားစောသည် မြန်မာနှစ် ၆၂၇ (ခရစ်နှစ် ၁၂၆၅ ခန့်) တွင် ဂူဘုရားတည်ခြင်း၊ ကျောင်းဆောက်ခြင်း၊ လယ်မြေလှူခြင်း၊ ကျွန်လှူခြင်း တိုကို ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ မြန်မာနှစ် ၆၃၃ (ခရစ်နှစ် ၁၂၆၉) တွင်ကျောင်းဆောက်ပြန်၍ အလှူဒါနပြုပြန်သည်။ ထို့နောက် မြန်မာနှစ် ၆၃၃ (ခရစ်နှစ် ၁၂၇၂ ခန့်) တွင် ထိုကျောင်း၌ ကထိန်ခင်း၍ ရတနာသုံးပါးအား အလှူကြီးပေးသည်။ ကျောက်စာတွင် ထိုအလှူဒါနအမျိုးမျိုးတို့အကြောင်းကို ဖော်ပြထားသော ဆုတောင်းစကားများကို ရေးထိုးထားသည်။

ကျောက်စာ

ဤသို့အတုမဲ့လျှင်ငါပြုသောကျောင်းတော်၌ ငါမူသောကောင်းမှု ခပ်သိမ်းသော အခါမြဲမြံတည်စိမ့်သောငှာ မြေမဟာဒါန်ဥယျာဉ် ငါလှူ၏။ ငါပြုသော ကောင်းမှုခပ်သိမ်းသောကို အခါမြင့်မြဲ ပြုသောဖာသောမူစိမ့်သောငှာ၊ တန်လင်းလှည်းစိမ့် သောငှာ၊ ဘုရား၊ တရား၊ သင်ပုတ်၊ ကွမ်း၊ ပန်းမပြတ် ဝတ်လုပ်ကျွေးတင်စိမ့်သောငှာ၊ ဆီမီးမပြတ် ညှိစိမ့်သောငှာ၊ သည်းခံသောသခင်တို့ကို ဆွမ်းပစ္စည်းဖြင့် လုပ်ကျွေးစိမ့်သောငှာ ကျွန်လည်းငါလှူ၏။ ဤသို့လျှင် ငါပြုသောကောင်းမှုအကျိုးကား ရေမြေခပ်သိမ်းသောသခင် ဖြစ်ထသော မြတ်စွာသော ငါ့လင်သခင်မင်းကြီး၊ ငါ့သားမင်းကြီး၊ ငါ့မြေးမင်းကြီး၊ ဤမင်းကြီးသုံးယောက်သော နောင်လာလတ်အံ့သော မင်းခပ်သိမ်းလည်း ငါ့အတူရစေသတည်း။ မင်းသား၊ မင်းသမီး၊ မိဖုရားစသော မောင်းမခပ်သိမ်း၊ အမတ်စသော ဗိုလ်ပါခပ်သိမ်း၊ အောက်အဝီစိစသော အထက်ဘဝဂ်တိုင်အောင် အတို့ စကြဝဠာ၌နေသော သိကြား ဗြဟ္မာ စတုလောကပါလနတ်မင်း စသော နတ်ခပ်သိမ်း တတော ယမမင်း လူစသော သတ္တဝါခပ်သိမ်းလည်းငါ့ကောင်းမှုအဖို့ ရစေကုန်၏။ သံသရာဆင်းရဲမှ လွတ်မြောက်၍ ဆင်းရဲမဲ့သော နိဗ္ဗာန်ပြည်သို့ ရောက်စေကုန်၏။ ဤသို့ကြီးစွာလျှင် ငါမူသော ကောင်းမှုအကျိုးဖြင့် နိဗ္ဗာန်မရောက်သောကြား လူဖြစ်သော်ကား လူတကာထက် မြတ်သော စည်းစိမ်ချမ်းသာကို ငါရလို၏။ နတ်ဖြစ်သော်လည်း နတ်တကာထက်မြတ်သော နိုင်ငံသောအဆင်း၊ အရောင်အဝါနှင့် ပြည့်စုံ၍ အထူးသဖြင့်လျှင် အသက်ရှည်သော၊ အနာမဲ့သော၊ အဆင်းလှသော၊ အသံသာသော၊ အလုံးအရပ်လှသော၊ လူနတ်ခပ်သိမ်း၊ ချစ်ခင်ရိုသေသော၊ မြတ်နိုးသော၊ ငါဖြစ်လို၏။ ရွှေ၊ ငွေ၊ ပတ္တမြား၊ ပုလဲ၊ သန္တာကစသော အသက်မဲ့သောဥစ္စာ၊ အသက်ရှိသော ဆင်၊ မြင်းကစသော ဥစ္စာရတနာများစွာသော ငါဖြစ်လို၏။ ဘုန်တန်ခိုးဖြင့် အနိုင် အငံ အခြံအရံ အကျော် အစောကြီးစွာသော ငါဖြစ်လို၏။ ဖြစ်လေရာအရပ်ရပ်၌ အလှူသီတင်း သဒ္ဒါပညာကစသော မြတ်သောကျေးဇူးနှင့် ပြည့်စုံလျက် ဆင်ရဲအမှတ်မသိလို။ လူစည်းစိမ် နတ်စည်းစိမ်ခံစားပြီး၍ အဆုံး၌ကား အရဟတ္တဖိုလ်မည်သော မြတ်သောအကျွတ် တရားပွင့်လတ်၍ ငြိမ်သက်စွာသော နိဗ္ဗာန်ချမ်းသာ ငါရလို၏။

ခက်ဆစ်အဖွင့်

၁။ အတုမဲ့ = အတုမရှိ။ အတူမရှိ။

၂။ မြင့်မြဲ = ရှည်ရှည်ကြာကြာ။ ခိုင်ခိုင်မာမာ။

၃။ မဟာဒါန် = အလှူကြီး။

၄။ တန်လင်း = မြေကွက်လပ်။ ကွင်းပြင်။

၅။ သင်ပုတ် = ဆွမ်း။

၆။ သည်းခံ = ခြိုးခြံသည်။

၇။ နို့သစ် = မချက်ရသေးသောနွားနို့။ နို့စိမ်း။

၈။ နို့ထမ်း = နို့ဓမ်း။ နို့ချဉ်။

၉။ ရက်တက် = ထောပေး (ထောပတ်စိမ်း) ထုတ်ယူပြီးသော နို့ရည်ကြည်။

၁၀။ အဝီစိ = ငရဲကြီးရှစ်ထပ်တွင် အောက်ဆုံးထပ် ငရဲ။

၁၁။ ထောပေး = နို့မှရသော အဆီခဲ။ အဆီဥ။ မလိုင်။ ထောပတ်စိမ်း။

၁၂။ ဘဝဂ် = အမြင့်ဆုံးဘုံ။

၁၃။ စကြဝဠာ = သမုဒ္ဒရာကြီး ၄ စင်း၊ ကျွန်းကြီး ၄ ကျွန်း၊ မြင်းမိုရ်တောင် တစ်တောင်ပါဝင်သော ဒေသအပိုင်းအခြား။ (သက္ကတစကား၊ စကြ + ဝါလ)။

၁၄။ စတုလောကပါလ = လောကကို စောင့်ရှောက်သော နတ်မင်းကြီးလေးပါး။

၁၅။ တတောယမ = ယမမင်းကြီး။

၁၆။ နိုင်ငံသော = အခြားသူတို့ထက် သာလွန်ပြည့်စုံသော။

၁၇။ ငြိမ်သိမ် = ငြိမ်သက်သိမ်မွေ့သော။ ငြိမ်အေးသော။