ဗဂ်ဂျစ် အယ်လိခ်ပရော့ဗ်

ဗဂ်ဂျစ် အယ်လိခ်ပရော့ဗ်
မွေးသက္ကရာဇ်	စက်တင်ဘာ ၁ ၊ ၁၉၅၀ မော်စကို၊ ရှရှား
အလုပ်အကိုင်	Azerbaijan State Oil Academy
ကြွယ်ဝမှု	အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၀.၆ ဘီလျံ
မွေးရပ်ဇာတိ	ဘတ်ခူ၊ အဇာဘိုင်ဂျန်

ဗဂ်ဂျစ် အယ်လိခ်ပရော့ဗ် ကို ၁၉၅၀ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၁ ရက်နေ့တွင် မွေးဖွားခဲ့ပြီး အဇာဘိုင်ဂျန် စီးပွားရေးသမား တစ်ဦးဖြစ်သည်။ ရုရှားရှိ LUKOIL ဆီကုမ္ပဏီ၏ လက်ရှိဥက္ကဋ္ဌဖြစ်သည်။ သူသည် Forbes မဂ္ဂဇင်း၏သတ်မှတ်ချက်များအရ ဒေါ်လာ ၁၀.၆ ဘီလီယံ ပိုင်ဆိုင်ပြီး (၂၀၀၈ တွင် ၁၃ ဘီလီယံ၊ ၂၀၀၉ တွင် ရ.၈ ဘီလီယံ) ရုရှားတွင် ၆ ယောက်မြောက်အချမ်းသာဆုံးဖြစ်ကာ ကမ္ဘာ ပေါ်တွင် ၅၈ ယောက်မြောက်အချမ်းသာဆုံးဖြစ်သည်။

အထ္ထုပ္ပတ္တိ

သူသည် နိုင်ငံတကာတွင် ဓာတ်ဆီထုတ်လုပ်သည့် အချက်အချာကျရာနေရာဖြစ်သော Baku မြို့တွင် မွေးဖွားခဲ့သည်။ ဗဂ်ဂျစ် ၏ဖခင်သည် Vagit ငယ်ငယ်ကပင် သေဆုံးခဲ့ရာ သူ့သက်တမ်းတစ်လျှောက်လုံး ဓာတ်ဆီ ထုတ်လုပ်မှုလုပ်ငန်းတွင် လုပ်ကိုင်ခဲ့ပြီး သူ့သား အယ်လိခ်ပရော့ဗ် ကို သူ့ခြေရာနင်းစေချင်ခဲ့သည်။ သူသည်စက်ရုံတွင် ပထမဆုံးအကြိမ် အလုပ်စလုပ်စဉ်က အသက် ၁၈ နှစ်သာရှိသေးသည်။

အယ်လိခ်ပရော့ဗ် သည် ၁၉၇၄ တွင် Azerbaijan Oil and Chemistry Institute မှဘွဲ့ရခဲ့သည်။ ကျောင်းသားဘဝတွင် Kaspmorneft ရှိ Caspian ဒေသဆိုင်ရာထုတ်လုပ်ရေးကုမ္ပဏီတွင် drilling operator တစ်ယောက်အဖြစ် လုပ်ခဲ့သည်။ ဘွဲ့ရပြီးနောက်ပိုင်းတွင် ထိုကုမ္ပဏီတွင် ဆက်လက်လုပ်ကိုင်ခဲ့ပြီး ၁၉၇၉ တွင်တော့ အင်ဂျင်နီယာ အဆင့်မှ ထုတ်လုပ်ရေးပိုင်း လက်ထောက်အဖြစ် တိုးမြှင့်ခံရသည်။ သူသည် ပြင်းထန်သောအခြေအနေများအတွက် ကမ်းလွန်ပင်လယ်တွင် လုပ်ကိုင်ခဲ့ရသည်။ တစ်ကြိမ်တွင် ပေါက်ကွဲမှုတစ်ခုကြောင့် Caspian ပင်လယ်ထဲသို့ လွင့်စဉ်သွားပြီး သူ၏အသက်အတွက် ကြိုးစား ကူးခတ်ခဲ့ရသည်။

အယ်လိခ်ပရော့ဗ် သည် ဆားဘီးယားအနောက်ဘက်ပိုင်းသို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီး ၁၉၇၉ နှင့် ၁၉၈၅ ခုနှစ်ကြားကာလများ တွင် စက်ရုံပိုင်းဆိုင်ရာ ကျွမ်းကျင်သူအဖြစ် ဂုဏ်သတင်းမွှေးသောကြောင့် Surgutneftegaz ၌ အလုပ်ရခဲ့သည်။ ၁၉၈၅ တွင် Bashneft ကုမ္ပဏီတွင် ပထမဆုံးသော လက်ထောက် General Director အဖြစ် ရာထူးတိုးပေးခံရသည်။ ၁၉၈၇ တွင် အသစ်တည်ထောင်လိုက်သော Kogalymneftegaz ကုမ္ပဏီတွင် General Director ဖြစ်လာသည်။ ၁၉၉၀ တွင်တော့ အယ်လိခ်ပရော့ဗ် သည် ဆိုဗီယက်ပြည်ထောင်စုကြီး၏ ရေနံနှင့်ဓာတ်ငွေ့ဌာန၏ လက်ထောက် ဝန်ကြီးဖြစ်လာပြီး ဆိုဗီယက်သမိုင်းတစ်လျှောက်တွင် စွမ်းအင်ဌာန၌ အသက်အငယ်ဆုံး လက်ထောက်ဝန်ကြီး ဖြစ်ခဲ့သည်။

ဆိုဗီယက် ဗျူရိုကရက်တစ်အဖွဲ့အစည်းများကို တစ်မူထူးခြားနားသွားစေပြီး စွမ်းအင်ကဏ္ဍကို တိုးချဲ့နိုင်မည့် နိုင်ငံပိုင်စွမ်းအင်ကုမ္ပဏီကို တည်ထောင်ခဲ့သည့် အယ်လိခ်ပရော့ဗ် ကို အားပေး ထောက်ခံခဲ့ကြသည်။ ဆိုဗီယက်ပြည်ထောင်စုကြီး၏ ရေနံနှင့်ဓာတ်ငွေ့ဌာန လက်ထောက်ဝန်ကြီးတစ်ယောက်အနေဖြင့် အယ်လိခ်ပရော့ဗ် သည် ဓာတ်ဆီစက်ဆီနှင့်စွမ်းအင်ဌာန၏ ဌာနခွဲဖြစ်သော နိုင်ငံပိုင်စွမ်းအင်ကုမ္ပဏီ Langepas-Uray-Kogalymneft တွင် ဖွဲ့စည်းရေးအပိုင်း၌ လျာထားခြင်းခံရသည်။ ၁၉၉၃ ခုနှစ် ဧပရယ်လတွင် Langepas-Uray-Kogalymneft ဟူသည့်နာမည်မှ အယ်လိခ်ပရော့ဗ် ဥက္ကဋ္ဌဖြစ်လာ သည့် LUKOIL ဟုပြောင်းလဲသွားသည်။ Lukoil ကုမ္ပဏီကို အယ်လိခ်ပရော့ဗ် ဦးဆောင်သည့် ဆိုဗီယက်ဗျူရိုကရက်တစ်အဖွဲ့ငယ်က ဖွဲ့စည်း တည်ထောင်ခဲ့ပြီး ၁၉၉၁ ခုနှစ် ဆိုဗီယက်ပြည်ထောင်စုကြီး၏ မှေးမှိန်နေသည့်အချိန်များအတွင်း ပေါ်ပေါက်လာ ခဲ့သည်။

အခြားသောအဖွဲ့ဝင်မှာ အယ်လိခ်ပရော့ဗ် ၏အရင်းနှီးဆုံးမိတ်ဆွေဖြစ်သော ဓာတ်ဆီဆိုင်ရာအင်ဂျင်နီယာ Vitaly Schmidt ဖြစ်သည်။ သူတို့အဖွဲ့သည် Siberia ရှိ “လူသေသောကန်” ဟုအမည်ရသည့် Kogalym ရွှံ့ညွန်ကန်ကို ဖယ်ရှား ဖောက်ထုတ်ရန်အတွက် အားသွန်ခွန်စိုက်ရှေ့ဆက်ခဲ့သည်။ ဓာတ်ဆီထုတ်လုပ်ရေးတွင် အရှိန်အဝါကြီးသူ Schmidt ကိုယ်တိုင်သည် နိုင်ငံလေးနိုင်ငံတွင် အပန်းဖြေစံအိမ်များ ပိုင်ဆိုင်သူ မီလီယံနာကြီးဖြစ်သည်။ သူ၏ကံဇာတာကောင်းများသည် အသေးစား ကမ်းလွန်စွမ်းအင်ထုတ်လုပ်သည့် ကုမ္ပဏီများမှလာပြီး Lukoil ကုမ္ပဏီ၏အမှုဆောင်အရာရှိများကို သူ၏ကိုယ်စားကြီးကြပ်ကွပ်စေခဲ့သည်။ ပဟေဋ္ဌိဆန်သော သူ၏သေဆုံးမှုကြောင့် ၁၉၉၇ ခုနှစ် ဩဂုတ်လတွင် မော်စကို၌ ပနားမားရှိ Man ကျွန်းငယ်တစ်ခုတွင် အခွန်ရှောင်ထားသည်များပေါ်ပေါက်ကာ သူ့ပိုင်ဆို်င်ခွင့်များနှင့် ပတ်သက်ပြီး ပြဿနာပေါ်ခဲ့ရသည်။

ထို့ကြောင့် သူ၏ ၁၉ နှစ်အရွယ်သားဖြစ်သူ Vadim Schmidt သည် ဖခင်၏အမွေပိုင်ဆိုင်မှုများကို အငိုက်ဖမ်းလိမ်လည်ယူသည့်အတွက် အယ်လိခ်ပရော့ဗ် အပါအဝင် Lukoil ကုမ္ပဏီ အမှုဆောင်များကို တရားစွဲဆိုခဲ့ သော်လည်း အမှုဆောင်များအားလုံးက ငြင်းပယ်ဖယ်ချနိုင်ခဲ့သည်ဟု ၂၀၀၆ ဒီဇင်ဘာ ၆ ရက်နေ့ထုတ် Wall Street ဂျာနယ် မျက်နှာဖုံးပိုင်းတွင်ပါခဲ့သည့် ဆောင်းပါးတစ်ပုဒ်အရ သိရှိရသည်။ Vadim သည် Man ကျွန်းရှိတရားရုံးနှင့် Privy Council ဟုသိကြသော UK အထက်တရားရုံးတွင် နစ်နာကြေး တောင်းခံခဲ့သည်။

အတုံ့အပြန်အားဖြင့် Lukoil အမှုဆောင်များအပေါ် တင်ထားသည့်စွဲချက်များသည် တခါတရံတွင် Man ကျွန်းငယ်တွင် Schmidt ဖွက်ထားသည့် ကုမ္ပဏီ၏အမြတ်များကို ထိန်းချုပ်ထားနိုင်သည်ကို အယ်လိခ်ပရော့ဗ် က “ကံဆိုးတာတစ်ခုက သားဖြစ်သူက အဖေကိုမစောင့်ရှောက်နိုင်ခဲ့ပါဘူး၊ သူ့အဖေငွေလို့ သူထင်နေတဲ့ ပိုက်ဆံကို လိုချင်နေတာပါ” ဟုပြောခဲ့သည်။ Schmidt သည် အယ်လိခ်ပရော့ဗ် မော်စကိုဝန်ကြီးရုံးသို့ ပြောင်းသွားပြီးနောက် Kogalym လုပ်ငန်းစီမံကိန်း တွင် ဦးစီးဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ အယ်လိခ်ပရော့ဗ် ထိုဝန်ကြီးရုံးရောက်မှ Kogalym စီမံကိန်းထိန်းချုပ်မှုနှင့် သဘာဝဓာတ်ငွေ့ပိုင်ဆိုင်ခွင့် များဖြင့် Lukoil ကုမ္ပဏီကို နိုင်ငံပိုင်ဖြစ်လာအောင် ကူညီတည်ထောင်ခဲ့ သည်။ Lukoil ကုမ္ပဏီ၏ရှယ်ယာအနည်းအကျဉ်းကို နိုင်ငံတော်၏အတိုးများ သုညသို့ တဖြည်းဖြည်း လျော့ကျသွားပြီး နောက်ပိုင်း၁၉၉၃ ခုနှစ်တွင် အများပြည်သူသို့ထုတ်ရောင်းခဲ့သည်။

ထိုအချိန်မှစ၍ အယ်လိခ်ပရော့ဗ် သည် Lukoil ၏ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် ဆက်လက်တည်မြဲခဲ့သည်။ အလုပ်သမားတစ်သိန်းကျော်ခန့်ကို ခန့်အပ်ထားရင်း Exxon ကုမ္ပဏီကို ဒုတိယနေရာတွင် ထိန်းထားကာ ယနေ့ခေတ်တွင် Lukoil ကုမ္ပဏီသည် ကမ္ဘာ့အင်အား အကြီးဆုံးဓာတ်ဆီကုမ္ပဏီတစ်ခုဖြစ်လာသည်။ Lukoil ကုမ္ပဏီသည် အမေရိကန်ကုမ္ပဏီက လေ့လာဆည်းပူးသော ပထမဆုံး ရုရှားကုမ္ပဏီတစ်ခုဖြစ်သည်။ နိုဝင်ဘာ ၂၀၀၀ ခုနှစ်တွင် Lukoil သည် Getty Petroleum ဈေးကွက်နှင့် United State ရှိ ဓာတ်ဆီဆိုင်ပေါင်း ၁၃၀၀ တို့ကို လေ့လာခဲ့သည်။ အခြားရုရှားအာဏာပိုင် လူနည်းစုများကဲ့သို့ပင် အယ်လိခ်ပရော့ဗ် သည်လည်း မီဒီယာနှင့်ဘဏ်ကိစ္စများကို ပြောင်းရွှေ့ခဲ့သည်။ ၂၀၀၇ မေလ ၄ ရက်နေ့ထုတ် ဗြိတိသျှနေ့စဉ်သတင်းစာက ထုတ်ပြန်သည်မှာ အယ်လိခ်ပရော့ဗ် သည် Tottenham Hotspur ဘောလုံးအသင်းကိုဝယ်ယူရန် စိတ်ဝင်စားနေသည်ဟု ဖော်ပြထားသည်။

သတင်းစာကဖော်ပြသည်မှာ အဝေးကွင်း၊အိမ်ကွင်းများတွင် အကောင်းဆုံးကစားနိုင်ခဲ့ပြီး ကမ္ဘာ တစ်လွှား ဂုဏ်သတင်းမွှေးသည့် လန်ဒန်အခြေစိုက် Tottenham အသင်းသည် အယ်လိခ်ပရော့ဗ် အဖို့ အင်မတန်ဆွဲဆောင်မှုရှိသည်ဟုဆိုသည်။ သို့သော်လည်း Premier League Football Club ၏ဥက္ကဋ္ဌဖြစ်သူ Daniel Levy သည် အသင်းကို လွှဲပြောင်း ပေးအပ်ဖို့ စိတ်ကူးမရှိဟု ယုံကြည်ကြသည်။

Daniel Levy သည် သူလုပ်ငန်းဒါရိုက်တာအဖြစ် ဆောင်ရွက်နေပြီး ဆာ Alan Sugar ဆီမှ လွှဲယူခဲ့သော ENIC အဖွဲ့ဆီမှ ကလပ်၏ထင်ပေါ်ကျော်ကြားမှုများကို ပြန်လည်ရယူရာတွင် ဂုဏ်ပြုမှတ်တမ်းတင်ခံထားရသည်။

ပုဂ္ဂလိကဘဝ

အယ်လိခ်ပရော့ဗ် သည် လက်ထပ်ပြီး ၁၉၉၀ ခုနှစ်တွင် Yusuf အမည်ရှိ သားတစ်ယောက်ထွန်းကားခဲ့သည်။ သူ၏အားလပ်ချိန်များကို ကမ္ဘာအနှံ့ခရီးသွားလာခြင်းနှင့် မိတ်ဆွေ၊ မိသားစုများနှင့်အတူနေကာ ကုန်လွန်စေသည်။

အပိုဆောင်းကြည့်ရှုစရာ

• Alekperov’s profile from Forbes.com Archived 11 August 2010 at the Wayback Machine.