ဒစ်မောခရစ်တပ်စ်

Democritus
Democritus
မွေးဖွား	c. 460 BC; Abdera, Thrace
ကွယ်လွန်	c. 370 BC (aged around 90)
ခေတ်	Pre-Socratic philosophy
ဒေသ	အနောက်တိုင်း အတွေးခေါ်
ဖီလိုဆိုဖီဂိုဏ်း/ကျောင်း (school)	Pre-Socratic philosophy
အဓိက စိတ်ဝင်စားရာ	Metaphysics; သင်္ချာ; နက္ခတ္တဗေဒ;
မှတ်သားလောက်သည့် အတွေးအကြံ	Atomism; Aetiology; The Milky Way (Via Lactea) as a concentration of distant stars;
	သူ့အပေါ်ဩဇာလွှမ်းမိုးမှုများ Leucippus; Melissus of Samos; ;
	သူ၏ဩဇာလွှမ်းမိုးခံ Epicurus; Pyrrho; Lucretius; Aristotle; Montaigne; Severino; Baruch Spinoza; George Santayana; Karl Marx; Friedrich Nietzsche; Michel Onfray; ;

ဒစ်မောခရစ်တပ်စ် (အင်္ဂလိပ်: Democritus /dɪˈmɒkrɪtəs/; ဂရိ: Δημόκριτος, Dēmókritos) သည် ဆိုကရေးတီးအကြို ဒဿနခေတ်၊ ရှေးခေတ်ဂရိ တွေးခေါ်ပညာရှင်တစ်ဦးဖြစ်၍ အဓိကအားဖြင့် ၎င်းကို စကြဝဠာဆိုင်ရာ အက်တမ်သီအိုရီ ဖော်ထုတ်ခြင်းအတွက် သတိတရရှိကြသည်။^[၂]

ဒီမော့ခရစ်တပ်စ်ကို ခရစ်ကြို ၄၆၀ ၌ သရေ့စ်ပြည် အာ့ဘ်ဒီရာမြို့ (Abdera) တွင် ဖွားမြင်ခဲ့သည်။^[၃] သို့သော် မွေးသောသက္ကရာဇ်နှင့်ပတ်သက်၍ အငြင်းပွမှုများလည်း ရှိကြသည်။ ၎င်း၏ တိကျသောဆောင်ရွက်မှုနှင့်ပတ်သက်၍လည်း သဲသဲကွဲကွဲသိရန် အတော်ပင်ခက်ခဲသည်။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ရင်းမြစ်စာပေများ၌ ၎င်း၏ လမ်းပြဆရာ လူးဆစ်ပပ်စ်နှင့်တွဲ၍ အတူယှဉ်တွဲဖော်ပြကြသောကြောင့်ဖြစ်၏ ။

အက်တမ်အပေါ် ၎င်းတို့၏ တွေးထင်ယူဆချက်သည် ၁၉ ရာစု၏ အက်တမ်တည်ဆောက်ပုံကို နားလည်ခြင်းနှင့် အနည်းငယ်၊ တစ်ဝက်တစ်ပျက်တူညီမှုရှိရာ ၁၉ ရာစု ပုဂ္ဂိုလ်များက ဒစ်မောခရစ်တပ်စ်ကို အတွေးခေါ်ဆရာထက် သိပ္ပံဆရာတစ်ဦးနှင့် ပို၍တူသည်ဟု ယူဆသတ်မှတ်စေနိုင်ခဲ့သည်။^[၄] ရှေးခေတ်အေသင်မြို့၏ မသိကျိုးကျွန်ပြုခြင်းခံရသူ ဒစ်မောခရစ်တပ်စ်ကို ပလေတိုက ၎င်း၏ စာအုပ်များကို မီးရှို့ဖျက်ဆီးချင်ခဲ့သည်အထိ မနှစ်မြို့ခဲ့ပေ။^[၅] မြောက်ပိုင်းဇာတိသား အတွေးခေါ်ဆရာ အရစ္စတိုတယ်က ၎င်းကို ကောင်းစွာအသိအမှတ်ပြုခဲ့ကာ ပိရုတာဂိုးရပ်စ်၏ ဆရာလည်းဖြစ်သည်။^[၆]

အများက ဒစ်မောခရစ်တပ်စ်သည် ခေတ်သစ်သိပ္ပံဘာသာရပ်၏ ဖခင်အဖြစ် ယူဆသတ်မှတ်ကြလေသည်။^[၇]^[၈] ၎င်း၏ လက်ရာများ ရှင်သန်ကျန်ရစ်မှုမရှိပေ။ ၎င်း၏ကျယ်ပြန့်လှသော စာပေလက်ရာများထဲမှ အပိုင်းအစများကိုသာလျှင် ယခု၌ ၎င်း၏လက်ရာအဖြစ်သိရှိကြသည်။^[၉]

ကိုးကား

↑ DK 59 A80: Aristotle, Meteorologica 342b.
↑ Barnes (1987).
↑ Russell, pp. 64–65.
↑ Stephen Toulmin and June Goodfield, The Architecture of Matter (Chicago: University of Chicago Press, 1962), 56.
↑ Diogenes Laërtius, Lives and Opinions of Eminent Philosophers, ix. 40: "Aristoxenus in his Historical Notes affirms that Plato wished to burn all the writings of Democritus that he could collect".
↑ Diogenes Laertius, Lives of Eminent Philosophers Book IX, Chapter 8, Section 50.
↑ Pamela Gossin, Encyclopedia of Literature and Science, 2002.
↑ "Who Was Democritus?"၊ 11 December 2015။
↑ Democritus at Stanford Encyclopedia of Philosophy

ဤ ဆောင်းပါးမှာ ဆောင်းပါးတိုတစ်ပုဒ် ဖြစ်သည်။ ဖြည့်စွက်ရေးသားခြင်းဖြင့် မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားကို ကူညီပါ။

[1] DK 59 A80: Aristotle, Meteorologica 342b.

[Barnes87-2] Barnes (1987).

[Russell64–65-3] Russell, pp. 64–65.

[4] Stephen Toulmin and June Goodfield, The Architecture of Matter (Chicago: University of Chicago Press, 1962), 56.

[5] Diogenes Laërtius, Lives and Opinions of Eminent Philosophers, ix. 40: "Aristoxenus in his Historical Notes affirms that Plato wished to burn all the writings of Democritus that he could collect".

[6] Diogenes Laertius, Lives of Eminent Philosophers Book IX, Chapter 8, Section 50.

[7] Pamela Gossin, Encyclopedia of Literature and Science, 2002.

[8] "Who Was Democritus?"၊ 11 December 2015။

[plato.stanford.edu-9] Democritus at Stanford Encyclopedia of Philosophy

[၁]

[၂]

[၃]

[၄]

[၅]

[၆]

[၇]

[၈]

[၉]