စူဠနန္ဒိယဇာတ်

ဒုကနိပါတ် - ၈။ ကာသာဝဝဂ် -(၂၂၂) စူဠနန္ဒိယဇာတ်။ ။ အမိ မျောက်အိုမကို လုပ်ကျွေးသော မျောက်ညီနောင်နှင့် မျောက်အိုမကိုပါ သတ်သဖြင့် မိုးကြိုးကျကာ တစ်အိမ်လုံး သေဆုံးပျက်စီးရသော မုဆိုး အကြောင်း။

ကြမ်းတမ်းရုန့်ရင်း ကရုဏာကင်း

နတ်လူတို့ဆရာဖြစ်တော်မူသော မြတ်စွာဘုရားသည် ဇေတဝန်ကျောင်း၌ သီတင်းသုံးတော်မူစဉ် တစ်နေ့သ၌ ရဟန်းတို့သည် တရားသဘင်ဝယ် ငါ့ရှင်တို့ ဒေဝဒတ်သည် ရုန့်ရင်းကြမ်းတမ်း၏။ နိုင်ထက်ကလူ ပြုမူတတ်၏။ လေးသမား တို့ကိုလွှတ်၍ မြတ်စွာဘုရားကို သတ်စေ၏။ ကိုယ်တိုင်ကျောက်ဖျာကို လှိမ့်၍ချ၏။ နာဠာဂိရင်ဆင်ကို လတ်၍ သတ်စေ၏။ မြတ်စွာဘုရား၌ အနည်းငယ်မျှသော ခန္တီ၊ မေတ္တာ၊ ကရုဏာ မရှိ ဤသို့စသည်ဖြင့် စကားကို ဖြစ်စေကြကုန်၏။

မြတ်စွာဘုရား ကြွလာတော်မူ၍ ထိုအကြောင်းကို သိတော်မူလျှင် “ရဟန်းတို့ ... ဒေဝဒတ်ကား ယခုအခါ၌သာ ရုန့်ရင်းကြမ်းတမ်းခြင်း သနားကရုဏာမရှိခြင်း ဖြစ်သည်မဟုတ်၊ ရှေးအခါ၌လည်း ရုန့်ရင်းကြမ်းတမ်းခြင်း သနားကရုဏာမရှိခြင်း ဖြစ်ဖူးသည်သာတည်း” ဟု မိန့်တော်မူကာ အောက်ပါအတိတ်ဇာတ်ကို ဆောင်တော်မူသတည်း။

ပေးလျက်မရ မျောက်အိုမ

လွန်လေပြီးသောအခါ ဗာရာဏသီပြည်ဝယ် ဗြဟ္မဒတ်မင်း မင်းပြုသည်ရှိသော် ဘုရားအလောင်းသည် မျောက်မျိုး၌ဖြစ်၍ မဟာနန္ဒိယမည်၏။ ညီတော်ကား စူဠနန္ဒိယမည်၏။ ထိုမျောက်ညီနောင်တို့သည် မျောက်ရှစ်သောင်း ခြံရံကာ ဟိမဝန္တာအရပ်ဝယ် အမိမျက်မမြင် မျောက်အိုမကို လုပ်ကျွေးမွေးမြူလျက် နေကြကုန်၏။

ထိုမျောက်ညီနောင်တို့သည် အမိကိုနေရာ ချုံတစ်ခုတွင် ထား၍ တောသို့ဝင်လျက် သစ်သီးကြီးငယ်တို့ကို ရှာဖွေကာ ချိုမြိန်ကောင်းမြတ်သော သစ်သီးကြီးငယ်တို့ကို အမိထံပို့စေကုန်၏။ အပို့သွားသော မျောက်တို့သည် အမိအား မပေးကြကုန်၊ အမိမျက်မြင် မျောက်မသည် ငတ်မွတ်ခြင်းဖြင့် နှိပ်စက်သည်ဖြစ်၍ အရိုးအရေမျှ ကြွင်းကျန်ကာ ညှိုးနွမ်းပိန်ချုံး၍ နေလေ၏။

ကျေးဇူးရွက်ဆောင် မျောက်ညီနောင်

ထိုအခါ မဟာနန္ဒိယသည် “မိခင် ... သင်တို့ဖို့ ချိုမြိန်ကောင်းမြတ်သော သစ်သီးကြီးငယ်တို့ကို ကျွန်ုပ်တို့ ပို့စေပါကုန်၏။ မိခင်သည် အဘယ်ကြောင့် ညှိုးနွမ်း ပိန်ချုံး၍ နေဘိသနည်း” ဟု မေးလတ်သော် “ချစ်သား ... ငါသည် မရပေ” ဟု ပြောလေ၏။ ထိုအခါ မဟာနန္ဒိယသည် “ငါသည် မျောက်အပေါင်းကို ဆောင်ရွက်နေသည်ရှိသော် ငါ့အမိ မျက်မမြင်သည် သေဆုံးပျက်စီးရလိမ့်မည်။ သို့အတွက် မျောက်အပေါင်းကို စွန့်လွှတ်ကာ အမိမျက်မမြင်ကိုသာ လုပ်ကျွေးတော့မည်” ဟု ကြံစည်ကာ ညီစူဠနန္ဒိယကို ခေါ်၍ “ညီထွေး ... သင်သည် မျောက်အပေါင်းကို ဆောင်ရွက်လော့၊ ငါသည် အမိမျက်မမြင်ကို လုပ်ကျွေးတော့မည်” ဟု ပြောလေ၏။ “အစ်ကို ... အကျွန်ုပ်အား မျောက်အပေါင်းကို ဆောင်ရွက်ရန် အလိုမရှိပါ၊ အကျွန်ုပ်လည်း အမိမျက်မမြင်ကိုသာ လုပ်ကျွေးပါမည်” ဟု ပြောဆိုလေ၏။ ထိုမျောက်ညီနောင်တို့သည် တူမျှသော အလိုဆန္ဒရှိကုန်လျက် မျောက်အပေါင်းကို စွန့်လွှတ်ခဲ့ပြီးလျှင် အမိမျက်မမြင်ကို ဆောင်ယူခဲ့၍ ဟိမဝန္တာမှ သက်ဆင်းကာ အရပ်စွန်ဖြစ်သော ပညောင်ပင်တစ်ခုမှာနေ၍ အမိမျက်မမြင်ကိုသာ လုပ်ကျွေး၍ နေကြကုန်၏။

တပည့်နေရေး သတိပေး

ထိုအခါ ဗာရာဏသီပြည်ဝယ် ပုဏ္ဏားလုလင် တစ်ယောက်သည် တက္ကသိုလ်ပြည် ဒိသာပါမောက္ခ ဆရာကြီးထံဝယ် အတတ်ပညာ အလုံးစုံကို သင်ယူပြီးလျှင် ပြန်တော့မည်ဟု ဆရာကြီးကို ပန်ကြာေးလ၏။ ဆရာကြီးသည် *အင်္ဂဝိဇ္ဇာ အာနုဘော်ဖြင့် ပုဏ္ဏားလုလင်၏ ရုန့်ရင်းကြမ်းတမ်းသည့်အဖြစ်၊ နိုင်ထက်ကလူ ပြုမူတတ်သည် အဖြစ်ကိုသိ၍ “လုလင် ... သင်သည် ရုန့်ရင်းကြမ်းတမ်း၏။ နိုင်ထက်ကလူ ပြုမူတတ်၏။ ဤလိုသဘောရှိသောသူသည် အခါခပ်သိမ်း တစ်တန်းတည်း တူမျှစွာ မပြည့်စုံတတ်၊ ကြီးစွာသော ပျက်စီးဆင်းရဲခြင်းသို့ ရောက်ရလတ္တံ့၊ သင်သည် မရုန့်ရင်း မကြမ်းတမ်းလင့် နောင်တစ်ဖန် ပူပန်စေတတ်သော အမှုကို မပြုလင့်” ဟု မှာကြားဆုံးမ၍ လွှတ်လိုက်၏။

• အင်္ဂဝိဇ္ဇာ - (ပါဠိ) အင်္ဂ - အစိတ်အပိုင်း၊ ဝိဇ္ဇာ - အတတ်ပညာ၊ ရုပ်-လက္ခဏာ အစိတ်အပိုင်းကိုမှတ်၍ အကျိုးအပြစ် သိစွမ်းနိုင်သော ဗေဒင်ပညာတစ်မျိုး။

မိခင်လွတ်ရေး အသက်ပေး

ထိုခဏ၌ မျောက်ညီနောင်တို့သည် အမိမျက်မမြင်ကို သစ်သီးကြီးငယ်ဖြင့် လုပ်ကျွေးပြီးလျှင် ရှေ့မှထားကာ သစ်ခွကြား၌နေစဉ် မုဆိုးလာသည်ကိုမြင်လျှင် “အမိ မျက်မမြင်ကို တစ်စုံတစ်ရာ ပြုလုပ်လိမ့်မည်မဟုတ်” ဟု နှလုံးသွင်းကာ သစ်ခက်ကြား၌ ပုန်းအောင်း၍ နေကြကုန်၏။

နိုင်ထက်ကလူပြုမူတတ်သော မုဆိုးသည် ပညောင်ပင်ရင်းသို့ လာလတ်၍ မျက်မမြင် မျောက်အိုမကို မြင်လျှင် “ငါ့အား လက်ချည်း အချည်းအနှီးသွားသဖြင့် အဘယ်အကျိုးရှိအံ့နည်း၊ ဤမျောက်အိုမကို ပစ်ပြီးလျှင် ယူ၍သွားမည်” ဟု ကြံစည်ကာ လေးကိုပြင်လေ၏။ မဟာနန္ဒိယသည် ထိုအခြင်းအရာကို မြင်လျှင် “ညီထွေး ... ဤမုဆိုးသည် ငါတို့အမိအိုကို ပစ်လိုသည်၊ ငါသည် အမိအိုအား အသက်ကိုလှူမည်။ ငါသေလွန်သွားလျှင် သင်လုပ်ကျွေးရစ်လော့” ဟု မှာထားကာ သစ်ခက်ကြားမှထွက်၍ အမိအိုရှေ့တွင် နေ၍ “အို .. မုဆိုး ... ငါ့အမိကို မပစ်ပါလင့်၊ အမိမှာ မျက်စိမမြင် အို၍ အားနည်းလှသည်။ ငါသည် အမိအိုအား အသက်ကိုလှူမည်။ အမိအိုကို ချမ်းသာပေး၍ ငါ့ကိုသတ်ပါ” ဟု မုဆိုးကို ဝန်ခံစေ၍ မြားအနီးတွင် နေလေ၏။

မကောင်းကျိုးပြ မိုးကြိုးကျ

မုဆိုးသည် မဟာနန္ဒိယကိုပစ်၍ ကျစေပြီးလျှင် အမိအိုကို ပစ်ရန် လေးကို တင်ပြန်၏။ စူဠနန္ဒိယသည် ထိုအခြင်းအရာကို မြင်ပြန်လျှင် “ဤမုဆိုးကား အစ်ကိုကြီးကို သတ်ပြီးလျှင် ငါ့အမိအိုကို သတ်လိုပြန်၏။ အမိအိုသည် တစ်နေ့မျှသော်လည်း အသက်ရှည်လတ်သော် အသက်ကို ရသည်မည်၏။ အမိအိုအား အသက်ကိုလှူမည်” ဟု နှလုံးသွင်းကာ သစ်ခက်ကြားမှ ထွက်ပြီးလျှင် “အို မုဆိုး ... အမိအိုကို မပစ်ပါလင့်၊ ငါ့ကိုပစ်ပြီးလျှင် ငါ့တို့ညီနောင်ကိုယူ၍ အမိအို အသက်ကို ချမ်းသာပေးပါ” ဟု မုဆိုးအား ဝန်ခံစေ၍ မြားအနီးတွင် နေပြန်၏။ မုဆိုးသည် စူဠနန္ဒိယကို ပစ်ပြန်၍ ကျစေပြီးလျှင် “ဤမျောက်အိုမလည်း အိမ်၌ သူငယ်တို့အစာ ဖြစ်လိမ့်မည်” ဟု ကြံဏည်ကာ ပစ်ပြန်၍ ကျစေပြီးလျှင် မျောက်သုံးကောင်ကို ထမ်းပိုးဖြင့်ထမ်းကာ ဝမ်းမြောက်ဝမ်းသာ အိမ်သို့ ရှေးရှုသွားလေ၏။

ထိုအခါ ယုတ်မာသော မုဆိုးအိမ်ကို မိုးကြိုးကျ၍ မယားနှင့် သားနှစ်ယောက်တို့သည် အိမ်နှင့်တကွ မီးလောင်ကျလျက်သေဆုံူးကုန်၏။ အိမ်လည်း ခေါင်အုပ် ဝါးဖွဲ့ရာ တိုင်မျှသာ ကြွင်းကျန်တော့၏။ ယောကျ်ားတစ်ယောက်သည် ရွာတံခါးသို့ ရောက်လာသော မုဆိုးကိုမြင်လျှင် အိမ်၌ ဖြစ်ပုံအကြောင်းစုံကို ပြောကြားလေ၏။

ဒုက္ခရောက်မှ သံဝေဂရ

မုဆိုးသည် ထိုအကြောင်းကိုကြားလျှင် သား၊ မယားကို စွဲ၍ဖြစ်သော စိုးရိမ်ခြင်းသည် ပြင်းစွာ နှိပ်စက်အပ်သည် ဖြစ်၍ ထောက်တည်ရာမရတော့ဘဲ ထိုအရပ်မှာပင် အမဲနှင့်တကွ ထမ်းပိုးကို လည်းကောင်း၊ လေးကို လည်းကောင်းစွန့်ပစ်ပြီးလျှင် ကိုယ်တွင် ဝတ်ထားသော ပုဆိုးကိုချွတ်ကာ အချည်းနှီး လက်မောင်းနှစ်ဖက်တို့ကို မြှောက်လျက် ငိုကြွေးမြည်တမ်းကာ အိမ်သို့သွား၍ အတင်းဝင်လေ၏။ ထိုအခါ မုဆိုး ခေါင်းပေါ်သို့ ခေါင်တိုင်လဲ၍ ကျသဖြင့် ခေါင်းကွဲလေ၏။ မြေကြီးလည်း အက်ကွဲ၍ ဟင်းလင်းပွင့်ကာ အဝီစိမီးလျှံတက်လျက် မြေမျိုလတ်သော် -

“လုလင် ... သင်သည် မကောင်းမှုကို မပြုလင့်၊ ပြုအပ်ပြီးသော မကောင်းမှုသည် နောက်အခါ သင့်ကိုသာ ပူလောင်စေရာ၏” ဟု ရှေးဆရာကြီးတို့ ဆုံးမဖူးသော စကားရှိပေ၏။ တစ်စုံတစ်ရာ အမှုကိစ္စကို ပြုလုပ်သောသူသည် ထိုအမှုကိစ္စအကျိုးကို ခံစားရသောအခါ ကိုယ်တိုင်တွေ့မြင်ရလေ၏။ လောကမှာ စိုက်ပျိုးသော မျိုးစေ့နှင့်တူသော အသီးကို ဆောင်သည့်အလား ကောင်းမှုကုသိုလ်ကိုပြုသူသည် ကောင်းကျိုးကို ခံစားရ၏” – ဟု ဆရာကြီး၏ အဆုံးအမကို အောက်မေ့ကာ ငါ့ဆရာကြီးသည် စင်စစ် ဤအကြောင်းကိုမြင်၍ ဆုံးမလိုက်ပေသည်ဟု ငိုကြွေးမြည်တမ်းလျက် မြေကြီးထဲသို့ ဝင်ပြီးလျှင် အဝီစိငရဲ၌ ခံရလေ၏။

ဇာတ်ပေါင်း

ဤသို့လျှင် မြတ်စွာဘုရားသည် အတိတ်၊ ပစ္စုပ္ပန် နှစ်တန်သော ဝတ္ထုတို့ကို အနုသန္ဓေ ဆက်စပ်တော်မူလျက် -

ရဟန်းတို့ -

ထိုအခါ ရုန့်ရင်းကြမ်းတမ်းသော ယောကျ်ားသည် - ယခုအခါ ဒေဝဒတ်။

ဒိသာပါမောက္ခဆရာသည် - သာရိပုတ္တရာ။

စူဠနန္ဒိယသည် - အာနန္ဒာ။

အမိမျောက်မသည် - မဟာပဇာတိဂေါတမီ။

မဟာနန္ဒယသည် - ငါဘုရား ဖြစ်လာပြီ -

ဟု ဇာတ်ကို ပေါင်းတော်မူသတည်း။

ဆောင်ပုဒ်

(၁) မကောင်းမှုမှာ၊ ပြုသူသာ၊ နောင်ခါပူလောင်မြဲ။

(၂) ပြုလုပ်မှုမှန်၊ ကျိုးရပြန်၊ ဧကန်တွေ့မြင်မြဲ။

(၃) ကောင်းမှုပြုလေ့၊ ကောင်းကျိုးတွေ့၊ ချမ်းမြေ့ခံစားမြဲ။

(၄) မကောင်းပြုက၊ မကောင်းရ၊ ဒုက္ခခံစားမြဲ။ စူဠနန္ဒိယဇာတ် ပြီး၏။