ဦးဩ

ဦးဩ (၁၁၉၈ - ၁၁၄၅) သည် ကုန်းဘောင်ခေတ်ဦးတွင် ထင်ရှားခဲ့သည့် စာဆိုတော်တစ်ဦး ဖြစ်သည်။

ငယ်ဘဝနှင့် ပညာရေး

သက္ကရာဇ် ၁၀၉၈ ခုတွင် အလုံစီရင်စုအထက်တိုက် မောင်းထောင်ကြီးရွာနေ ဦးဇေယျနှင့် (တွင်းသင်းတိုက်ဝန် မဟာစည်သူ၏ အစ်မ) ဒေါ်ပုတို့မှ ဖွားသည်။

ငယ်စဉ်က မောင်းထောင်ကြီး ရွှေဓားကန်ကျောင်းတိုက် အရှင်စန္ဒသာရ၊ အရှင်ဂုဏသာရတို့ထံ၌ ပညာသင်သည်။ နောက် ဦးရီးတော် အရှင်လင်္ကာသာရ (နောက် တွင်းသင်းတိုက်ဝန် ဖြစ်လာသူ) ရှိရာ အင်းဝ၌ ပညာထပ်ဆည်းပူးသည်။ ထိုကျောင်းနေ ပထမကျော်အောင်စံထားဆရာတော်ထံတွင်လည်း ပညာယူသည်။

မင်းခစားဘဝ

အသက် ၁၃ နှစ်အရွယ် ရှင်လိင်ပြန်သည့်နောက် ပထမကျော်အောင်စံထားဆရာတော်က ဟံသာဝတီရောက်မင်းထံအပ်သည်။ မဟာဓမ္မရာဇာဓိပတိဘွဲ့ခံမင်းက ဘထွေးတော် တောင်ငူရာဇာ သီရိသုဓမ္မရာဇာဓိပတိ သတိုးမင်းခေါင် ထံတွင် အမှုထမ်းစေသည်။ ရွှေတောင်ရာဇကျော်ဘွဲ့ သံတော်ဆင့်အရာအဖြစ်အမှုထမ်းရသည်။

တောင်ငူရာဇာ၏ တိုက်တွန်းချက်ကြောင့် ကဝိလက္ခဏသတ်ပုံကို စပ်ဆိုရာ ၁၁၁၃ ခု တော်သတင်းလဆန်း ၁၁ ရက်၊ အင်္ဂါနေ့ (၁၇၅၁ ဩဂုတ် ၂၀) တွင် ရေးပြီးသည်။

အင်းဝပျက်သည့်အခါတွင် ရွှေဘိုသို့ပြောင်းကာ ဦးအောင်ဇေယျထံ ခစားသည်။ အလောင်းဘုရားက စိန္တကျော်သူဘွဲ့ပေးခဲ့သည်။ သားတော် ဗဒုံမြို့စား သတိုးမင်းလှရွှေတောင်ထံ၌ စာဆိုနှင့် အကြီးတော်အဖြစ် ထမ်းရွက်စေခဲ့သည်။

ဗဒုံမြို့စား မင်းဖြစ်သော် ဦးဩအား မဟာဇေယျသင်္ခယာဘွဲ့ ချီးမြှင့်သည်။ ဆင်ချေးတိုက်ဝန်အဖြစ်လည်း အမှုထမ်းခဲ့ဖူးသည်။

မိသားစုဘဝ

ဒေါ်ကေးနှင့် ဒေါ်မင်းသာ ဟူသည့် ဇနီးနှစ်ဦး ရှိသည်။

ကွယ်လွန်ခြင်း

ကွယ်လွန်ခဲ့သည့် သက္ကရာဇ်ကို မသိရပေ၊ ၁၁၄၅ ခုနှစ်ကျော်မှ ကွန်လွန်ခဲ့သည်။

စာပေများ ရေးသားခြင်း

ဦးဩသည် အောက်ပါစာပေများကို ရေးသားပြုစုခဲ့သည် -

• ဩဝါဒထူး ပျို့ (၁၁၂၂)
• ဓနုဖြူတွင် ချီ စစ်ချီရတု
• ရတနာသိင်္ဃမြို့ ဘွဲ့
• မဟာနန္ဒာကန်တော် ဘွဲ့
• အိမ်တော်သိမ်းဘွဲ့
• အမြင့်မင်းနှင့် တူမတော် လက်ထပ်ရတု
• ကဝိလက္ခဏ သတ်ပုံသံပေါက်
• ဘုန်းတော်ဘွဲ့နှင့် အခြားရတုများ
• မိုးကြိုးကျစာ
• သင်္ကြန်ရကန်
• ဘိုးတော်ရှင် ဧချင်း (၁၁၁၉)
• ပင်းတလဲမင်းသား ဧချင်း
• ယိုးဒယားချီ လူတား
• အိမ်ရှေ့မိဖုရား ဧချင်း
• မင်းဆက် လင်္ကာကြီး (၁၁၂၁)
• တောလား ရတုပိုဒ်စုံ
• လူးတားများ
• နမက္ကာရ နိဿယ
• စမ္ပေယျ ပျို့သစ်