ကွန်ပျူတာသုံး မြန်မာစာစနစ်

ကွန်ပျူတာပေါ်တွင် မြန်မာစာများကို ဖတ်နိုင်၊ ရိုက်နိုင်၊ ပုံနှိပ်နိုင်အောင် ပြုလုပ်ပေးသည့် ဆော့ဖ်ဝဲများ (Myanmar language software) များကို ကွန်ပျူတာသုံး မြန်မာစာစနစ်များဟု ခြုံငုံခေါ်ဆိုကြသည်။ ဖောင့်တစ်ခုတည်း ဖြစ်ပါက ‘မြန်မာစာလုံး စနစ်’ဟု ခေါ်ဆိုနိုင်သည်။ သို့သော် အများစုမှာ စာရိုက် လက်ကွက်စနစ်၊ စာစီစနစ်၊ စာလုံးပေါင်းစနစ်၊ ပုံနှိပ်စနစ် စသည့် အပိုင်းများပါ ပါလာသည့်အခါ ဖောင့်တစ်ခုတည်း မဟုတ်ဘဲ တခြား ပရိုဂရမ်ရေးဆွဲခြင်း ကဏ္ဍများပါ ပါလာသည့်အတွက်‘ကွန်ပျူတာသုံး မြန်မာစာစနစ်’ ဟုသာ ခြုံငုံခေါ်ခြင်းသည် ပိုမှန်ပါသည်။

• ပထမ မျိုးဆက် ကွန်ပျူတာသုံး မြန်မာစာစနစ် များမှာ ၁၉၈၀ ကျော်နှစ်ပိုင်းများတွင် အိုင်ဘီအမ်၊ အာတာရီ ကွန်ပျူတာများ ပေါ်တွင် မြန်မာစာများ ရိုက်နိုင်၊ တည်းဖြတ်နိုင်ပြီး၊ ပုံရိုက်ထုတ်ရုံလောက်သာ ရရှိခဲ့သည့် စနစ်များ ဖြစ်သည်။ တချို့စနစ်များမှာ စာလုံး အရွယ်ပင် ပြောင်း၍ မရနိုင်ခဲ့ပါ။ ရန်ကုန် စက်မှုတက္ကသိုလ် နှင့် ရန်ကုန် ကွန်ပျူတာ တက္ကသိုလ် တို့က စတင်စမ်းသပ် တီထွင်ခဲ့သော စနစ်များ ဖြစ်သည်။ စာမျက်နှာ အနည်းငယ်သာ ရိုက်နိုင်သည့် စနစ်များဖြစ်ခဲ့ပြီး၊ စီးပွားဖြစ်အဆင့် အများသုံးနိုင်သည့် အခြေအနေ မရောက်ခဲ့ပါ။

• ဒုတိယ မျိုးဆက် ကွန်ပျူတာသုံး မြန်မာစာစနစ် များတွင် ပထမဆုံး ပေါ်ပေါက်ခဲ့သည်မှာ Apple ကွန်ပျူတာ များပေါ်တွင် ၁၉၈၉ က အင်္ဂလန်မှ မြန်မာစာ ပါမောက္ခ John Okell ကြီးကြပ်ပြီး တီထွင်ခဲ့ကြသော Ava Burmese မြန်မာစာ စနစ်ဖြစ်သည်။ အလားတူ အိုင်ဘီအမ် ပီစီများတွင် Microsoft Windows ပေါ်တွင် ဦးဇော်ထွဋ်နှင့် ဦးသက်ကိုကို တို့က ၁၃-၃-၁၉၉၂ ရက်နေ့တွင် မိုက်ခရိုဆော့ဖ် ဝင်းဒိုးသုံး ပထမဆုံး မြန်မာစာစနစ်ကို Pioneer Myanmar font ဟု အမည်ပေးပြီး တီထွင် ဖြန့်ဖြူးခဲ့သည်။ မကြာမီတွင် ‘ဝင်းမြန်မာစာ စနစ်’ဟု အခြား စာလုံးပုံစံ အမျိုးမျိုးဖြင့် စုံစုံလင်လင် ထွက်ပေါ်လာခဲ့သည်။ အလားတူ များမကြာမီတွင် Shwe&Mya, GeoComp, CE စသည့် စနစ်များပါ မိုက်ခရိုဆော့ဖ် ဝင်းဒိုးတွင် အသုံးပြုနိုင်သည့် စနစ်များ ထွက်ပေါ်လာခဲ့ကြသည်။ ၂၀၀၀ ခုနှစ်နောက်ပိုင်းတွင် မြစေတီ၊ ဇော်ဂျီစသည့် မြန်မာစာ စနစ်များ ထွက်ပေါ်လာခဲ့သော်လည်း ယူနီကုဒ်နည်းပညာကို မသုံးသေးဘဲ ယူနီကုဒ် စာလုံးနေရာ တချို့ကိုယူ၍ အသုံးပြုထားသည့် စနစ်များလည်း ထွက်ပေါ်လာခဲ့သည်။

• တတိယ မျိုးဆက် ကွန်ပျူတာသုံး မြန်မာစာစနစ် ဆိုသည်မှာ ၂၀၀၃ ခုနှစ် နောက်ပိုင်းမှ ထွက်ပေါ်လာသော မြန်မာစာကို ကွန်ပျူတာတွင် မြင်ရရုံ ပုံနှိပ်ရရုံမကဘဲ မြန်မာ ဘာသာဖြင့် ရှာဖွေ တွက်ချက် နှိုင်းယှဉ် အက္ခရာစဉ် အသုံးပြုနိုင်သည့် ယူနီကုဒ် နည်းပညာကို အသုံးပြုထားသည့်‘မြန်မာ ယူနီကုဒ် စနစ်များ’ ဖြစ်သည်။ ISO (International Organization for Standardization) 10646 စံသတ်မှတ်ချက်များဖြင့် ကမ္ဘာ့ အသိအမှတ်ပြု ဘုံသုံးစနစ်အဖြစ် ထွက်ပေါ်လာခြင်း ဖြစ်သည်။ (ဘုံသုံးစနစ် ဆိုသည်မှာ ကမ္ဘာသုံး ယူနီကုဒ် စံသုံးစနစ်ကို သုံးမည်ဆိုလျှင် ယင်းစံအတိုင်း တိတိကျကျ တစ်ပုံစံတည်း လိုက်နာ သုံးစွဲရန် လိုသည်။ သို့မှသာ Microsoft မှ ထုတ်လုပ်သည်များသည် Apple မှ စနစ်များနှင့် ချိတ်ဆက် စကားပြော အသုံးပြုနိုင်မည် ဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာ့ဆော့ဖ်ဝဲ ဟာ့ဒ်ဝဲ ထုတ်လုပ်သူ အားလုံးကလည်း ဤစံအတိုင်း လိုက်နာသုံးစွဲပါမည်ဟု အတည်ပြုချက် ရထားပြီးသည့် စနစ်ဖြစ်သည်။) ကွန်ပျူတာ၏ စွမ်းအင်ကို မြန်မာဘာသာဖြင့် အပြည့်အဝ အသုံးချနိုင်ခြင်းသည် ယင်း၏ အစွမ်းထက်ဆုံး အရည်အချင်း ဖြစ်သည်။ အခြား ယခင် ကွန်ပျူတာသုံး မြန်မာစာ စနစ်ဟောင်းများနှင့် မည်သို့မျှ မယှဉ်သာသော အသုံးဝင်မှု ဖြစ်သည့်အပြင်၊ မြန်မာအက္ခရာများ တင်မကဘဲ ရှမ်း၊ မွန်၊ ကရင် စကားလုံးများကိုပါ ယှဉ်တွဲ အသုံးပြုလာနိုင်ပြီ ဖြစ်သည်။ ပထမဆုံး ပေါ်ထွက်ခဲ့သည့် စနစ်မှာ Myanmar Unicode & NLP Research Center, မြန်မာနိုင်ငံကွန်ပျူတာအသင်းချုပ် MCF ၏ Myanmar3 မြန်မာစာစနစ် ဖြစ်သည်။ ဤမြန်မာ ဝီကီပိဒိယတွင် အသုံးပြုထားသော မြန်မာစာ စနစ်မှာ ဤမြန်မာ ယူနီကုဒ်စနစ်ပင် ဖြစ်သည်။