ကြောက်လျှင် လာဘ်လွဲ၊ ရဲလျှင် မင်းဖြစ်

ကြောက်လျှင် လာဘ်လွဲ၊ ရဲလျှင် မင်းဖြစ် ဟူသည်မှာ မြန်မာစကားပုံတစ်ခု ဖြစ်သည်။

ရှင်းလင်းချက်

ကြောက်လျှင် လာဘ်လွဲ၊ ရဲလျှင် မင်းဖြစ် ဆိုသကဲ့သို့ ကြောက်ရွံ့တွန့်ဆုတ်နေလျှင် ရသင့်ရထိုက်သော အကျိုးကျေးဇူးကို မရရှိဘဲ မကြောက်မရွံ့ စွန့်စားအားထုတ်လျှင် အကျိုးထူးကို ရရှိခံစားနိုင်သည်။

ဗာရာဏသီပြည် ဗြဟ္မဒတ်မင်း၏သား ပဉ္စာဝုဓမင်းသားသည် တက္ကသိုလ်ပြည်၌ အတတ်ပညာသင်ပြီး လက်နက်ငါးပါးကို ယူ၍ မိမိတိုင်းပြည်သို့ ပြန်လာသည်။ တောအုပ်ကြီးတစ်ခုသို့ရောက်သော် စေးကပ်သည့် အမွေးရှိသော ဘီလူးကြီးတစ်ကောင်နှင့်တွေ့ရာ ဘီလူးက သင်သည် ငါ့အစာဖြစ်ပြီဟု ခြိမ်းခြောက်ပြောဆိုသည်။ သို့သော် မင်းသားသည် ကြောက်ရွံ့ခြင်းမရှိဘဲ မိမိ၌ ပါသည့် လက်နက်ငါးပါးဖြင့် ဘီလူးအားတိုက်ခိုက်သည်။ ထိုလက်နက်များသည် တစ်ခုပြီးတစ်ခု ဘီလူး၏ အမွေး၌သာ ကပ်ငြိကုန်သည်။ သို့သော် ပဉ္စာဝုဓမင်းသားသည် ဇွဲမလျှော့ဘဲ လက်၊ ခြေ၊ ဦးခေါင်းတို့ဖြင့် တိုက်ခိုက်ပြန်ရာ လက်၊ ခြေ၊ ဦးခေါင်းတို့သည်လည်း ဘီလူး၏ အမွေး၌ပင် ကပ်ငြိနေပြန်သည်။ ထိုအခါ ဘီလူးသည် ကြောက်ရွံ့ခြင်းကင်းသော မင်းသားကို ရုတ်တရက် မစားဝံ့ဘဲ အဘယ်ကြောင့် သေချင်းကို မကြောက်သနည်းဟု မေး၏။ မင်းသားက မိမိဝမ်းထဲ၌ ဝရဇိန်လက်နက်ရှိ၍ မိမိအားစားလျှင် သင်ဘီလူးလည်း သေရမည်ဖြစ်သောကြောင့် မကြောက်ဟု ဖြေ၏။ ဘီလူးသည် မင်းသားအား မစားဝံ့တော့ဘဲ လွှတ်လိုက်၏။ ပဉ္စာဝုဓမင်းသားသည် ဗာရာဏသီပြည်သို့ ပြန်ပြီးနောက် ခမည်းတော်လွန်သော် မင်းဖြစ်သည်။

အခြားအသုံးအနှုန်း

• ကြောက်လွဲ ရဲ မင်းဖြစ်-ဟူ၍လည်းအသုံးရှိသည်။

ဆိုရိုးအဖြစ်အသုံးရှိကြောင်းဖော်ပြချက်

• ကြောက်လျှင် လာဘ်လွဲ၊ ရဲလျှင် လာဘ်ရ
• ကြောက် လွဲ၊ ရဲ မင်းဖြစ် ဟူသည့် မြန်မာဆိုရိုးစကားများလည်းရှိသည်။

မူလရင်းမြစ်

• "တွေးပြီး ကြောက်နေမယ်ဆိုရင် ဒီမြေကြီးပေါ်မှာ ဒီခြေထောက်ပြီး နေဝံ့စရာတောင်မရှိဘူး။ ကြောက်ရင် လာဘ်လွဲ၊ ရဲရင် မင်းဖြစ်ဆိုတဲ့ စကားရှိတယ် မဟုတ်လား" [၁၂၉၄] ဒဂုန်၊ ၁၂၊ ၁၃၇။ ၂၉။
• "ယောက်ျားတို့ စွမ်းအားဆိုတာ သေခါမှ လျှော့ရမည်။ ကြောက်လျှင် လာဘ်လွဲ၊ ရဲလျှင် မင်းဖြစ်သတဲ့။" [၁၂၉၆] ဒဂုန်၊ ၁၅၊ ၁၇၁။ ၃၀၅။