ဆပင်စာ အက်ဒမန်

ဆပင်စာ အက်ဒမန်
မွေးဖွား	1552/1553 လန်ဒန်၊ အင်္ဂလန်
ကွယ်လွန်	၁၃ ဇန်နဝါရီ၊ ၁၅၉၉(1599-01-13) (အသက် ၄၆–၄၇) လန်ဒန်၊ အင်္ဂလန်
ထာဝရ အိပ်စက်ရာ	en:Westminster Abbey
အလုပ်အကိုင်	ကဗျာဆရာ
ဘာသာစကား	en:Early Modern English
မိခင်ကျောင်း	en:Pembroke College, Cambridge
ကာလ	1569–1599
ထင်ရှားသည့်လက်ရာများ	en:The Faerie Queene
အိမ်ထောင်ဖက်	Machabyas Childe (c. 1579–c. 1593, her death) Elizabeth Boyle (m. 1594–1599, his death)
သားသမီး	2
လက်မှတ်

ဆပင်စာ အက်ဒမန်

အယ်လစ်ဇဗက် ခေတ်တွင် ထင်ရှားကျော်ကြားခဲ့သော ကဗျာစာဆိုများအနက် အက်ဒမန် ဆပင်စာသည် တစ်ဦးအပါအဝင် ဖြစ်သည်။ ၁၅၅၂ ခုနှစ်တွင် လန်ဒန်မြို့၌ ဖွားမြင်ခဲ့သည်။ 'မားချင့်တေလာကျောင်း'မှ တစ်ဆင့် ကိန်းဘရစ်ချ် တက္ကသိုလ်ကျောင်းသို့ ကူးပြောင်း၍ ပညာသင်ယူခဲ့၏။ ၁၅၇၉ ခုနှစ် ကျောင်းမှထွက်စတွင် ဆပင်စာသည် 'သရှက်ပတ် ကယ်လင်ဒါ' ခေါ် ကဗျာကို သူ၏မိတ်ဆွေ ဆာ ဖိလစ် ဆစ်ဒနီအား ရည်ညွှန်းလျက် ရေးသားခဲ့၏။

ဆာဖိလစ်၏ ဦးရီးတော် လက်စတာမြို့စား၏ အကူအညီဖြင့် ၁၅၈ဝ ပြည့်နှစ်တွင် အိုင်ယာလန် ပြည်ဘုရင်ခံ၏ အတွင်းဝန်အဖြစ် ခန့်အပ်ခြင်းခံခဲ့ရသည်။ အိုင်ယာလန်ပြည်တွင် ပုန်ကန်ထကြွမှုများ ပေါ်ပေါက်လာသောအခါ၊ 'အိုင်ယာလန်ပြည်၏ လက်ရှိအခြေအနေနှင့်ကျွန်ုပ်၏အမြင်' ခေါ်စာစောင်မှာ အယ်လစ်ဇဗက် ခေတ်အိုင်ယာလန်ပြည်ကို ဖိနှိပ်သောဝါဒအား အကျိုးပြုသော စာစောင်ဖြစ်လေရာ၊ ဆပင်စာသည် ကော့ခရိုင်တွင် မြေဧက ၃ဝဝဝ နှင့် ကီလကိုမန် ရဲတိုက်ကို ဆုလာဘ်အဖြစ်ဖြင့် ချီးမြှင့်ခြင်းခံ ရလေသည်။

ဆပင်စာအား ကျော်စောထင်ရှားလာစေသော ကဗျာမှာ အခန်း ၁၂ ခန်းဖြင့် ဖွဲ့ဆိုသီကုံးသော 'ဖယ်ရီကွင်း'ဟူသော လင်္ကာကြီး ဖြစ်ပေသည်။ ထိုလင်္ကာ၏ ဖွဲ့ပုံဖွဲ့နည်းတို့မှာ ကဏ္ဏသုခ ဖြစ်စေသောကြောင့်၊ အင်္ဂလိပ်ကဗျာ စာဆိုအပေါင်းက ဆပင်စာကို ကဗျာစာဆိုတို့၏ ကဝိဟု အသိအမှတ်ပြုကြသည်။ ထိုလင်္ကာကြီးကို ဆပင်စာသည် အိုင်ယာလန်ပြည်၌ နေထိုင်စဉ် ရေးသားစီကုံး၍၊ ဆာဝေါ်လတာရော်လီ၏ အကူအညီဖြင့် အယ်လစ်ဇဗက်ဘုရင်မ၏ ရှေ့မှောက်သို့ ဝင်ရောက်၍ ယင်းလင်္ကာကြီးကို ဆက်သခွင့်ရခဲ့သည်။ ခရစ် ၁၅၉ဝ ပြည့်နှစ်တွင် လန်ဒန်မြို့၌ ရိုက်နှိပ်ထုတ်ဝေခဲ့သည်။

ဆပင်စာသည် ၁၅၉၄ ခုနှစ်တွင် အယ်လစ်ဇဗက် ဗွိုင်းနှင့် လက်ထပ်ထိမ်းမြား၍၊ ကီလကိုမန်ရဲတိုက်၌ ဆက်လက် နေထိုင် ခဲ့သည်။ သို့သော် အိုင်ယာလန်ပြည်နှင့် စပ်လျဉ်းသော သူ၏ ပြင်းထန်သည့် ဖိနှိပ်ရေးအယူအဆတို့ကြောင့် အိုင်ရစ်သူပုန်များ ထကြွလာသောအခါ၊ ဆပင်စာသည် သူ၏ဇနီးနှင့်အတူ လက်လွတ်ထွက်ပြေးရသည်။ နေထိုင်ရာ ရဲတိုက်မှာလည်းသူပုန်တို့ မီးတင်ရှို့ဖျက်ဆီးခြင်းကို ခံရသည်။ သူပုန်ရန်မှ ထွက်ပြေး တိမ်းရှောင်၍၊ လန်ဒန်မြို့သို့ ပြန်ရောက်ပြီး တစ်လမျှအကြာတွင်၊ ၁၅၉၉ ခုနှစ် ဇန္နဝါရီလ ၁၃ ရက်နေ့၌ ဆပင်စာ ကွယ်လွန်အနိစ္စရောက်လေသည်။ သူ၏ရုပ်ကလာပ်ကို ဝက်စမင်စတာ အက်ဗေးတွင် သင်္ဂြီုဟ်မြှုပ်နှံထားသည်။