ရောဘတ် ဘွိုင်းလ်

ရောဘတ် ဘွိုင်းလ်
ရောဘတ် ဘွိုင်းလ်
	၁၆၈၉ တွင် တွေ့ရစဉ်
မွေးဖွား	၂၅ ဇန်နဝါရီ၊ ၁၆၂၇; အိုင်ယာလန်ဘုရင့်နိုင်ငံ၊ ဝေါတာဖို့ဒ်ကောင်တီ၊ လစ်ဇ်မောရဲတိုက်
ဆုံးပါး	၃၁ ဒီဇင်ဘာ၊ ၁၆၉၁ (အသက် ၆၄); အင်္ဂလန်နိုင်ငံ၊ လန်ဒန်မြို့
နယ်ပယ်	ရူပဗေဒ၊ ဓာတုဗေဒ
အဖွဲ့အစည်းဌာန	တော်ဝင်အဖွဲ့အစည်း
ပညာရေး	အက်တန်ကောလိပ်
တပည့်ကျော်များ	Robert Hooke
ကျော်ကြားမှုအရင်းခံ	ဘွိုင်းလ်၏ နိယာမ; Corpuscularianism;
သူ့အပေါ် ဩဇာလွှမ်းမိုးသူများ	ဂယ်လီလီယို; Otto von Guericke; ဖရန်စစ် ဘေကွန်; Evangelista Torricelli; Samuel Hartlib; Katherine Boyle Jones
သူ၏ဩဇာလွှမ်းမိုးခံ	နယူတန်

ရောဘတ် ဘွိုင်းလ် (အင်္ဂလိပ်: Robert Boyle; FRS^[၅] (/bɔɪl/) သည် အင်္ဂလိပ်-အိုင်းရစ်^[၆] သဘာဝဒဿနဆရာ၊ ဓာတုဗေဒပညာရှင်၊ ရူပဗေဒပညာရှင်၊ တီထွင်သူတစ်ဦးဖြစ်၍ ပထမဆုံးသော ခေတ်သစ်ဓာတုဗေဒပညာရှင်ဟု အများအားဖြင့် ယူဆခံရသောသူလည်းဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့်ပင် ၎င်းသည် ခေတ်သစ်ဓာတုဗေဒပညာရပ်ကို တည်ထောင်သူများစွာထဲက တစ်ဦး၊ လက်တွေ့စမ်းသပ်နိုင်သည့် ခေတ်သစ် သိပ္ပံနည်းကျ နည်းလမ်းဖော်ထုတ်သူ ရှေ့ဆောင်လမ်းပြများစွာမှ တစ်ဦးဟူ၍သတ်မှတ်ကြသည်။ ဘွိုင်းလ်နိယာမ (Boyle's law) ဖြင့် နာမည်ကျော် အထင်ရှားဆုံးဖြစ်၏ ။^[၇] ထိုနိယာမက အကယ်၍ အပူချိန်သည် အပိတ်စနစ်၌ ကိန်းသေဖြစ်နေပါက ပကတိဖိအားနှင့် ဓာတ်ငွေ့တစ်ခု၏ ထုထည်တို့ကြား ပြောင်းပြန်အချိုးကျပုံကို ဖော်ပြရှင်းလင်းထားသည်။^[၈] ၎င်းရေးသားခဲ့သော လက်ရာစာပေများအနက် The Sceptical Chymist သည် ဒာတုဗေဒပညာရပ်၌ အခြေခံအုတ်မြစ်စာအုပ်တစ်ခုဟူ၍ ယူဆကြ၏ ။ ဘွိုင်းလ်သည် အင်္ဂလီကန်ဂိုဏ်းဝင် ဘာသာတရား ရိုသေကိုင်းရှိုင်းသူဖြစ်၍ ဘာသာတရားဆိုင်ရာ လက်ရာများကြောင့်လည်း ထင်ရှားလူသိများသည်။^[၉]^[၁၀]^[၁၁]^[၁၂]

ကိုးကား[ပြင်ဆင်ရန်]

↑ Vere Claiborne Chappell (ed.), The Cambridge Companion to Locke, Cambridge University Press, 1994, p. 56.
↑ Marie Boas, Robert Boyle and Seventeenth-century Chemistry, CUP Archive, 1958, p. 43.
↑ "Samuel Hartlib's influence on Robert Boyle's scientific development" (1965). Annals of Science 21 (4): 257–76. doi:10.1080/00033796500200141. ISSN 0003-3790.
↑ Newton၊ Isaac (February 1678)။ Philosophical tract from Mr Isaac Newton။ ကိမ်းဘရစ်ချ် တက္ကသိုလ်။ But because I am indebted to you & yesterday met with a friend Mr Maulyverer, who told me he was going to London & intended to give you the trouble of a visit, I could not forbear to take the opportunity of conveying this to you by him.
↑ Fellows of the Royal Society။ Royal Society။ 16 March 2015 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။
↑ "Robert Boyle"။ Encyclopædia Britannica။ 24 February 2016 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
↑ Acott, Chris (1999). "The diving "Law-ers": A brief resume of their lives.". South Pacific Underwater Medicine Society Journal 29 (1). ISSN 0813-1988. OCLC 16986801. Archived 2 April 2011 at the Wayback Machine. မော်ကွန်းတင်ပြီးမိတ္တူ။ 2 April 2011 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ 15 September 2021 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
↑ Levine၊ Ira N. (2008)။ Physical chemistry (6th ed.)။ Dubuque, IA: McGraw-Hill။ p. 12။ ISBN 9780072538625။
↑ Encyclopædia Britannica။
↑ MacIntosh၊ J. J.; Anstey၊ Peter။ "Robert Boyle"။ in Zalta၊ Edward N. (ed.)။ Stanford Encyclopedia of Philosophy။
↑ O'Connor၊ John J.; Robertson၊ Edmund F.၊ "ရောဘတ် ဘွိုင်းလ်"၊ MacTutor History of Mathematics archive၊ University of St Andrews.
↑ Works by Robert Boyle at Project Gutenberg

ဤ အတ္ထုပ္ပတ္တိ ဆောင်းပါးမှာ ဆောင်းပါးတိုတစ်ပုဒ် ဖြစ်သည်။ ဖြည့်စွက်ရေးသားခြင်းဖြင့် မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားကို ကူညီပါ။

[:0-1] Vere Claiborne Chappell (ed.), The Cambridge Companion to Locke, Cambridge University Press, 1994, p. 56.

[2] Marie Boas, Robert Boyle and Seventeenth-century Chemistry, CUP Archive, 1958, p. 43.

[O'Brien1965-3] "Samuel Hartlib's influence on Robert Boyle's scientific development" (1965). Annals of Science 21 (4): 257–76. doi:10.1080/00033796500200141. ISSN 0003-3790.

[4] Newton၊ Isaac (February 1678)။ Philosophical tract from Mr Isaac Newton။ ကိမ်းဘရစ်ချ် တက္ကသိုလ်။ But because I am indebted to you & yesterday met with a friend Mr Maulyverer, who told me he was going to London & intended to give you the trouble of a visit, I could not forbear to take the opportunity of conveying this to you by him.

[frs-5] Fellows of the Royal Society။ Royal Society။ 16 March 2015 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။

[6] "Robert Boyle"။ Encyclopædia Britannica။ 24 February 2016 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။

[acottLaw-7] Acott, Chris (1999). "The diving "Law-ers": A brief resume of their lives.". South Pacific Underwater Medicine Society Journal 29 (1). ISSN 0813-1988. OCLC 16986801. Archived 2 April 2011 at the Wayback Machine. မော်ကွန်းတင်ပြီးမိတ္တူ။ 2 April 2011 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။ 15 September 2021 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။

[8] Levine၊ Ira N. (2008)။ Physical chemistry (6th ed.)။ Dubuque, IA: McGraw-Hill။ p. 12။ ISBN 9780072538625။

[9] Encyclopædia Britannica။

[10] MacIntosh၊ J. J.; Anstey၊ Peter။ "Robert Boyle"။ in Zalta၊ Edward N. (ed.)။ Stanford Encyclopedia of Philosophy။

[11] O'Connor၊ John J.; Robertson၊ Edmund F.၊ "ရောဘတ် ဘွိုင်းလ်"၊ MacTutor History of Mathematics archive၊ University of St Andrews.

[12] Works by Robert Boyle at Project Gutenberg

[၁]

[၂]

[၃]

[၄]

[၅]

[၆]

[၇]

[၈]

[၉]

[၁၀]

[၁၁]

[၁၂]