ဟစနီး မူဘာရက်: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ
အရေးမကြီး ဟူစနီ မူဘာရက် စာမျက်နှာကို ဟစနီး မူဘာရက် သို့ Aungookingofcelestialsက ရွှေ့ခဲ့သည်: arabic အသံသည် 'ဟ'နှင့် ပို၍ နီးစပ်သဖြင့် |
not completed |
||
စာကြောင်း ၆၉ - | စာကြောင်း ၆၉ - | ||
== ငယ်စဉ်ဘဝနှင့် လေတပ်အမှုထမ်းခြင်း == |
== ငယ်စဉ်ဘဝနှင့် လေတပ်အမှုထမ်းခြင်း == |
||
၁၉၂၈ မေ ၂၄တွင် မူဘာရက်ကို အီဂျစ်နိုင်ငံ မန်နူဖက်ယဲ့(Monufia)အုပ်ချုပ်ရေးနယ်မြေ၊ ကားဖ်ရ် အက်ရှ် မဆဲဟာ(Kafr El-Meselha)တွင် မွေးဖွားခဲ့သည်။<ref>{{Cite web |url=http://news.xinhuanet.com/english2010/world/2011-02/11/c_13726572.htm |title=Profile: Egyptian President Hosni Mubarak |date=10 February 2010 |website=Xinhua News |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110214024928/http://news.xinhuanet.com/english2010/world/2011-02/11/c_13726572.htm |archive-date=14 February 2011 }}</ref> ၁၉၄၉ ဖေဖော်ဝါရီလတွင် စစတက္ကသိုလ်ပြီး၍ အီဂျစ်လေတပ်တွင် အမှုထမ်းသည်။<ref name="EAF">{{Cite web |url=http://www.mmc.gov.eg/branches/AIRFORCE/gg16.htm |title=Air Marshal Mohammed Hosni Mubarak |website=Egyptian Armed Forces Web Site |publisher=Egyptian Armed Forces |archive-url=https://web.archive.org/web/20100323064657/http://www.mmc.gov.eg/branches/AIRFORCE/gg16.htm |archive-date=23 March 2010}}</ref> လေကျောင်းသိပ္ပံဘွဲ့ရရှိခဲ့သည်။<ref name="madamasr">{{cite news |title=Hosni Mubarak (1928–2020): The rise and fall of Egypt's longest-ruling president |url=https://madamasr.com/en/2020/02/25/feature/politics/hosni-mubarak-1928-2020-the-rise-and-fall-of-egypts-longest-ruling-president/ |work=Mada |date=25 February 2020 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200225171522/https://madamasr.com/en/2020/02/25/feature/politics/hosni-mubarak-1928-2020-the-rise-and-fall-of-egypts-longest-ruling-president/ |archivedate=25 February 2020}}</ref> |
|||
လေတပ်ဌာနအမျိုးမျိုး၌အမှုထမ်းပြီး<ref name="EAF" /> ၁၉၅၀ခုနှစ်များဆီမှ ၁၉၅၉ထိ လေတပ်တက္ကသိုလ်တွင် သရုပ်ပြဆရာလုပ်သည်။<ref name="EAF" /> ၁၉၅၉မှ ၁၉၆၁ထိ ဆိုဗိယက်ပြည်ထောင်စုတွင် လေယာဉ်မောင်းသင်တန်းများတက်ခဲ့သည်။<ref name="PBS1">{{cite news |last1=Epatko |first1=Larisa |title=Timeline: Hosni Mubarak, Egypt's President for Three Decades, Resigns |url=https://www.pbs.org/newshour/world/egypts-president-resigns |accessdate=26 February 2020 |date=11 February 2011}}</ref> အီဂျစ်သို့ပြန်ရောက်ပြီးနောက် လေတပ်အရာရှိ၊ လေတပ်အခြေစိုက်အရာရှိအဖြစ် အမှုထမ်းခဲ့သည်။<ref name="EAF" /> |
|||
၁၉၇၃တွင် လေတပ်မတော်၏ အုပ်ချုပ်သူအရာရှိနှင့် ကာကွယ်ရေး ဒုဝန်ကြီးဖြစ်ကာ ၁၉၇၃တွင် အာရပ်-အစ္စရေးစစ်ပွဲ ဖြစ်ပွားမှု၌ ဆူးအက်တူးမြောင်း အရှေ့ကမ်းရှိ အစ္စရေးစစ်သားများကို ကိုရှောင်တခင်လေတပ်စစ်ဆင်ရေးလုပ်ခဲ့သည်။ အီဂျစ်လေယာဉ်မှူးများသည် ပစ်မှတ် ၉၀%ထိမှန်အောင်ပစ်ခတ်နိုင်သဖြင့် မူဘာရက်သည် နိုင်ငံ၏ သူရဲကောင်းဖြစ်လာခဲ့သည်။<ref name="Hosni Mubarak Fast Facts">CNN Library, [http://www.cnn.com/2013/01/07/world/meast/hosni-mubarak---fast-facts/ Hosni Mubarak Fast Facts]. 31 May 2014</ref> နောက်တစ်နှစ်၌ ထိုစစ်ပွဲအား အသိအမှတ်ပြုသည့် အနေဖြင့် လေတပ်စစ်ဦးစီးချုပ်ဖြစ်လာခဲ့သည်။<ref name="EAF" /><ref>{{Cite news |last=de Borchgrave |first=Arnaud |url=http://www.washingtontimes.com/news/2011/feb/2/the-mubarak-legend/ |title=The Mubarak legend – Longtime strongman can't withstand media barrage |date=2 February 2011 |work=The Washington Times |access-date=3 February 2011 |author-link=Arnaud de Borchgrave}}</ref> စစ်ပွဲ၌ အီဂျစ်နိုင်ငံ၏ အစောပိုင်းခိုင်မာသည့် ဆောင်ရွက်ချက်များကြောင့် တရားဝင်ကြေငြာချက်များတွင် မူဘာရက်ကို ချီးမွမ်းမှုများရှိခဲ့သည်။<ref>{{Cite news |url=https://www.telegraph.co.uk/news/1400123/Middle-East-factfile-Key-figures.html |title=Middle East factfile: Key figures |date=15 January 2002 |work=The Daily Telegraph |access-date=7 February 2011 |location=UK}}</ref> မူဘာရက်၏ ဩဇာလွှမ်းမိုးမှုကို ယခင်တပ်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် Saad el-Shazly ၏ သမီး Shahdan El-Shazliက မူဘာရက်သည် စာရွက်စာတမ်းများလဲထားကြောင်း၊ ၁၉၇၃အစောပိုင်းအောင်မြင်မှုများအတွက် ၎င်းဖခင်ရမည့် ချီးကျူးမှုများကို ယူသွားကြောင်း ပြောဆိုခဲ့၏ ။ နောက်ဆက်လက်ပြောဆိုသည်မှာ စစ်ရေးဆိုင်ရာအမိန့်ပေးသည့် အခန်းတစ်ခု၌ ဆွေးနွေးမှုများနှင့်ပတ်သက်သည့် ဓါတ်ပုံများမှာ ပြောင်းလဲထားကြောင်းနှင့် ထိုပုံများတွင် Saad El-Shazliကို ဖျက်ထားပြီး မူဘာရက်နှင့် အစားထိုးထားကြောင်းလည်းပြောဆိုသွားခဲ့သည်။<ref>{{Cite web |url=http://www.almasry-alyoum.com/article2.aspx?ArticleID=288933&IssueID=2058 |last=Khalid |first=Osama |date=26 February 2011 |website=Almasry Alyoum |language=Arabic |script-title=ar:ابنة الفريق سعدالدين الشاذلى لـ"المصري اليوم": "مبارك" زوّر التاريخ ووضع صورته مكان والدى فى "غرفة عمليات أكتوبر" |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110425231850/http://www.almasry-alyoum.com/article2.aspx?ArticleID=288933&IssueID=2058 |archive-date=25 April 2011 }}</ref> |
|||
== ဒုတိယသမ္မတ နှင့် သမ္မတတာဝန် == |
== ဒုတိယသမ္မတ နှင့် သမ္မတတာဝန် == |
||
၁၉၇၅ ဧပြီတွင် အန်းဝေါ ဆက်ဒတ်က မူဘာရက်ကို ဒုတိယသမ္မတခန့်အပ်ခဲ့သည်။<ref name="fortuneobit">{{Cite news |last=El-Tablawy |first=Tarek |url=https://fortune.com/2020/02/25/egypt-hosni-mubarak-pharaoh-president-arab-spring-dies/ |title=Egypt's Hosni Mubarak, 'pharaoh' president ousted during Arab Spring, dies at 91 |work=Fortune |access-date=25 February 2020 |ref=fortuneobit}}</ref> ဤရာထူး၌ အစ္စရေးနှင့် အနာဂတ်တွင်တိုက်ခိုက်ခြင်းမပြုပဲ ဆုတ်ခွာရန် စစ်တပ်သဘောတူညီမှုနှင့် စပ်လျဉ်း၍ ဆွေးနွေးတိုင်ပင်မှုတွင် ပါဝင်ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။<ref>{{Cite web |url=https://aad.archives.gov/aad/createpdf?rid=118248&dt=2476&dl=1345 |title=Eilts to Kissinger, July 22, 1975 |access-date=29 January 2011}}</ref> အစ္စရေးနှင့် တိုက်ခိုက်ခြင်းမပြုရန် ဆော်ဒီနှင့် ဆီရီးယာကိုလည်း တိုက်တွန်းသော်လည်း ဆီရီးယားမှ လက်မခံဘဲ ငြင်းဆန်သည်။<ref name="archive">{{Cite web |url=https://aad.archives.gov/aad/createpdf?rid=163165&dt=2476&dl=1345 |title=Eilts to Kissinger, September 3, 1975 |access-date=29 January 2011}}</ref><ref>{{Cite web |url=https://aad.archives.gov/aad/createpdf?rid=158852&dt=2476&dl=1345 |title=Hermann Eilts (US Ambassador to Egypt) to Henry Kissinger, September 5, 1975 |access-date=29 January 2011}}</ref> ဆော်ဒီအိမ်ရှေ့မင်းသားနှင့် ခင်မင်ရင်းနှီးလာခဲ့သည်။<ref name=sadhos2/> မူဘာရက်သည် အာရပ်ဒေသရှိ ထိပ်တန်းခေါင်းဆောင်များနှင့်ပါ ဆက်ဆံရေးတိုးတက်လာသည်။<ref name=sadhos2/> |
|||
[[File:Egyptian presidential referendum 1981 Akhbar newspaper.jpeg|thumbnail|Egyptian presidential referendum 1981 Akhbar newspaper]] |
|||
ဗိုလ်ကြီးတစ်ဦးဖြစ်သော Khalid Islambouliဦးဆောင်လာသောရစစ်သားများမှ ၁၉၈၁ အောက်တိုဘာတွင် သမ္မတ ဆက်ဒက်အားလုပ်ကြံသတ်ဖြတ်မှုတွင် မူဘာရက်ဒဏ်ရာရရှိခဲ့သည်။<ref>{{cite news |last1=Ajami |first1=Fouad |title=The Cop on the Banks of the Nile |url=https://www.wsj.com/articles/SB10001424052748704684604575381632573838138 |accessdate=26 February 2020 |publisher=Wall Street Journal |date=26 July 2010}}</ref> ဤအဖြစ်အပျက်ပြီးနောက် အီဂျစ်၏ စတုတ္ထမြောက် သမ္မတဖြစ်လာသည်။ |
|||
===အီဂျစ်နိုင်ငံ အာရပ်အဖွဲ့ချုပ်သို့ ပြန်ဝင်ခြင်း=== |
===အီဂျစ်နိုင်ငံ အာရပ်အဖွဲ့ချုပ်သို့ ပြန်ဝင်ခြင်း=== |
||
သမ္မတ ဆက်ဒက်၏ အစ္စရေးနှင့် စစ်ပြေငြိမ်းမှုကြောင့် အီဂျစ်ကို အာရပ်အဖွဲ့ချုပ်က အသင်းဝင်အဖြစ် ဆိုင်းငံ့ခဲ့သည်။<ref>{{cite book |title=American Foreign Policy Basic Documents 1977-1980 (Communiqué by Arab League Council, 31 March 1979) |date=1983 |publisher=Department of State |location=Washington DC |pages=687–690 |url=https://books.google.co.uk/books?id=vLhIAQAAMAAJ&pg=PA687 |accessdate=26 February 2020}}</ref> ၁၉၈၂၌ မူဘာရက်က ဆော်ဒီဘုရင်နှင့်တွေ့ဆုံ၍ နှစ်နိုင်ငံ ပြန်လည်သင့်မြတ်မှုအစဖြစ်လာခဲ့သည်။<ref name="Islamic Imperialism 2006, p. 175">{{Cite book |last=Karsh |first=Efraim |title=Islamic imperialism: A History |date=2006 |publisher=Yale University Press |isbn=0-300-10603-3 |location=New Haven |page=175 |oclc=62408708}}</ref> အီဂျစ်သည် အာရပ်အများဆုံးနေထိုင်သည့်တိုင်းပြည်ဖြစ်၍ ဆော်ဒီသည် အချမ်းသာဆုံးနိုင်ငံဖြစ်သဖြင့် အာရပ်ကမ္ဘာတွင် အီဂျစ်-ဆော်ဒီဝင်ရိုးသည် စွမ်းအားရှိသော အားတစ်ရပိဖြစ်လာခဲ့၏ ။ ၁၉၈၂ အာရပ်အဖွဲ့ချုပ်ထိပ်သီးဆွေးနွေးပွဲတွင် ဆော်ဒီက အီဂျစ်၏ ငြိမ်းချမ်ရေးအစီအစဉ်ကို တင်ပြခဲ့သည်။ ထိုအစီအစဉ်၌ အစ္စရေးက ပါလက်စတိုင်းကို နိုင်ငံတစ်ခုအဖြစ် ခွင့်ပြုရန်၊ အာရပ်ကမ္ဘာတစ်ခုလုံးက အစ္စရေးနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးယူရန်တို့ဖြစ်ကြသည်။<ref name="Islamic Imperialism 2006, p. 175" /> |
|||
အီရန် အစ္စလာမ္မစ် သမ္မတနိုင်ငံက ၁၉၇၉မှစ၍ အစ္စလာမ္မစ်ကမ္ဘာကို ၎င်းကဦးဆောင်သူဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားမှုများရှိခဲပြီး အထူးသဖြင့် ခေါင်းဆောင် ခိုမေးနီ(Khomeini) က အီရတ်၊ ဆော်ဒီ၊ ကူဝိတ်နှင့် ပါရှန်းပင်လယ်ကွေ့တောင်ပိုင်းရှိ အခြားအာရပ်နိုင်ငံများ၏ အစိုးရများကိုဖြုတ်ချရန် နှိုးဆော်သည်။ ထိုနိုင်ငံများကို တရားမဝင် နိုင်ငံများဟုလည်းသုံးနှုန်းသည်။<ref name="Islamic Imperialism 2006, p. 174">{{Cite book |last=Karsh |first=Efraim |title=Islamic Imperialism: A History |date=2006 |publisher=Yale University Press |isbn=0-300-10603-3 |location=New Haven |page=174 |oclc=62408708}}</ref> ခိုမေးနီ၏ အစ္စလာမ္မစ်ကမ္ဘာခေါင်းဆောင်ဖြစ်ရန် အခိုင်အမာပြောကြားမှု၊ ခိုမေးနီ၏ အစ္စလာမ်အစစ်မဟုတ်ဟုသတ်မှတ်သော ဆော်ဒီ၊ အီရတ်ကဲ့သို့သော ပစ်မှတ်ထားသည့် နိုင်ငံများ၏ အစိုးရပိုင်း၌ နက်နဲသောကြောက်စိတ်များ ကိန်းအောင်းလာစေရန် အလုပ်ဖြစ်မြောက်မည့် အီရန်တော်လှန်ရေးကိုသဘောများကို ထိုနိုင်ငံများသို့တင်ပို့ရန်ကြိုးပမ်းအားထုတ်မှုများရှိပြီးနောက်<ref name="Islamic Imperialism 2006, p. 174" /> အီရန်၏ စိန်ခေါ်မှုများကို ရင်ဆိုင်ရာတွင် အခြားအာရပ်နိုင်ငံများက အီဂျစ်အား မိတ်ဖက်အဖြစ်မြင်လာခဲ့သည်။<ref name="Islamic Imperialism 2006, p. 174" /> ဆော်ဒီဘုရင်နှင့် အခြားပင်လယ်ကွေ့အာရပ်တိုင်းပြည်များအတွက် အစ္စရေး-ပါလက်စတိုင်းပဋိပက္ခသည် ဖျော့တော့လာကာ အစ္စလာမ္မစ်ကမ္ဘာခေါင်းဆောင်ဟု အီရန်၏ ဟိတ်ဟန်ထုတ်ခြင်းကို ခုခံရင်ဆိုင်ရန်အလို့ငှာ အီဂျစ်ကို လစ်လျူပြု၍မရပါ။ <ref name="Islamic Imperialism 2006, p. 174" /> |
|||
အီရန်-အီရတ်စစ်ပွဲ (၁၉၈၀-၁၉၈၈) တွင် အီဂျစ်က အီရတ်ကို စစ်ရေးနှင့် စီးပွားရေးဆိုင်ရာအကူအညီပေးခဲ့သည်။<ref name="Islamic Imperialism 2006, p. 174" /> ၁၉၈၃ ဒီဇင်ဘာ၌ မူဘာရက်က ပါလက်စတနုင်းလွတ်မြောက်ရေးခေါင်းဆောင် ယာဆာ အာရာဖတ်ကို ကိုင်ရိုထိပ်သီးအစည်းအဝေးတွင်ကြိုဆိုခဲ့သည်။ |
|||
== မှတ်စု == |
== မှတ်စု == |
၁၄:၃၃၊ ၂၈ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၀ ရက်နေ့က မူ
ဟော့စနီ မူဘာရက် | |
---|---|
حسني مبارك | |
မူဘာရက် (၂၀၀၉) | |
စတုတ္ထမြောက် [[အီဂျစ်နိုင်ငံ၏ သမ္မတ]] | |
တာဝန်သက်တမ်း 14 October 1981 – 11 February 2011 | |
ဝန်ကြီးချုပ် | See list
|
ဒုတိယ သမ္မတ | Omar Suleiman[a] |
ယခင်လူ | Sufi Abu Taleb (Acting) |
ဆက်ခံသူ | Mohamed Hussein Tantawi (Interim) |
အီဂျစ်နိုင်ငံ ဝန်ကြီးချုပ် | |
တာဝန်သက်တမ်း 7 October 1981 – 2 January 1982 | |
သမ္မတ | Sufi Abu Taleb (Acting) Himself |
ယခင်လူ | Anwar Sadat |
ဆက်ခံသူ | Ahmad Fuad Mohieddin |
၁၅ကြိမ်မြောက် အီဂျစ်နိုင်ငံ၏ ဒုတိယ သမ္မတ | |
တာဝန်သက်တမ်း 16 April 1975 – 14 October 1981 | |
သမ္မတ | Anwar Sadat |
ယခင်လူ | Hussein el-Shafei Mahmoud Fawzi |
ဆက်ခံသူ | Omar Suleiman[a] |
the Non-Aligned Movement ၏ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး | |
တာဝန်သက်တမ်း 16 July 2009 – 11 February 2011 | |
ယခင်လူ | Raúl Castro |
ဆက်ခံသူ | Mohamed Hussein Tantawi (Acting) |
အီဂျစ်လေတပ်၏ Commander | |
တာဝန်သက်တမ်း 23 April 1972 – 16 April 1975 | |
သမ္မတ | Anwar Sadat |
ယခင်လူ | Ali Mustafa Baghdady |
ဆက်ခံသူ | Mahmoud Shaker |
အီဂျစ်လေတပ် တက္ကသိုလ်၏ ညွှန်ကြားရေးမှူး | |
တာဝန်သက်တမ်း November 1967 – June 1969[၁] | |
ယခင်လူ | Yahia Saleh Al-Aidaros |
ဆက်ခံသူ | Mahmoud Shaker |
ကိုယ်ရေး အချက်အလက်များ | |
မွေးဖွား | မိုဟာမက် ဟူစနီ အက်စ် ဆဲယက် မူဘာရက် ၄ မေ၊ ၁၉၂၈ Kafr-El Meselha, အီဂျစ် |
ကွယ်လွန် | ၂၅ ဖေဖော်ဝါရီ၊ ၂၀၂၀ ကိုင်ရိုမြို့, အီဂျစ်နိုင်ငံ | (အသက် ၉၁)
နိုင်ငံရေးပါတီ | အမျိုးသားဒီမိုကရက်တစ်ပါတီ(အီဂျစ်) (1978–2011) |
ကြင်ဖော်(များ) | Suzanne Thabet (လက်ထပ် 1959) |
သားသမီး |
|
မိခင်ကျောင်း | အီဂျစ် စစ်တက္ကသိုလ် အီဂျစ် လေတက္ကသိုလ် ဆိုဗိယက် ဖရူးန်ဇီး စစ်တက္ကသိုလ် |
လက်မှတ် | |
စစ်မှုထမ်းခြင်း | |
သစ္စာခံနိုင်ငံ | Egypt |
တပ်/တပ်ဖွဲ့ခွဲ | Egyptian Air Force |
အမှုထမ်းကာလ | 1950–1975 |
ရာထူး | – လေတပ်စစ်ဦးစီးချုပ် (Air Chief Marshal)[၂] |
Commands | အီဂျစ် လေတပ် အီဂျစ် လေတက္ကသိုလ် ဘန်းနီ ဆူးအက်ဖ် လေတပ်အခြေစိုက်စခန်း (Beni Suef Air Base) ကိုင်ရိုအနောက်လေတပ်အခြေစိုက်စခန်း (Cairo West Air Base) |
a. ^ Office vacant from 14 October 1981 to 29 January 2011 b. ^ as Chairman of the Supreme Council of the Armed Forces c.^ c. military rank withdrawn after trial |
မိုဟာမက် ဟူစနီ အက်စ် ဆဲယတ် မူဘာရက် (အင်္ဂလိပ်: Muhammad Hosni El Sayed Mubarak[မှတ်စု ၁]) (၄ မေ ၁၉၂၈ – ၂၅ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၀) သည် အီဂျစ်နိုင်ငံ၏ စစ်ရေး၊ နိုင်ငံရေးရေးခေါင်းဆောင်တစ်ဦးဖြစ်ပြီး ၁၉၈၁မှ ၂၀၁၁ထိ ထမ်းဆောင်ခဲ့သော အီဂျစ်သမ္မတဖြစ်၍ စတုတ္ထမြောက်သမ္မတလည်းဖြစ်သည်။
နိုင်ငံရေးလောကသို့ မဝင်ရောက်မီ မူဘာရက်သည် အီဂျစ်လေတပ်မတော်တွင် အမှုထမ်းခဲ့သည်။ ၁၉၇၂မှ ၁၉၇၅ထိ အရေးပါသောထိပ်တန်းအရာရှိတစ်ဦးအဖြစ်ထမ်းဆောင်၍ ၁၉၇၃တွင် လေတပ်ဦးစီးချုပ်(air chief marshal)အဖြစ် ရာထူးတိုးမြင့်ရရှိခဲ့သည်။[၂] ၁၉၈၁ သမ္မတ အန်ဝေါ ဆက်ဒက်လုပ်ကြံခံရပြီးနောက် သမ္မတဖြစ်လာခဲ့သည်။ မူဘာရက်၏ သမ္မတသက်တမ်းသည် နှစ်သုံးဆယ် နီးပါးကြာမြင့်ခဲ့၏ ။၁၈၀၅မှ ၁၈၄၈ထိ (၄၃)နှစ်ကြာ အီဂျစ်နိုင်ငံကို အုပ်ချုပ်ခဲ့သော အောတမန် အုပ်ချုပ်သူ မိုဟာမက် အလီ ဘာရှ (Muhammad Ali Pasha) ပြီးလျှင် ဒုတိယသက်တမ်းအကြာဆုံးဖြစ်လေသည်။[၃] မူဘာရက်သည် ၂၀၁၁ အီဂျစ်တွင် ၁၈ရက်ကြာ ဖြစ်ပွားခဲ့သော တော်လှန်ရေးအတွင်း၌ နှုတ်ထွက်ခဲ့သည်။[၄] ၂၀၁၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၁၁တွင် ထိုစဉ်က ဒုသမ္မတဖြစ်သူက သမ္မတနှင့် ၎င်းတို့ အသီးသီးနှုတ်ထွက်ကြောင်း ကြေငြာခဲ့သည်။ ယင်းနောက် စစ်တပ်၏ ထိပ်တန်းကောင်စီကို အာဏာလွှဲပေးခဲ့လေသည်။[၅][၆]
၂၀၁၁ ဧပြီ ၁၃၊ အစိုးရရှေ့နေတစ်ဦးက မူဘာရက်နှင့် သားနှစ်ယောက်ကို အကျင့်ပျက်ချစားမှုနှင့် အာဏာအလွဲသုံးစာမှုများနှင့် ပတ်သက်၍ စုံစမ်းမေးမြန်းရန် ၁၅ရက်ကြ ထိန်းသိမ်းခဲ့သည်။[၇] အီဂျစ်တော်လှန်ရေးအတွင်း ငြိမ်းချမ်းစွာရဆန္ဒပြသောသူများကို သတ်ဖြတ်ခြင်းအားတားဆီးရန် ပျက်ကွက်ခဲ့မှုအတွက် (တာဝန်ပျက်ကွက်မှု)စွပ်စွဲချက်ဖြင့် တရားရင်ဆိုင်ရန် အမိန့်ချမှတ်ခဲ့သည်။[၈] ၂၀၁၁ ဩဂုတ်လ ၃ရက်မှ စတင်ရုံးထုတ်သည်။[၉] ၂၀၁၂ ဇွန် ၂၊ အီဂျစ်တရားရုံးက မူဘာရက်အား တစ်သက်တစ်ကျွန်းထောင်ဒဏ်စီရင်ခဲ့သည်။ ပြစ်ဒဏ်စီရင်ပြီးနောက် ကျန်းမာရေးဆိုးရွားမှုများဖြစ်ပေါ်လာခဲ့ကြောင်း သတင်းအရသိရှိရသည်။ ၂၀၁၃ ဇန်နဝါရီ ၁၃ ၌ အီဂျစ်နိုင်ငံ၏ ထိပ်တန်းအယူခံရုံးတော်မှ မူဘာရက်၏ ပြစ်ဒဏ်ကို ပယ်ဖျက်ပေးခဲ့ပြီး ထပ်မံတရားရင်ဆိုင်စေသည်။[၁၀] ပြန်လည်တရားရင်ဆိုင်ရာတွင် မူဘာရက်နှင့် သားများအား အကျင့်ပျက်ချစားမှုဖြင့် ၂၀၁၅ မေ ၉တွင် ထောင်ဒဏ် စီရင်ခဲ့သည်။[၁၁] မူဘာရက်ကို စစ်ဆေးရုံတွင် ထိန်းသိမ်းထားပြီး ၎င်းသားများကို ၂၀၁၅ အောက်တိုဘာ ၁၂ ၌ ကိုင်ရိုတရားရုံးက လွှတ်ပေးခဲ့သည်။[၁၂] ၎င်းကိုလည်း ၂၀၁၇ မတ်လ ၂ ၌ အပြစ်မရှိကြောင်းစီရင်၍ ၂၀၁၇ မတ် ၂၄တွင် လွှတ်ပေးခဲ့၏ ။[၁၃][၁၄]
၂၀၂၀ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၅တွင် ကွယ်လွန်ခဲ့သည်။[၁၅][၁၆] ကိုင်ရိုမြို့ပြင် မိသားစုမြေကွက်၌ စစ်ရေးဆိုင်ရာဖြင့် မြုပ်နှံခွင့်ရရှိခဲ့သည်။[၁၇]
ငယ်စဉ်ဘဝနှင့် လေတပ်အမှုထမ်းခြင်း
၁၉၂၈ မေ ၂၄တွင် မူဘာရက်ကို အီဂျစ်နိုင်ငံ မန်နူဖက်ယဲ့(Monufia)အုပ်ချုပ်ရေးနယ်မြေ၊ ကားဖ်ရ် အက်ရှ် မဆဲဟာ(Kafr El-Meselha)တွင် မွေးဖွားခဲ့သည်။[၁၈] ၁၉၄၉ ဖေဖော်ဝါရီလတွင် စစတက္ကသိုလ်ပြီး၍ အီဂျစ်လေတပ်တွင် အမှုထမ်းသည်။[၂] လေကျောင်းသိပ္ပံဘွဲ့ရရှိခဲ့သည်။[၁၉]
လေတပ်ဌာနအမျိုးမျိုး၌အမှုထမ်းပြီး[၂] ၁၉၅၀ခုနှစ်များဆီမှ ၁၉၅၉ထိ လေတပ်တက္ကသိုလ်တွင် သရုပ်ပြဆရာလုပ်သည်။[၂] ၁၉၅၉မှ ၁၉၆၁ထိ ဆိုဗိယက်ပြည်ထောင်စုတွင် လေယာဉ်မောင်းသင်တန်းများတက်ခဲ့သည်။[၂၀] အီဂျစ်သို့ပြန်ရောက်ပြီးနောက် လေတပ်အရာရှိ၊ လေတပ်အခြေစိုက်အရာရှိအဖြစ် အမှုထမ်းခဲ့သည်။[၂]
၁၉၇၃တွင် လေတပ်မတော်၏ အုပ်ချုပ်သူအရာရှိနှင့် ကာကွယ်ရေး ဒုဝန်ကြီးဖြစ်ကာ ၁၉၇၃တွင် အာရပ်-အစ္စရေးစစ်ပွဲ ဖြစ်ပွားမှု၌ ဆူးအက်တူးမြောင်း အရှေ့ကမ်းရှိ အစ္စရေးစစ်သားများကို ကိုရှောင်တခင်လေတပ်စစ်ဆင်ရေးလုပ်ခဲ့သည်။ အီဂျစ်လေယာဉ်မှူးများသည် ပစ်မှတ် ၉၀%ထိမှန်အောင်ပစ်ခတ်နိုင်သဖြင့် မူဘာရက်သည် နိုင်ငံ၏ သူရဲကောင်းဖြစ်လာခဲ့သည်။[၂၁] နောက်တစ်နှစ်၌ ထိုစစ်ပွဲအား အသိအမှတ်ပြုသည့် အနေဖြင့် လေတပ်စစ်ဦးစီးချုပ်ဖြစ်လာခဲ့သည်။[၂][၂၂] စစ်ပွဲ၌ အီဂျစ်နိုင်ငံ၏ အစောပိုင်းခိုင်မာသည့် ဆောင်ရွက်ချက်များကြောင့် တရားဝင်ကြေငြာချက်များတွင် မူဘာရက်ကို ချီးမွမ်းမှုများရှိခဲ့သည်။[၂၃] မူဘာရက်၏ ဩဇာလွှမ်းမိုးမှုကို ယခင်တပ်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် Saad el-Shazly ၏ သမီး Shahdan El-Shazliက မူဘာရက်သည် စာရွက်စာတမ်းများလဲထားကြောင်း၊ ၁၉၇၃အစောပိုင်းအောင်မြင်မှုများအတွက် ၎င်းဖခင်ရမည့် ချီးကျူးမှုများကို ယူသွားကြောင်း ပြောဆိုခဲ့၏ ။ နောက်ဆက်လက်ပြောဆိုသည်မှာ စစ်ရေးဆိုင်ရာအမိန့်ပေးသည့် အခန်းတစ်ခု၌ ဆွေးနွေးမှုများနှင့်ပတ်သက်သည့် ဓါတ်ပုံများမှာ ပြောင်းလဲထားကြောင်းနှင့် ထိုပုံများတွင် Saad El-Shazliကို ဖျက်ထားပြီး မူဘာရက်နှင့် အစားထိုးထားကြောင်းလည်းပြောဆိုသွားခဲ့သည်။[၂၄]
ဒုတိယသမ္မတ နှင့် သမ္မတတာဝန်
၁၉၇၅ ဧပြီတွင် အန်းဝေါ ဆက်ဒတ်က မူဘာရက်ကို ဒုတိယသမ္မတခန့်အပ်ခဲ့သည်။[၂၅] ဤရာထူး၌ အစ္စရေးနှင့် အနာဂတ်တွင်တိုက်ခိုက်ခြင်းမပြုပဲ ဆုတ်ခွာရန် စစ်တပ်သဘောတူညီမှုနှင့် စပ်လျဉ်း၍ ဆွေးနွေးတိုင်ပင်မှုတွင် ပါဝင်ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။[၂၆] အစ္စရေးနှင့် တိုက်ခိုက်ခြင်းမပြုရန် ဆော်ဒီနှင့် ဆီရီးယာကိုလည်း တိုက်တွန်းသော်လည်း ဆီရီးယားမှ လက်မခံဘဲ ငြင်းဆန်သည်။[၂၇][၂၈] ဆော်ဒီအိမ်ရှေ့မင်းသားနှင့် ခင်မင်ရင်းနှီးလာခဲ့သည်။[၂၉] မူဘာရက်သည် အာရပ်ဒေသရှိ ထိပ်တန်းခေါင်းဆောင်များနှင့်ပါ ဆက်ဆံရေးတိုးတက်လာသည်။[၂၉]
ဗိုလ်ကြီးတစ်ဦးဖြစ်သော Khalid Islambouliဦးဆောင်လာသောရစစ်သားများမှ ၁၉၈၁ အောက်တိုဘာတွင် သမ္မတ ဆက်ဒက်အားလုပ်ကြံသတ်ဖြတ်မှုတွင် မူဘာရက်ဒဏ်ရာရရှိခဲ့သည်။[၃၀] ဤအဖြစ်အပျက်ပြီးနောက် အီဂျစ်၏ စတုတ္ထမြောက် သမ္မတဖြစ်လာသည်။
အီဂျစ်နိုင်ငံ အာရပ်အဖွဲ့ချုပ်သို့ ပြန်ဝင်ခြင်း
သမ္မတ ဆက်ဒက်၏ အစ္စရေးနှင့် စစ်ပြေငြိမ်းမှုကြောင့် အီဂျစ်ကို အာရပ်အဖွဲ့ချုပ်က အသင်းဝင်အဖြစ် ဆိုင်းငံ့ခဲ့သည်။[၃၁] ၁၉၈၂၌ မူဘာရက်က ဆော်ဒီဘုရင်နှင့်တွေ့ဆုံ၍ နှစ်နိုင်ငံ ပြန်လည်သင့်မြတ်မှုအစဖြစ်လာခဲ့သည်။[၃၂] အီဂျစ်သည် အာရပ်အများဆုံးနေထိုင်သည့်တိုင်းပြည်ဖြစ်၍ ဆော်ဒီသည် အချမ်းသာဆုံးနိုင်ငံဖြစ်သဖြင့် အာရပ်ကမ္ဘာတွင် အီဂျစ်-ဆော်ဒီဝင်ရိုးသည် စွမ်းအားရှိသော အားတစ်ရပိဖြစ်လာခဲ့၏ ။ ၁၉၈၂ အာရပ်အဖွဲ့ချုပ်ထိပ်သီးဆွေးနွေးပွဲတွင် ဆော်ဒီက အီဂျစ်၏ ငြိမ်းချမ်ရေးအစီအစဉ်ကို တင်ပြခဲ့သည်။ ထိုအစီအစဉ်၌ အစ္စရေးက ပါလက်စတိုင်းကို နိုင်ငံတစ်ခုအဖြစ် ခွင့်ပြုရန်၊ အာရပ်ကမ္ဘာတစ်ခုလုံးက အစ္စရေးနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးယူရန်တို့ဖြစ်ကြသည်။[၃၂]
အီရန် အစ္စလာမ္မစ် သမ္မတနိုင်ငံက ၁၉၇၉မှစ၍ အစ္စလာမ္မစ်ကမ္ဘာကို ၎င်းကဦးဆောင်သူဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားမှုများရှိခဲပြီး အထူးသဖြင့် ခေါင်းဆောင် ခိုမေးနီ(Khomeini) က အီရတ်၊ ဆော်ဒီ၊ ကူဝိတ်နှင့် ပါရှန်းပင်လယ်ကွေ့တောင်ပိုင်းရှိ အခြားအာရပ်နိုင်ငံများ၏ အစိုးရများကိုဖြုတ်ချရန် နှိုးဆော်သည်။ ထိုနိုင်ငံများကို တရားမဝင် နိုင်ငံများဟုလည်းသုံးနှုန်းသည်။[၃၃] ခိုမေးနီ၏ အစ္စလာမ္မစ်ကမ္ဘာခေါင်းဆောင်ဖြစ်ရန် အခိုင်အမာပြောကြားမှု၊ ခိုမေးနီ၏ အစ္စလာမ်အစစ်မဟုတ်ဟုသတ်မှတ်သော ဆော်ဒီ၊ အီရတ်ကဲ့သို့သော ပစ်မှတ်ထားသည့် နိုင်ငံများ၏ အစိုးရပိုင်း၌ နက်နဲသောကြောက်စိတ်များ ကိန်းအောင်းလာစေရန် အလုပ်ဖြစ်မြောက်မည့် အီရန်တော်လှန်ရေးကိုသဘောများကို ထိုနိုင်ငံများသို့တင်ပို့ရန်ကြိုးပမ်းအားထုတ်မှုများရှိပြီးနောက်[၃၃] အီရန်၏ စိန်ခေါ်မှုများကို ရင်ဆိုင်ရာတွင် အခြားအာရပ်နိုင်ငံများက အီဂျစ်အား မိတ်ဖက်အဖြစ်မြင်လာခဲ့သည်။[၃၃] ဆော်ဒီဘုရင်နှင့် အခြားပင်လယ်ကွေ့အာရပ်တိုင်းပြည်များအတွက် အစ္စရေး-ပါလက်စတိုင်းပဋိပက္ခသည် ဖျော့တော့လာကာ အစ္စလာမ္မစ်ကမ္ဘာခေါင်းဆောင်ဟု အီရန်၏ ဟိတ်ဟန်ထုတ်ခြင်းကို ခုခံရင်ဆိုင်ရန်အလို့ငှာ အီဂျစ်ကို လစ်လျူပြု၍မရပါ။ [၃၃]
အီရန်-အီရတ်စစ်ပွဲ (၁၉၈၀-၁၉၈၈) တွင် အီဂျစ်က အီရတ်ကို စစ်ရေးနှင့် စီးပွားရေးဆိုင်ရာအကူအညီပေးခဲ့သည်။[၃၃] ၁၉၈၃ ဒီဇင်ဘာ၌ မူဘာရက်က ပါလက်စတနုင်းလွတ်မြောက်ရေးခေါင်းဆောင် ယာဆာ အာရာဖတ်ကို ကိုင်ရိုထိပ်သီးအစည်းအဝေးတွင်ကြိုဆိုခဲ့သည်။
မှတ်စု
- ↑ အာရပ်: محمد حسني السيد مبارك, ရောမအက္ခရာ: Muḥammad Ḥusnī as-Sayyid Mubārak, တမ်းပလိတ်:IPA-arz
ကိုးကား
- ↑ Darraj၊ Susan Muaddi; Cox၊ Vicki (2007)။ Hosni Mubarak။ ISBN 9781438104676။
- ↑ ၂.၀ ၂.၁ ၂.၂ ၂.၃ ၂.၄ ၂.၅ ၂.၆ Air Marshal Mohammed Hosni Mubarak။ Egyptian Armed Forces။ 23 March 2010 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။
- ↑ Slackman၊ Michael။ "Hosni Mubarak"၊ The New York Times၊ 8 March 2010။
- ↑ Kirkpatrick၊ David D.။ "Egypt Calls in Army as Protesters Rage"၊ New York Times၊ 28 January 2011။
- ↑ Kirkpatrick၊ David D.။ "Mubarak Steps Down, Ceding Power to Military"၊ New York Times၊ 11 February 2011။
- ↑ "Egypt crisis: President Hosni Mubarak resigns as leader"၊ BBC၊ 11 February 2010။
- ↑ Kirkpatrick၊ David D.။ "Prosecutors Order Mubarak and Sons Held"၊ The New York Times၊ 13 March 2011။
- ↑ "Mubarak to be tried for murder of protesters"၊ Reuters၊ 24 May 2011။
- ↑ "Trial of Egypt's Hosni Mubarak starts"၊ BBC၊ 3 August 2011။
- ↑ Egypt's Mubarak to get retrial Archived 20 January 2013 at the Wayback Machine.. 3 News. Retrieved on 16 January 2014.
- ↑ "Egypt's Hosni Mubarak jailed in corruption retrial"၊ 9 May 2015။
- ↑ "Jailed sons of Egypt's deposed leader Hosni Mubarak freed"၊ 13 October 2015။
- ↑ "Egypt's Hosni Mubarak acquitted over 2011 protester deaths"၊ 3 March 2017။
- ↑ "Egypt's Hosni Mubarak freed after six years in detention" (in en-GB)၊ BBC News၊ 24 March 2017။
- ↑ Egypt's former president Hosni Mubarak dies at 91။ 25 February 2020 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- ↑ "Former Egyptian president Hosni Mubarak dies" (in en-GB)၊ BBC News၊ 25 February 2020။
- ↑ Ruth Michaelson (26 February 2020)။ Hosni Mubarak buried with full military honours။ The Guardian။ 26 February 2020 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- ↑ Profile: Egyptian President Hosni Mubarak (10 February 2010)။ 14 February 2011 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။
- ↑ "Hosni Mubarak (1928–2020): The rise and fall of Egypt's longest-ruling president"၊ Mada၊ 25 February 2020။ Archived from the original on 25 February 2020။
- ↑ "Timeline: Hosni Mubarak, Egypt's President for Three Decades, Resigns"၊ 11 February 2011။ 26 February 2020 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- ↑ CNN Library, Hosni Mubarak Fast Facts. 31 May 2014
- ↑ de Borchgrave၊ Arnaud။ "The Mubarak legend – Longtime strongman can't withstand media barrage"၊ The Washington Times၊ 2 February 2011။
- ↑ "Middle East factfile: Key figures"၊ The Daily Telegraph၊ 15 January 2002။
- ↑ You must specify title = and url = when using {{cite web}}.Khalid၊ Osama (26 February 2011)။ (in Arabic)။ 25 April 2011 တွင် မူရင်းအား မော်ကွန်းတင်ပြီး။
- ↑ El-Tablawy၊ Tarek။ "Egypt's Hosni Mubarak, 'pharaoh' president ousted during Arab Spring, dies at 91"၊ Fortune။
- ↑ Eilts to Kissinger, July 22, 1975။ 29 January 2011 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- ↑ Eilts to Kissinger, September 3, 1975။ 29 January 2011 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- ↑ Hermann Eilts (US Ambassador to Egypt) to Henry Kissinger, September 5, 1975။ 29 January 2011 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- ↑ ၂၉.၀ ၂၉.၁ ကိုးကား အမှား - Invalid
<ref>
tag; no text was provided for refs namedsadhos2
- ↑ "The Cop on the Banks of the Nile"၊ Wall Street Journal၊ 26 July 2010။ 26 February 2020 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- ↑ American Foreign Policy Basic Documents 1977-1980 (Communiqué by Arab League Council, 31 March 1979)။ Washington DC: Department of State။ 1983။ pp. 687–690။ 26 February 2020 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- ↑ ၃၂.၀ ၃၂.၁ Karsh၊ Efraim (2006)။ Islamic imperialism: A History။ New Haven: Yale University Press။ p. 175။ ISBN 0-300-10603-3။ OCLC 62408708။
- ↑ ၃၃.၀ ၃၃.၁ ၃၃.၂ ၃၃.၃ ၃၃.၄ Karsh၊ Efraim (2006)။ Islamic Imperialism: A History။ New Haven: Yale University Press။ p. 174။ ISBN 0-300-10603-3။ OCLC 62408708။