ရတနာ့မာရ်အောင်စေတီ: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

ဝီကီပီးဒီးယား မှ
"မာရ်ငါးပါးဟုခေ..." အစချီသော စာလုံးတို့နှင့် စာမျက်နှာကို ဖန်တီးလိုက်သည်
 
အရေးမကြီးNo edit summary
စာကြောင်း ၁ - စာကြောင်း ၁ -
မာရ်ငါးပါးဟုခေါ်သော [[သကျမာရ်အောင်စေတီ]]၊ [[ဇိနမာရ်အောင်စေတီ]]၊ ရတနာ့မာရ်အောင်စေတီ၊ [[လောကမာရ်အောင်စေတီ]]၊ [[မင်္ဂလာမာရ်အောင်စေတီ]]တော်တို့ အနက် ရတနာ့မာရ်အောင်စေတီတော်သည် မြောက်ဦးမြို့၏ မြောက်ဘက်တွင်ရှိသည်။ [[ရတနာသိင်္ဃစေတီ]]တော်မှ အရှေ့ဘက်ကိုက် အနည်းငယ်အကွာတွင် ရတနာ့မာရ်အောင် စေတီတော်ကြီးတည်ရှိသည်။ စေတီမှာ ကျောက်သားပကတိဖြင့် ထုလုံးပုံတည်ဆောက်ထားသည်။ အောက်ခြေမှထိပ်ထိ ရှစ်မြှောင့်ပုံရှိသည်။ အရပ်ရှစ်မျက်နှာနှင့် မဂ္ဂရှစ်ပါးကို ညွှန်းသည်။ ပစ္စယံကိုးဆင့် ရှိသည်။ ခေါင်းလောင်း၊ ရင်ဖွဲ့၊ သပိတ်မှောက်၊ ဖောင်းရစ်၊ ကြာမှောက်၊ ရွေးလုံး(ပုတီးစေ့)၊ ကြာလန်၊ ငှက်ပေျာဖူး၊ သံထီး၊ ငှက်မြတ်နား၊ စိန်ဖူးတော်စသည်ဖြင့် အဆင့်ဆင့် အင်္ဂါစုံတည်ဆောက်ထားသည်။ စေတီလုံးပတ် (၃၅၅)ပေရှိပြီး ဉာဏ်တော်(၁၈၀)ပေခန့် ရှိသည်။ ဂူပေါက်များမရှိခေျ။ စေတီတော်မြောက်ဘက်နားတွင် အလျား၅၄ပေ၊ အကျယ်၁၃ပေ၊ အမြင့်၁၀ပေရှိသော ဘုရင်၏ဥပုသ်ဆောင်ရှိသည်။ ဂူဖြူဟုခေါ်သည်။ ဘုရားရင်ပြင်တော်တွင် ရှေးအခါက စေတီပုထိုးများ၊ ဘုရားများ၏ အပျက်အစီး အဟောင်းရာများကို တွေ့ရသည်။ အရှေ့ဘက်တွင် ကျောက်ဂူတစ်ခုနှင့် ဂူထဲတွင် ကျောင်းဆင်းတုတော်များရှိသည်။ ဂူ၏အရှေ့တွင် သိမ်တော်ဟောင်းတစ်ခုရှိသည်။
မာရ်ငါးပါးဟုခေါ်သော [[သကျမာရ်အောင်စေတီ]]၊ [[ဇိနမာရ်အောင်စေတီ]]၊ ရတနာ့မာရ်အောင်စေတီ၊ [[လောကမာရ်အောင်စေတီ]]၊ [[မင်္ဂလာမာရ်အောင်စေတီ]]တော်တို့ အနက် ရတနာ့မာရ်အောင်စေတီတော်သည် မြောက်ဦးမြို့၏ မြောက်ဘက်တွင်ရှိသည်။ [[ရတနာသိင်္ဃစေတီ]]တော်မှ အရှေ့ဘက်ကိုက် အနည်းငယ်အကွာတွင် ရတနာ့မာရ်အောင် စေတီတော်ကြီးတည်ရှိသည်။ စေတီမှာ ကျောက်သားပကတိဖြင့် ထုလုံးပုံတည်ဆောက်ထားသည်။ အောက်ခြေမှထိပ်ထိ ရှစ်မြှောင့်ပုံရှိသည်။ အရပ်ရှစ်မျက်နှာနှင့် မဂ္ဂရှစ်ပါးကို ညွှန်းသည်။ ပစ္စယံကိုးဆင့် ရှိသည်။ ခေါင်းလောင်း၊ ရင်ဖွဲ့၊ သပိတ်မှောက်၊ ဖောင်းရစ်၊ ကြာမှောက်၊ ရွေးလုံး(ပုတီးစေ့)၊ ကြာလန်၊ ငှက်ပေျာဖူး၊ သံထီး၊ ငှက်မြတ်နား၊ စိန်ဖူးတော်စသည်ဖြင့် အဆင့်ဆင့် အင်္ဂါစုံတည်ဆောက်ထားသည်။ စေတီလုံးပတ် (၃၅၅)ပေရှိပြီး ဉာဏ်တော်(၁၈၀)ပေခန့် ရှိသည်။ ဂူပေါက်များမရှိခေျ။ စေတီတော်မြောက်ဘက်နားတွင် အလျား၅၄ပေ၊ အကျယ်၁၃ပေ၊ အမြင့်၁၀ပေရှိသော ဘုရင်၏ဥပုသ်ဆောင်ရှိသည်။ ဂူဖြူဟုခေါ်သည်။ ဘုရားရင်ပြင်တော်တွင် ရှေးအခါက စေတီပုထိုးများ၊ ဘုရားများ၏ အပျက်အစီး အဟောင်းရာများကို တွေ့ရသည်။ အရှေ့ဘက်တွင် ကျောက်ဂူတစ်ခုနှင့် ဂူထဲတွင် ကျောင်းဆင်းတုတော်များရှိသည်။ ဂူ၏အရှေ့တွင် သိမ်တော်ဟောင်းတစ်ခုရှိသည်။
==သမိုင်းကြောင်း==
==သမိုင်းကြောင်း==
ဤစေတီတော်ကို ခရစ်နှစ်(၁၆၅၂)ခုနှစ်တွင် မြောက်ဦးရွှေနန်းရှင် ဘုရင်[[စန္ဒသုဓမ္မက]] တည်ထားကိုးကွယ်ခဲ့လေသည်။ ရခိုင်လူမျိုးများတို့သည် ရတနာသုံးပါးကို ယုံကြည်ခြင်းရှိရာ အမျိုးစဉ်ဆက်အောင်မြင်မှု ရှိခဲ့ကြသည်ကို သိရှိစေရန် အထိမ်းအမှတ်အဖြစ် စေတီတော်ကို ရတနာ့မာရ်အောင်ဟု ခေါ်တွင်စေသည်။ စေတီတော်မြောက်ဘက်နားရှိ ဂူဖြူတွင် သီတင်းသုံးနေခဲ့သူ ဂူဖြူဆရာတော်သည် (၁၆၉၇)ခုနှစ်တွင် [[မာရုမ္ပိယ]]အမည်ဖြင့် တစ်နှစ်နန်းစံခဲ့သည်။ အရှေ့ဘက်တွင် ကျောက်ဂူတစ်ခုနှင့် ဂူထဲတွင် ကျောင်းဆင်းတုတော်များရှိသည်။ ဂူ၏အရှေ့တွင် သိမ်တော်ဟောင်းတစ်ခုရှိသည်။ အဆိုပါကွင်းပြင်တွင် ရှေးအခါက လေးသည်တော်များ၏ ပညာယှဉ်ပြိုင်ပွဲကို ကျင်းပခဲ့သည်။ မြောက်ဦးခေတ်အခါက ပြာသိုလတွင် မြင်းခင်းသဘင်၊ ဆင်ခင်းသဘင်၊ လေးခင်းသဘင်တို့ကို ကျင်းပခဲ့ရာ ဤကွင်း၏ တောင်ဘက်တွင် ယခုခေတ် စတေးဒီယံပွဲကြည့်စင် သဘောမျိုး ကျောက်တုံး အဆင့်ဆင့်စီကာ ဆောက်လုပ်ခဲ့ရာ ယခုတိုင် အထင်အရှားတွေ့နိုင်ပေသည်။ ဤနေရာသို့ ရောက်ပါက ရှေးအတိတ်မှ လေးခင်းသဘင်ကို တရေးရေးမြင်လာသည်ထိ သရုပ်ပေါ်လွင်လှပေသည်။ ပွဲကြည့်စင်၏ တောင်ဘက်တွင် [[အိုင်ဝန်းကန်ကျုံ]]ကို တွေ့ရသည်။ လူတို့၏လုပ်အားဖြင့် စနစ်တကျ ဆည်ဖို့ပြုလုပ်ထားခြင်း ဖြစ်သည်။ ဤကျုံတော်မှရေကို ဘုရင်ဘိသိက် သွန်းလောင်းရာတွင် အသုံးပြုကြောင်း သိရှိရလေသည်။ ရတနာ့မာရ်အောင်စေတီတော်၏ တောင်ဘက်နားတွင် အိုင်ဝန်းကျုံကို မျက်နှာမူလျက် ဇုန္ဓတ်တောင်ကုန်းရှိသည်။ ဤတောင်ကုန်းသည် ပေ၁၅၀ခန့် မြင့်ပြီး ဘုရင့်၏ အနီးကပ်လုံခြုံရေးကို ဆောင်ရွက်ရသည့် ဇုန္ဒတ်(စစ်သူကြီး)များ နေထိုင်ရာ တောင်ကုန်းဖြစ်၍ ဇုန္ဒတ်ကုန်းဟု ခေါ်သည်။
ဤစေတီတော်ကို ခရစ်နှစ်(၁၆၅၂)ခုနှစ်တွင် မြောက်ဦးရွှေနန်းရှင် ဘုရင်[[စန္ဒသုဓမ္မက]] တည်ထားကိုးကွယ်ခဲ့လေသည်။ ရခိုင်လူမျိုးများတို့သည် ရတနာသုံးပါးကို ယုံကြည်ခြင်းရှိရာ အမျိုးစဉ်ဆက်အောင်မြင်မှု ရှိခဲ့ကြသည်ကို သိရှိစေရန် အထိမ်းအမှတ်အဖြစ် စေတီတော်ကို ရတနာ့မာရ်အောင်ဟု ခေါ်တွင်စေသည်။ စေတီတော်မြောက်ဘက်နားရှိ ဂူဖြူတွင် သီတင်းသုံးနေခဲ့သူ ဂူဖြူဆရာတော်သည် (၁၆၉၇)ခုနှစ်တွင် [[မာရုမ္ပိယ]]အမည်ဖြင့် တစ်နှစ်နန်းစံခဲ့သည်။ အရှေ့ဘက်တွင် ကျောက်ဂူတစ်ခုနှင့် ဂူထဲတွင် ကျောင်းဆင်းတုတော်များရှိသည်။ ဂူ၏အရှေ့တွင် သိမ်တော်ဟောင်းတစ်ခုရှိသည်။ အဆိုပါကွင်းပြင်တွင် ရှေးအခါက လေးသည်တော်များ၏ ပညာယှဉ်ပြိုင်ပွဲကို ကျင်းပခဲ့သည်။ မြောက်ဦးခေတ်အခါက ပြာသိုလတွင် မြင်းခင်းသဘင်၊ ဆင်ခင်းသဘင်၊ လေးခင်းသဘင်တို့ကို ကျင်းပခဲ့ရာ ဤကွင်း၏ တောင်ဘက်တွင် ယခုခေတ် စတေးဒီယံပွဲကြည့်စင် သဘောမျိုး ကျောက်တုံး အဆင့်ဆင့်စီကာ ဆောက်လုပ်ခဲ့ရာ ယခုတိုင် အထင်အရှားတွေ့နိုင်ပေသည်။ ဤနေရာသို့ ရောက်ပါက ရှေးအတိတ်မှ လေးခင်းသဘင်ကို တရေးရေးမြင်လာသည်ထိ သရုပ်ပေါ်လွင်လှပေသည်။ ပွဲကြည့်စင်၏ တောင်ဘက်တွင် [[အိုင်ဝန်းကန်ကျုံး]]ကို တွေ့ရသည်။ လူတို့၏လုပ်အားဖြင့် စနစ်တကျ ဆည်ဖို့ပြုလုပ်ထားခြင်း ဖြစ်သည်။ ဤကျုံတော်မှရေကို ဘုရင်ဘိသိက် သွန်းလောင်းရာတွင် အသုံးပြုကြောင်း သိရှိရလေသည်။ ရတနာ့မာရ်အောင်စေတီတော်၏ တောင်ဘက်နားတွင် အိုင်ဝန်းကျုံကို မျက်နှာမူလျက် ဇုန္ဓတ်တောင်ကုန်းရှိသည်။ ဤတောင်ကုန်းသည် ပေ၁၅၀ခန့် မြင့်ပြီး ဘုရင့်၏ အနီးကပ်လုံခြုံရေးကို ဆောင်ရွက်ရသည့် ဇုန္ဒတ်(စစ်သူကြီး)များ နေထိုင်ရာ တောင်ကုန်းဖြစ်၍ ဇုန္ဒတ်ကုန်းဟု ခေါ်သည်။
==ကိုးကား==
==ကိုးကား==
ရခိုင်မဟာရာဇဝင်ကြီး (ထွန်းရွှေခိုင် (မဟာဝိဇ္ဇာ))
ရခိုင်မဟာရာဇဝင်ကြီး (ထွန်းရွှေခိုင် (မဟာဝိဇ္ဇာ))

၁၆:၁၁၊ ၁၇ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၀၂၀ ရက်နေ့က မူ

မာရ်ငါးပါးဟုခေါ်သော သကျမာရ်အောင်စေတီဇိနမာရ်အောင်စေတီ၊ ရတနာ့မာရ်အောင်စေတီ၊ လောကမာရ်အောင်စေတီမင်္ဂလာမာရ်အောင်စေတီတော်တို့ အနက် ရတနာ့မာရ်အောင်စေတီတော်သည် မြောက်ဦးမြို့၏ မြောက်ဘက်တွင်ရှိသည်။ ရတနာသိင်္ဃစေတီတော်မှ အရှေ့ဘက်ကိုက် အနည်းငယ်အကွာတွင် ရတနာ့မာရ်အောင် စေတီတော်ကြီးတည်ရှိသည်။ စေတီမှာ ကျောက်သားပကတိဖြင့် ထုလုံးပုံတည်ဆောက်ထားသည်။ အောက်ခြေမှထိပ်ထိ ရှစ်မြှောင့်ပုံရှိသည်။ အရပ်ရှစ်မျက်နှာနှင့် မဂ္ဂရှစ်ပါးကို ညွှန်းသည်။ ပစ္စယံကိုးဆင့် ရှိသည်။ ခေါင်းလောင်း၊ ရင်ဖွဲ့၊ သပိတ်မှောက်၊ ဖောင်းရစ်၊ ကြာမှောက်၊ ရွေးလုံး(ပုတီးစေ့)၊ ကြာလန်၊ ငှက်ပေျာဖူး၊ သံထီး၊ ငှက်မြတ်နား၊ စိန်ဖူးတော်စသည်ဖြင့် အဆင့်ဆင့် အင်္ဂါစုံတည်ဆောက်ထားသည်။ စေတီလုံးပတ် (၃၅၅)ပေရှိပြီး ဉာဏ်တော်(၁၈၀)ပေခန့် ရှိသည်။ ဂူပေါက်များမရှိခေျ။ စေတီတော်မြောက်ဘက်နားတွင် အလျား၅၄ပေ၊ အကျယ်၁၃ပေ၊ အမြင့်၁၀ပေရှိသော ဘုရင်၏ဥပုသ်ဆောင်ရှိသည်။ ဂူဖြူဟုခေါ်သည်။ ဘုရားရင်ပြင်တော်တွင် ရှေးအခါက စေတီပုထိုးများ၊ ဘုရားများ၏ အပျက်အစီး အဟောင်းရာများကို တွေ့ရသည်။ အရှေ့ဘက်တွင် ကျောက်ဂူတစ်ခုနှင့် ဂူထဲတွင် ကျောင်းဆင်းတုတော်များရှိသည်။ ဂူ၏အရှေ့တွင် သိမ်တော်ဟောင်းတစ်ခုရှိသည်။

သမိုင်းကြောင်း

ဤစေတီတော်ကို ခရစ်နှစ်(၁၆၅၂)ခုနှစ်တွင် မြောက်ဦးရွှေနန်းရှင် ဘုရင်စန္ဒသုဓမ္မက တည်ထားကိုးကွယ်ခဲ့လေသည်။ ရခိုင်လူမျိုးများတို့သည် ရတနာသုံးပါးကို ယုံကြည်ခြင်းရှိရာ အမျိုးစဉ်ဆက်အောင်မြင်မှု ရှိခဲ့ကြသည်ကို သိရှိစေရန် အထိမ်းအမှတ်အဖြစ် စေတီတော်ကို ရတနာ့မာရ်အောင်ဟု ခေါ်တွင်စေသည်။ စေတီတော်မြောက်ဘက်နားရှိ ဂူဖြူတွင် သီတင်းသုံးနေခဲ့သူ ဂူဖြူဆရာတော်သည် (၁၆၉၇)ခုနှစ်တွင် မာရုမ္ပိယအမည်ဖြင့် တစ်နှစ်နန်းစံခဲ့သည်။ အရှေ့ဘက်တွင် ကျောက်ဂူတစ်ခုနှင့် ဂူထဲတွင် ကျောင်းဆင်းတုတော်များရှိသည်။ ဂူ၏အရှေ့တွင် သိမ်တော်ဟောင်းတစ်ခုရှိသည်။ အဆိုပါကွင်းပြင်တွင် ရှေးအခါက လေးသည်တော်များ၏ ပညာယှဉ်ပြိုင်ပွဲကို ကျင်းပခဲ့သည်။ မြောက်ဦးခေတ်အခါက ပြာသိုလတွင် မြင်းခင်းသဘင်၊ ဆင်ခင်းသဘင်၊ လေးခင်းသဘင်တို့ကို ကျင်းပခဲ့ရာ ဤကွင်း၏ တောင်ဘက်တွင် ယခုခေတ် စတေးဒီယံပွဲကြည့်စင် သဘောမျိုး ကျောက်တုံး အဆင့်ဆင့်စီကာ ဆောက်လုပ်ခဲ့ရာ ယခုတိုင် အထင်အရှားတွေ့နိုင်ပေသည်။ ဤနေရာသို့ ရောက်ပါက ရှေးအတိတ်မှ လေးခင်းသဘင်ကို တရေးရေးမြင်လာသည်ထိ သရုပ်ပေါ်လွင်လှပေသည်။ ပွဲကြည့်စင်၏ တောင်ဘက်တွင် အိုင်ဝန်းကန်ကျုံးကို တွေ့ရသည်။ လူတို့၏လုပ်အားဖြင့် စနစ်တကျ ဆည်ဖို့ပြုလုပ်ထားခြင်း ဖြစ်သည်။ ဤကျုံတော်မှရေကို ဘုရင်ဘိသိက် သွန်းလောင်းရာတွင် အသုံးပြုကြောင်း သိရှိရလေသည်။ ရတနာ့မာရ်အောင်စေတီတော်၏ တောင်ဘက်နားတွင် အိုင်ဝန်းကျုံကို မျက်နှာမူလျက် ဇုန္ဓတ်တောင်ကုန်းရှိသည်။ ဤတောင်ကုန်းသည် ပေ၁၅၀ခန့် မြင့်ပြီး ဘုရင့်၏ အနီးကပ်လုံခြုံရေးကို ဆောင်ရွက်ရသည့် ဇုန္ဒတ်(စစ်သူကြီး)များ နေထိုင်ရာ တောင်ကုန်းဖြစ်၍ ဇုန္ဒတ်ကုန်းဟု ခေါ်သည်။

ကိုးကား

ရခိုင်မဟာရာဇဝင်ကြီး (ထွန်းရွှေခိုင် (မဟာဝိဇ္ဇာ))