အူရောင်ငန်းဖျားရောဂါကာကွယ်ဆေး: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ
No edit summary |
အရေးမကြီး စာလုံးပေါင်း ပြင်ဆင်ခြင်း |
||
| စာကြောင်း ၅ - | စာကြောင်း ၅ - | ||
ယခုအသုံးပြုနေသော အူရောင်ငန်းဖျားရောဂါကာကွယ်ဆေးများမှာ အလွန်စိတ်ချရသည်။ ဆေးထိုးသည့်နေရာတွင် ဘေးထွက်ဆိုးကျိုး အနည်းငယ်ဖြစ်တတ်သည်။ [[အိတ်ခ်ျအိုင်ဗွီ ရောဂါပိုး]] (HIV)/ [[ခုခံအားကျဆင်းမှု ကူးစက်ရောဂါ]] (AIDS) ကူးစက်ခံနေရသူများအတွက် ထိုးဆေးကို စိတ်ချစွာ အသုံးပြုနိုင်သည်။ ရောဂါလက္ခဏာမပေါ်သေးသရွေ့ သောက်ဆေးကို အသုံးပြုနိုင်သည်။ သို့သော်လည်း [[ကိုယ်ဝန်ဆောင်ခြင်း|ကိုယ်ဝန်ဆောင်]]နေစဉ် သောက်ဆေးကိုအသုံးပြုခြင်းသည် အန္တရာယ်ရှိ၊မရှိကိုတော့ သေချာစွာ မသိရသေးပါ။<ref name="WHO2008">{{Template:Cite journal|title = Typhoid vaccines: WHO position paper.|journal = Releve epidemiologique hebdomadaire / Section d'hygiene du Secretariat de la Societe des Nations = Weekly epidemiological record / Health Section of the Secretariat of the League of Nations|date = 8 February 2008|volume = 83|issue = 6|pages = 49–59|pmid = 18260212|url = http://www.who.int/wer/2008/wer8306.pdf?ua=1}}</ref> |
ယခုအသုံးပြုနေသော အူရောင်ငန်းဖျားရောဂါကာကွယ်ဆေးများမှာ အလွန်စိတ်ချရသည်။ ဆေးထိုးသည့်နေရာတွင် ဘေးထွက်ဆိုးကျိုး အနည်းငယ်ဖြစ်တတ်သည်။ [[အိတ်ခ်ျအိုင်ဗွီ ရောဂါပိုး]] (HIV)/ [[ခုခံအားကျဆင်းမှု ကူးစက်ရောဂါ]] (AIDS) ကူးစက်ခံနေရသူများအတွက် ထိုးဆေးကို စိတ်ချစွာ အသုံးပြုနိုင်သည်။ ရောဂါလက္ခဏာမပေါ်သေးသရွေ့ သောက်ဆေးကို အသုံးပြုနိုင်သည်။ သို့သော်လည်း [[ကိုယ်ဝန်ဆောင်ခြင်း|ကိုယ်ဝန်ဆောင်]]နေစဉ် သောက်ဆေးကိုအသုံးပြုခြင်းသည် အန္တရာယ်ရှိ၊မရှိကိုတော့ သေချာစွာ မသိရသေးပါ။<ref name="WHO2008">{{Template:Cite journal|title = Typhoid vaccines: WHO position paper.|journal = Releve epidemiologique hebdomadaire / Section d'hygiene du Secretariat de la Societe des Nations = Weekly epidemiological record / Health Section of the Secretariat of the League of Nations|date = 8 February 2008|volume = 83|issue = 6|pages = 49–59|pmid = 18260212|url = http://www.who.int/wer/2008/wer8306.pdf?ua=1}}</ref> |
||
ပထမဆုံး အူရောင်ငန်းဖျားရောဂါကာကွယ်ဆေးကို အယ်လ်ရော့ အဲဒ်ဝေါ့ ရိုက်(Almroth Edward Wright)၊ ရစ်ချတ် ဖိုက်ဖာ (Richard Pfeiffer)နှင့် ဝယ်လ်ဟမ် ကိုးလ်(Wilhelm Kolle)တို့မှ (၁၈၉၆)ခုနှစ်တွင် စတင်ပြုလုပ်ခဲ့သည်။<ref>{{Template:Cite book|last1 = Flower|first1 = Darren R.|title = Bioinformatics for Vaccinology.|date = 2008|publisher = John Wiley & Sons|location = Chichester|isbn = 9780470699829|pages = 40–41|url = https://books.google.ca/books?id=Rg6-T_1-LWkC&pg=PA40}}</ref> သို့သော်လည်း နောက်ပိုင်းတွင်ပြုလုပ်သော ကာကွယ်ဆေးများမှာ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုး ပို၍နည်းသောကြောင့် |
ပထမဆုံး အူရောင်ငန်းဖျားရောဂါကာကွယ်ဆေးကို အယ်လ်ရော့ အဲဒ်ဝေါ့ ရိုက်(Almroth Edward Wright)၊ ရစ်ချတ် ဖိုက်ဖာ (Richard Pfeiffer)နှင့် ဝယ်လ်ဟမ် ကိုးလ်(Wilhelm Kolle)တို့မှ (၁၈၉၆)ခုနှစ်တွင် စတင်ပြုလုပ်ခဲ့သည်။<ref>{{Template:Cite book|last1 = Flower|first1 = Darren R.|title = Bioinformatics for Vaccinology.|date = 2008|publisher = John Wiley & Sons|location = Chichester|isbn = 9780470699829|pages = 40–41|url = https://books.google.ca/books?id=Rg6-T_1-LWkC&pg=PA40}}</ref> သို့သော်လည်း နောက်ပိုင်းတွင်ပြုလုပ်သော ကာကွယ်ဆေးများမှာ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုး ပို၍နည်းသောကြောင့် ၎င်းတို့ကိုသာ အသုံးပြုရန် အကြံပြုထားသည်။<ref name="WHO2008">{{Template:Cite journal|title = Typhoid vaccines: WHO position paper.|journal = Releve epidemiologique hebdomadaire / Section d'hygiene du Secretariat de la Societe des Nations = Weekly epidemiological record / Health Section of the Secretariat of the League of Nations|date = 8 February 2008|volume = 83|issue = 6|pages = 49–59|pmid = 18260212|url = http://www.who.int/wer/2008/wer8306.pdf?ua=1}}</ref> ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့မှ သတ်မှတ်ထားသည့် [[အခြေခံကျန်းမာရေးစနစ်]]အတွက် [[အဓိကလိုအပ်သောဆေးများ]]ထဲတွင် တစ်ခုအပါအဝင်ဖြစ်သည်။<ref>{{Template:Cite web|title = WHO Model List of EssentialMedicines|url = http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/93142/1/EML_18_eng.pdf?ua=1|work = World Health Organization|accessdate = 22 April 2014|date = October 2013}}</ref> (၂၀၁၄)ခုနှစ် ဆေးတစ်လုံး၏ လက်ကားဈေးမှာ (၄.၄၄)ဒေါ်လာခန့်ဖြစ်သည်။<ref>{{Template:Cite web|title = Vaccine, Typhoid|url = http://erc.msh.org/dmpguide/resultsdetail.cfm?language=english&code=TYP00X&s_year=2014&year=2014&str=&desc=Vaccine%2C%20Typhoid&pack=new&frm=VIAL&rte=INJ&class_code2=19%2E3%2E&supplement=&class_name=%2819%2E3%2E%29Vaccines%3Cbr%3E|website = International Drug Price Indicator Guide|accessdate = 6 December 2015}}</ref> အမေရိကန်နိုင်ငံတွင် (၂၅-၅၀)ဒေါ်လာခန့်ပေးရသည်။<ref name="Ric2015">{{Template:Cite book|last1 = Hamilton|first1 = Richart|title = Tarascon Pocket Pharmacopoeia 2015 Deluxe Lab-Coat Edition|date = 2015|publisher = Jones & Bartlett Learning|isbn = 9781284057560|page = 317}}</ref> |
||
== ကိုးကား == |
== ကိုးကား == |
||
၁၁:၅၇၊ ၁၉ ဒီဇင်ဘာ ၂၀၁၆ က နောက်ဆုံး တည်းဖြတ်မူ
အူရောင်ငန်းဖျားရောဂါကာကွယ်ဆေး (အင်္ဂလိပ်: Tick-borne encephalitis vaccine)သည် အူရောင်ငန်းဖျားရောဂါကို ကာကွယ်ပေးသော ကာကွယ်ဆေးတစ်မျိုးဖြစ်သည်။[၁] တီဝိုင်၂၁အေ (Ty21a) နှင့် အတောင့်ပုံစံရှိသော ဗီပေါ်လီစက္ကရိုက်ဖြင့် ပြုလုပ်ထားသော ဗီကဲပ်စူလာ ပေါ်လီစက္ကရိုက်ကာကွယ်ဆေး(Vi capsular polysaccharide vaccine)ဟူ၍ နှစ်မျိုးနှစ်စား ကျယ်ပြန့်စွာ ရရှိနိုင်သည်။ တီဝိုင်၂၁အေသည် အသက်ရှိသေးသော ရောဂါပိုးဖြင့် ပြုလုပ်ထားပြီး ပါးစပ်မှ တိုက်ကျွေးရသည်။ ဗီကဲပ်စူလာ ပေါ်လီစက္ကရိုက်ကာကွယ်ဆေးသည် ရောဂါပိုး၏ပဋိပစ္စည်းဖြင့် ပြုလုပ်ထားသော ကာကွယ်ဆေး(subunit vaccine) ဖြစ်ပြီး ထိုးဆေးဖြစ်သည်။[၁] ကာကွယ်ဆေးအမျိုးအစားကို မူတည်၍ ဆေးထိုးပြီး ပထမ(၂) နှစ်အတွင်းတွင် (၃၀-၇၀)ရာခိုင်နှုန်းခန့် ကာကွယ်မှုပေးနိုင်သည်။[၂]
အူရောင်ငန်းဖျားရောဂါ အဖြစ်များသည့်နေရာတွင်နေသော ကလေးများအားလုံးကို ဤကာကွယ်ဆေးထိုးထားသင့်သည်ဟု ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့မှ အကြံပြုထားသည်။ ရောဂါဖြစ်ပွားလေ့မရှိသောနေရာများတွင်တော့ ရောဂါကူးစက်ခံရနိုင်ခြေရှိသူများကိုသာ ဆေးထိုးသင့်သည်။ ကာကွယ်ဆေးထိုးပေးသည့် အစီအစဉ်များဆောင်ရွက်ခြင်းဖြင့်လည်း ကူးစက်ရောဂါများကို တိုက်ဖျက်နိုင်သည်။ ဆေးထိုးခံပြီးနောက်(၁-၇)နှစ်ကြာတိုင်း လိုအပ်သလို ထပ်ဆင့်ဆေးများထိုးရသည်။[၁] အမေရိကန်နိုင်ငံတွင် အူရောင်ငန်းဖျားရောဂါဖြစ်ပွားလေ့ရှိသောနေရာသို့သွားမည့် ခရီးသည်များကဲ့သို့ ရောဂါကူးစက်ခံရနိုင်ခြေရှိသူများကိုသာ ဤကာကွယ်ဆေးပေးရန်အကြံပြုထားသည်။ [၃]
ယခုအသုံးပြုနေသော အူရောင်ငန်းဖျားရောဂါကာကွယ်ဆေးများမှာ အလွန်စိတ်ချရသည်။ ဆေးထိုးသည့်နေရာတွင် ဘေးထွက်ဆိုးကျိုး အနည်းငယ်ဖြစ်တတ်သည်။ အိတ်ခ်ျအိုင်ဗွီ ရောဂါပိုး (HIV)/ ခုခံအားကျဆင်းမှု ကူးစက်ရောဂါ (AIDS) ကူးစက်ခံနေရသူများအတွက် ထိုးဆေးကို စိတ်ချစွာ အသုံးပြုနိုင်သည်။ ရောဂါလက္ခဏာမပေါ်သေးသရွေ့ သောက်ဆေးကို အသုံးပြုနိုင်သည်။ သို့သော်လည်း ကိုယ်ဝန်ဆောင်နေစဉ် သောက်ဆေးကိုအသုံးပြုခြင်းသည် အန္တရာယ်ရှိ၊မရှိကိုတော့ သေချာစွာ မသိရသေးပါ။[၁]
ပထမဆုံး အူရောင်ငန်းဖျားရောဂါကာကွယ်ဆေးကို အယ်လ်ရော့ အဲဒ်ဝေါ့ ရိုက်(Almroth Edward Wright)၊ ရစ်ချတ် ဖိုက်ဖာ (Richard Pfeiffer)နှင့် ဝယ်လ်ဟမ် ကိုးလ်(Wilhelm Kolle)တို့မှ (၁၈၉၆)ခုနှစ်တွင် စတင်ပြုလုပ်ခဲ့သည်။[၄] သို့သော်လည်း နောက်ပိုင်းတွင်ပြုလုပ်သော ကာကွယ်ဆေးများမှာ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုး ပို၍နည်းသောကြောင့် ၎င်းတို့ကိုသာ အသုံးပြုရန် အကြံပြုထားသည်။[၁] ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့မှ သတ်မှတ်ထားသည့် အခြေခံကျန်းမာရေးစနစ်အတွက် အဓိကလိုအပ်သောဆေးများထဲတွင် တစ်ခုအပါအဝင်ဖြစ်သည်။[၅] (၂၀၁၄)ခုနှစ် ဆေးတစ်လုံး၏ လက်ကားဈေးမှာ (၄.၄၄)ဒေါ်လာခန့်ဖြစ်သည်။[၆] အမေရိကန်နိုင်ငံတွင် (၂၅-၅၀)ဒေါ်လာခန့်ပေးရသည်။[၇]
ကိုးကား[ပြင်ဆင်ရန်]
- ↑ ၁.၀ ၁.၁ ၁.၂ ၁.၃ ၁.၄ "Typhoid vaccines: WHO position paper." (8 February 2008). Releve epidemiologique hebdomadaire / Section d'hygiene du Secretariat de la Societe des Nations = Weekly epidemiological record / Health Section of the Secretariat of the League of Nations 83 (6): 49–59. PMID 18260212.
- ↑ "Vaccines for preventing typhoid fever." (2 January 2014). The Cochrane database of systematic reviews 1: CD001261. doi:. PMID 24385413.
- ↑ Typhoid VIS (2012-05-29)။ 15 December 2015 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- ↑ Flower၊ Darren R. (2008)။ Bioinformatics for Vaccinology.။ Chichester: John Wiley & Sons။ pp. 40–41။ ISBN 9780470699829။
- ↑ WHO Model List of EssentialMedicines။ World Health Organization (October 2013)။ 22 April 2014 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- ↑ Vaccine, Typhoid။ 6 December 2015 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- ↑ Hamilton၊ Richart (2015)။ Tarascon Pocket Pharmacopoeia 2015 Deluxe Lab-Coat Edition။ Jones & Bartlett Learning။ p. 317။ ISBN 9781284057560။