တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီ: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

ဝီကီပီးဒီးယား မှ
အရေးမကြီးNo edit summary
No edit summary
စာကြောင်း ၁ - စာကြောင်း ၁ -

{{Translation incomplete}}
'''တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီ''' (CPC ) တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ (PRC) ၏စတင်တည်ထောင်သူနှင့်အာဏာရနိုင်ငံရေးပါတီဖြစ်ပါတယ်။ စည်းလုံးသောတပ်ဦး (United Front) တွင် အခြား ရှစ်ပါတီ နှင့်အတူ ပါဝင်ပေမယ့် CPC သည် တရုတ်နိုင်ငံ၏ တစ်ဦးတည်းသော အုပ်ချုပ်ပါတီ ဖြစ်သည်။ ဤ ရှစ် ပါတီသည် စစ်မှန်သောအာဏာမရှိ သည့် အပြင် CPC ၏ ချုပ်ကိုင်မှု အောက်တွင်သာ ရှိသည်။ တရုတ် ကွန်မြူနစ် ပါတီကို Chen Duxiu နဲ့ Li Dazhao တို့က 1921 ခုနှစ်တွင်စတင်တည်ထောင်ခဲ့သည်။ အဆိုပါပါတီသည် လျင်မြန်စွာကြီးထွားလာပြီး 1949 တွင် တရုတ်ပြည်တွင်းစစ်ပြီးနောက် CPC သည် တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ ဖွဲ့စည်းခြင်း ကိုဦးဆောင်ခဲ့သော အမျိုးသားရေးကူမင်တန် ပါတီ(KMT) ကို တရုတ်ပြည်မကြီးမှ မောင်းထုတ်ခဲ့သည်။ တရုတ် ကွန်မြူနစ် ပါတီ သည် လက်ရှိ 2016 တွင် လူဦးရေ 88,76 သန်း၏ အဖွဲ့ဝင်အဖြစ် နှင့်အတူ ကမ္ဘာပေါ်တွင် ဒုတိယအကြီးဆုံးသော နိုင်ငံရေးပါတီ ဖြစ်ပါတယ်။
'''တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီ''' (CPC ) သည် တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ (PRC) ၏စတင်တည်ထောင်သူနှင့်အာဏာရနိုင်ငံရေးပါတီဖြစ်ပါတယ်။ စည်းလုံးသောတပ်ဦး (United Front) တွင် အခြား ရှစ်ပါတီ နှင့်အတူ ပါဝင်ပေမယ့် CPC သည် တရုတ်နိုင်ငံ၏ တစ်ဦးတည်းသော အုပ်ချုပ်ပါတီ ဖြစ်သည်။ ဤ ရှစ် ပါတီသည် စစ်မှန်သောအာဏာမရှိ သည့် အပြင် CPC ၏ ချုပ်ကိုင်မှု အောက်တွင်သာ ရှိသည်။ တရုတ် ကွန်မြူနစ် ပါတီကို Chen Duxiu နဲ့ Li Dazhao တို့က 1921 ခုနှစ်တွင်စတင်တည်ထောင်ခဲ့သည်။ အဆိုပါပါတီသည် လျင်မြန်စွာကြီးထွားလာပြီး 1949 တွင် တရုတ်ပြည်တွင်းစစ်ပြီးနောက် CPC သည် တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ ဖွဲ့စည်းခြင်း ကိုဦးဆောင်ခဲ့သော အမျိုးသားရေးကူမင်တန် ပါတီ(KMT) ကို တရုတ်ပြည်မကြီးမှ မောင်းထုတ်ခဲ့သည်။ တရုတ် ကွန်မြူနစ် ပါတီ သည် လက်ရှိ 2016 တွင် လူဦးရေ 88,76 သန်း၏ အဖွဲ့ဝင်အဖြစ် နှင့်အတူ ကမ္ဘာပေါ်တွင် ဒုတိယအကြီးဆုံးသော နိုင်ငံရေးပါတီ ဖြစ်ပါတယ်။


CPC သည် တရားဝင်အားဖြင့် ဗလာဒီမာလီနင်၏ ရုရှားမာက်စ်ဝါဒီ အလယ်အလတ်ဒီမိုကရေစီ အခြေခံသဘောတရားအပေါ်ဖွဲ့စည်း ထားသည်။ CPC ၏ အမြင့်ဆုံး မှာ ငါးနှစ်တွင် တစ်ကြိမ် ကျင်းပေသာ အမျိုးသားကွန်ဂရက်အစည်းအဝေးဖြစ်ပါတယ်။ အမျိုးသားကွန်ဂရက်အစည်းအဝေး မကျင်းပဖြစ်တဲ့အခါ, ဗဟိုကော်မတီသည် အမြင့်ဆုံး ဖြစ်သည်။ သို့သော်ဗဟိုကော်မတီ သည် သာမန်အားဖြင့် တစ်နှစ်လျှင်တစ်ကြိမ် သာ တွေ့ဆုံသောကြောင့် အများဆုံးတာဝန်နှင့် ဝတ္တရားများအား ပေါ်လစ်ဗြူရို (Politburo) နှင့် ၎င်း၏အမြဲတမ်းကော်မတီတွင် အပ်နှင်းကြသည်။ ပါတီ၏ ခေါင်းဆောင်သည် အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး (အရပ်သားပါတီလုပ်ငန်းတာဝန်များအတွက်တာဝန်)၊ ဗဟိုစစ်ရေးကော်မရှင်ဥက္ကဌ (CMC) (စစ်ရေးကိစ္စများကိုတာဝန်) နှင့် နိုင်ငံတော်သမ္မတ (နိုင်ငံ့အကြီးဆုံးရာထူး) ၏ရုံးများအား ထိန်းချုပ် ထားပါသည်။ ထို့ကြောင့် ပါတီခေါင်းဆောင်သည် နိုင်ငံ၏ထိပ်တန်းခေါင်းဆောင်ဖြစ်ပါတယ်။ 2012 တွင် ကျင်းပခဲ့သော 18 ကြိမ် မြောက် အမျိုးသားကွန်ဂရက် မှ ရွေးကောက်တင်မြှောက် ထားသော လက်ရှိပါတီခေါင်းဆောင်မှာ ရှီကျင့်ဖျင် ဖြစ်သည်။
CPC သည် တရားဝင်အားဖြင့် ဗလာဒီမာလီနင်၏ ရုရှားမာက်စ်ဝါဒီ အလယ်အလတ်ဒီမိုကရေစီ အခြေခံသဘောတရားအပေါ်ဖွဲ့စည်း ထားသည်။ CPC ၏ အမြင့်ဆုံး မှာ ငါးနှစ်တွင် တစ်ကြိမ် ကျင်းပေသာ အမျိုးသားကွန်ဂရက်အစည်းအဝေးဖြစ်ပါတယ်။ အမျိုးသားကွန်ဂရက်အစည်းအဝေး မကျင်းပဖြစ်တဲ့အခါ, ဗဟိုကော်မတီသည် အမြင့်ဆုံး ဖြစ်သည်။ သို့သော်ဗဟိုကော်မတီ သည် သာမန်အားဖြင့် တစ်နှစ်လျှင်တစ်ကြိမ် သာ တွေ့ဆုံသောကြောင့် အများဆုံးတာဝန်နှင့် ဝတ္တရားများအား ပေါ်လစ်ဗြူရို (Politburo) နှင့် ၎င်း၏အမြဲတမ်းကော်မတီတွင် အပ်နှင်းကြသည်။ ပါတီ၏ ခေါင်းဆောင်သည် အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး (အရပ်သားပါတီလုပ်ငန်းတာဝန်များအတွက်တာဝန်)၊ ဗဟိုစစ်ရေးကော်မရှင်ဥက္ကဌ (CMC) (စစ်ရေးကိစ္စများကိုတာဝန်) နှင့် နိုင်ငံတော်သမ္မတ (နိုင်ငံ့အကြီးဆုံးရာထူး) ၏ရုံးများအား ထိန်းချုပ် ထားပါသည်။ ထို့ကြောင့် ပါတီခေါင်းဆောင်သည် နိုင်ငံ၏ထိပ်တန်းခေါင်းဆောင်ဖြစ်ပါတယ်။ 2012 တွင် ကျင်းပခဲ့သော 18 ကြိမ် မြောက် အမျိုးသားကွန်ဂရက် မှ ရွေးကောက်တင်မြှောက် ထားသော လက်ရှိပါတီခေါင်းဆောင်မှာ ရှီကျင့်ဖျင် ဖြစ်သည်။


CPC သည် ရှေးကွန်မြူနစ်အတွေးအခေါ်များကို ယုံကြည် လက်ခံနေဆဲ ဖြစ်ပြီး နှစ်စဉ်နှစ်တိုင်း နိုင်ငံတကာ ကွန်မြူနစ်များနှင့် အလုပ်သမားများ ပါတီများ အစည်းအဝေး တွင်ပါဝင်ဆောင်ရွက်နေဆဲဖြစ်သည်။ ပါတီ ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေအရ CPC သည် မာ့က်စ်-လီနင်၊ မော်စီတုန်းအတွေးအခေါ် ၊ တရုတ် ဆိုရှယ်လစ် လမ်းစဥ်နှင့် တိန့်ရှောင်ပင်သီအိုရီ များကို ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် သိပ္ပံနည်းကျ အမြင် နှင့် ပေါင်းစပ် ၍ လိုက်နာဆောင်ရွက် သည်။ တရုတ်နိုင်ငံ၏စီးပွားရေးပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများအတွက် တရားဝင်ရှင်းလင်းတင်ပြချက်မှာ တိုင်းပြည်ဆိုရှယ်လစ်ဝါဒ၏မူလအဆင့် ဖြစ်သည်။ ထို အဆင့် မှာ တရုတ်မာက်စ်ဝါဒီများ သီအိုရီအရ အရင်းရှင်နည်းစနစ်များသော တရုတ်စီးပွားရေးအတွက်မည်သို့ အသုံးပြုကြသည် ကို ရှင်းပြထားခြင်း ဖြစ်သည်။ မော်စီတုန်း၏ စီစဉ်ထားသော စီးပွားရေးစနစ် (planned economy) သည် အသုံး မဝင် တော့ဟုယူဆသောကြောင့် လက်ရှိ စနစ် ဖြစ်သော အရင်းရှင် စနစ်အပေါ် အခြေခံထားသော ဆိုရှယ်လစ်ဈေးကွက်စီးပွားရေး ဖြင့်အစားထိုးခဲ့သည်။

[[File:中國工農紅軍軍旗.svg|thumb|180x180px| တရုတ်အလုပ်သမားများ နှင့်တောင်သူလယ်သမား အနီတပ်မတော်အလံ]]
The communists dominated the left wing of the KMT, a party organized on Leninist lines, struggling for power with the party's right wing.<span class="mw-ref" id="cite_ref-FOOTNOTESchram196684.2C_89_11-0" rel="dc:references">[[#cite_note-FOOTNOTESchram196684.2C_89-11|<span class="mw-reflink-text"><nowiki>[10]</nowiki></span>]]</span><span class="mw-ref" id="cite_ref-FOOTNOTESchram196684.2C_89_11-0" rel="dc:references"></span> When KMT leader [[ဆွန်ယက်ဆင်|Sun Yat-sen]] died in March 1925, he was succeeded by a rightist, [[ချန်ကေရှိတ်|Chiang Kai-shek]], who initiated moves to marginalize the position of the communists.<span class="mw-ref" id="cite_ref-FOOTNOTESchram196684.2C_89_11-1" rel="dc:references">[[#cite_note-FOOTNOTESchram196684.2C_89-11|<span class="mw-reflink-text"><nowiki>[10]</nowiki></span>]]</span><span class="mw-ref" id="cite_ref-FOOTNOTESchram196684.2C_89_11-1" rel="dc:references"></span> Fresh from the success of the Northern Expedition to overthrow the warlords, Chiang Kai-shek turned on the communists, who by now numbered in the tens of thousands across China.<span class="mw-ref" id="cite_ref-FOOTNOTEFeigon200242_12-0" rel="dc:references">[[#cite_note-FOOTNOTEFeigon200242-12|<span class="mw-reflink-text"><nowiki>[11]</nowiki></span>]]</span><span class="mw-ref" id="cite_ref-FOOTNOTEFeigon200242_12-0" rel="dc:references"></span> Ignoring the orders of the Wuhan-based KMT government, he marched on Shanghai, a city controlled by communist militias. Although the communists welcomed Chiang's arrival, he turned on them, massacring 5000 with the aid of the Green Gang.<span class="mw-ref" id="cite_ref-FOOTNOTEFeigon200242_12-1" rel="dc:references">[[#cite_note-FOOTNOTEFeigon200242-12|<span class="mw-reflink-text"><nowiki>[11]</nowiki></span>]]</span><span class="mw-ref" id="cite_ref-FOOTNOTEFeigon200242_12-1" rel="dc:references"></span><span class="mw-ref" id="cite_ref-FOOTNOTESchram1966106_13-0" rel="dc:references">[[#cite_note-FOOTNOTESchram1966106-13|<span class="mw-reflink-text"><nowiki>[12]</nowiki></span>]]</span><span class="mw-ref" id="cite_ref-FOOTNOTESchram1966106_13-0" rel="dc:references"></span><span class="mw-ref" id="cite_ref-FOOTNOTECarter197661.E2.80.9362_14-0" rel="dc:references">[[#cite_note-FOOTNOTECarter197661.E2.80.9362-14|<span class="mw-reflink-text"><nowiki>[13]</nowiki></span>]]</span><span class="mw-ref" id="cite_ref-FOOTNOTECarter197661.E2.80.9362_14-0" rel="dc:references"></span> Chiang's army then marched on Wuhan, but was prevented from taking the city by CPC General Ye Ting and his troops.<span class="mw-ref" id="cite_ref-FOOTNOTESchram1966112_15-0" rel="dc:references">[[#cite_note-FOOTNOTESchram1966112-15|<span class="mw-reflink-text"><nowiki>[14]</nowiki></span>]]</span><span class="mw-ref" id="cite_ref-FOOTNOTESchram1966112_15-0" rel="dc:references"></span> Chiang's allies also attacked communists; in Beijing, 19 leading communists were killed by Zhang Zuolin, while in Changsha, He Jian's forces machine gunned hundreds of peasant militiamen.<span class="mw-ref" id="cite_ref-FOOTNOTESchram1966106.E2.80.93109.2C_112.E2.80.93113_16-0" rel="dc:references">[[#cite_note-FOOTNOTESchram1966106.E2.80.93109.2C_112.E2.80.93113-16|<span class="mw-reflink-text"><nowiki>[15]</nowiki></span>]]</span><span class="mw-ref" id="cite_ref-FOOTNOTESchram1966106.E2.80.93109.2C_112.E2.80.93113_16-0" rel="dc:references"></span><span class="mw-ref" id="cite_ref-FOOTNOTECarter197662_17-0" rel="dc:references">[[#cite_note-FOOTNOTECarter197662-17|<span class="mw-reflink-text"><nowiki>[16]</nowiki></span>]]</span><span class="mw-ref" id="cite_ref-FOOTNOTECarter197662_17-0" rel="dc:references"></span> That May, tens of thousands of communists and their sympathizers were killed by nationalists, with the CPC losing approximately <span>15,000</span> of its <span>25,000</span> members.<span class="mw-ref" id="cite_ref-FOOTNOTECarter197662_17-1" rel="dc:references">[[#cite_note-FOOTNOTECarter197662-17|<span class="mw-reflink-text"><nowiki>[16]</nowiki></span>]]</span><span class="mw-ref" id="cite_ref-FOOTNOTECarter197662_17-1" rel="dc:references"></span>

== မှတ်စု ==
<div class="reflist" style="list-style-type: lower-alpha;">
<references group="lower-alpha" /></div>

== ကိုးကား ==
{{Reflist}}

[[Category:တရုတ်သမ္မတနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံရေး]]

၁၁:၅၃၊ ၃၀ နိုဝင်ဘာ ၂၀၁၆ ရက်နေ့က မူ

တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီ (CPC ) သည် တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ (PRC) ၏စတင်တည်ထောင်သူနှင့်အာဏာရနိုင်ငံရေးပါတီဖြစ်ပါတယ်။ စည်းလုံးသောတပ်ဦး (United Front) တွင် အခြား ရှစ်ပါတီ နှင့်အတူ ပါဝင်ပေမယ့် CPC သည် တရုတ်နိုင်ငံ၏ တစ်ဦးတည်းသော အုပ်ချုပ်ပါတီ ဖြစ်သည်။ ဤ ရှစ် ပါတီသည် စစ်မှန်သောအာဏာမရှိ သည့် အပြင် CPC ၏ ချုပ်ကိုင်မှု အောက်တွင်သာ ရှိသည်။ တရုတ် ကွန်မြူနစ် ပါတီကို Chen Duxiu နဲ့ Li Dazhao တို့က 1921 ခုနှစ်တွင်စတင်တည်ထောင်ခဲ့သည်။ အဆိုပါပါတီသည် လျင်မြန်စွာကြီးထွားလာပြီး 1949 တွင် တရုတ်ပြည်တွင်းစစ်ပြီးနောက် CPC သည် တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ ဖွဲ့စည်းခြင်း ကိုဦးဆောင်ခဲ့သော အမျိုးသားရေးကူမင်တန် ပါတီ(KMT) ကို တရုတ်ပြည်မကြီးမှ မောင်းထုတ်ခဲ့သည်။ တရုတ် ကွန်မြူနစ် ပါတီ သည် လက်ရှိ 2016 တွင် လူဦးရေ 88,76 သန်း၏ အဖွဲ့ဝင်အဖြစ် နှင့်အတူ ကမ္ဘာပေါ်တွင် ဒုတိယအကြီးဆုံးသော နိုင်ငံရေးပါတီ ဖြစ်ပါတယ်။

CPC သည် တရားဝင်အားဖြင့် ဗလာဒီမာလီနင်၏ ရုရှားမာက်စ်ဝါဒီ အလယ်အလတ်ဒီမိုကရေစီ အခြေခံသဘောတရားအပေါ်ဖွဲ့စည်း ထားသည်။ CPC ၏ အမြင့်ဆုံး မှာ ငါးနှစ်တွင် တစ်ကြိမ် ကျင်းပေသာ အမျိုးသားကွန်ဂရက်အစည်းအဝေးဖြစ်ပါတယ်။ အမျိုးသားကွန်ဂရက်အစည်းအဝေး မကျင်းပဖြစ်တဲ့အခါ, ဗဟိုကော်မတီသည် အမြင့်ဆုံး ဖြစ်သည်။ သို့သော်ဗဟိုကော်မတီ သည် သာမန်အားဖြင့် တစ်နှစ်လျှင်တစ်ကြိမ် သာ တွေ့ဆုံသောကြောင့် အများဆုံးတာဝန်နှင့် ဝတ္တရားများအား ပေါ်လစ်ဗြူရို (Politburo) နှင့် ၎င်း၏အမြဲတမ်းကော်မတီတွင် အပ်နှင်းကြသည်။ ပါတီ၏ ခေါင်းဆောင်သည် အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး (အရပ်သားပါတီလုပ်ငန်းတာဝန်များအတွက်တာဝန်)၊ ဗဟိုစစ်ရေးကော်မရှင်ဥက္ကဌ (CMC) (စစ်ရေးကိစ္စများကိုတာဝန်) နှင့် နိုင်ငံတော်သမ္မတ (နိုင်ငံ့အကြီးဆုံးရာထူး) ၏ရုံးများအား ထိန်းချုပ် ထားပါသည်။ ထို့ကြောင့် ပါတီခေါင်းဆောင်သည် နိုင်ငံ၏ထိပ်တန်းခေါင်းဆောင်ဖြစ်ပါတယ်။ 2012 တွင် ကျင်းပခဲ့သော 18 ကြိမ် မြောက် အမျိုးသားကွန်ဂရက် မှ ရွေးကောက်တင်မြှောက် ထားသော လက်ရှိပါတီခေါင်းဆောင်မှာ ရှီကျင့်ဖျင် ဖြစ်သည်။

CPC သည် ရှေးကွန်မြူနစ်အတွေးအခေါ်များကို ယုံကြည် လက်ခံနေဆဲ ဖြစ်ပြီး နှစ်စဉ်နှစ်တိုင်း နိုင်ငံတကာ ကွန်မြူနစ်များနှင့် အလုပ်သမားများ ပါတီများ အစည်းအဝေး တွင်ပါဝင်ဆောင်ရွက်နေဆဲဖြစ်သည်။ ပါတီ ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေအရ CPC သည် မာ့က်စ်-လီနင်၊ မော်စီတုန်းအတွေးအခေါ် ၊ တရုတ် ဆိုရှယ်လစ် လမ်းစဥ်နှင့် တိန့်ရှောင်ပင်သီအိုရီ များကို ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက် သိပ္ပံနည်းကျ အမြင် နှင့် ပေါင်းစပ် ၍ လိုက်နာဆောင်ရွက် သည်။ တရုတ်နိုင်ငံ၏စီးပွားရေးပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများအတွက် တရားဝင်ရှင်းလင်းတင်ပြချက်မှာ တိုင်းပြည်ဆိုရှယ်လစ်ဝါဒ၏မူလအဆင့် ဖြစ်သည်။ ထို အဆင့် မှာ တရုတ်မာက်စ်ဝါဒီများ သီအိုရီအရ အရင်းရှင်နည်းစနစ်များသော တရုတ်စီးပွားရေးအတွက်မည်သို့ အသုံးပြုကြသည် ကို ရှင်းပြထားခြင်း ဖြစ်သည်။ မော်စီတုန်း၏ စီစဉ်ထားသော စီးပွားရေးစနစ် (planned economy) သည် အသုံး မဝင် တော့ဟုယူဆသောကြောင့် လက်ရှိ စနစ် ဖြစ်သော အရင်းရှင် စနစ်အပေါ် အခြေခံထားသော ဆိုရှယ်လစ်ဈေးကွက်စီးပွားရေး ဖြင့်အစားထိုးခဲ့သည်။