ဗဟိန်း၊ ကို: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

ဝီကီပီးဒီးယား မှ
No edit summary
အရေးမကြီးNo edit summary
စာကြောင်း ၁ - စာကြောင်း ၁ -
==သခင် ဗ​ဟိန်း ( မြန်မာ ၁​၂​၇​၉ ၊ ၁​၃​၀​၈ )==
ကိုဗဟိန်းကို [[၁၉၁၉]] ခုနှစ် ဝါဆိုလဆန်း ၁၀ ရက်၊ ဗုဒ္ဓဟူးနေ့၊ နံနက် ၇ နာရီ အချိန်တွင် [[အင်းဝမြို့]] ကိုင်းတန်းရပ်၌ ဖွားမြင်ခဲ့သည်။ အဖ ဦးမှင်၊ အမိ ဒေါ်ဦးတို့၏ ပဉ္စမမြောက်သား ဖြစ်သည်။
ရန်ကုန်​တက္ကသိုလ်​ကျောင်းသား​များ​သမဂ္ဂ (တ​က​သ)ဥက္ကဋ္ဌ ကို​အောင်​ဆန်း (ဗိုလ်​ချုပ်​အောင်​ဆန်း) နုတ်​ထွက်​သွား​သ​ဖြင့် ကို​ဗ​ဟိန်း​သည် ဥက္ကဋ္ဌ တာဝန်​ကို ၁​၉​၃​၈ ခု​နှစ်​တွင် တာဝန်​ယူခဲ့​သည်။


ကို​ဗ​ဟိန်း​ကို ၁​၂​၇​၉ ခု ၊ ဝါဆို​လဆန်း (၉) ရက် ( ခရစ် ၁​၉​၁​၇ ခု ၊ ဇွန်​လ ၂​၇ ရက်)ဗုဒ္ဓဟူးနေ့၊ နံနက် (၇) နာရီ​အချိန်​တွင် [[အင်း​ဝ​မြို့]]ကိုင်း​တန်း ရပ်​၌ ဖွားမြင်​သည်။ အဖ ဦး​မှင် ၊ အမိ ဒေါ်​ဦး​တို့​၏ ပဉ္စမ​မြောက်​သား ဖြစ်​သည်။ မန္ဒ​လေး​မြို့ အေ​ဘီ​အမ် မိန်း​ကလေး​ကျောင်း၊ သကျ​သီ​ဟ ဘုရား​အနီး ဆရာ​ငုံ​ကျောင်း၊ [[မန္တလေးမြို့]] ဗဟို​အမျိုးသား အထက်​တန်း​ကျောင်း​များ​တွင် ပညာ​ဆည်း​ပူး​ခဲ့​သည်။ ၁​၉​၃​၄ ခု​နှစ်​တွင် မန္တလေး ဥပစာ ကော​လိပ်​၌ စတင်​ပညာသင်​ကြား​ခဲ့​သည်။ ၁​၉​၃​၅-၃​၆ ခု​နှစ်​တွင် မန္တလေး ဥပစာ ကော​လိပ် ကျောင်းသား​များ သမဂ္ဂ​အမှုဆောင် ဖြစ်​ခဲ့​သည်။ ၁​၉​၃​၆ ခု ကျောင်းသား သပိတ်​တွင် စစ်ကိုင်း အစိုးရ အထက်​တန်း​ကျောင်း​သို့ သပိတ် သွား​တား​ရာ၊ ကျောင်း​အုပ်​ကြီး မစ္စတာ​ဒေါင်း​နှင့် စ​ကောက်​များ​က ဝိုင်း​ရိုက်​သ​ဖြင့် ဒဏ်ရာ​ရှိ​ခဲ့​သည်။ ၁​၉​၃​၆ -၃​၇ ခု​နှစ်​တွင် မန္တလေး ဥပစာ ကော​လိပ်​ကျောင်းသား​များ သမဂ္ဂ ဥက္ကဋ္ဌ​အဖြစ် ဆောင်ရွက်​ခဲ့​၍ အထက်​တန်း​ကို [[ပါဠိ​ဘာသာ]]ဂုဏ်​ထူး​ဖြင့် အောင်မြင်​ခဲ့​လေ​သည်။
မန္ဒလေးမြို့ အေဘီအမ် မိန်းကလေးကျောင်း၊ သကျသီဟ ဘုရားအနီး ဆရာငုံကျောင်း၊ [[မန္တလေးမြို့]] ဗဟိုအမျိုးသား အထက်တန်းကျောင်းများတွင် ပညာဆည်းပူးခဲ့သည်။ ၁၉၃၄ ခုနှစ်တွင် မန္တလေး ဥပစာ ကောလိပ်၌ စတင်ပညာသင်ကြားခဲ့သည်။ ၁၉၃၅-၃၆ ခုနှစ်တွင် မန္တလေး ဥပစာ ကောလိပ် ကျောင်းသားများ သမဂ္ဂအမှုဆောင် ဖြစ်ခဲ့သည်။ ၁၉၃၆ ခု ကျောင်းသား သပိတ်တွင် စစ်ကိုင်း အစိုးရ အထက်တန်းကျောင်းသို့ သပိတ် သွားတားရာ၊ ကျောင်းအုပ်ကြီး မစ္စတာဒေါင်းနှင့် စကောက်များက ဝိုင်းရိုက်သဖြင့် ဒဏ်ရာရှိခဲ့သည်။ ၁၉၃၆ -၃၇ ခုနှစ်တွင် မန္တလေး ဥပစာ ကောလိပ်ကျောင်းသားများ သမဂ္ဂ ဥက္ကဌအဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့၍ အထက်တန်းကို [[ပါဠိဘာသာ]] ဂုဏ်ထူးဖြင့် အောင်မြင်ခဲ့လေသည်။


ရန်ကုန်​တက္ကသိုလ်​တွင် ဆက်လက်​ပညာ​ဆည်း​ပူး​၍ ၁​၉​၃​၈-၃​၉ ခု​တွင် တ​က​သ အမှုဆောင်​အဖြစ် ရွေးချယ်​တင်​မြှောက်​ခြင်း ခံ​ရ​သည်။ တ​က​သ ဥက္ကဋ္ဌ[[ဗိုလ်​ချုပ်​အောင်​ဆန်း|ကို​အောင်​ဆန်း]] နှုတ်ထွက်​သွား​သော​အခါ တ​က​သ ဥက္ကဋ္ဌ​အဖြစ်​ထက် ဗ​က​သ ဥက္ကဋ္ဌ​အဖြစ် လူ​သိ​များ​ခဲ့​သည်။
ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်တွင် ဆက်လက်ပညာဆည်းပူး၍ ၁၉၃၈-၃၉ ခုတွင် တကသ အမှုဆောင်အဖြစ် ရွေးချယ်တင်မြှောက်ခြင်း ခံရသည်။ တကသ ဥက္ကဌ [[ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်း|ကိုအောင်ဆန်း]] နှုတ်ထွက်သွားသောအခါ တကသ ဥက္ကဌအဖြစ်ထက် ဗကသ ဥက္ကဌအဖြစ် လူသိများခဲ့သည်။


၁​၉​၃​၈ ခု​နှစ်​၌ ရေနံ​မြေ သပိတ် ပေါ်ပေါက်​ခဲ့​သည်။ ရေနံ​မြေ သပိတ်​သမား​များ​သည် [[ရန်ကုန်မြို့]]သို့ ချီ​တက် ဆန္ဒ​ပြ​ရန်၊ နိုဝင်ဘာ​လ ၃​၀ ရက်​နေ့​တွင် ရေနံ​ချောင်း​မြို့​မှ ထွက်​ခဲ့​ကြ​သည်။ ဥက္ကဋ္ဌ ကို​ဗ​ဟိန်း​နှင့် ကို​ဗ​ဆွေ​တို့​သည် [[ရေနံ​ချောင်း​မြို့]]တွင် ပေါ်ပေါက်​လျက်​ရှိ​သော ကျောင်းသား သပိတ်​အရေး​နှင့် ရေနံ​မြေ​မှ ချီ​တက်​လာ​သော သပိတ်​သမား​များ အရေး​ကို စုံစမ်း​ရန်​ခရီး​ထွက်​ခဲ့​ကြ​သည်။ [[မကွေးမြို့]]၌ ရေနံ​မြေ​မှ ချီ​တက်​လာ​သော သပိတ်​သမား​များ​အား တရားဟော​နေ​စဉ်၊ အဖမ်း​ခံ​ခဲ့​ရ​လေ​သည်။ တရားဟော​နေ​စဉ် {{cquote|'''မြင်းခွာ​တ​ချက်​ပေါက်​ရင် မီး​ဟုန်းဟုန်း တောက်​စေ​ရ​မယ်'''}}လို့ ရဲရဲတောက်​စကား ပြော​ကြား​ခဲ့​ပါ​တယ်။ <ref group="ဖက်​ဆစ်တော်​လှန်​ရေး​နှင့် သခင်​ဗ​ဟိန်း"> </ref> သမဂ္ဂ ဥက္ကဋ္ဌ​နှင့် အတွင်း​ရေး​မှုး​အား ဖမ်းဆီး​သ​ဖြင့် ကျောင်းသား သပိတ် ပေါ်ပေါက်​ခဲ့​လေ​သည်။
၁၉၃၈ ခုနှစ်၌ ရေနံမြေ သပိတ် ပေါ်ပေါက်ခဲ့သည်။ ရေနံမြေ သပိတ်သမားများသည် [[ရန်ကုန်မြို့]]သို့ ချီတက် ဆန္ဒပြရန်၊ နိုဝင်ဘာလ ၃၀ ရက်နေ့တွင် ရေနံချောင်းမြို့မှ ထွက်ခဲ့ကြသည်။ ဥက္ကဌ ကိုဗဟိန်းနှင့် ကိုဗဆွေတို့သည် [[ရေနံချောင်းမြို့]]တွင် ပေါ်ပေါက်လျက်ရှိသော ကျောင်းသား သပိတ်အရေးနှင့် ရေနံမြေမှ ချီတက်လာသော သပိတ်သမားများ အရေးကို စုံစမ်းရန်ခရီးထွက်ခဲ့ကြသည်။ [[မကွေးမြို့]]၌ ရေနံမြေမှ ချီတက်လာသော သပိတ်သမားများအား တရားဟောနေစဉ်၊ အဖမ်းခံခဲ့ရလေသည်။ တရားဟောနေစဉ် {{cquote|'''မြင်းခွာတချက်ပေါက်ရင် မီးဟုန်းဟုန်း တောက်စေရမယ်'''}}လို့ ရဲရဲတောက်စကား ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ <ref group="ဖက်ဆစ်တော်လှန်ရေးနှင့် သခင်ဗဟိန်း"> </ref> သမဂ္ဂ ဥက္ကဌနှင့် အတွင်းရေးမှုးအား ဖမ်းဆီးသဖြင့် ကျောင်းသား သပိတ် ပေါ်ပေါက်ခဲ့လေသည်။


ကျောင်းသား​များ​သည် အတွင်းဝန်​များ​ရုံး သို့ ချီ​တက် ဆန္ဒ​ပြ​ကြ​ရာ၊ ဂေါ်ရာ​စာ​သင်​များ​က မြင်း​နှင် တိုက်၊ နံပါတ်​တုတ်​နှင့် ရိုက်​သ​ဖြင့်၊ ဂျပ်​ဆင် ကော​လိပ်​မှ [[ဗိုလ်​အောင်ကျော်|ကို​အောင်ကျော်]] ကျ​ဆုံး​ခဲ့​သည်။ ကျောင်းသား အများ​အပြား ဒဏ်ရာ ရ​ခဲ့​ကြ​သည်။ ကျောင်းသား၊ အလုပ်​သမား၊ လယ်သမား သပိတ်​ပေါင်း​စုံ စုစည်း​မိ​ကာ၊ [[၁​၃​၀​၀ ပြည့် အရေးတော်​ပုံ]]ဟု သမိုင်း​ဝင် မှတ်တမ်း​တင်​ခဲ့​ကြ​ရ​သည်။ ကျောင်း​သူ၊ ကျောင်းသား​များ မြို့မ​သပိတ် စခန်း​တွင် အစာ​ငတ်​ခံ ဆန္ဒ​ပြ​ခဲ့​ကြ​သည်။ ဒေါက်​တာ​ဘမော် အစိုးရ ပြုတ်​ကျ​၍ ဦး​ပု အစိုးရ တက်​ပြီး၊ ကျောင်းသား သပိတ်​အရေး ပြီး​ဆုံး​ခဲ့​ရ​လေ​သည်။
ကျောင်းသားများသည် အတွင်းဝန်များရုံး သို့ ချီတက် ဆန္ဒပြကြရာ၊ ဂေါ်ရာစာသင်များက မြင်းနှင် တိုက်၊ နံပါတ်တုတ်နှင့် ရိုက်သဖြင့်၊ ဂျပ်ဆင် ကောလိပ်မှ [[ဗိုလ်အောင်ကျော်|ကိုအောင်ကျော်]] ကျဆုံးခဲ့သည်။ ကျောင်းသား အများအပြား ဒဏ်ရာ ရခဲ့ကြသည်။ ကျောင်းသား၊ အလုပ်သမား၊ လယ်သမား သပိတ်ပေါင်းစုံ စုစည်းမိကာ၊ [[၁၃၀၀ ပြည့် အရေးတော်ပုံ]]ဟု သမိုင်းဝင် မှတ်တမ်းတင်ခဲ့ကြရသည်။ ကျောင်းသူ၊ ကျောင်းသားများ မြို့မသပိတ် စခန်းတွင် အစာငတ်ခံ ဆန္ဒပြခဲ့ကြသည်။ ဒေါက်တာဘမော် အစိုးရ ပြုတ်ကျ၍ ဦးပု အစိုးရ တက်ပြီး၊ ကျောင်းသား သပိတ်အရေး ပြီးဆုံးခဲ့ရလေသည်။


ကို​ဗ​ဟိန်း​သည် ၁​၉​၃​၉ ခု​နှစ်​တွင် တက္ကသိုလ်​မှ ထွက်​၍ [[ဒို့​ဗမာ အစည်း​အရုံး]]သို့ ဝင်​ရောက်​လုပ်ဆောင်​ခဲ့​သည်။ ထို​အချိန်​မှ​စ​၍ သခင်​ဗ​ဟိန်း အမည်တွင်​ခဲ့​သည်။ ဒုတိယ​ကမ္ဘာ​စစ် ကြီး ဖြစ်လာ​တဲ့​အခါ မြေ​အောက် တော်​လှန်​ရေး လုပ်​ငန်း​များ​ကို ခေါင်းဆောင်​ပြီး ပြည်​သူ့​အရေးတော်​ပုံ စာ​တမ်း၊ မီးပွား​စာစောင်၊ ဗ​မာ့တော်​လှန်​မှု စာ​တမ်း​များ​ကို လျှို့​ဝှက် ရေးသား​ထုတ်​ဝေ ခဲ့​သည်။ <ref group="ဖက်​ဆစ်တော်​လှန်​ရေး​နှင့် သခင်​ဗ​ဟိန်း"> </ref>
ကိုဗဟိန်းသည် ၁၉၃၉ ခုနှစ်တွင် တက္ကသိုလ်မှ ထွက်၍ [[ဒို့ဗမာ အစည်းအရုံး]]သို့ ဝင်ရောက်လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ် ကြီး ဖြစ်လာတဲ့အခါ မြေအောက် တော်လှန်ရေး လုပ်ငန်းများကို ခေါင်းဆောင်ပြီး ပြည်သူ့အရေးတော်ပုံ စာတမ်း၊ မီးပွားစာစောင်၊ ဗမာ့တော်လှန်မှု စာတမ်း များကို လျှို့ဝှက် ရေးသားထုတ်ဝေ ခဲ့သည်။ <ref group="ဖက်ဆစ်တော်လှန်ရေးနှင့် သခင်ဗဟိန်း"> </ref>
၁​၉​၄​၀ ခု​နှစ်​တွင် ဖမ်းဆီး​ခံ​ခဲ့​ရ​ပြီး၊ အင်္ဂလိပ်​အပြေး​တွင် မန္တလေး​ထောင်​မှ [[သခင်​နု]] တို့​နှင့်​အတူ လွတ်မြောက်​ခဲ့​သည်။ ဂျပန်​ခေတ် [[ဒေါက်​တာ​ဘမော်]]အစိုးရ လက်ထက်​တွင်၊ နိုင်ငံ​ခြား​ရေး​ဌာန အတွင်းဝန် အဖြစ် ဆောင်ရွက်​ခဲ့​သည်။ <ref group="ဒုတိယ​ကမ္ဘာ​စစ်​မ​တိုင်​မီ တ​က​သ ဥက္ကဋ္ဌ​များ"> ကို​ဗ​ဟိန်း (၁​၉​၃​၈ - ၃​၉) </ref> ဖက်​ဆစ်​တို့​ကို တော်​လှန် တိုက်ခိုက်​ရန် အတွက် တော်​လှန်​ရေး စစ်​တိုင်း​များ​ကို သတ်​မှတ်​ပြီး တိုင်း​အလိုက် စစ်​ရေး၊ နိုင်ငံ​ရေး ခေါင်းဆောင်​များ ကို ရွေးချယ် သတ်​မှတ်​ခဲ့​သည့် အခါ '''တိုင်း (၁)''' ပြည်၊ သာယာ​ဝ​တီ၊ ဟင်္သာတ​အရှေ့ အတွက် စစ်​ရေး ခေါင်းဆောင် အဖြစ် ဗိုလ်​ချုပ်​အောင်​ဆန်း ကို သတ်​မှတ်​ခဲ့​ပြီး နိုင်ငံ​ရေး ခေါင်းဆောင် အဖြစ် သခင်​ဗ​ဟိန်း​ကို ရွေးချယ် သတ်​မှတ်​ခဲ့​သည်။ <ref group="ဖက်​ဆစ်တော်​လှန်​ရေး​နှင့် သခင်​ဗ​ဟိန်း"> </ref> ၁​၉​၄​၅ ခု​နှစ် ဂျ​ပန်တော်​လှန်​ရေး​တွင် တောင်ငူ​ခ​ရိုင်​တွင် တာဝန်​ယူခဲ့​သည်။
၁၉၄၀ ခုနှစ်တွင် ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရပြီး၊ အင်္ဂလိပ်အပြေးတွင် မန္တလေးထောင်မှ [[သခင်နု]] တို့နှင့်အတူ လွတ်မြောက်ခဲ့သည်။ ဂျပန်ခေတ် [[ဒေါက်တာဘမော်]] အစိုးရ လက်ထက်တွင်၊ နိုင်ငံခြားရေးဌာန အတွင်းဝန် အဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ <ref group="ဒုတိယကမ္ဘာစစ်မတိုင်မီ တကသ ဥက္ကဌများ"> ကိုဗဟိန်း (၁၉၃၈ - ၃၉) </ref> ဖက်ဆစ်တို့ကို တော်လှန် တိုက်ခိုက်ရန် အတွက် တော်လှန်ရေး စစ်တိုင်းများကို သတ်မှတ်ပြီး တိုင်းအလိုက် စစ်ရေး၊ နိုင်ငံရေး ခေါင်းဆောင်များ ကို ရွေးချယ် သတ်မှတ်ခဲ့သည့် အခါ '''တိုင်း (၁)''' ပြည်၊ သာယာဝတီ၊ ဟင်္သာတအရှေ့ အတွက် စစ်ရေး ခေါင်းဆောင် အဖြစ် ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်း ကို သတ်မှတ်ခဲ့ပြီး နိုင်ငံရေး ခေါင်းဆောင် အဖြစ် သခင်ဗဟိန်းကို ရွေးချယ် သတ်မှတ်ခဲ့သည်။ <ref group="ဖက်ဆစ်တော်လှန်ရေးနှင့် သခင်ဗဟိန်း"> </ref> ၁၉၄၅ ခုနှစ် ဂျပန်တော်လှန်ရေးတွင် တောင်ငူခရိုင်တွင် တာဝန်ယူခဲ့သည်။


ကို​ဗ​ဟိန်း​သည် [[ဗမာ​ပြည် ကွန်​မြူ​နစ်​ပါ​တီ]]ကို တည်ထောင်​သူ တစ်​ဦး​ဖြစ်​ပြီး၊ ၁​၉​၄​၆ ခု​နှစ် ကွန်​မြူ​နစ်​ပါ​တီ ပြောင်(တရားဝင်) ထူထောင်​သော အခါ​တွင် ဗ​ဟိုကော်​မ​တီ ဖြစ်​ခဲ့​သည်။ နောင်​တွင် ပေါ​လစ်​ဗျူ​ရို အဖွဲ့​ဝင် ဗမာ​ပြည် အလုပ်​သမား​များ သမဂ္ဂ(A.B.T.U.C)၏ ဥက္ကဋ္ဌ ဖြစ်​ခဲ့​လေ​သည်။ ၁​၉​၄​၆ ခု နိုဝင်ဘာ​လ ၂​၀ ရက်​နေ့​တွင် မန္တလေးမြို့ ပြည်​သူ့ ဆေး​ရုံ​ကြီး​တွင် ကွယ်​လွန် အနိစ္စရောက်​ခဲ့​သည်။ ပြည်ထောင်​စု မြန်မာ​နိုင်​ငံတော်​၏ လွတ်လပ်​ရေး မော်ကွန်း​ဝင် စာရင်း​တွင် ပထမ​အဆင့် ကျေ​ညာ​ပေး​ခြင်း ခံ​ခဲ့​ရ​သူ ဖြစ်​လေ​သည်။
ကိုဗဟိန်းသည် [[ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီ]]ကို တည်ထောင်သူ တစ်ဦးဖြစ်ပြီး၊ ၁၉၄၆ ခုနှစ် ကွန်မြူနစ်ပါတီ ပြောင်(တရားဝင်) ထူထောင်သော အခါတွင် ဗဟိုကော်မတီ ဖြစ်ခဲ့သည်။ နောင်တွင် ပေါလစ်ဗျူရို အဖွဲ့ဝင် ဗမာပြည် အလုပ်သမားများ သမဂ္ဂ(A.B.T.U.C)၏ ဥက္ကဌ ဖြစ်ခဲ့လေသည်။ ၁၉၄၆ ခု နိုဝင်ဘာလ ၂၀ ရက်နေ့တွင် မန္တလေးမြို့ ပြည်သူ့ ဆေးရုံကြီးတွင် ကွယ်လွန် အနိစ္စရောက်ခဲ့သည်။ ပြည်ထောင်စု မြန်မာနိုင်ငံတော်၏ လွတ်လပ်ရေး မော်ကွန်းဝင် စာရင်းတွင် ပထမအဆင့် ကျေညာပေးခြင်း ခံခဲ့ရသူ ဖြစ်လေသည်။
<ref group="ဒုတိယ​ကမ္ဘာ​စစ်​မ​တိုင်​မီ တ​က​သ ဥက္ကဋ္ဌ​များ"> ကို​ဗ​ဟိန်း (၁​၉​၃​၈ - ၃​၉) </ref>
<ref group="ဒုတိယကမ္ဘာစစ်မတိုင်မီ တကသ ဥက္ကဌများ"> ကိုဗဟိန်း (၁၉၃၈ - ၃၉) </ref>
<ref>အိုး​ဝေ​မဂ္ဂဇင်း တွဲ ၁၊ အမှတ် ၁​၀ (၁​၉​၅​၉-၆​၀)စာ ၄​၁၊ ၄​၂။</ref>

== ကိုး​ကား ==
== ကိုးကား ==
{{cite web
{{cite web
|url= http://www.naytthit.net/?p=26658
|url= http://www.naytthit.net/?p=26658
|title= ဖက်​ဆစ်တော်​လှန်​ရေး​နှင့် သခင်​ဗ​ဟိန်း၊ အောင်​မြင့်​ဦး (မဟာ​ဝိဇ္ဇာ)
|title= ဖက်ဆစ်တော်လှန်ရေးနှင့် သခင်ဗဟိန်း၊ အောင်မြင့်ဦး (မဟာဝိဇ္ဇာ)
|accessdate= ၁
|accessdate= ၁
|accessdaymonth= မေ
|accessdaymonth= မေ
|accessyear= ၂၀၁၂
|accessyear= ၂​၀​၁​၂
}} <references group="ဖက်​ဆစ်တော်​လှန်​ရေး​နှင့် သခင်​ဗ​ဟိန်း" />
}} <references group="ဖက်ဆစ်တော်လှန်ရေးနှင့် သခင်ဗဟိန်း" />


{{cite book
{{cite book
| last = အိုးဝေ
| last = အိုး​ဝေ
| first =
| first =
| authorlink =
| authorlink =
| title = ဒုတိယ​ကမ္ဘာ​စစ်​မ​တိုင်​မီ တ​က​သ ဥက္ကဌ​များ
| title = ဒုတိယကမ္ဘာစစ်မတိုင်မီ တကသ ဥက္ကဌများ
| publisher =
| publisher =
| series = နှစ်လည်စာစောင်၊
| series = နှစ်လည်​စာစောင်၊
| year = ၁၉၆၀
| year = ၁​၉​၆​၀
| doi =
| doi =
| isbn =
| isbn =
}} <references group="ဒုတိယ​ကမ္ဘာ​စစ်​မ​တိုင်​မီ တ​က​သ ဥက္ကဌ​များ" />
}} <references group="ဒုတိယကမ္ဘာစစ်မတိုင်မီ တကသ ဥက္ကဌများ" />


<references/>
<references/>
[[Category:မြန်​မာ့​နိုင်ငံ​ရေး​သမား​များ]]
[[Category:မြန်မာ့နိုင်ငံရေးသမားများ]]
[[Category:ဗ​က​သ ခေါင်းဆောင်​များ]]
[[Category:ဗကသ ခေါင်းဆောင်များ]]

၁၂:၄၂၊ ၁၁ ဇူလိုင် ၂၀၁၄ ရက်နေ့က မူ

သခင် ဗ​ဟိန်း ( မြန်မာ ၁​၂​၇​၉ ၊ ၁​၃​၀​၈ )

ရန်ကုန်​တက္ကသိုလ်​ကျောင်းသား​များ​သမဂ္ဂ (တ​က​သ)ဥက္ကဋ္ဌ ကို​အောင်​ဆန်း (ဗိုလ်​ချုပ်​အောင်​ဆန်း) နုတ်​ထွက်​သွား​သ​ဖြင့် ကို​ဗ​ဟိန်း​သည် ဥက္ကဋ္ဌ တာဝန်​ကို ၁​၉​၃​၈ ခု​နှစ်​တွင် တာဝန်​ယူခဲ့​သည်။

ကို​ဗ​ဟိန်း​ကို ၁​၂​၇​၉ ခု ၊ ဝါဆို​လဆန်း (၉) ရက် ( ခရစ် ၁​၉​၁​၇ ခု ၊ ဇွန်​လ ၂​၇ ရက်)ဗုဒ္ဓဟူးနေ့၊ နံနက် (၇) နာရီ​အချိန်​တွင် အင်း​ဝ​မြို့ကိုင်း​တန်း ရပ်​၌ ဖွားမြင်​သည်။ အဖ ဦး​မှင် ၊ အမိ ဒေါ်​ဦး​တို့​၏ ပဉ္စမ​မြောက်​သား ဖြစ်​သည်။ မန္ဒ​လေး​မြို့ အေ​ဘီ​အမ် မိန်း​ကလေး​ကျောင်း၊ သကျ​သီ​ဟ ဘုရား​အနီး ဆရာ​ငုံ​ကျောင်း၊ မန္တလေးမြို့ ဗဟို​အမျိုးသား အထက်​တန်း​ကျောင်း​များ​တွင် ပညာ​ဆည်း​ပူး​ခဲ့​သည်။ ၁​၉​၃​၄ ခု​နှစ်​တွင် မန္တလေး ဥပစာ ကော​လိပ်​၌ စတင်​ပညာသင်​ကြား​ခဲ့​သည်။ ၁​၉​၃​၅-၃​၆ ခု​နှစ်​တွင် မန္တလေး ဥပစာ ကော​လိပ် ကျောင်းသား​များ သမဂ္ဂ​အမှုဆောင် ဖြစ်​ခဲ့​သည်။ ၁​၉​၃​၆ ခု ကျောင်းသား သပိတ်​တွင် စစ်ကိုင်း အစိုးရ အထက်​တန်း​ကျောင်း​သို့ သပိတ် သွား​တား​ရာ၊ ကျောင်း​အုပ်​ကြီး မစ္စတာ​ဒေါင်း​နှင့် စ​ကောက်​များ​က ဝိုင်း​ရိုက်​သ​ဖြင့် ဒဏ်ရာ​ရှိ​ခဲ့​သည်။ ၁​၉​၃​၆ -၃​၇ ခု​နှစ်​တွင် မန္တလေး ဥပစာ ကော​လိပ်​ကျောင်းသား​များ သမဂ္ဂ ဥက္ကဋ္ဌ​အဖြစ် ဆောင်ရွက်​ခဲ့​၍ အထက်​တန်း​ကို ပါဠိ​ဘာသာဂုဏ်​ထူး​ဖြင့် အောင်မြင်​ခဲ့​လေ​သည်။

ရန်ကုန်​တက္ကသိုလ်​တွင် ဆက်လက်​ပညာ​ဆည်း​ပူး​၍ ၁​၉​၃​၈-၃​၉ ခု​တွင် တ​က​သ အမှုဆောင်​အဖြစ် ရွေးချယ်​တင်​မြှောက်​ခြင်း ခံ​ရ​သည်။ တ​က​သ ဥက္ကဋ္ဌကို​အောင်​ဆန်း နှုတ်ထွက်​သွား​သော​အခါ တ​က​သ ဥက္ကဋ္ဌ​အဖြစ်​ထက် ဗ​က​သ ဥက္ကဋ္ဌ​အဖြစ် လူ​သိ​များ​ခဲ့​သည်။

၁​၉​၃​၈ ခု​နှစ်​၌ ရေနံ​မြေ သပိတ် ပေါ်ပေါက်​ခဲ့​သည်။ ရေနံ​မြေ သပိတ်​သမား​များ​သည် ရန်ကုန်မြို့သို့ ချီ​တက် ဆန္ဒ​ပြ​ရန်၊ နိုဝင်ဘာ​လ ၃​၀ ရက်​နေ့​တွင် ရေနံ​ချောင်း​မြို့​မှ ထွက်​ခဲ့​ကြ​သည်။ ဥက္ကဋ္ဌ ကို​ဗ​ဟိန်း​နှင့် ကို​ဗ​ဆွေ​တို့​သည် ရေနံ​ချောင်း​မြို့တွင် ပေါ်ပေါက်​လျက်​ရှိ​သော ကျောင်းသား သပိတ်​အရေး​နှင့် ရေနံ​မြေ​မှ ချီ​တက်​လာ​သော သပိတ်​သမား​များ အရေး​ကို စုံစမ်း​ရန်​ခရီး​ထွက်​ခဲ့​ကြ​သည်။ မကွေးမြို့၌ ရေနံ​မြေ​မှ ချီ​တက်​လာ​သော သပိတ်​သမား​များ​အား တရားဟော​နေ​စဉ်၊ အဖမ်း​ခံ​ခဲ့​ရ​လေ​သည်။ တရားဟော​နေ​စဉ်

မြင်းခွာ​တ​ချက်​ပေါက်​ရင် မီး​ဟုန်းဟုန်း တောက်​စေ​ရ​မယ်

လို့ ရဲရဲတောက်​စကား ပြော​ကြား​ခဲ့​ပါ​တယ်။ ကိုးကား အမှား - Invalid <ref> tag; refs with no name must have content သမဂ္ဂ ဥက္ကဋ္ဌ​နှင့် အတွင်း​ရေး​မှုး​အား ဖမ်းဆီး​သ​ဖြင့် ကျောင်းသား သပိတ် ပေါ်ပေါက်​ခဲ့​လေ​သည်။

ကျောင်းသား​များ​သည် အတွင်းဝန်​များ​ရုံး သို့ ချီ​တက် ဆန္ဒ​ပြ​ကြ​ရာ၊ ဂေါ်ရာ​စာ​သင်​များ​က မြင်း​နှင် တိုက်၊ နံပါတ်​တုတ်​နှင့် ရိုက်​သ​ဖြင့်၊ ဂျပ်​ဆင် ကော​လိပ်​မှ ကို​အောင်ကျော် ကျ​ဆုံး​ခဲ့​သည်။ ကျောင်းသား အများ​အပြား ဒဏ်ရာ ရ​ခဲ့​ကြ​သည်။ ကျောင်းသား၊ အလုပ်​သမား၊ လယ်သမား သပိတ်​ပေါင်း​စုံ စုစည်း​မိ​ကာ၊ ၁​၃​၀​၀ ပြည့် အရေးတော်​ပုံဟု သမိုင်း​ဝင် မှတ်တမ်း​တင်​ခဲ့​ကြ​ရ​သည်။ ကျောင်း​သူ၊ ကျောင်းသား​များ မြို့မ​သပိတ် စခန်း​တွင် အစာ​ငတ်​ခံ ဆန္ဒ​ပြ​ခဲ့​ကြ​သည်။ ဒေါက်​တာ​ဘမော် အစိုးရ ပြုတ်​ကျ​၍ ဦး​ပု အစိုးရ တက်​ပြီး၊ ကျောင်းသား သပိတ်​အရေး ပြီး​ဆုံး​ခဲ့​ရ​လေ​သည်။

ကို​ဗ​ဟိန်း​သည် ၁​၉​၃​၉ ခု​နှစ်​တွင် တက္ကသိုလ်​မှ ထွက်​၍ ဒို့​ဗမာ အစည်း​အရုံးသို့ ဝင်​ရောက်​လုပ်ဆောင်​ခဲ့​သည်။ ထို​အချိန်​မှ​စ​၍ သခင်​ဗ​ဟိန်း အမည်တွင်​ခဲ့​သည်။ ဒုတိယ​ကမ္ဘာ​စစ် ကြီး ဖြစ်လာ​တဲ့​အခါ မြေ​အောက် တော်​လှန်​ရေး လုပ်​ငန်း​များ​ကို ခေါင်းဆောင်​ပြီး ပြည်​သူ့​အရေးတော်​ပုံ စာ​တမ်း၊ မီးပွား​စာစောင်၊ ဗ​မာ့တော်​လှန်​မှု စာ​တမ်း​များ​ကို လျှို့​ဝှက် ရေးသား​ထုတ်​ဝေ ခဲ့​သည်။ ကိုးကား အမှား - Invalid <ref> tag; refs with no name must have content ၁​၉​၄​၀ ခု​နှစ်​တွင် ဖမ်းဆီး​ခံ​ခဲ့​ရ​ပြီး၊ အင်္ဂလိပ်​အပြေး​တွင် မန္တလေး​ထောင်​မှ သခင်​နု တို့​နှင့်​အတူ လွတ်မြောက်​ခဲ့​သည်။ ဂျပန်​ခေတ် ဒေါက်​တာ​ဘမော်အစိုးရ လက်ထက်​တွင်၊ နိုင်ငံ​ခြား​ရေး​ဌာန အတွင်းဝန် အဖြစ် ဆောင်ရွက်​ခဲ့​သည်။ [ဒုတိယ​ကမ္ဘာ​စစ်​မ​တိုင်​မီ တ​က​သ ဥက္ကဋ္ဌ​များ ၁] ဖက်​ဆစ်​တို့​ကို တော်​လှန် တိုက်ခိုက်​ရန် အတွက် တော်​လှန်​ရေး စစ်​တိုင်း​များ​ကို သတ်​မှတ်​ပြီး တိုင်း​အလိုက် စစ်​ရေး၊ နိုင်ငံ​ရေး ခေါင်းဆောင်​များ ကို ရွေးချယ် သတ်​မှတ်​ခဲ့​သည့် အခါ တိုင်း (၁) ပြည်၊ သာယာ​ဝ​တီ၊ ဟင်္သာတ​အရှေ့ အတွက် စစ်​ရေး ခေါင်းဆောင် အဖြစ် ဗိုလ်​ချုပ်​အောင်​ဆန်း ကို သတ်​မှတ်​ခဲ့​ပြီး နိုင်ငံ​ရေး ခေါင်းဆောင် အဖြစ် သခင်​ဗ​ဟိန်း​ကို ရွေးချယ် သတ်​မှတ်​ခဲ့​သည်။ ကိုးကား အမှား - Invalid <ref> tag; refs with no name must have content ၁​၉​၄​၅ ခု​နှစ် ဂျ​ပန်တော်​လှန်​ရေး​တွင် တောင်ငူ​ခ​ရိုင်​တွင် တာဝန်​ယူခဲ့​သည်။

ကို​ဗ​ဟိန်း​သည် ဗမာ​ပြည် ကွန်​မြူ​နစ်​ပါ​တီကို တည်ထောင်​သူ တစ်​ဦး​ဖြစ်​ပြီး၊ ၁​၉​၄​၆ ခု​နှစ် ကွန်​မြူ​နစ်​ပါ​တီ ပြောင်(တရားဝင်) ထူထောင်​သော အခါ​တွင် ဗ​ဟိုကော်​မ​တီ ဖြစ်​ခဲ့​သည်။ နောင်​တွင် ပေါ​လစ်​ဗျူ​ရို အဖွဲ့​ဝင် ဗမာ​ပြည် အလုပ်​သမား​များ သမဂ္ဂ(A.B.T.U.C)၏ ဥက္ကဋ္ဌ ဖြစ်​ခဲ့​လေ​သည်။ ၁​၉​၄​၆ ခု နိုဝင်ဘာ​လ ၂​၀ ရက်​နေ့​တွင် မန္တလေးမြို့ ပြည်​သူ့ ဆေး​ရုံ​ကြီး​တွင် ကွယ်​လွန် အနိစ္စရောက်​ခဲ့​သည်။ ပြည်ထောင်​စု မြန်မာ​နိုင်​ငံတော်​၏ လွတ်လပ်​ရေး မော်ကွန်း​ဝင် စာရင်း​တွင် ပထမ​အဆင့် ကျေ​ညာ​ပေး​ခြင်း ခံ​ခဲ့​ရ​သူ ဖြစ်​လေ​သည်။ [ဒုတိယ​ကမ္ဘာ​စစ်​မ​တိုင်​မီ တ​က​သ ဥက္ကဋ္ဌ​များ ၂] [၁]

ကိုး​ကား

ဖက်​ဆစ်တော်​လှန်​ရေး​နှင့် သခင်​ဗ​ဟိန်း၊ အောင်​မြင့်​ဦး (မဟာ​ဝိဇ္ဇာ)။ ၁ ၊ ၂​၀​၁​၂ တွင် ပြန်စစ်ပြီး။မေ ၂​၀​၁​၂ တွင် ပြန်စစ်ပြီး။

အိုး​ဝေ (၁​၉​၆​၀)။ ဒုတိယ​ကမ္ဘာ​စစ်​မ​တိုင်​မီ တ​က​သ ဥက္ကဌ​များ။ နှစ်လည်​စာစောင်၊။ zero width space character in |series= at position 8 (အကူအညီ); zero width space character in |last= at position 5 (အကူအညီ); zero width space character in |year= at position 2 (အကူအညီ); zero width space character in |title= at position 6 (အကူအညီ); |year= ရှိ ရက်စွဲတန်ဖိုး စစ်ဆေးရန် (အကူအညီ)

  1. အိုး​ဝေ​မဂ္ဂဇင်း တွဲ ၁၊ အမှတ် ၁​၀ (၁​၉​၅​၉-၆​၀)စာ ၄​၁၊ ၄​၂။


ကိုးကား အမှား - <ref> tags exist for a group named "ဒုတိယ​ကမ္ဘာ​စစ်​မ​တိုင်​မီ တ​က​သ ဥက္ကဋ္ဌ​များ", but no corresponding <references group="ဒုတိယ​ကမ္ဘာ​စစ်​မ​တိုင်​မီ တ​က​သ ဥက္ကဋ္ဌ​များ"/> tag was found