ဗဟိန်း၊ ကို: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ
No edit summary |
အရေးမကြီးNo edit summary |
||
စာကြောင်း ၁ - | စာကြောင်း ၁ - | ||
==သခင် ဗဟိန်း ( မြန်မာ ၁၂၇၉ ၊ ၁၃၀၈ )== |
|||
ကိုဗဟိန်းကို [[၁၉၁၉]] ခုနှစ် ဝါဆိုလဆန်း ၁၀ ရက်၊ ဗုဒ္ဓဟူးနေ့၊ နံနက် ၇ နာရီ အချိန်တွင် [[အင်းဝမြို့]] ကိုင်းတန်းရပ်၌ ဖွားမြင်ခဲ့သည်။ အဖ ဦးမှင်၊ အမိ ဒေါ်ဦးတို့၏ ပဉ္စမမြောက်သား ဖြစ်သည်။ |
|||
ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်ကျောင်းသားများသမဂ္ဂ (တကသ)ဥက္ကဋ္ဌ ကိုအောင်ဆန်း (ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်း) နုတ်ထွက်သွားသဖြင့် ကိုဗဟိန်းသည် ဥက္ကဋ္ဌ တာဝန်ကို ၁၉၃၈ ခုနှစ်တွင် တာဝန်ယူခဲ့သည်။ |
|||
ကိုဗဟိန်းကို ၁၂၇၉ ခု ၊ ဝါဆိုလဆန်း (၉) ရက် ( ခရစ် ၁၉၁၇ ခု ၊ ဇွန်လ ၂၇ ရက်)ဗုဒ္ဓဟူးနေ့၊ နံနက် (၇) နာရီအချိန်တွင် [[အင်းဝမြို့]]ကိုင်းတန်း ရပ်၌ ဖွားမြင်သည်။ အဖ ဦးမှင် ၊ အမိ ဒေါ်ဦးတို့၏ ပဉ္စမမြောက်သား ဖြစ်သည်။ မန္ဒလေးမြို့ အေဘီအမ် မိန်းကလေးကျောင်း၊ သကျသီဟ ဘုရားအနီး ဆရာငုံကျောင်း၊ [[မန္တလေးမြို့]] ဗဟိုအမျိုးသား အထက်တန်းကျောင်းများတွင် ပညာဆည်းပူးခဲ့သည်။ ၁၉၃၄ ခုနှစ်တွင် မန္တလေး ဥပစာ ကောလိပ်၌ စတင်ပညာသင်ကြားခဲ့သည်။ ၁၉၃၅-၃၆ ခုနှစ်တွင် မန္တလေး ဥပစာ ကောလိပ် ကျောင်းသားများ သမဂ္ဂအမှုဆောင် ဖြစ်ခဲ့သည်။ ၁၉၃၆ ခု ကျောင်းသား သပိတ်တွင် စစ်ကိုင်း အစိုးရ အထက်တန်းကျောင်းသို့ သပိတ် သွားတားရာ၊ ကျောင်းအုပ်ကြီး မစ္စတာဒေါင်းနှင့် စကောက်များက ဝိုင်းရိုက်သဖြင့် ဒဏ်ရာရှိခဲ့သည်။ ၁၉၃၆ -၃၇ ခုနှစ်တွင် မန္တလေး ဥပစာ ကောလိပ်ကျောင်းသားများ သမဂ္ဂ ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့၍ အထက်တန်းကို [[ပါဠိဘာသာ]]ဂုဏ်ထူးဖြင့် အောင်မြင်ခဲ့လေသည်။ |
|||
မန္ဒလေးမြို့ အေဘီအမ် မိန်းကလေးကျောင်း၊ သကျသီဟ ဘုရားအနီး ဆရာငုံကျောင်း၊ [[မန္တလေးမြို့]] ဗဟိုအမျိုးသား အထက်တန်းကျောင်းများတွင် ပညာဆည်းပူးခဲ့သည်။ ၁၉၃၄ ခုနှစ်တွင် မန္တလေး ဥပစာ ကောလိပ်၌ စတင်ပညာသင်ကြားခဲ့သည်။ ၁၉၃၅-၃၆ ခုနှစ်တွင် မန္တလေး ဥပစာ ကောလိပ် ကျောင်းသားများ သမဂ္ဂအမှုဆောင် ဖြစ်ခဲ့သည်။ ၁၉၃၆ ခု ကျောင်းသား သပိတ်တွင် စစ်ကိုင်း အစိုးရ အထက်တန်းကျောင်းသို့ သပိတ် သွားတားရာ၊ ကျောင်းအုပ်ကြီး မစ္စတာဒေါင်းနှင့် စကောက်များက ဝိုင်းရိုက်သဖြင့် ဒဏ်ရာရှိခဲ့သည်။ ၁၉၃၆ -၃၇ ခုနှစ်တွင် မန္တလေး ဥပစာ ကောလိပ်ကျောင်းသားများ သမဂ္ဂ ဥက္ကဌအဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့၍ အထက်တန်းကို [[ပါဠိဘာသာ]] ဂုဏ်ထူးဖြင့် အောင်မြင်ခဲ့လေသည်။ |
|||
ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်တွင် ဆက်လက်ပညာဆည်းပူး၍ ၁၉၃၈-၃၉ ခုတွင် တကသ အမှုဆောင်အဖြစ် ရွေးချယ်တင်မြှောက်ခြင်း ခံရသည်။ တကသ ဥက္ကဋ္ဌ[[ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်း|ကိုအောင်ဆန်း]] နှုတ်ထွက်သွားသောအခါ တကသ ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ်ထက် ဗကသ ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် လူသိများခဲ့သည်။ |
|||
ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်တွင် ဆက်လက်ပညာဆည်းပူး၍ ၁၉၃၈-၃၉ ခုတွင် တကသ အမှုဆောင်အဖြစ် ရွေးချယ်တင်မြှောက်ခြင်း ခံရသည်။ တကသ ဥက္ကဌ [[ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်း|ကိုအောင်ဆန်း]] နှုတ်ထွက်သွားသောအခါ တကသ ဥက္ကဌအဖြစ်ထက် ဗကသ ဥက္ကဌအဖြစ် လူသိများခဲ့သည်။ |
|||
၁၉၃၈ ခုနှစ်၌ ရေနံမြေ သပိတ် ပေါ်ပေါက်ခဲ့သည်။ ရေနံမြေ သပိတ်သမားများသည် [[ရန်ကုန်မြို့]]သို့ ချီတက် ဆန္ဒပြရန်၊ နိုဝင်ဘာလ ၃၀ ရက်နေ့တွင် ရေနံချောင်းမြို့မှ ထွက်ခဲ့ကြသည်။ ဥက္ကဋ္ဌ ကိုဗဟိန်းနှင့် ကိုဗဆွေတို့သည် [[ရေနံချောင်းမြို့]]တွင် ပေါ်ပေါက်လျက်ရှိသော ကျောင်းသား သပိတ်အရေးနှင့် ရေနံမြေမှ ချီတက်လာသော သပိတ်သမားများ အရေးကို စုံစမ်းရန်ခရီးထွက်ခဲ့ကြသည်။ [[မကွေးမြို့]]၌ ရေနံမြေမှ ချီတက်လာသော သပိတ်သမားများအား တရားဟောနေစဉ်၊ အဖမ်းခံခဲ့ရလေသည်။ တရားဟောနေစဉ် {{cquote|'''မြင်းခွာတချက်ပေါက်ရင် မီးဟုန်းဟုန်း တောက်စေရမယ်'''}}လို့ ရဲရဲတောက်စကား ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ <ref group="ဖက်ဆစ်တော်လှန်ရေးနှင့် သခင်ဗဟိန်း"> </ref> သမဂ္ဂ ဥက္ကဋ္ဌနှင့် အတွင်းရေးမှုးအား ဖမ်းဆီးသဖြင့် ကျောင်းသား သပိတ် ပေါ်ပေါက်ခဲ့လေသည်။ |
|||
၁၉၃၈ ခုနှစ်၌ ရေနံမြေ သပိတ် ပေါ်ပေါက်ခဲ့သည်။ ရေနံမြေ သပိတ်သမားများသည် [[ရန်ကုန်မြို့]]သို့ ချီတက် ဆန္ဒပြရန်၊ နိုဝင်ဘာလ ၃၀ ရက်နေ့တွင် ရေနံချောင်းမြို့မှ ထွက်ခဲ့ကြသည်။ ဥက္ကဌ ကိုဗဟိန်းနှင့် ကိုဗဆွေတို့သည် [[ရေနံချောင်းမြို့]]တွင် ပေါ်ပေါက်လျက်ရှိသော ကျောင်းသား သပိတ်အရေးနှင့် ရေနံမြေမှ ချီတက်လာသော သပိတ်သမားများ အရေးကို စုံစမ်းရန်ခရီးထွက်ခဲ့ကြသည်။ [[မကွေးမြို့]]၌ ရေနံမြေမှ ချီတက်လာသော သပိတ်သမားများအား တရားဟောနေစဉ်၊ အဖမ်းခံခဲ့ရလေသည်။ တရားဟောနေစဉ် {{cquote|'''မြင်းခွာတချက်ပေါက်ရင် မီးဟုန်းဟုန်း တောက်စေရမယ်'''}}လို့ ရဲရဲတောက်စကား ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ <ref group="ဖက်ဆစ်တော်လှန်ရေးနှင့် သခင်ဗဟိန်း"> </ref> သမဂ္ဂ ဥက္ကဌနှင့် အတွင်းရေးမှုးအား ဖမ်းဆီးသဖြင့် ကျောင်းသား သပိတ် ပေါ်ပေါက်ခဲ့လေသည်။ |
|||
ကျောင်းသားများသည် အတွင်းဝန်များရုံး သို့ ချီတက် ဆန္ဒပြကြရာ၊ ဂေါ်ရာစာသင်များက မြင်းနှင် တိုက်၊ နံပါတ်တုတ်နှင့် ရိုက်သဖြင့်၊ ဂျပ်ဆင် ကောလိပ်မှ [[ဗိုလ်အောင်ကျော်|ကိုအောင်ကျော်]] ကျဆုံးခဲ့သည်။ ကျောင်းသား အများအပြား ဒဏ်ရာ ရခဲ့ကြသည်။ ကျောင်းသား၊ အလုပ်သမား၊ လယ်သမား သပိတ်ပေါင်းစုံ စုစည်းမိကာ၊ [[၁၃၀၀ ပြည့် အရေးတော်ပုံ]]ဟု သမိုင်းဝင် မှတ်တမ်းတင်ခဲ့ကြရသည်။ ကျောင်းသူ၊ ကျောင်းသားများ မြို့မသပိတ် စခန်းတွင် အစာငတ်ခံ ဆန္ဒပြခဲ့ကြသည်။ ဒေါက်တာဘမော် အစိုးရ ပြုတ်ကျ၍ ဦးပု အစိုးရ တက်ပြီး၊ ကျောင်းသား သပိတ်အရေး ပြီးဆုံးခဲ့ရလေသည်။ |
|||
ကျောင်းသားများသည် အတွင်းဝန်များရုံး သို့ ချီတက် ဆန္ဒပြကြရာ၊ ဂေါ်ရာစာသင်များက မြင်းနှင် တိုက်၊ နံပါတ်တုတ်နှင့် ရိုက်သဖြင့်၊ ဂျပ်ဆင် ကောလိပ်မှ [[ဗိုလ်အောင်ကျော်|ကိုအောင်ကျော်]] ကျဆုံးခဲ့သည်။ ကျောင်းသား အများအပြား ဒဏ်ရာ ရခဲ့ကြသည်။ ကျောင်းသား၊ အလုပ်သမား၊ လယ်သမား သပိတ်ပေါင်းစုံ စုစည်းမိကာ၊ [[၁၃၀၀ ပြည့် အရေးတော်ပုံ]]ဟု သမိုင်းဝင် မှတ်တမ်းတင်ခဲ့ကြရသည်။ ကျောင်းသူ၊ ကျောင်းသားများ မြို့မသပိတ် စခန်းတွင် အစာငတ်ခံ ဆန္ဒပြခဲ့ကြသည်။ ဒေါက်တာဘမော် အစိုးရ ပြုတ်ကျ၍ ဦးပု အစိုးရ တက်ပြီး၊ ကျောင်းသား သပိတ်အရေး ပြီးဆုံးခဲ့ရလေသည်။ |
|||
ကိုဗဟိန်းသည် ၁၉၃၉ ခုနှစ်တွင် တက္ကသိုလ်မှ ထွက်၍ [[ဒို့ဗမာ အစည်းအရုံး]]သို့ ဝင်ရောက်လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ ထိုအချိန်မှစ၍ သခင်ဗဟိန်း အမည်တွင်ခဲ့သည်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ် ကြီး ဖြစ်လာတဲ့အခါ မြေအောက် တော်လှန်ရေး လုပ်ငန်းများကို ခေါင်းဆောင်ပြီး ပြည်သူ့အရေးတော်ပုံ စာတမ်း၊ မီးပွားစာစောင်၊ ဗမာ့တော်လှန်မှု စာတမ်းများကို လျှို့ဝှက် ရေးသားထုတ်ဝေ ခဲ့သည်။ <ref group="ဖက်ဆစ်တော်လှန်ရေးနှင့် သခင်ဗဟိန်း"> </ref> |
|||
ကိုဗဟိန်းသည် ၁၉၃၉ ခုနှစ်တွင် တက္ကသိုလ်မှ ထွက်၍ [[ဒို့ဗမာ အစည်းအရုံး]]သို့ ဝင်ရောက်လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ် ကြီး ဖြစ်လာတဲ့အခါ မြေအောက် တော်လှန်ရေး လုပ်ငန်းများကို ခေါင်းဆောင်ပြီး ပြည်သူ့အရေးတော်ပုံ စာတမ်း၊ မီးပွားစာစောင်၊ ဗမာ့တော်လှန်မှု စာတမ်း များကို လျှို့ဝှက် ရေးသားထုတ်ဝေ ခဲ့သည်။ <ref group="ဖက်ဆစ်တော်လှန်ရေးနှင့် သခင်ဗဟိန်း"> </ref> |
|||
၁၉၄၀ ခုနှစ်တွင် ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရပြီး၊ အင်္ဂလိပ်အပြေးတွင် မန္တလေးထောင်မှ [[သခင်နု]] တို့နှင့်အတူ လွတ်မြောက်ခဲ့သည်။ ဂျပန်ခေတ် [[ဒေါက်တာဘမော်]]အစိုးရ လက်ထက်တွင်၊ နိုင်ငံခြားရေးဌာန အတွင်းဝန် အဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ <ref group="ဒုတိယကမ္ဘာစစ်မတိုင်မီ တကသ ဥက္ကဋ္ဌများ"> ကိုဗဟိန်း (၁၉၃၈ - ၃၉) </ref> ဖက်ဆစ်တို့ကို တော်လှန် တိုက်ခိုက်ရန် အတွက် တော်လှန်ရေး စစ်တိုင်းများကို သတ်မှတ်ပြီး တိုင်းအလိုက် စစ်ရေး၊ နိုင်ငံရေး ခေါင်းဆောင်များ ကို ရွေးချယ် သတ်မှတ်ခဲ့သည့် အခါ '''တိုင်း (၁)''' ပြည်၊ သာယာဝတီ၊ ဟင်္သာတအရှေ့ အတွက် စစ်ရေး ခေါင်းဆောင် အဖြစ် ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်း ကို သတ်မှတ်ခဲ့ပြီး နိုင်ငံရေး ခေါင်းဆောင် အဖြစ် သခင်ဗဟိန်းကို ရွေးချယ် သတ်မှတ်ခဲ့သည်။ <ref group="ဖက်ဆစ်တော်လှန်ရေးနှင့် သခင်ဗဟိန်း"> </ref> ၁၉၄၅ ခုနှစ် ဂျပန်တော်လှန်ရေးတွင် တောင်ငူခရိုင်တွင် တာဝန်ယူခဲ့သည်။ |
|||
၁၉၄၀ ခုနှစ်တွင် ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရပြီး၊ အင်္ဂလိပ်အပြေးတွင် မန္တလေးထောင်မှ [[သခင်နု]] တို့နှင့်အတူ လွတ်မြောက်ခဲ့သည်။ ဂျပန်ခေတ် [[ဒေါက်တာဘမော်]] အစိုးရ လက်ထက်တွင်၊ နိုင်ငံခြားရေးဌာန အတွင်းဝန် အဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ <ref group="ဒုတိယကမ္ဘာစစ်မတိုင်မီ တကသ ဥက္ကဌများ"> ကိုဗဟိန်း (၁၉၃၈ - ၃၉) </ref> ဖက်ဆစ်တို့ကို တော်လှန် တိုက်ခိုက်ရန် အတွက် တော်လှန်ရေး စစ်တိုင်းများကို သတ်မှတ်ပြီး တိုင်းအလိုက် စစ်ရေး၊ နိုင်ငံရေး ခေါင်းဆောင်များ ကို ရွေးချယ် သတ်မှတ်ခဲ့သည့် အခါ '''တိုင်း (၁)''' ပြည်၊ သာယာဝတီ၊ ဟင်္သာတအရှေ့ အတွက် စစ်ရေး ခေါင်းဆောင် အဖြစ် ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်း ကို သတ်မှတ်ခဲ့ပြီး နိုင်ငံရေး ခေါင်းဆောင် အဖြစ် သခင်ဗဟိန်းကို ရွေးချယ် သတ်မှတ်ခဲ့သည်။ <ref group="ဖက်ဆစ်တော်လှန်ရေးနှင့် သခင်ဗဟိန်း"> </ref> ၁၉၄၅ ခုနှစ် ဂျပန်တော်လှန်ရေးတွင် တောင်ငူခရိုင်တွင် တာဝန်ယူခဲ့သည်။ |
|||
ကိုဗဟိန်းသည် [[ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီ]]ကို တည်ထောင်သူ တစ်ဦးဖြစ်ပြီး၊ ၁၉၄၆ ခုနှစ် ကွန်မြူနစ်ပါတီ ပြောင်(တရားဝင်) ထူထောင်သော အခါတွင် ဗဟိုကော်မတီ ဖြစ်ခဲ့သည်။ နောင်တွင် ပေါလစ်ဗျူရို အဖွဲ့ဝင် ဗမာပြည် အလုပ်သမားများ သမဂ္ဂ(A.B.T.U.C)၏ ဥက္ကဋ္ဌ ဖြစ်ခဲ့လေသည်။ ၁၉၄၆ ခု နိုဝင်ဘာလ ၂၀ ရက်နေ့တွင် မန္တလေးမြို့ ပြည်သူ့ ဆေးရုံကြီးတွင် ကွယ်လွန် အနိစ္စရောက်ခဲ့သည်။ ပြည်ထောင်စု မြန်မာနိုင်ငံတော်၏ လွတ်လပ်ရေး မော်ကွန်းဝင် စာရင်းတွင် ပထမအဆင့် ကျေညာပေးခြင်း ခံခဲ့ရသူ ဖြစ်လေသည်။ |
|||
ကိုဗဟိန်းသည် [[ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီ]]ကို တည်ထောင်သူ တစ်ဦးဖြစ်ပြီး၊ ၁၉၄၆ ခုနှစ် ကွန်မြူနစ်ပါတီ ပြောင်(တရားဝင်) ထူထောင်သော အခါတွင် ဗဟိုကော်မတီ ဖြစ်ခဲ့သည်။ နောင်တွင် ပေါလစ်ဗျူရို အဖွဲ့ဝင် ဗမာပြည် အလုပ်သမားများ သမဂ္ဂ(A.B.T.U.C)၏ ဥက္ကဌ ဖြစ်ခဲ့လေသည်။ ၁၉၄၆ ခု နိုဝင်ဘာလ ၂၀ ရက်နေ့တွင် မန္တလေးမြို့ ပြည်သူ့ ဆေးရုံကြီးတွင် ကွယ်လွန် အနိစ္စရောက်ခဲ့သည်။ ပြည်ထောင်စု မြန်မာနိုင်ငံတော်၏ လွတ်လပ်ရေး မော်ကွန်းဝင် စာရင်းတွင် ပထမအဆင့် ကျေညာပေးခြင်း ခံခဲ့ရသူ ဖြစ်လေသည်။ |
|||
<ref group="ဒုတိယကမ္ဘာစစ်မတိုင်မီ တကသ ဥက္ကဋ္ဌများ"> ကိုဗဟိန်း (၁၉၃၈ - ၃၉) </ref> |
|||
<ref group="ဒုတိယကမ္ဘာစစ်မတိုင်မီ တကသ ဥက္ကဌများ"> ကိုဗဟိန်း (၁၉၃၈ - ၃၉) </ref> |
|||
<ref>အိုးဝေမဂ္ဂဇင်း တွဲ ၁၊ အမှတ် ၁၀ (၁၉၅၉-၆၀)စာ ၄၁၊ ၄၂။</ref> |
|||
== ကိုးကား == |
|||
== ကိုးကား == |
|||
{{cite web |
{{cite web |
||
|url= http://www.naytthit.net/?p=26658 |
|url= http://www.naytthit.net/?p=26658 |
||
|title= ဖက်ဆစ်တော်လှန်ရေးနှင့် သခင်ဗဟိန်း၊ အောင်မြင့်ဦး (မဟာဝိဇ္ဇာ) |
|||
|title= ဖက်ဆစ်တော်လှန်ရေးနှင့် သခင်ဗဟိန်း၊ အောင်မြင့်ဦး (မဟာဝိဇ္ဇာ) |
|||
|accessdate= ၁ |
|accessdate= ၁ |
||
|accessdaymonth= မေ |
|accessdaymonth= မေ |
||
|accessyear= |
|accessyear= ၂၀၁၂ |
||
}} <references group="ဖက်ဆစ်တော်လှန်ရေးနှင့် သခင်ဗဟိန်း" /> |
|||
}} <references group="ဖက်ဆစ်တော်လှန်ရေးနှင့် သခင်ဗဟိန်း" /> |
|||
{{cite book |
{{cite book |
||
| last = |
| last = အိုးဝေ |
||
| first = |
| first = |
||
| authorlink = |
| authorlink = |
||
| title = ဒုတိယကမ္ဘာစစ်မတိုင်မီ တကသ ဥက္ကဌများ |
|||
| title = ဒုတိယကမ္ဘာစစ်မတိုင်မီ တကသ ဥက္ကဌများ |
|||
| publisher = |
| publisher = |
||
| series = |
| series = နှစ်လည်စာစောင်၊ |
||
| year = |
| year = ၁၉၆၀ |
||
| doi = |
| doi = |
||
| isbn = |
| isbn = |
||
}} <references group="ဒုတိယကမ္ဘာစစ်မတိုင်မီ တကသ ဥက္ကဌများ" /> |
|||
}} <references group="ဒုတိယကမ္ဘာစစ်မတိုင်မီ တကသ ဥက္ကဌများ" /> |
|||
<references/> |
<references/> |
||
[[Category:မြန်မာ့နိုင်ငံရေးသမားများ]] |
|||
[[Category:မြန်မာ့နိုင်ငံရေးသမားများ]] |
|||
[[Category:ဗကသ ခေါင်းဆောင်များ]] |
|||
[[Category:ဗကသ ခေါင်းဆောင်များ]] |
၁၂:၄၂၊ ၁၁ ဇူလိုင် ၂၀၁၄ ရက်နေ့က မူ
သခင် ဗဟိန်း ( မြန်မာ ၁၂၇၉ ၊ ၁၃၀၈ )
ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်ကျောင်းသားများသမဂ္ဂ (တကသ)ဥက္ကဋ္ဌ ကိုအောင်ဆန်း (ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်း) နုတ်ထွက်သွားသဖြင့် ကိုဗဟိန်းသည် ဥက္ကဋ္ဌ တာဝန်ကို ၁၉၃၈ ခုနှစ်တွင် တာဝန်ယူခဲ့သည်။
ကိုဗဟိန်းကို ၁၂၇၉ ခု ၊ ဝါဆိုလဆန်း (၉) ရက် ( ခရစ် ၁၉၁၇ ခု ၊ ဇွန်လ ၂၇ ရက်)ဗုဒ္ဓဟူးနေ့၊ နံနက် (၇) နာရီအချိန်တွင် အင်းဝမြို့ကိုင်းတန်း ရပ်၌ ဖွားမြင်သည်။ အဖ ဦးမှင် ၊ အမိ ဒေါ်ဦးတို့၏ ပဉ္စမမြောက်သား ဖြစ်သည်။ မန္ဒလေးမြို့ အေဘီအမ် မိန်းကလေးကျောင်း၊ သကျသီဟ ဘုရားအနီး ဆရာငုံကျောင်း၊ မန္တလေးမြို့ ဗဟိုအမျိုးသား အထက်တန်းကျောင်းများတွင် ပညာဆည်းပူးခဲ့သည်။ ၁၉၃၄ ခုနှစ်တွင် မန္တလေး ဥပစာ ကောလိပ်၌ စတင်ပညာသင်ကြားခဲ့သည်။ ၁၉၃၅-၃၆ ခုနှစ်တွင် မန္တလေး ဥပစာ ကောလိပ် ကျောင်းသားများ သမဂ္ဂအမှုဆောင် ဖြစ်ခဲ့သည်။ ၁၉၃၆ ခု ကျောင်းသား သပိတ်တွင် စစ်ကိုင်း အစိုးရ အထက်တန်းကျောင်းသို့ သပိတ် သွားတားရာ၊ ကျောင်းအုပ်ကြီး မစ္စတာဒေါင်းနှင့် စကောက်များက ဝိုင်းရိုက်သဖြင့် ဒဏ်ရာရှိခဲ့သည်။ ၁၉၃၆ -၃၇ ခုနှစ်တွင် မန္တလေး ဥပစာ ကောလိပ်ကျောင်းသားများ သမဂ္ဂ ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့၍ အထက်တန်းကို ပါဠိဘာသာဂုဏ်ထူးဖြင့် အောင်မြင်ခဲ့လေသည်။
ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်တွင် ဆက်လက်ပညာဆည်းပူး၍ ၁၉၃၈-၃၉ ခုတွင် တကသ အမှုဆောင်အဖြစ် ရွေးချယ်တင်မြှောက်ခြင်း ခံရသည်။ တကသ ဥက္ကဋ္ဌကိုအောင်ဆန်း နှုတ်ထွက်သွားသောအခါ တကသ ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ်ထက် ဗကသ ဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် လူသိများခဲ့သည်။
၁၉၃၈ ခုနှစ်၌ ရေနံမြေ သပိတ် ပေါ်ပေါက်ခဲ့သည်။ ရေနံမြေ သပိတ်သမားများသည် ရန်ကုန်မြို့သို့ ချီတက် ဆန္ဒပြရန်၊ နိုဝင်ဘာလ ၃၀ ရက်နေ့တွင် ရေနံချောင်းမြို့မှ ထွက်ခဲ့ကြသည်။ ဥက္ကဋ္ဌ ကိုဗဟိန်းနှင့် ကိုဗဆွေတို့သည် ရေနံချောင်းမြို့တွင် ပေါ်ပေါက်လျက်ရှိသော ကျောင်းသား သပိတ်အရေးနှင့် ရေနံမြေမှ ချီတက်လာသော သပိတ်သမားများ အရေးကို စုံစမ်းရန်ခရီးထွက်ခဲ့ကြသည်။ မကွေးမြို့၌ ရေနံမြေမှ ချီတက်လာသော သပိတ်သမားများအား တရားဟောနေစဉ်၊ အဖမ်းခံခဲ့ရလေသည်။ တရားဟောနေစဉ်
“ | မြင်းခွာတချက်ပေါက်ရင် မီးဟုန်းဟုန်း တောက်စေရမယ် | ” |
လို့ ရဲရဲတောက်စကား ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။ ကိုးကား အမှား - Invalid <ref>
tag; refs with no name must have content သမဂ္ဂ ဥက္ကဋ္ဌနှင့် အတွင်းရေးမှုးအား ဖမ်းဆီးသဖြင့် ကျောင်းသား သပိတ် ပေါ်ပေါက်ခဲ့လေသည်။
ကျောင်းသားများသည် အတွင်းဝန်များရုံး သို့ ချီတက် ဆန္ဒပြကြရာ၊ ဂေါ်ရာစာသင်များက မြင်းနှင် တိုက်၊ နံပါတ်တုတ်နှင့် ရိုက်သဖြင့်၊ ဂျပ်ဆင် ကောလိပ်မှ ကိုအောင်ကျော် ကျဆုံးခဲ့သည်။ ကျောင်းသား အများအပြား ဒဏ်ရာ ရခဲ့ကြသည်။ ကျောင်းသား၊ အလုပ်သမား၊ လယ်သမား သပိတ်ပေါင်းစုံ စုစည်းမိကာ၊ ၁၃၀၀ ပြည့် အရေးတော်ပုံဟု သမိုင်းဝင် မှတ်တမ်းတင်ခဲ့ကြရသည်။ ကျောင်းသူ၊ ကျောင်းသားများ မြို့မသပိတ် စခန်းတွင် အစာငတ်ခံ ဆန္ဒပြခဲ့ကြသည်။ ဒေါက်တာဘမော် အစိုးရ ပြုတ်ကျ၍ ဦးပု အစိုးရ တက်ပြီး၊ ကျောင်းသား သပိတ်အရေး ပြီးဆုံးခဲ့ရလေသည်။
ကိုဗဟိန်းသည် ၁၉၃၉ ခုနှစ်တွင် တက္ကသိုလ်မှ ထွက်၍ ဒို့ဗမာ အစည်းအရုံးသို့ ဝင်ရောက်လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ ထိုအချိန်မှစ၍ သခင်ဗဟိန်း အမည်တွင်ခဲ့သည်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ် ကြီး ဖြစ်လာတဲ့အခါ မြေအောက် တော်လှန်ရေး လုပ်ငန်းများကို ခေါင်းဆောင်ပြီး ပြည်သူ့အရေးတော်ပုံ စာတမ်း၊ မီးပွားစာစောင်၊ ဗမာ့တော်လှန်မှု စာတမ်းများကို လျှို့ဝှက် ရေးသားထုတ်ဝေ ခဲ့သည်။ ကိုးကား အမှား - Invalid <ref>
tag; refs with no name must have content
၁၉၄၀ ခုနှစ်တွင် ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရပြီး၊ အင်္ဂလိပ်အပြေးတွင် မန္တလေးထောင်မှ သခင်နု တို့နှင့်အတူ လွတ်မြောက်ခဲ့သည်။ ဂျပန်ခေတ် ဒေါက်တာဘမော်အစိုးရ လက်ထက်တွင်၊ နိုင်ငံခြားရေးဌာန အတွင်းဝန် အဖြစ် ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ [ဒုတိယကမ္ဘာစစ်မတိုင်မီ တကသ ဥက္ကဋ္ဌများ ၁] ဖက်ဆစ်တို့ကို တော်လှန် တိုက်ခိုက်ရန် အတွက် တော်လှန်ရေး စစ်တိုင်းများကို သတ်မှတ်ပြီး တိုင်းအလိုက် စစ်ရေး၊ နိုင်ငံရေး ခေါင်းဆောင်များ ကို ရွေးချယ် သတ်မှတ်ခဲ့သည့် အခါ တိုင်း (၁) ပြည်၊ သာယာဝတီ၊ ဟင်္သာတအရှေ့ အတွက် စစ်ရေး ခေါင်းဆောင် အဖြစ် ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်း ကို သတ်မှတ်ခဲ့ပြီး နိုင်ငံရေး ခေါင်းဆောင် အဖြစ် သခင်ဗဟိန်းကို ရွေးချယ် သတ်မှတ်ခဲ့သည်။ ကိုးကား အမှား - Invalid <ref>
tag; refs with no name must have content ၁၉၄၅ ခုနှစ် ဂျပန်တော်လှန်ရေးတွင် တောင်ငူခရိုင်တွင် တာဝန်ယူခဲ့သည်။
ကိုဗဟိန်းသည် ဗမာပြည် ကွန်မြူနစ်ပါတီကို တည်ထောင်သူ တစ်ဦးဖြစ်ပြီး၊ ၁၉၄၆ ခုနှစ် ကွန်မြူနစ်ပါတီ ပြောင်(တရားဝင်) ထူထောင်သော အခါတွင် ဗဟိုကော်မတီ ဖြစ်ခဲ့သည်။ နောင်တွင် ပေါလစ်ဗျူရို အဖွဲ့ဝင် ဗမာပြည် အလုပ်သမားများ သမဂ္ဂ(A.B.T.U.C)၏ ဥက္ကဋ္ဌ ဖြစ်ခဲ့လေသည်။ ၁၉၄၆ ခု နိုဝင်ဘာလ ၂၀ ရက်နေ့တွင် မန္တလေးမြို့ ပြည်သူ့ ဆေးရုံကြီးတွင် ကွယ်လွန် အနိစ္စရောက်ခဲ့သည်။ ပြည်ထောင်စု မြန်မာနိုင်ငံတော်၏ လွတ်လပ်ရေး မော်ကွန်းဝင် စာရင်းတွင် ပထမအဆင့် ကျေညာပေးခြင်း ခံခဲ့ရသူ ဖြစ်လေသည်။ [ဒုတိယကမ္ဘာစစ်မတိုင်မီ တကသ ဥက္ကဋ္ဌများ ၂] [၁]
ကိုးကား
ဖက်ဆစ်တော်လှန်ရေးနှင့် သခင်ဗဟိန်း၊ အောင်မြင့်ဦး (မဟာဝိဇ္ဇာ)။ ၁ ၊ ၂၀၁၂ တွင် ပြန်စစ်ပြီး။မေ ၂၀၁၂ တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
အိုးဝေ (၁၉၆၀)။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်မတိုင်မီ တကသ ဥက္ကဌများ။ နှစ်လည်စာစောင်၊။ zero width space character in |series=
at position 8 (အကူအညီ); zero width space character in |last=
at position 5 (အကူအညီ); zero width space character in |year=
at position 2 (အကူအညီ); zero width space character in |title=
at position 6 (အကူအညီ); |year=
ရှိ ရက်စွဲတန်ဖိုး စစ်ဆေးရန် (အကူအညီ)
- ↑ အိုးဝေမဂ္ဂဇင်း တွဲ ၁၊ အမှတ် ၁၀ (၁၉၅၉-၆၀)စာ ၄၁၊ ၄၂။
ကိုးကား အမှား - <ref>
tags exist for a group named "ဒုတိယကမ္ဘာစစ်မတိုင်မီ တကသ ဥက္ကဋ္ဌများ", but no corresponding <references group="ဒုတိယကမ္ဘာစစ်မတိုင်မီ တကသ ဥက္ကဋ္ဌများ"/>
tag was found