နေအဖွဲ့အစည်း: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

ဝီကီပီးဒီးယား မှ
အရေးမကြီး ရိုဘော့က ပေါင်းထည့်နေသည် - nap:Sistema solare
အရေးမကြီး Bot: Migrating 175 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q544 (translate me)
စာကြောင်း ၆၃ - စာကြောင်း ၆၃ -
{{Link FA|tr}}
{{Link FA|tr}}
{{Link FA|ur}}
{{Link FA|ur}}

[[af:Sonnestelsel]]
[[als:Sonnensystem]]
[[am:የፀሐይ ሥርዓተ ፈለክ]]
[[an:Sistema Solar]]
[[ang:Sunnlicu Endebyrdnes]]
[[ar:المجموعة الشمسية]]
[[arz:نظام شمسى]]
[[as:সৌৰজগত]]
[[ast:Sistema solar]]
[[az:Günəş sistemi]]
[[ba:Ҡояш системаһы]]
[[bar:Sunsystem]]
[[bat-smg:Saulės sėstema]]
[[be:Сонечная сістэма]]
[[be-x-old:Сонечная сыстэма]]
[[bg:Слънчева система]]
[[bjn:Tata Surya]]
[[bn:সৌরজগৎ]]
[[bo:ཉི་མའི་ཁྱིམ་རྒྱུད།]]
[[br:Koskoriad an Heol]]
[[bs:Sunčev sistem]]
[[ca:Sistema solar]]
[[chr:ᏅᏓ ᎠᎴ ᏚᏓᏕᏫᏍᏛ]]
[[ckb:کۆمەڵەی خۆر]]
[[cs:Sluneční soustava]]
[[cv:Хĕвел системи]]
[[cy:Cysawd yr Haul]]
[[da:Solsystemet]]
[[de:Sonnensystem]]
[[diq:Sistemê Roci]]
[[dv:އިރަވީ ނިޒާމު]]
[[el:Ηλιακό σύστημα]]
[[en:Solar System]]
[[eo:Sunsistemo]]
[[es:Sistema Solar]]
[[et:Päikesesüsteem]]
[[eu:Eguzki-sistema]]
[[ext:Sistema Solal]]
[[fa:منظومه شمسی]]
[[ff:Njuɓɓudi naangeyankoori]]
[[fi:Aurinkokunta]]
[[fiu-vro:Pääväsüstem]]
[[fo:Sólskipanin]]
[[fr:Système solaire]]
[[frp:Sistèmo solèro]]
[[frr:Sansüsteem]]
[[fur:Sisteme solâr]]
[[fy:Sinnestelsel]]
[[ga:An Grianchóras]]
[[gan:太陽系]]
[[gd:An Crios-Grèine]]
[[gl:Sistema Solar]]
[[gn:Mbyjajerety Kuarahy rehegua]]
[[gu:સૂર્યમંડળ]]
[[gv:Corys ny Greiney]]
[[haw:Kahua o nā hōkū]]
[[he:מערכת השמש]]
[[hi:सौर मण्डल]]
[[hif:Saur mandal]]
[[hr:Sunčev sustav]]
[[ht:Sistèm solè]]
[[hu:Naprendszer]]
[[hy:Արեգակնային համակարգ]]
[[ia:Systema solar]]
[[id:Tata Surya]]
[[ie:Solari sistema]]
[[ilo:Sistema a Solar]]
[[io:Sunala sistemo]]
[[is:Sólkerfið]]
[[it:Sistema solare]]
[[ja:太陽系]]
[[jbo:solri ciste]]
[[jv:Tata Surya]]
[[ka:მზის სისტემა]]
[[kk:Күн жүйесі]]
[[km:ប្រព័ន្ធព្រះអាទិត្យ]]
[[kn:ಜ್ಯೋತಿರ್ಮಂಡಲ]]
[[ko:태양계]]
[[krc:Кюн система]]
[[ksh:Sunnesystem]]
[[ku:Pergala Rojê]]
[[kv:Шонді ылдӧс]]
[[ky:Күн системасы]]
[[la:Systema solare]]
[[lb:Sonnesystem]]
[[lez:Ракъинин система]]
[[li:Zonnestèlsel]]
[[lij:Scistema Solâ]]
[[lmo:Sistema Solar]]
[[ln:Minzɔ́tɔ mwa Mói]]
[[lo:ລະບົບສຸລິຍະ]]
[[lt:Saulės sistema]]
[[lv:Saules sistēma]]
[[map-bms:Tata Surya]]
[[mk:Сончев систем]]
[[ml:സൗരയൂഥം]]
[[mn:Нарны аймаг]]
[[mr:सूर्यमाला]]
[[ms:Sistem Suria]]
[[mt:Sistema Solari]]
[[mwl:Sistema Solar]]
[[mzn:خورشیدی منظومه]]
[[nah:Tōnatiuh Īchān]]
[[nap:Sistema solare]]
[[nds:Sünnsystem]]
[[nds-nl:Zunnesysteem]]
[[ne:सौर्यमण्डल]]
[[nl:Zonnestelsel]]
[[nn:Solsystemet]]
[[no:Solsystemet]]
[[nov:Sunal sisteme]]
[[oc:Sistèma Solar]]
[[or:ସୌର ଜଗତ]]
[[os:Хурон системæ]]
[[pa:ਸੂਰਜ ਮੰਡਲ]]
[[pam:Solar System]]
[[pcd:Sistème solère]]
[[pl:Układ Słoneczny]]
[[pms:Sistema solar]]
[[pnb:سورجی پربندھ]]
[[ps:لمريز غونډال]]
[[pt:Sistema Solar]]
[[qu:Inti Llika]]
[[rm:Sistem solar]]
[[ro:Sistemul solar]]
[[ru:Солнечная система]]
[[rue:Сонячна сістема]]
[[sa:सूर्यमंडलम्]]
[[sah:Күн системата]]
[[sc:Sistema solare]]
[[scn:Sistema sulari]]
[[sco:Solar seestem]]
[[sd:شَمسِي سِرِشتو]]
[[se:Beaivvášgoddi]]
[[sh:Sunčev sistem]]
[[si:සෞරග්‍රහ මණ්ඩලය]]
[[simple:Solar System]]
[[sk:Slnečná sústava]]
[[sl:Osončje]]
[[sn:Gumbapamwe reMushana]]
[[sq:Sistemi diellor]]
[[sr:Сунчев систем]]
[[stq:Sunnensystem]]
[[su:Sistim tatasurya]]
[[sv:Solsystemet]]
[[sw:Mfumo wa jua na sayari zake]]
[[szl:Słůneczny Ukłod]]
[[ta:சூரியக் குடும்பம்]]
[[te:సౌరమండలము]]
[[tg:Системаи офтобӣ]]
[[th:ระบบสุริยะ]]
[[tl:Sistemang Pang-araw]]
[[tr:Güneş Sistemi]]
[[tt:Кояш системасы]]
[[ug:قۇياش سىستېمىسى]]
[[uk:Сонячна система]]
[[ur:نظام شمسی]]
[[uz:Quyosh tizimi]]
[[vec:Sistema sołare]]
[[vep:Päiväižen sistem]]
[[vi:Hệ Mặt Trời]]
[[vls:Zunnestelsel]]
[[vo:Solasit]]
[[wa:Sistinme solrece]]
[[war:Adlawnon nga Sistema]]
[[wo:Nosteg jant]]
[[wuu:太阳系]]
[[xmf:ბჟაშ სისტემა]]
[[yi:זון סיסטעם]]
[[yo:Sístẹ̀mù Òrùn]]
[[zh:太阳系]]
[[zh-classical:太陽系]]
[[zh-min-nan:Thài-iông-hē]]
[[zh-yue:太陽系]]
[[zu:Uhlelo Lemihlaba YeLanga]]

၁၉:၃၆၊ ၇ မတ် ၂၀၁၃ ရက်နေ့က မူ

A to scale picture of the Solar System. Earth is number 3

“နေအဖွဲ့အစည်း” ဆိုသည်မှာ နက္ခတဗေဒအခေါ်အဝေါ်ဖြစ်ပြီး နေ အပါအဝင် ဂြိုဟ်များ၊ဂြိုဟ်ရံလများ၊ ဂြိုဟ်သိမ်ဂြိုဟ်မွားများ နှင့် အခြားသောရွှေ့လျားနေသည့် အရာဝတ္တုများ၏ အစုအဝေးကြီးကို ခေါ်ဆိုခြင်းဖြစ်သည်။ ကျွန်ုတို့နေထိုင်ရာ ကမ္ဘာမြေကြီးအပါအဝင် နေအဖွဲ့အစည်းအတွင်းရှိ အားလုံးသော ဂြိုဟ်များသည် နေကို ဗဟိုပြု၍ ဘဲဥပုံလမ်းကြောင်း အတိုင်းလှည့်ပတ်သွားလာလျက်ရှိသည်။

အရွယ်အစားကြီးမားသည့် ဂြိုဟ်များကို လူတို့၏နှစ်ပေါင်းများစွာ အားထုတ်ကြိုးပမ်းမှုဖြင့် ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ထိုသို့ရှာဖွေရာတွင် နက္ခတာရာကြည့်မှန်ပြောင်းတီထွင်နိုင်မှုသည် အရေးပါသည့် သိပ္ပံဆိုင်ရာ တီထွင်မှုတစ်ရပ်ဖြစ်ခဲ့သည်။ ထိုသို့အရွယ်အစားကြီးမားသည့် ဂြိုဟ်များကို ထပ်မံတွေ့ရှာဖွေတွေ့ရှိခြင်းမရှိတော့သည့်တိုင် နေအဖွဲ့အစည်းအတွင်းတွင် အခြားသောသေးငယ်သည့် အရာဝတ္တုများအား နှစ်စဉ်နှင့်အမျှ ရှာဖွေတွေ့ရှိလျက်ပင်ရှိပါသည်။ ထိုသို့သောတွေ့ရှိမှုများအနက် သက်ဆိုင်ရာ ဂြိုဟ်များ၏ ဂြိုဟ်ရံလများလည်း အပါအဝင်ဖြစ်ပေသည်။ လက်ရှိချိန်အထိ တွေ့ရှိရသည့် ဂြိုဟ်ရံလမှာ အရေအတွက်အားဖြင့် ၁၆၆ စင်းထိပင်ရှိနေပြီဖြစ်သည်။

ဂြိုဟ်တို့၏ အစီအစဉ်

နေအဖွဲ့အစည်းအတွင်းရှိ ဂြိုဟ်များနှင့် ဂြိုဟ်သိမ်ဂြိုဟ်မွှားများကို နေမှ အကွာအဝေးကိုလိုက်၍ ရေတွက်လျှင်

ဖွဲ့စည်းပုံ

နေအဖွဲ့အစည်း၏ အဓိကကျသည့် အစိတ်အပိုင်းများကို အပိုင်း နှစ်ပိုင်းခွဲခြားသတ်မှတ်ကြသည်။ နေနှင့် နီးသော လမ်းကြောင်းများတွင် လှည့်ပတ်နေသည့် ဗုဒ္ဓဟူးဂြိုဟ်၊သောကြာဂြိုဟ်၊ကမ္ဘာဂြိုဟ် နှင့် အင်္ဂါဂြိုဟ် တို့ကို အတွင်းပိုင်းဂြိုဟ်များဟု ခေါ်ဆိုသတ်မှတ်သည်။ ထိုဂြိုဟ်များ၏ မျက်နှာပြင်များမှာ ကျစ်လစ်သည့် ကျောက်သားများဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားကြသည်။

အင်္ဂါဂြိုဟ်နှင့် ကြာသာပတေးဂြိုဟ်အကြားတွင် အက်စတာရော့ဒ်ဂြိုဟ်သိမ်အစုအဝေး ကလှည့်ပတ်လျက်ရှိသည်။ ကြာသာပတေးဂြိုဟ်၊စနေဂြိုဟ်၊ ယူရေးနတ်စ်ဂြိုဟ် နှင့် နက်ပကျွန်းဂြိုဟ်တို့မှာအပြင်ပိုင်းဂြိုဟ်များဖြစ်သည်။ ထိုဂြိုဟ်များသည် အရွယ်အစားအားဖြင့် ကမ္ဘာထက်ကြီးမားကာ နေအဖွဲ့အစည်းအတွင်း အကြီးဆုံးဂြိုဟ်များလည်းဖြစ်သည်။ ထို့ပြင် အဆိုပါဂြိုဟ်တို့၏ မျက်နှာပြင်များသည် ဓါတ်ငွေ့များဖြင့် ဖုံးလွှမ်းလျက်ရှိသည်။

ထိုဂြိုဟ်များ၏နောက်ဖက်တွင် ဂြိုဟ်သိမ်ဂြိုဟ်မွှားများ၊ ဥက္ကာပျံများ၊ကြယ်တံခွန်များ အမြောက်အများပါဝင်သည့် ကွီးပါးဂြိုဟ်သိမ်အစုအဝေး တည်ရှိသည်။ ထိုအုပ်စုအတွင်းတွင် ပလူတို၊ အီရစ်(စ်) စသည်တို့ပါဝင်သည်။ ထိုအစုအဝေး၏ အပြင်ဖက်တွင် ပိုမိုကြီးမားသော၊မြင်တွေ့နိုင်ရန်ခက်ခဲသော အစုအဝေးကြီးဖြစ်သည့် Oort cloud တည်ရှိသည်။

ပလူတိုအား ဂြိုဟ်အဖြစ်မှ လျော့ချခြင်း

ပလူတိုဂြိုဟ်အား ၁၉၃၀ခုနှစ်တွင် ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့သော်လည်း ၂၀ဝ၆ခုနှစ်တွင် နက္ခတဗေဒပညာရှင်များက ဂြိုဟ်စာရင်းမှ ပယ်ထုတ်ရန် ဆုံးဖြတ်လိုက်သည်။ အကြောင်းမှာ အရွယ်အစားသေးငယ်လွန်းခြင်း နှင့် ၄င်းနှင့် အနီးဆုံးတွင်တည်ရှိသည့် နံပါတ်(၈)ခုမြောက် နက်ပကျွန်းဂြိုဟ် နှင့်လှည့်ပတ်သွားလာသည့် လမ်းကြောင်းအနေအထားခြင်း မတူညီလှသောကြောင့် ဖြစ်သည်။ ယခုအခါ ပလူတိုသည် စီးရပ်စ် နှင့် အီရစ်(စ်) တို့ကဲ့သို့သော ဂြိုဟ်သိမ်ဂြိုဟ်မွှား တစ်ခုအဖြစ်သာ စာရင်းဝင်တော့သည်။

ဂြိုဟ်များအား ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့ခြင်း

ယူရေးနပ်စ် ဂြိုဟ်ကို လူတို့ရှာဖွေမတွေ့ရှိသေးမှီ၊ ရှေးကျသည့် အချိန်များကတည်းကပင် လူတို့သည် နေအဖွဲ့အစည်းအတွင်းရှိ အချို့သော ထင်ရှားသည့် အရာဝတ္တုတို့ကို သိရှိပြီးဖြစ်သည်။ နေ၊လ၊ဗုဒ္ဓဟူးဂြိုဟ်၊သောကြာဂြိုဟ်၊အင်္ဂါဂြိုဟ်၊ကြာသာပတေးဂြိုဟ် နှင့် စနေဂြိုဟ်တို့မှာ အစောပိုင်းရှေးဦးခေတ်နက္ခတဗေဒဆိုင်ရာ မှတ်တမ်းမှတ်ရာများတွင် ပါဝင်ခဲ့ပြီးဖြစ်ပေသည်။

သို့သော် လွှဲမှားနေသည့် အချက်မှာ နေဗဟိုပြုအနေအထားအစား ကမ္ဘာဗဟိုပြုအနေအထားကိုသာ လက်ခံတွေးဆခဲ့ခြင်းနှင့် သောကြာဂြိုဟ်ကို ကြယ်အဖြစ် အမှတ်မှားခဲ့ခြင်းတို့ဖြစ်သည်။

နောက်ပိုင်းခေတ်များ၏ ရှာဖွေတွေ့ရှိသောဂြိုဟ်များနှင့် တွေ့ရှိသည့် ခုနှစ်များမှာ-

  1. ယူရေးနပ်စ်ဂြိုဟ်- ၁၇၉၁ခုနှစ်
  2. ဆဲရပ်စ်(ဂြိုဟ်သိမ်ဂြိုဟ်မွှား)-၁၈၀၁ခုနှစ်၊သို့သော် ၂၀ဝ၆တွင် ဂြိုဟ်သိမ်ဂြိုဟ်မွှားအဖြစ် သတ်မှတ်
  3. နပ်ပကျွန်းဂြိုဟ်-၁၈၄၆ခုနှစ်
  4. ပလူတိုဂြိုဟ်-၁၉၃၀ခုနှစ်
  5. အီးရစ်(စ်)(ဂြိုဟ်သိမ်ဂြိုဟ်မွှား)-၂၀ဝ၅ခုနှစ်
တို့ဖြစ်ကြသည်။

ပြင်ပစာမျက်နှာများ

ကိုးကား

  • en.wikipedia.org

တမ်းပလိတ်:Link FA တမ်းပလိတ်:Link FA တမ်းပလိတ်:Link FA