ဟာမင်း ခန်း

ဟာမင်းခန်းနှင့် အင်တာဗျူးနေစဉ်

အနာဂတ်အမြင် ပညာရှင်တစ်ဦးဖြစ်သူ ဟာမင်းခန်းကို ၁၉၂၂ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၅ ရက်နေ့တွင် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု နယူးဂျာစီပြည်နယ် ဘေယိုနေမြို့၌ မွေးဖွားသည်။ ဟာမင်းခန်းသည် သင်္ချာပညာရှင်ဖြစ်သည်သာမက လက်ရှိ အခြေအနေကို တွေးတောသုံးသပ်၍ အနာဂတ်အတွက် ဟောကိန်း ထုတ်သော အနာဂတ်အမြင် ပညာရှင်တစ်ဦးလည်း ဖြစ်သည်။ ကယ်လီဖိုးနီးယား တက္ကသိုလ် နှင့် ကယ်လီဖိုးနီးယား စက်မှုသိပ္ပံတွင် ပညာဆည်းပူးခဲ့ပြီး ၁၉၄၅ ခုနှစ်၌ ကယ်လီဖိုးနီးယား တက္ကသိုလ်မှ ဝိဇ္ဇာဘွဲ့နှင့် မဟာသိပ္ပံဘွဲ့ ရသည်။

ဟာမင်းခန်းသည် ဒေါက်ကလပ်လေယာဉ် ထုတ်လုပ်ရေး ကုမ္ပဏီတွင် သင်္ချာပညာရှင်အဖြစ် ၁၉၄၅ ခုနှစ်မှ ၁၉၄၆ ခုနှစ် အထိ လုပ်ကိုင်သည်။ ၁၉၄၇ ခုနှစ်တွင် နော့ရပ်လေကြောင်း အတတ်ပညာဌာနသို့ သင်္ချာပညာ ရှင်အဖြစ်နှင့်ပင် ပြောင်းရွှေ့ လုပ်ကိုင်သည်။ ထို့နောက် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု ပင်တဂွန် စစ်ဌာနချုပ်၏ စစ်ရေးမဟာဗျူဟာ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုဆိုင်ရာ သုတေသနပညာရှင်အဖြစ် ၁၉၄၇ ခုနှစ်မှ ၁၉၅၉ ခုနှစ်အထိ ဆောင်ရွက်သည်။ ၁၉၆၁ ခုနှစ်တွင် ဟတ်ဆန်အင်စတီကျုတို့ ညွှန်ကြားရေးမှူးအဖြစ် ပြောင်းရွှေ့ အမှုထမ်းသည်။ ဟာမင်းခန်း သည် ဘိုးအင်းလေကြောင်းဌာနတွင် လည်းကောင်း၊ စတန်းဖို့ဒ် သုတေသနဌာနတွင် လည်းကောင်း အတိုင်ပင်ခံ အဖြစ်လည်း ဆောင်ရွက်သည်။

ဟာမင်းခန်းသည် အတွေးအခေါ်ရဲရင့်ပြတ်သားသော အနာဂတ် အတွေးအမြင် ပညာရှင်တစ်ဦးဖြစ်သည်။ ၎င်း၏ သာမိုနျူးကလီးယားစစ်ပွဲ စာအုပ်တွင် ပါဝင်သော အတွေး အမြင် အယူအဆများသည် ကမ္ဘာသူ ကမ္ဘာသားများအား လှုပ်လှုပ် ရှားရှား ဖြစ်စေခဲ့သည်။

ဟာမင်းခန်းသည် စီးပွားရေး တိုးတက်လာမည့် ဂျပန်နိုင်ငံ ၏ အနာဂတ်ကို ဟောကိန်းထုတ်ခဲ့သည်။ အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုသည် ရှေ့အနှစ် ၂ဝ အတွင်း သယံဇာတများ အလျှံ ပယ် ထွက်ရှိ၍ ကြွယ်ဝဖွံ့ဖြိုးပြီး တစ်ခေတ်ဆန်းလာလိမ့်မည် ဟူ၍လည်း ဟောကိန်းထုတ်သည်။ ထို့အပြင် အမေရိကန် စာပို့ လုပ်ငန်းတွင် အီလက်ထရွန်းစနစ်ဖြင့် စာပို့ရေးကိစ္စ၊အမေရိကန် ပြည်ထောင်စု၏ အခွန်အကောက် ပြဿနာ၊ ဆိုဗီယက် ပြည် ထောင်စု၏ ရေတပ်အင်အား စသည်တို့ တွေးတောသုံးသပ်၍ ဖြစ်နိုင်မည့် အခြေအနေကို ထုတ်ဖော်ပြခဲ့သည်။

ဟာမင်းခန်းသည် အမေရိကန်သမ္မတ ထရူးမင်းမှစ၍ အမေရိကန် ပြည်ထောင်စု၏ သမ္မတအဆက်ဆက်အား ၎င်းတို့၏ နိုင်ငံရေးဝါဒနှင့် စပ်လျဉ်း၍ အကြံဉာဏ်များပေးခဲ့သူဖြစ်သည်။ သမ္မတရေဂင်သည် ၁၉၈၁ ခုနှစ်တွင် မိမိ၏ ဝါဒရေးရာနှင့် စပ်လျဉ်း၍ ဟာမင်းခန်းထံမှ အကြံဉာဏ်များ ရယူခဲ့သည်။ သာမင်းခန်းရေးသားခဲ့သော စာအုပ်များအနက် သာမို နျူကလီးယားစစ်ပွဲ (၁၉၆၁)၊ မတွေးရဲသော ပြဿနာကို တွေးတောခြင်း(၁၉၆၂)၊ သက္ကရာဇ် ၂ဝဝဝ မှာ (၁၉၆၇)၊ ဂျပန်၏ စိန်ခေါ်သံ (၁၉၇၉) စာအုပ်များသည် ထင်ရှားသည်။

နိဂုံး

ဟာမင်းခန်းသည် ၁၉၈၃ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၇ ရက်တွင် နယူးယောက်မြို့ နေအိမ်၌ ကွယ်လွန်သည်။ ကွယ်လွန်ချိန်တွင် ဇနီးဂျိန်းနှင့် သားတစ်ယောက်၊ သမီးတစ်ယောက် ကျန်ရစ်သည်။