ဗာဆိုင်းနန်းတော်

ဗာဆိုင်းနန်းတော် နှင့် ပန်းခြံ*
UNESCO ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်နေရာများ
တည်ရှိသည့် နိုင်ငံ	ပြင်သစ်
အမျိုးအစား	ယဉ်ကျေးမှု
ရွေးချယ်သည့်စံနှုန်း	i,ii,vi
ကိုးကား	၈၃
ဒေသ**	ဥရောပနှင့် မြောက်အမေရိက
သတ်မှတ်ခြင်း မှတ်တမ်း
စတင်သတ်မှတ်ခြင်း	၁၉၇၉  (တတိယအကြိမ်)
* ယူနက်စကိုကမ္ဘာ့အမွေခံစာရင်းတွင် ရေးထိုးထားသောအမည် ** ယူနက်စကိုမှ ခွဲခြားသတ်မှတ်ထားသောဒေသ

ဗာဆိုင်းနန်းတော် သည် ပြင်သစ်နိုင်ငံ အီလီဒီဖရန့် ဒေသ ဗာဆိုင်းမြို့ တွင်တည်ရှိသော တော်ဝင်စံအိမ် တစ်ခု ဖြစ်သည်။ ယခုအခါတွင် ပြတိုက်တစ်ခု အဖြစ် ဖွင့်လှစ်ထားပြီး အလွန်ရေပန်းစားသော ကမ္ဘာလှည့် ခရီးသွားများ လာရောက်လည်ပတ်ရာ နေရာတစ်ခု ဖြစ်သည်.

ထိုစံအိမ်ကို စတင် တည်ဆောက်စဉ် အချိန်က ဗာဆိုင်းအရပ်သည် ၁၁ ရာစုမှ စတင်တည်ရှိခဲ့သော ကျေးရွာကလေး တစ်ရွာမျှသာလျှင် ဖြစ်ခဲ့ပြီး ယခုအခါတွင်မူ ပါရီမြို့၏ ကြွယ်ဝချမ်းသာသော ဆင်ခြေဖုံး အရပ်တစ်ခု အဖြစ် တည်ရှိနေကာ ပြင်သစ်နိုင်ငံ မြို့တော် အလယ်ခေါင်မှ အနောက်တောင်ဘက် ၁၂ မိုင် (၂၀ ကီလိုမီတာ) အကွာတွင် တည်ရှိနေသည်။ ပြင်သစ် လူဝီ ၁၄ ဘုရင်မှ နန်းတော်အား ပါရီမှ စတင်ရွှေ့ပြောင်းခဲ့သော ၁၆၈၂ ခုနှစ်မှ စတင်၍ ဗာဆိုင်းသည် ပြင်သစ်ဘုရင့်နိုင်ငံ၏ နိုင်ငံရေး အာဏာ တည်ရှိရာ နေရာ အဖြစ် ရှိနေခဲ့သည်မှာ ၁၇၈၉ ခုနှစ် ပြင်သစ်တော်လှန်ရေး စတင်၍ ၃ လအကြာ တော်ဝင်မိသားစုအား နန်းတော်သို့ မဖြစ်မနေ ပြန်လည်ရွှေ့ပြောင်းစေခဲ့သည့် အချိန် အထိပင် ဖြစ်သည်။ ထို့အတွက်ကြောင့် ဗာဆိုင်းသည် အဆောက်အဦး အဖြစ်သာ ထင်ရှားသည် မဟုတ်ဘဲ အန်းရှန် မင်းဆက် သက်ဦးဆံပိုင် ဘုရင်စံနစ်၏ ပြယုဂ်တစ်ခု အဖြစ်လည်း ထင်ရှားသည်။

အထူးသဖြင့် လူဝီဘုရင် ၁၄ လက်ထက်တွင် မှူးမတ် အကြီးအကဲ အများစုအား နိုင်ငံရေး အရ ထိန်းချုပ်သည့် အနေနှင့် ဗာဆိုင်းတွင် အချိန် အတော်များများ ရှိနေစေခဲ့သည်။ လူဝီ ၁၄ ဘုရင်သည် နန်းတွင်းထုံးတမ်း စဉ်လာများအား သရုပ်ဆောင် ဇာတ်လမ်း တစ်ပုဒ် ပမာ တဖြည်းဖြည်း ပုံသွင်းယူခဲ့ပြီး အများစုမှာ ပြည်သူများ အရှေ့တွင် ဖြစ်ပေါ်နေခဲ့ကာ အချို့သော အချိန်များတွင် ကမ္ဘာလှည့် ခရီးသွားများ ရှိနေစဉ် တွင်ပင် ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ စံအိမ်ကို တည်ဆောက်ခြင်းနှင့် နန်းတွင်း ထုံးတမ်းများကို ထိန်းသိမ်းရခြင်းသည် အလွန်ပင် ငွေကုန်ကြေးကျ များလှသည်။ သို့သော်လည်း ဥရောပတစ်ခွင်တွင် ပြင်သစ် စတိုင်လ်ကို ကောင်းစွာ ဖော်ထုတ်ပြနိုင်ခဲ့ပြီး ပြင်သစ်တို့၏ ဇိမ်ခံ အသုံးအဆောင်များ ထုတ်လုပ်ရာတွင် တပမ်းသာခြင်းကို အန်းရှန် မင်းဆက် ပျက်သုဉ်းသွားပြီး ချိန်အထိ ဆက်လက် ထိန်းသိမ်း ထားနိုင်ခဲ့သည်။

ဗာဆိုင်းနန်းတော်လို့ အမည်တွင်တဲ့အဆောက်အဦးဟာ ပြင်သစ်နိုင်ငံ ပါရီမြို့ရဲ့ အနောက်တောင်ဘက် ၁၅မိုင်အကွာက Île-de-France ဒေသ ဗာဆိုင်းမြို့မှာ တည်ရှိနေပြီး ဗာဆိုင်းရဲတိုက်လို့လည်းလူသိများပါတယ်။ ဗာဆိုင်းနန်းတော်ရဲ့အကျယ်အဝန်းကတော့ စတုရန်းမီတာ ၆၇၀၀၀ ဖြစ်ပါတယ်။

ပြင်သစ်ဘုရင် လူးဝီ ၁၃လက်ထက်တုန်းကတော့ ဒီနန်းတော်နေရာမှာ အမဲလိုက်တဲ့အခါ သူအနားယူဖို့ဆောက်ထားတဲ့ အိမ်ငယ်လေးတစ်လုံးသာရှိပါတယ်။ ဒီပတ်ဝန်းကျင်ကလည်း ရွာလေးတစ်ရွာနဲ့ တောအုပ်သာဖြစ်ပါတယ်။၁၇ရာစု လူဝီ ၁၄ လက်ထက်ရောက်တဲ့အခါမှာတော့ အိမ်ဘေးပတ်လည်က မြေတွေကိုပါဝယ်ယူလိုက်ပြီး နန်းတော်ကြီးကို စတင်တည်ဆောက်စေခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီအချိန်ကစလို့ ဗာဆိုင်းနန်းတော်ရယ်လို့ ဖြစ်လာခဲ့ပါတယ်။ ဒီနေရာဟာ၁၆၈၂ခုနှစ်ကနေ ၁၇၈၉ခုနှစ်ထိ ရာစုနှစ် တစ်ခုနီးပါး ပြင်သစ်ပြည်ရဲ့ နိုင်ငံရေးအာဏာရှိရာ အဓိကနေရာတစ်ခုဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။

ဒီနန်းတော်ကြီးကို တည်ဆောက်ဖို့အတွက် လူအင်အား ၃၀၀၀ နီးပါးကို အသုံးပြုခဲ့ရပါတယ်။ ဒီနန်းတော်ကြီးထဲမှာ အခန်းပေါင်း ၇၀၀ ၊ မီးဖိုပေါင်း ၁၂၀၀ နဲ့ လှေကားပေါင်း ၆၀ ရှိနေပါတယ်။ ဒီနန်းတော်ကြီးကိုတည်ဆောက်စဉ်က ကုန်ကျခဲ့တဲ့တန်ဖိုးကို ယနေ့ ငွေတန်ဖိုးနဲ့တွက်မယ်ဆိုရင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ သန်း ၂ထောင်ခန့် ကျသင့်မှာဖြစ်ပါတယ်။

ဗာဆိုင်းနန်းတော်ရဲ့ စိတ်ဝင်စားဖွယ်အချက်များ

ပြင်သစ်ဘုရင် လူဝီ ၁၄ဟာ သူ့ရဲ့ Louvre တော်ဝင်နန်းတော်ကနေ ဗာဆိုင်းနန်းတော်ကို ၁၆၈၂ခုနှစ်မှာ ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

ဗာဆိုင်းနန်းတော်ရဲ့ ဥယျာဉ်အကျယ်အဝန်းကတော့ ဧက ၃သောင်းကျော်ရှိပြီး ဒီကျယ်ဝန်းလှတဲ့ ဥယျာဉ်ခြံကြီးထဲမှာ ရုပ်တုပေါင်း ၄၀၀ကျော် နဲ့ ရေပန်းပေါင်း ၁၄၀၀ ခန့်ကို အလှဆင်ထားပါတယ်။ နှစ် ၃၀၀ကျော်ကြာမြင့်ပြီးဖြစ်တဲ့အတွက် ယနေ့အခါမှာတော့ အကောင်းပကတိ ရေပန်းပေါင်း ၅၀ကျေ်ာပဲ ကျန်ရှိပါတော့တယ်။

ဗာဆိုင်းနန်းတော်ထဲမှာပဲ အခြားနန်းတော်ငယ်နှစ်ခုကို ထည့်သွင်းတည်ဆောက်ထားပါသေးတယ်။ ဒီအထဲက တစ်ခုရဲ့နာမည်ကိုတော့ Petit Trianon လို့ခေါ်ပြီး ဘုရင်မ Marie Antoinette တကိုယ်ရည်နားနေတဲ့နေရာအဖြစ် အသုံးပြုခဲ့ပါတယ်။

ဗာဆိုင်းနန်းတေ်ာကြီးထဲမှာ ပရိဘောဂပစ္စည်းပေါင်း ၅၀၀၀ကျော်အပြင် ပန်းချီကားပေါင်း ၆၀၀၀ခန့်ကိုလည်း ချိတ်ဆွဲထားပါသေးတယ်။

နန်းတော်မီးဖိုချောင်ကလည်း အလွန်ကြီးမားကျယ်ဝန်းပြီး ဘုရင့်စားတော်ဆောင်နဲ့ အလွန်ဝေးပါတယ်။ ဘယ်လောက်တောင်ဝေးသလဲဆိုရင် ချက်ပီးစပူပူနွေးနွေးဟင်းလျာတွေကို ယူလာပြီး ဘုရင့်ဆီရောက်တဲ့အခါမှာတော့ အေးသွားတဲ့အထိပါပဲ။ ဘုရင့်စားတော်ဆောင်ဟာ ဧည့်သည်ပေါင်း ၆၀၀ကို တစ်ပြိုင်တည်းဧည့်ခံနိုင်တဲ့အထိ ကြီးပါတယ်။

ဒီနန်းတော်ကြီးထဲမှာ ဘုရင့်ရဲ့အမှုကို ထမ်းဆောင်ပေးဖို့ထားတဲ့ အစေခံချည်းပဲ ၂၀၀ ခန့်ရှိပါတယ်။ ဒီအထဲက အချို့ရဲ့အလုပ်ကတော့ ဘုရင့်အညစ်အကြေးအိုးကို သွန်ဖို့အတွက်သာဖြစ်ပါတယ်။ နန်းတော်ကြီးဟာ ကြီးမားခန့်ညားပေမယ့် အိမ်သာအဖြစ် အပေါက်ဖောက်ထားပြီး အောက်မှာအိုးခံထားတဲ့စနစ်ကိုသာ သုံးခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

ဒီနန်းတော်ထဲမှာ Hall of Mirrors လို့ခေါ်တဲ့အခန်းတစ်ခန်းရှိပါတယ်။ မှန်ချပ်ပေါင်း ၃၅၇ခုတပ်ဆင်ထားတဲ့အခန်းဖြစ်ပါတယ်။ မူလကတော့ ဖယောင်းတိုင် ၃၀၀၀ ခန့်ုကိုအလှဆင်ထားပြီး မီးထွန်းလိုက်တဲ့အခါမှာ မှန်ချပ်တွေရဲ့အလင်းပြန်မှုကြောင့် တစ်ခန်းလုံးလင်းထိန်သွားပြီး အလွန်လှတဲ့နေရာတစ်ခုဖြစ်သွားတယ်လို့ သိရပါတယ်။

ဒီအခန်းကို တခါတရံမှာတော့ Bloody Hall of Mirrors လို့ခေါ်ကြပါသေးတယ်။ အကြောင်းကတော့ ဒီမှန်တွေလုပ်နည်းပညာကို သင်ပေးခဲ့တဲ့ ဗင်းနစ်မှန်ပညာရှင်တွေကို အဆုံးစီရင်ခဲ့တဲ့နေရာလည်း ဖြစ်နေလို့ပါ။

နန်းတော်ကြီးဟာ အကောင်းတကာ့အကောင်းဆုံးပစ္စည်းများကို သုံးကာတည်ဆောက်ထားသလို အပေါ့သွားတဲ့အိုးတွေကိုတောင် ငွေထည်အစစ်နဲ့ပြုလုပ်ထားပါသေးတယ်။ ဒါပေမယ့် ဗြိတိန်နဲ့စစ်ဖြစ်တဲ့အခါမှာတော့ စစ်စရိတ်အတွက် ဒီငွေထည်ပစ္စည်းတွေကို အရည်ကျိုပြီး အသုံးပြုခဲ့ရပါတယ်။

ဗာဆိုင်းနန်းတော်ရဲ့ ဒီဇိုင်းကို ၁၇ရာစုအစ ဥရောပနိုင်ငံအသီးသီးရဲ့ ထင်ရှားတဲ့အဆောက်အဦးတွေကို စုပေါင်းပုံတူယူတည်ဆောက်ထားတာဖြစ်ပါတယ်။ ပြင်သစ်တော်လှန်ရေးစတင်တဲ့အခါမှာတော့ ဗာဆိုင်းနန်းတော်က အနုပညာပစ္စည်းတွေကို Louvreနန်းတော်ကို ပြန်လည်ရွှေ့ပြောင်းခဲ့ရပါတယ်။

အဲဒီအချိန်တုန်းက ပြင်သစ်ပြည်သူတွေဟာ ဒီနန်းတော်ကို မှားယွင်းတဲ့မကောင်းဆိုးဝါးတစ်ခုလို့ပဲသတ်မှတ်ထားကြပါတယ်။ အကြောင်းကတော့ ပြည်သူတွေဟာ အလွန်ဆင်းရဲနေပြီး ငတ်တလှည့်ပြတ်တလှည့်ဖြစ်နေချိန်မှာ ဘုရင်မ ငွေအမြောက်အမြားကုန်ကျခံပြီး ဒီနန်းတော်ကိုတည်ဆောက်ခဲ့လို့ဖြစ်ပါတယ်။ ဗာဆိုင်းနန်းတော်သည် ပြင်သစ်တော်လှန်ရေး စတင်ရာနေရာဖြစ်ခဲ့ပြီး အဆုံးသတ်ပေးရာ နေရာလည်း ဖြစ်သည်။ ပြင်သစ်-ဂျာမန်စစ်ပြေငြိမ်းရေး စာချုပ်ကို ချုပ်ဆိုခဲ့ရာနေရာ ဖြစ်သကဲ့သို့ ပထမကမ္ဘာစစ်ကို ပြီးဆုံးစေခဲ့သည့် စာချုပ်များထဲမှ တစ်ခုဖြစ်သော ဗာဆိုင်းစာချုပ်ကို နန်းတော်ကြီး၏ Hall of Mirrors မှန်ခန်းမကြီးထဲတွင် ရေးထိုးခဲ့ကြသည်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အတွင်း ဗာဆိုင်းနန်းတော် အတွင်းပိုင်းနှင့် ဥယျာဉ်အတွင်းရှိ နေရာအတော်များများ ပျက်ဆီးခဲ့ရသော်လည်း စစ်ကြီးအပြီးတွင် ငွေကြေးအကုန်အကျခံကာ အမြန်ဆုံး ပြန်လည်ပြုပြင် မွမ်းမံခဲ့ကြသည်။

ဗာဆိုင်းနန်းတော်အား ယူနက်စကိုမှ ၁၉၇၉-ခုနှစ်တွင် ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်နေရာ တစ်ခုအဖြစ် သတ်မှတ်ခဲ့ပြီး ယနေ့အချိန်တွင် နှစ်စဉ်လာရောက်လည်ပတ်သူပေါင်း ရှစ်သန်းမှ ဆယ်သန်းအထိ ရှိနေပြီ ဖြစ်သည်။