ဥမ္မာဒန္တီ

တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း ဖော်ပြချက်
ဗုဒ္ဓဘာသာ
သမိုင်း ဗုဒ္ဓဝင် ဂေါတမဗုဒ္ဓ သင်္ဂါယနာများ
ဓမ္မ\ ဝိနယ သစ္စာလေးပါး ခန္ဓာငါးပါး အနိစ္စ ဒုက္ခ အနတ္တ ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒ် မဇ္ဈိမပဋိပဒါ သုညတ ကံ သံသရာ ၃၁-ဘုံ
ဗုဒ္ဓဘာသာ ကျမ်းစာများ တိပိဋက ပိဋကတ် သုံးပုံ ဝိနည်းပိဋကတ် သုတ်ပိဋကတ် အဘိဓမ္မာပိဋကတ်
ကျင့်စဉ်များ ရတနာသုံးပါး ဗုဒ္ဓ ဓမ္မ သံဃာ သီတင်းသီလ ငါးပါးသီလ ရှစ်ပါးသီလ ကိုးပါးသီလ ပါရမီ သမထ ဝိပဿနာ သတိပဋ္ဌာန် ဓုတင် ကမ္မဋ္ဌာန်း ဒုက္ကရစရိယာ
နိဗ္ဗာန် ပုထုဇဉ် ကိုရင် ရဟန်း သောတာပန် သကဒါဂါမ် အနာဂါမ် ရဟန္တာ ဧတဒဂ် ဘုရား
Traditions ထေရဝါဒ မဟာယာန တန္တရ တိဘက်ဗုဒ္ဓဘာသာ
နိုင်ငံအလိုက် ဗုဒ္ဓဘာသာ ကမ္ဘောဒီးယား ကိုရီးယား ဂျပန် တရုတ် တိဗက် ထိုင်း ထိုင်ဝမ် ဗီယက်နမ် ဘူတန် မြန်မာ မွန်ဂိုးလီးယား ရုရှား လာအို သီရိလင်္ကာ အိန္ဒိယ

ကဿပဘုရားရှင် လက်ထက်တော်၌ သုံးနှစ်တိုင်တိုင် အမှုလုပ်သဖြင့် လုပ်ခရရှိလာသောအဝတ်(= ဝတ်ပန်းဖြင့်ဆိုးအပ်သော နီမြန်းသောအဝတ်)ကို ဘုရားရှင်၏ တပည့်သာဝကတစ်ပါးအား လှူဒန်း၍ “သံသရာ၌ ကျင်လည်ရသော် တပည့်တော်ကို မြင်သော ယောက်ျားသည် မိမိကိုယ်အဖြစ်၌ မတည်နိုင်ပါစေ တပည့်တော်ထက် အဆင်းလှသောသူမည်သည် မရှိပါစေလင့်”ဟု ဆုတောင်းခဲ့သောကြောင့် သိဝိတိုင်း အရိဋ္ဌပူရမြို့ ဝယ် ကုဋေရှစ်ဆယ်ကြွယ်ဝသော တိရိဝစ္ဆသူဌေး၏သမီး ဖြစ်လာလေသည်၊ မိမိကိုကြည့်သူကိုရူးသွပ်အောင် ပြုတတ်သောကြောင့် ဥမ္မာဒန္တီ ဟုအမည်တွင်သည်။ ဥပ္ပလဝဏ်ထေရီ၏ အလောင်းအလျာ ဖြစ်သည်။

ပဏ္ဏာသနိပါတ် ဥမ္မာဒန္တီဇာတ်၌ ဘုရားလောင်း သိဝိဘုရင်ကြီးသည် ဥမ္မာဒန္တီသဌေးသမီးကို မြင်တွေ့ရပြီ ရူးနောက်သွားသည်အထိ ဒုက္ခရောက်သွားရပေသည်၊ ဇာတ်လမ်းအကျဉ်းချုပ်မှာ-

သိဝိဘုရင်ကြီးသည် တန်ဆောင်မုန်းလပြည့် တစ်ခုသောနက္ခတ်ပွဲသဘင်နေ့မှာ ဆီမီးရောင်ရှိန် တထိန်ထိန်ထွန်းညှိ အလှဆင်ထားသည့် အရိဋ္ဌပူရ မြို့တော်ကြီးကို လှည့်လည်ရှုားရန် ထွက်တော်မူလာခဲ့ပေသည်။ ရှေးဦးစွာ စစ်သေနာပတိကြီး အဘိပါရက၏ အိမ်ရှေ့သို့ ရောက်သွား၏၊ ထိုအခါမှာ စစ်သေနာပတိကြီးကတော် ဥမ္မာဒန္တီသဌေးသမီးသည် ကိန္နရီမကလေး သဖွယ် လေသာပြူတင်းပေါက်မှာရပ်လျက် မင်းကြီးအား ပန်းပွင့်ပန်းကုံးတို့ဖြင့် ကြဲချယင်း မိမိရဲ့အလှအပကို ပြသလိုက်၏။

ယင်းသို့ အလှအပပြခြင်းမှာ အကြောင်း ရှိပေသည်။ ဥမ္မာဒန္တီသဌေး သမီးကလေးအရွယ်ရောက်လာချိန်တွင် ဖခင်သဌေးကြီးက “မိမိမှာဘုရင်နှင့်သာ ထိုက်တန်သည့် သမီးရတနာထွန်းကားခဲ့ပါသည်။ လက္ခဏာတတ် ပုဏ္ဏားတော်ကြီးများကို စေလွှတ်စုံစမ်းပြီး အရှင်မင်းကြီး အလိုရှိတိုင်း စီမံပါ”ဟု သိဝိဘုရင်ကြီးအား လျှောက်ထားခဲ့ဖူးသည်။ ထိုစဉ်အခါက မင်းကြီးသည် သဌေးကြီး လျှောက်တင်သည်အတိုင်း ပုဏ္ဏားတော်ကြီးများကို သွားရောက်စုံစမ်းရန် စေလွှတ်လိုက်သည်။ ပုဏ္ဏားတော်ကြီးများသည် ဥမ္မာဒန္တီကို မြင်ရသည်နှင့်တပြိုင်နက် သတိလွှတ်ကင်းပြီး ဣန္ဒြေ မဆောင်နိုင်ပဲ စားသောက်သည့်နေရာမှာပင် အမှားမှားအယွင်းယွင်း ဖြစ်ခဲ့ကြရသည်၊ ထိုအခါ ဥမ္မဒန္တီက ကျက်သရေမဲ့တယ်ဆိုပြီး ပုဏ္ဏားတော်ကြီးများကို အိမ်မှခဲ့ကြရသည်။ နှင်ထုတ်စေခဲ့သည်။

ဤပြုမူချက်ကြောင့် ပုဏ္ဏားတော်ကြီးများသည် ဥမ္မာဒန္တီအပေါ် ရန်ငြိုးဖွဲ့ကြသည်။ ဘုရင့်ထံသို့ ရောက်ကြသည့်အခါ “ဥမ္မာဒန္တီဟာ ယုတ်မာတဲ့ အမျိုးသမီးဖြစ်ပါတယ်၊ မိဖုရား မဖြစ်ထိုက်ပါဘူး”လို့ လျှောက်တင်ကြ၏။ မင်းကြီးကလည်း ယုံကြည်ပြီး ဥမ္မာဒန္တီကို လျစ်လျူရှုထားခဲ့သည်။ ထိုအကြောင်းကို သိရသည့်အခါ ဥမ္မာဒန္တီက “နေနှင့်ဦးပေါ့၊ ဘုရင်ကြီးကို ဖူးမြော်ခွင့် ရတဲ့တစ်နေ့မှာ ဘုရင်ကြီး ဘယ်လိုဖြစ်မယ်ဆိုတာ သိရပါလိမ့်မယ်” လို့ ဘုရင်ကြီးအပေါ် စိတ်ထဲမကျေမနပ်ဖြစ်နေခဲ့သည်၊ ထို့နောက် ဖခင် သဌေးကြီးက သမီးချော ဥမ္မာဒန္တီကို စစ်သေနာပတိကြီး အဘိပါရကထံ ဆက်သလိုက်လေသည်။ ထို့နောက် စစ်သူကြီးကတော် ဖြစ်လာသည့် ဥမ္မာဒန္တီသည် ဘုရင်ကြီး မြို့လှည့်လည်လာသည့်အခါမှာ ဤကဲ့သို့ မိမိ၏ အလှကျက်သရေများကို အစွမ်းကုန် ပြသလိုက်ခြင်း ဖြစ်ပေသည်။

ထိုအခါ သိဝိဘုရင်ကြီးမှာ ဥမ္မာဒန္တီ၏ ရုပ်ဆင်းအင်္ဂါလက္ခဏာများကို မြင်တွေ့လိုက်ရသည်နှင့်တပြိုင်နက် စိတ်ရူးနောက်သွား၏။ မြို့ကိုဆက်လက် မရှုစားနိုင်တော့ပဲ ထိုအိမ်ရှေ့မှပင် နန်းတော်သို့ လှည့်ပြန်လာခဲ့ရသည်။ နန်းတော်သို့ ရောက်သော်လည်း မအိပ်နိုင် မစားနိုင် ဥမ္မာဒန္တီ၏ ရုပ်ဆင်းအင်္ဂါကိုသာ မျက်စိထဲမှာဖျောက်မရပဲ သူရူးပမာ မြည်တမ်းပြောဆိုနေလေသည်၊ သိကြားမင်းကသာ လိုရာဆုကို ပေးမယ် ဖြစ်လဲဖြစ်နိုင်မယ်ဆိုယင် “တညနှစ်ညလောက် အဘိပါရက စစ်သူကြီးဖြစ်ပါရစေ၊ ဥမ္မာဒန္တီနဲ့ တညနှစ်ညလောက် ပျော်မွေ့ ပြီးတော့မှ သိဝိမင်းကြီးပြန်ဖြစ်ပါရစေ” ဆုတောင်းမယ်ဟု မဖြစ်နိုင်သည်ကို ယောင်ယမ်းပြောဆိုနေပါသတဲ့။