အဝိဂတပစ္စည်း
| တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း ဖော်ပြချက် |
| ဗုဒ္ဓဘာသာ |
|---|
 |
မကင်းသည်၏ အဖြစ်ဖြင့် ကျေးဇူးပြုတတ်သော တရား၊ အဝိဂတပစ္စည်း။ [၁][၂]
အဝိဂတပစ္စည်း
[ပြင်ဆင်ရန်]အဝိဂတပစ္စည်း (Avigata Paccaya) သည် ပဋ္ဌာန်း ၂၄ ပစ္စည်းတွင် စတုဝီသတိမမြောက် (၂၄ ခုမြောက်) နောက်ဆုံးပစ္စည်းဖြစ်သည်။ "အဝိဂတ" ဟူသည် မကင်းပြတ်သော၊ မပျောက်ကွယ်သော၊ ဆက်လက်တည်ရှိနေသောဟု အဓိပ္ပာယ်ရ၍ "ပစ္စည်း" ဟူသည် ကျေးဇူးပြုတတ်သော တရားဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ထို့ကြောင့် အဝိဂတပစ္စည်းဟူသည် မကင်းပြတ်ဘဲ ဆက်လက်တည်ရှိနေခြင်းအားဖြင့် ကျေးဇူးပြုသော တရားကို ဆိုလိုသည်။
ရိုးရိုးရှင်းရှင်းဆိုရလျှင် တရားတစ်ခုသည် အခြားတရားတစ်ခုကို အထောက်အပံ့ပေးပြီးနောက် ဆက်လက်၍လည်း တည်ရှိနေခြင်းဖြင့် ထိုတရားကို ဆက်လက်ကျေးဇူးပြုနေခြင်းကို အဝိဂတပစ္စည်းဟု ခေါ်သည်။
အဝိဂတပစ္စည်းသည် အတ္ထိပစ္စည်း (ရှိသောအားဖြင့် ကျေးဇူးပြုခြင်း) နှင့် ဆင်တူသော်လည်း အနည်းငယ် ကွဲပြားမှုရှိသည်။ အတ္ထိပစ္စည်းတွင် တရားတစ်ခုသည် အခြားတရားတစ်ခု ဖြစ်ပေါ်ရန်အတွက် ရှိနေရုံမျှဖြင့် လုံလောက်သည်။ အဝိဂတပစ္စည်းတွင်မူ တရားတစ်ခုသည် အခြားတရားတစ်ခုကို အထောက်အပံ့ပေးပြီးနောက် ဆက်လက်၍လည်း တည်ရှိနေရမည်။
ဥပမာများ
[ပြင်ဆင်ရန်]- မြေနှင့် အပင်: မြေသည် အပင်များ ဖြစ်ထွန်းရန်အတွက် ရှိနေရုံသာမက အပင်များ ကြီးထွားရှင်သန်နေချိန်တစ်လျှောက်လုံး ဆက်လက်တည်ရှိနေရသည်။ ဤတွင် မြေသည် အပင်များ၏ အဝိဂတပစ္စည်းဖြစ်သည်။
- အောက်ဆီဂျင်နှင့် မီး: အောက်ဆီဂျင်သည် မီးတောက်လောင်ရန်အတွက် ရှိနေရုံသာမက မီးတောက်နေချိန်တစ်လျှောက်လုံး ဆက်လက်တည်ရှိနေရသည်။ ဤတွင် အောက်ဆီဂျင်သည် မီး၏ အဝိဂတပစ္စည်းဖြစ်သည်။
- မျက်စိနှင့် အဆင်းကို မြင်ခြင်း: မျက်စိရှိမှ အဆင်းကို မြင်နိုင်မည်ဖြစ်သည်။ ထို့အပြင် အဆင်းကို ဆက်လက်မြင်နေနိုင်ရန်အတွက် မျက်စိသည် ဆက်လက်ကောင်းမွန်စွာ တည်ရှိနေရမည်ဖြစ်သည်။ ဤတွင် မျက်စိသည် အဆင်းကို မြင်ခြင်း၏ အဝိဂတပစ္စည်းဖြစ်သည်။
- စိတ်နှင့် စေတသိက်: စိတ်ရှိမှ စေတသိက်များ ဖြစ်ပေါ်နိုင်သည်။ ထို့အပြင် စေတသိက်များ ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်နေရန်အတွက် စိတ်သည် ဆက်လက်တည်ရှိနေရမည်ဖြစ်သည်။ ဤတွင် စိတ်သည် စေတသိက်များ၏ အဝိဂတပစ္စည်းဖြစ်သည်။
အဝိဂတပစ္စည်း၏ အဓိက လက္ခဏာများ
[ပြင်ဆင်ရန်]- ဆက်လက်တည်ရှိနေခြင်း (Continued Existence): အကြောင်းတရားသည် အကျိုးတရားကို အထောက်အပံ့ပေးပြီးနောက် ဆက်လက်၍လည်း တည်ရှိနေရမည်။
- မကင်းပြတ်ခြင်း (Non-separation): အကြောင်းနှင့် အကျိုးတရားတို့သည် တစ်ခုနှင့်တစ်ခု မကင်းပြတ်ဘဲ ဆက်စပ်နေရမည်။
ဝိဂတပစ္စည်း (Vigata Paccaya) သည် အဝိဂတပစ္စည်းနှင့် ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်သည်။ ဝိဂတပစ္စည်းတွင် အကြောင်းတရားသည် အကျိုးတရားကို အထောက်အပံ့ပေးပြီးနောက် ကင်းပြတ်သွားသည်။
အချုပ်အားဖြင့် အဝိဂတပစ္စည်းသည် တရားတစ်ခုသည် အခြားတရားတစ်ခုကို အထောက်အပံ့ပေးပြီးနောက် ဆက်လက်၍လည်း တည်ရှိနေခြင်းဖြင့် ကျေးဇူးပြုပုံကို ရှင်းလင်းစွာ ဖော်ပြသော အဘိဓမ္မာသဘောတရားတစ်ရပ်ဖြစ်သည်။