အမ်မန်မြို့

အမ်မန်မြို့ عَمَّان Amman
မြို့တော်
အမ်မန်မြို့၏ နယူး အဗ်ဒါလီ ခရိုင်ရှိ ခေတ်မီကောင်းကင်မြင်ကွင်းတွင် အဗ်ဒါလီ တာဝါများ၊ အမ်မန် ရိုတာနာ၊ ဒဗလျူ အမ်မန်၊ နှင့် ဒါမက် တာဝါ ကဲ့သို့သော ထင်ရှားသည့် အဆောက်အအုံများ ပါဝင်ပြီး၊ ရှေ့ဘက်တွင် ရိုးရာလူနေအိမ်အဆောက်အအုံများနှင့် အပြာရောင်အမိုးခုံးရှိသော ဘုရင် အဗ်ဒူလာ (၁) ဗလီ တို့ဖြင့် ပေါင်းစပ်တည်ရှိနေပါသည်။ King Abdullah I Mosque and Virgin Mary Church King Hussein Mosque Raghadan Flagpole Roman Theater and the Hashemite Plaza Great Temple ("Temple of Hercules") Umayyad Palace at the Amman Citadel Abdoun Bridge and Le Royal Hotel
အလံတော် Logo စည်းတံဆိပ်
Country	ဂျော်ဒန်
Governorate	Amman Governorate
Municipality	1909
အစိုးရ
• Mayor	Yousef Shawarbeh
ဧရိယာ
• စုစုပေါင်း	၁၆၈၀ စတုရန်းကီလိုမီတာ (၆၅၀ စတုရန်းမိုင်)
အနိမ့်ဆုံး နေရာ	၇၀၀ မီတာ (၂၃၀၀ ပေ)
လူဦးရေ (2021)
• စုစုပေါင်း	၄,၀၆၁,၁၅၀
• သိပ်သည်းမှု	၂၃၈၀/km၂ (၆၂၀၀/sq mi)
Demonym(s)	Ammani
Postal code	11110-17198
ဧရိယာကုဒ်	+962(6)
ဝက်ဘ်ဆိုဒ်	ammancity.gov.jo

အမ်မန်မြို့ (အင်္ဂလိပ်: Amman) သည် ဂျော်ဒန်နိုင်ငံ၏ မြို့တော်ဖြစ်ပြီး အကြီးဆုံးမြို့လည်းဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် ဂျော်ဒန်နိုင်ငံ၏ စီးပွားရေး၊ နိုင်ငံရေးနှင့် ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာ ဗဟိုဌာနလည်း ဖြစ်သည်။ ၂၀၂၁ ခုနှစ်တွင် လူဦးရေ လေးသန်းခန့်ရှိခဲ့ရာ အမ်မန်မြို့သည် ဂျော်ဒန်၏ အဓိကမြို့ဖြစ်ပြီး Levant ဒေသတွင် အကြီးဆုံးမြို့၊ အာရပ်ကမ္ဘာတွင် ပဉ္စမမြောက် အကြီးဆုံးမြို့ နှင့် အရှေ့အလယ်ပိုင်းတွင် ဒသမမြောက် အကြီးဆုံး မက်ထရိုပိုလစ်တန်ဧရိယာ ဖြစ်သည်။

သမိုင်းကြောင်း

အမ်မန်မြို့၏ သမိုင်းသည် နှစ်ပေါင်းများစွာ ရှည်လျားပြီး ကမ္ဘာပေါ်တွင် လူနေအထိုင်အများဆုံး ရှေးအကျဆုံးမြို့များထဲမှ တစ်မြို့အပါအဝင် ဖြစ်သည်။ ဘီစီ ၁၃ ရာစုကတည်းက အမ်မန်နိုက်လူမျိုးတို့၏ မြို့တော်ဖြစ်ခဲ့ပြီး "ရာဘတ် အမ်မန်" (Rabbat ʿAmmān) ဟု လူသိများခဲ့သည်။ ထို့နောက် ဂရိ-ရောမခေတ်တွင် "ဖီလာဒဲလ်ဖီးယား" (Philadelphia) ဟု ပြောင်းလဲခေါ်တွင်ခဲ့ပြီး အစ္စလာမ်မစ်ခေတ်တွင် "အမ်မန်" ဟု ပြန်လည်ဖြစ်လာခဲ့သည်။

အမ်မန်သည် ၁၉၂၁ ခုနှစ်တွင် Transjordan ၏ မြို့တော်အဖြစ် သတ်မှတ်ပြီးနောက် လျင်မြန်စွာ ကြီးထွားလာခဲ့သည်။ ၁၉၄၈ ခုနှစ်နှင့် ၁၉၆၇ ခုနှစ်များတွင် ပါလက်စတိုင်းဒုက္ခသည်များ၊ ၁၉၉၀ နှင့် ၂၀၀၃ ခုနှစ်များတွင် အီရတ်ဒုက္ခသည်များ၊ ၂၀၁၁ ခုနှစ်မှစ၍ ဆီးရီးယားဒုက္ခသည်များ စသည်ဖြင့် ဒုက္ခသည်လှိုင်းများစွာကို လက်ခံခဲ့ရသည်။

ပထဝီဝင်အနေအထား

အမ်မန်မြို့သည် ဂျော်ဒန်နိုင်ငံအလယ်ပိုင်းတွင် တည်ရှိပြီး တောင်ကုန်းခုနစ်ခုပေါ်တွင် တည်ဆောက်ထားသော မြို့ဟောင်းတစ်ခုလည်း ဖြစ်သည်။ ယနေ့ခေတ် အမ်မန်မြို့၏ အပြင်ဘက်တွင် ဘီစီ ၇၀၀၀ ခန့်က တည်ရှိခဲ့သော ကျောက်ခေတ်သစ်ခေတ်မှ "အိုင်န် ဂါဇယ်" (ʿAin Ghazal) နေရာဟောင်း တည်ရှိပြီး ကမ္ဘာပေါ်တွင် ရှေးအကျဆုံး လူ့အရုပ်ကြီးများကို တွေ့ရှိခဲ့သည့် နေရာလည်း ဖြစ်သည်။

စီးပွားရေးနှင့် ယဉ်ကျေးမှု

အမ်မန်သည် ဂျော်ဒန်နိုင်ငံ၏ စီးပွားရေး၊ စီမံခန့်ခွဲရေးနှင့် ပညာရေးဆိုင်ရာ ဗဟိုချက်ဖြစ်သည်။ ခေတ်မီဗိသုကာလက်ရာများနှင့် ထူးခြားသော ပထဝီဝင်တည်နေရာကြောင့် အာရပ်လူမှုအသိုင်းအဝိုင်းများစွာအတွက် ဆွဲဆောင်မှုရှိသော မြို့တစ်မြို့ ဖြစ်လာခဲ့သည်။ နှစ်စဉ် အနောက်ဥရောပ၊ မြောက်အမေရိက၊ ဂျပန်၊ တောင်ကိုရီးယား၊ အရှေ့တောင်အာရှ၊ ဩစတြေးလျနှင့် အိမ်နီးချင်း အာရပ်နိုင်ငံများမှ ခရီးသွားများစွာကို ဆွဲဆောင်လျက်ရှိသည်။

ထင်ရှားသော နေရာများ

• အမ်မန် ခံတပ် (Amman Citadel): မြို့လယ်ခေါင်တွင် တည်ရှိသော သမိုင်းဝင်နေရာတစ်ခု ဖြစ်ပြီး ရောမခေတ်၊ အွမ်မယာဒ်ခေတ် စသည့် ယဉ်ကျေးမှုအလွှာပေါင်းစုံ၏ အပျက်အစီးများကို တွေ့မြင်နိုင်သည်။
• ရောမဇာတ်ရုံ (Roman Theater): အထင်ကြီးစရာကောင်းသော ရောမခေတ် ဇာတ်ရုံကြီးဖြစ်ပြီး လူပေါင်း ၆,၀၀၀ အထိ ဝင်ဆံ့နိုင်သည်။
• ဂျော်ဒန် ရှေးဟောင်းသုတေသနပြတိုက် (Jordan Archaeological Museum): ခံတပ်အတွင်း တည်ရှိပြီး ဂျော်ဒန်တစ်ဝန်းမှ ရှေးဟောင်းပစ္စည်းများကို ပြသထားသည်။
• အွမ်မယာဒ် နန်းတော် (Umayyad Palace): ခံတပ်၏ မြောက်ဘက်တွင် တည်ရှိပြီး အမ်မန်မြို့၏ မြင်ကွင်းကျယ်ကို ကြည့်ရှုနိုင်သည်။

အမ်မန်မြို့သည် ခေတ်မီတိုးတက်မှုများနှင့် ရှေးဟောင်းသမိုင်းဝင် အမွေအနှစ်များကို ပေါင်းစပ်ထားသော မြို့တစ်မြို့ ဖြစ်ပါသည်။