ဉာဏ်စဉ်: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ
စာတွဲများ: နောက်ပြန်ပြင်ခဲ့ပြီး မျက်မြင် တည်းဖြတ် |
စာတွဲများ: လက်ဖြင့် နောက်ပြန်ပြင်ခြင်း မျက်မြင် တည်းဖြတ် |
||
| စာကြောင်း ၇ - | စာကြောင်း ၇ - | ||
အရိယာဉာဏ် ၄ ပါး |
အရိယာဉာဏ် ၄ ပါး |
||
== ကြိုတင်ဉာဏ် |
== ကြိုတင်ဉာဏ် ၂ ပါး == |
||
(၁) နာမရူပ ပရိစ္ဆေဒဉာဏ် (ခွဲခြား) -ဘုံသုံးပါး၌ ရုပ်နာမ်နှစ်ပါးကို ပိုင်းခြား၍ သိသောဉာဏ်၊ Namarupa Pariccheda Nana (Knowledge to distinguish mental and physical states) |
(၁) နာမရူပ ပရိစ္ဆေဒဉာဏ် (ခွဲခြား) -ဘုံသုံးပါး၌ ရုပ်နာမ်နှစ်ပါးကို ပိုင်းခြား၍ သိသောဉာဏ်၊ Namarupa Pariccheda Nana (Knowledge to distinguish mental and physical states) |
||
| စာကြောင်း ၁၃ - | စာကြောင်း ၁၃ - | ||
(၂) ပစ္စယ ပရိဂ္ဂဟဉာဏ် (သိမ်းဆည်း)-ရုပ်နာမ်နှစ်ပါး၏ ဖြစ်ကြောင်းတရားကို သိမ်းဆည်းသောဉာဏ်၊ Paccaya Pariggaha Nana (Knowledge of the cause-and-effect relationship between mental and physical states) |
(၂) ပစ္စယ ပရိဂ္ဂဟဉာဏ် (သိမ်းဆည်း)-ရုပ်နာမ်နှစ်ပါး၏ ဖြစ်ကြောင်းတရားကို သိမ်းဆည်းသောဉာဏ်၊ Paccaya Pariggaha Nana (Knowledge of the cause-and-effect relationship between mental and physical states) |
||
== ဝိပဿနာဉာဏ် |
== ဝိပဿနာဉာဏ် ၁၀ ပါး == |
||
(၁) သမ္မသနဉာဏ် (လက္ခဏာ) ဖြစ်ပျက်မြင်သုံးသပ်၍ရှု- ခန္ဓာငါးပါး ရုပ်နာမ်နှစ်ပါးအား အနိစ္စ၊ ဒုက္ခ၊ အနတ္တ လက္ခဏာ သုံးပါးဖြင့် သုံးသပ်၍ရှုသောဉာဏ်။ Sammasana Nana (Knowledge of mental and physical processes as impermanent, unsatisfactory and nonself) |
(၁) သမ္မသနဉာဏ် (လက္ခဏာ) ဖြစ်ပျက်မြင်သုံးသပ်၍ရှု- ခန္ဓာငါးပါး ရုပ်နာမ်နှစ်ပါးအား အနိစ္စ၊ ဒုက္ခ၊ အနတ္တ လက္ခဏာ သုံးပါးဖြင့် သုံးသပ်၍ရှုသောဉာဏ်။ Sammasana Nana (Knowledge of mental and physical processes as impermanent, unsatisfactory and nonself) |
||
| စာကြောင်း ၃၅ - | စာကြောင်း ၃၅ - | ||
(၁၀) အနုလောမဉာဏ် (လျော်) - လက္ခဏာသုံးပါးကို ရှုသည်၏အဖြစ်ဖြင့် မဂ်အားလျော်စွာရသော သတိပဋ္ဌာန်စသော ဗောဓိပက္ခိယတရား (၃၇) ပါးတို့အားလျော်စွာ ဖြစ်သောဉာဏ်။ Anuloma Nana (Knowledge which conforms to the Four Noble Truths) <ref>[http://www.thisismyanmar.com/nibbana/vpsnana.htm thisismyanmar.com -  Resources and Information<!-- ဘော့က ထုတ်ပေးသော ခေါင်းစဉ် -->]</ref> |
(၁၀) အနုလောမဉာဏ် (လျော်) - လက္ခဏာသုံးပါးကို ရှုသည်၏အဖြစ်ဖြင့် မဂ်အားလျော်စွာရသော သတိပဋ္ဌာန်စသော ဗောဓိပက္ခိယတရား (၃၇) ပါးတို့အားလျော်စွာ ဖြစ်သောဉာဏ်။ Anuloma Nana (Knowledge which conforms to the Four Noble Truths) <ref>[http://www.thisismyanmar.com/nibbana/vpsnana.htm thisismyanmar.com -  Resources and Information<!-- ဘော့က ထုတ်ပေးသော ခေါင်းစဉ် -->]</ref> |
||
== အရိယာဉာဏ် |
== အရိယာဉာဏ် ၄ ပါး == |
||
(၁) ဂေါတြဘူဉာဏ် (လွှဲ) -ပုထုဇဉ်အနွယ်ကို ဖြတ်၍ အရိယာအနွယ်ကို ဖြစ်စေသောဉာဏ်၊ Gotrabhu Nana (Knowledge of deliverance from the worldly condition) |
(၁) ဂေါတြဘူဉာဏ် (လွှဲ) -ပုထုဇဉ်အနွယ်ကို ဖြတ်၍ အရိယာအနွယ်ကို ဖြစ်စေသောဉာဏ်၊ Gotrabhu Nana (Knowledge of deliverance from the worldly condition) |
||
၀၅:၀၈၊ ၆ ဇန်နဝါရီ ၂၀၂၁ ရက်နေ့က မူ
ဉာဏ်စဉ် ၁၆ ပါး (The Sixteen Stages of Insight)
ကြိုတင်ဉာဏ် ၂ ပါး
ဝိပဿနာဉာဏ် ၁၀ ပါး
အရိယာဉာဏ် ၄ ပါး
ကြိုတင်ဉာဏ် ၂ ပါး
(၁) နာမရူပ ပရိစ္ဆေဒဉာဏ် (ခွဲခြား) -ဘုံသုံးပါး၌ ရုပ်နာမ်နှစ်ပါးကို ပိုင်းခြား၍ သိသောဉာဏ်၊ Namarupa Pariccheda Nana (Knowledge to distinguish mental and physical states)
(၂) ပစ္စယ ပရိဂ္ဂဟဉာဏ် (သိမ်းဆည်း)-ရုပ်နာမ်နှစ်ပါး၏ ဖြစ်ကြောင်းတရားကို သိမ်းဆည်းသောဉာဏ်၊ Paccaya Pariggaha Nana (Knowledge of the cause-and-effect relationship between mental and physical states)
ဝိပဿနာဉာဏ် ၁၀ ပါး
(၁) သမ္မသနဉာဏ် (လက္ခဏာ) ဖြစ်ပျက်မြင်သုံးသပ်၍ရှု- ခန္ဓာငါးပါး ရုပ်နာမ်နှစ်ပါးအား အနိစ္စ၊ ဒုက္ခ၊ အနတ္တ လက္ခဏာ သုံးပါးဖြင့် သုံးသပ်၍ရှုသောဉာဏ်။ Sammasana Nana (Knowledge of mental and physical processes as impermanent, unsatisfactory and nonself)
(၂) ဥဒယဗ္ဗယဉာဏ် (ဖြစ်ပျက်) ရုပ်နာမ်နှစ်ပါး ခန္ဓာငါးပါးတို့၏ ဖြစ်ခြင်းပျက်ခြင်းကိုအဖန်တလဲလဲရှုသောဉာဏ်။ Udayabbaya Nana (Knowledge of arising and passing away)
(၃) ဘင်္ဂဉာဏ် (ပျက်) ခန္ဓာငါးပါး ရုပ်နာမ်နှစ်ပါးတို့၏ ပျက်ခြင်းကိုသာ အဖန်တလဲလဲ ရှုသောဉာဏ်။ Bhanga Nana (Knowledge of the dissolution of formations)
(၄) ဘယဉာဏ် (ကြောက်) ခန္ဓာငါးပါးရုပ်နာမ်နှစ်ပါးကို ကြောက်မက်ဖွယ်ဘေးကြီးဟု အဖန်တလဲလဲ ရှုသောဉာဏ်။ Bhaya Nana (Knowledge of the fearful nature of mental and physical states)
(၅) အာဒီနဝဉာဏ် (အပြစ်ရှာ) ဖြစ်ပျက်မုန်း- ခန္ဓာငါးပါးရုပ်နာမ်နှစ်ပါးတို့အား အပြစ်အားဖြင့် ရှုသောဉာဏ်။ Adinava Nana (Knowledge of mental and physical states as unsatisfactory)
(၆) နိဗ္ဗိဒါဉာဏ် (ငြီးငွေ့) ခန္ဓာငါးပါး ရုပ်နာမ်နှစ်ပါးတို့၌ ငြီးငွေ့သောအစွမ်းအားဖြင့် ရှုသောဉာဏ်။ Nibbida Nana (Knowledge of disenchantment)
(၇) မုစ္စိတုကမျတာဉာဏ် (လွတ်) ခန္ဓာငါးပါးတို့မှ လွတ်မြောက်ခြင်းငှါ ရှုသောဉာဏ်။ Muncitukamayata Nana (Knowledge of the desire to abandon the worldly state)
(၈) ပဋိသင်္ခါဉာဏ် (အဖန်တလဲလဲ) ခန္ဓာငါးပါးတို့အား သိမ်းဆည်းခြင်းအစွမ်းဖြင့် အဖန်တလဲလဲ ရှုသောဉာဏ်။ Patisankha Nana (Knowledge which investigates the path to deliverance and instills a decision to practice further)
(၉) သင်္ခါရုပေက္ခာဉာဏ် (ဥပေက္ခာ) ခန္ဓာငါးပါးတို့၌ ကြောက်ခြင်း နှစ်သက်ခြင်းနှင့် လျစ်လျူရှုသောဉာဏ်။ Sankharupekha Nana (Knowledge which regards mental and physical states with equanimity)
(၁၀) အနုလောမဉာဏ် (လျော်) - လက္ခဏာသုံးပါးကို ရှုသည်၏အဖြစ်ဖြင့် မဂ်အားလျော်စွာရသော သတိပဋ္ဌာန်စသော ဗောဓိပက္ခိယတရား (၃၇) ပါးတို့အားလျော်စွာ ဖြစ်သောဉာဏ်။ Anuloma Nana (Knowledge which conforms to the Four Noble Truths) [၁]
အရိယာဉာဏ် ၄ ပါး
(၁) ဂေါတြဘူဉာဏ် (လွှဲ) -ပုထုဇဉ်အနွယ်ကို ဖြတ်၍ အရိယာအနွယ်ကို ဖြစ်စေသောဉာဏ်၊ Gotrabhu Nana (Knowledge of deliverance from the worldly condition)
(၂) သောတပတ္တိ ‘မဂ်’ ဉာဏ် (ဆိုက်) -နိဗ္ဗာန်ကို သိမြင်သော မဂ်ဉာဏ်၊ Magga Nana (Knowledge by which defilements are abandoned and are overcome by destruction)
(၃) သောတပတ္တိ ‘ဖိုလ်’ ဉာဏ် (ခံစား)- နိဗ္ဗာန်ကို ခံစားသိမြင်သော ဖိုလ်ဉာဏ်၊ Phala Nana (Knowledge which realizes the fruit of the path and has nibbana as object)
(၄) ပစ္စဝေကဉာဏ် (သုံးသပ်) ရခဲ့ပြီး တရားတို့ကို ပြန်လည်ဆင်ခြင်သုံးသပ်သောဉာဏ်။ Paccavekkhana Nana (Knowledge which reviews the defilements still remaining)[၂] • အသင်္ခတဓာတ်၊ နိဗ္ဗာနဓာတ်၊ နိဗ္ဗာန် -‘အရှုခံ’ မှန်ရမည်။
‘ရှုဉာဏ်’ မှန်ရမည်။
• ‘သတိ’ သည် အထွတ်အထိပ်၊ ‘နှလုံးသွင်း’ မှန်ရမည်။ ‘ဝေဒနာ’ ‘ခံစားမှု့’ ဟူသောသဘောသက်သက်မျှသာ။
• ‘ဓာတ်’ ‘ပေါ်ပေါ်’ ပြသောသဘောသက်သက်မျှသာ။
• ‘ရုပ် နှင့် နာမ်’ တို့၏ ‘ဖောက်ပြန်ခြင်းနှင့်ခံစားခြင်း’ တို့ကိုသိနေသော သဘောသက်သက်မျှသာ။
• ‘ရုပ်ခန္ဓာ (၁) ပါး၊နာမ်ခန္ဓာ (၄) ပါး’ အကြောင်းအကျိုး ဆက်စပ်နေသော သဘောသက်သက်မျှသာ။
ဖြစ် ပျက်သမျှ ‘မဂ်’ မကျ ၊ ဖြစ်ပျက်ဆုံးမှ ‘မဂ်’ ကျသည်။
‘လက္ခဏာ’ မြင်သမျှ ‘မဂ်’ မကျ ၊ ‘လက္ခဏာ’ဆုံးမှ ‘မဂ်’ ကျသည်။
အနိစ္စ (အရှိမမြဲ)
ဒုက္ခ (နှိပ်စက်ခြင်းကြောင့် ဖြစ်ပေါ်သောအကျိုး)
အနတ္တ (အနှစ်သာရမရှိသူ့သဘော) ဟူသော သဘောသက်သက်မျှသာ။ [၃]