အာကာသ: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ
ျပန္ကားရွိသိ ဓာတ္ဟုတ္ ဆက္သြယ္သီအိုရီ စာတွဲများ: နောက်ပြန်ပြင်ခဲ့ပြီး မျက်မြင် တည်းဖြတ် မိုဘိုင်းလ် တည်းဖြတ် မိုဘိုင်းလ် ဝက်ဘ် တည်းဖြတ် |
ျပန္ကားရွိသိ ဓာတ္ဟုတ္ ဆက္သြယ္သီအိုရီ စာတွဲများ: နောက်ပြန်ပြင်ခဲ့ပြီး မျက်မြင် တည်းဖြတ် မိုဘိုင်းလ် တည်းဖြတ် မိုဘိုင်းလ် ဝက်ဘ် တည်းဖြတ် |
||
| စာကြောင်း ၁ - | စာကြောင်း ၁ - | ||
[[File:3D coordinate system.svg|thumb|right|အာကာသတွင် တည်နေရာအားဖော်ပြရန်သုံးသည့် သုံးဒိုင်မင်းရှင်း Cartesian ကိုဩဒိနိတ်စနစ်]] |
[[File:3D coordinate system.svg|thumb|right|အာကာသတွင် တည်နေရာအားဖော်ပြရန်သုံးသည့် သုံးဒိုင်မင်းရှင်း Cartesian ကိုဩဒိနိတ်စနစ်]] |
||
'''အာကာသ''' ဆိုသည်မှာ အရာဝတ္ထုနှင့်ဖြစ်ရပ်များထဲတွင် တည်နေရာနှင့် လားရာနှင့်ဆက်နွယ်ပြီး ဘောင်စည်းမျည်းမရှိသော သုံးဒိုင်မင်ရှင်းရှင်နယ် (three dimensional) နေရာလွတ်ပင်ဖြစ်သည်။<ref>{{cite web|url=http://www.britannica.com/eb/article-9068962/space|title=space - physics and metaphysics|work=Encyclopedia Britannica}}</ref> ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အာကာသအား လီနီယာ ဒိုင်မင်ရှင်း (linear dimensions) အဖြစ် စဉ်းစားသော်လည်း[[ရူပဗေဒ]]ပညာရှင်များသည် အချိန်ကိုပါထပ်ပေါင်းကာ လေးဒိုင်မင်ရှင်နယ် (four dimensional) အဖြစ် စဉ်းစားကြသည်။ ယင်းအား အာကာသအချိန် (spacetime)ဟု သိထားသည်။ အာကာသ အယူအဆသည် [[စကြာဝဠာ]]အားနားလည်ရန်အတွက် အခြေခံအရေးပါချက်ဖြစ်သည်။ အာကာသသည် စစ်စစ် ဗလနတ္ထိဟု ယခင် ပညာရှိကဝိများက တွေးဆခဲ့ကြလေသည်။ ယင်းတို့တွင် [[ပလေတို]]၊ [[အရစ္စတိုတယ်]]၊ [[ဆိုကရေးတီး]]၊ အစရှိသည်ဖြင့် ပါဝင်ကြသည်။ ဂန္ဓဝင် မက္ကင်းနစ်တွင် [[နယူတန်]]က အာကာသဆိုသည်မှာ ပုံသေဖြစ်ပြီး ယင်းတွင် မည်သည့်အရာဝတ္တု ရှိသည်ဖြစ်စေ အမြဲတမ်းနှင့် အမှီအခိုကင်းမဲ့သည်ဟု ဆိုလေသည်။<ref>French and Ebison, Classical Mechanics, p. 1</ref> ၁၉ ရာစုနှင့် ၂ဝ ရာစုများတွင် အာကာသသည် ကွေးညွတ်နိုင်သည်ဟု တွေးဆခဲ့ကြလေသည်။ [[အိုင်းစတိုင်း]]၏ [[ယေဘုယျနှိုင်းရသီအိုရီ]]အရ အာကာသသည် အနီးအနားမှ [[ဒြပ်ဆွဲငင်အား]]များကြောင့် ပြောင်းလဲသည်ဟုဆိုသည်။<ref>Carnap, R. An introduction to the Philosophy of Science</ref> ကမၻာေပၚ၌ ေပၚေနေသာ လ်ွပ္စစ္ကြန္ထိုးအေပါင္းေတြလို သိပၸံဗ်ဳဟာ နည္းပညာအခ်က္သဘာဝဟုတ္ဟုတ္ျဖင့္ တီထြင္ အာကာသ xyz ကို ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ပါသည္။ |
'''အာကာသ''' ဆိုသည်မှာ အရာဝတ္ထုနှင့်ဖြစ်ရပ်များထဲတွင် တည်နေရာနှင့် လားရာနှင့်ဆက်နွယ်ပြီး ဘောင်စည်းမျည်းမရှိသော သုံးဒိုင်မင်ရှင်းရှင်နယ် (three dimensional) နေရာလွတ်ပင်ဖြစ်သည်။<ref>{{cite web|url=http://www.britannica.com/eb/article-9068962/space|title=space - physics and metaphysics|work=Encyclopedia Britannica}}</ref> ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အာကာသအား လီနီယာ ဒိုင်မင်ရှင်း (linear dimensions) အဖြစ် စဉ်းစားသော်လည်း[[ရူပဗေဒ]]ပညာရှင်များသည် အချိန်ကိုပါထပ်ပေါင်းကာ လေးဒိုင်မင်ရှင်နယ် (four dimensional) အဖြစ် စဉ်းစားကြသည်။ ယင်းအား အာကာသအချိန် (spacetime)ဟု သိထားသည်။ အာကာသ အယူအဆသည် [[စကြာဝဠာ]]အားနားလည်ရန်အတွက် အခြေခံအရေးပါချက်ဖြစ်သည်။ အာကာသသည် စစ်စစ် ဗလနတ္ထိဟု ယခင် ပညာရှိကဝိများက တွေးဆခဲ့ကြလေသည်။ ယင်းတို့တွင် [[ပလေတို]]၊ [[အရစ္စတိုတယ်]]၊ [[ဆိုကရေးတီး]]၊ အစရှိသည်ဖြင့် ပါဝင်ကြသည်။ ဂန္ဓဝင် မက္ကင်းနစ်တွင် [[နယူတန်]]က အာကာသဆိုသည်မှာ ပုံသေဖြစ်ပြီး ယင်းတွင် မည်သည့်အရာဝတ္တု ရှိသည်ဖြစ်စေ အမြဲတမ်းနှင့် အမှီအခိုကင်းမဲ့သည်ဟု ဆိုလေသည်။<ref>French and Ebison, Classical Mechanics, p. 1</ref> ၁၉ ရာစုနှင့် ၂ဝ ရာစုများတွင် အာကာသသည် ကွေးညွတ်နိုင်သည်ဟု တွေးဆခဲ့ကြလေသည်။ [[အိုင်းစတိုင်း]]၏ [[ယေဘုယျနှိုင်းရသီအိုရီ]]အရ အာကာသသည် အနီးအနားမှ [[ဒြပ်ဆွဲငင်အား]]များကြောင့် ပြောင်းလဲသည်ဟုဆိုသည်။<ref>Carnap, R. An introduction to the Philosophy of Science</ref> ကမၻာေပၚ၌ ေပၚေနေသာ လ်ွပ္စစ္ကြန္ထိုးအေပါင္းေတြလို သိပၸံဗ်ဳဟာ နည္းပညာအခ်က္သဘာဝဟုတ္ဟုတ္ျဖင့္ တီထြင္ အာကာသ xyz ကို ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ပါသည္။ |
||
==အာကာသ အတွေးအခေါ်== |
==အာကာသ အတွေးအခေါ်== |
||
၁၇:၅၀၊ ၁၉ ဒီဇင်ဘာ ၂၀၂၀ ရက်နေ့က မူ
အာကာသ ဆိုသည်မှာ အရာဝတ္ထုနှင့်ဖြစ်ရပ်များထဲတွင် တည်နေရာနှင့် လားရာနှင့်ဆက်နွယ်ပြီး ဘောင်စည်းမျည်းမရှိသော သုံးဒိုင်မင်ရှင်းရှင်နယ် (three dimensional) နေရာလွတ်ပင်ဖြစ်သည်။[၁] ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အာကာသအား လီနီယာ ဒိုင်မင်ရှင်း (linear dimensions) အဖြစ် စဉ်းစားသော်လည်းရူပဗေဒပညာရှင်များသည် အချိန်ကိုပါထပ်ပေါင်းကာ လေးဒိုင်မင်ရှင်နယ် (four dimensional) အဖြစ် စဉ်းစားကြသည်။ ယင်းအား အာကာသအချိန် (spacetime)ဟု သိထားသည်။ အာကာသ အယူအဆသည် စကြာဝဠာအားနားလည်ရန်အတွက် အခြေခံအရေးပါချက်ဖြစ်သည်။ အာကာသသည် စစ်စစ် ဗလနတ္ထိဟု ယခင် ပညာရှိကဝိများက တွေးဆခဲ့ကြလေသည်။ ယင်းတို့တွင် ပလေတို၊ အရစ္စတိုတယ်၊ ဆိုကရေးတီး၊ အစရှိသည်ဖြင့် ပါဝင်ကြသည်။ ဂန္ဓဝင် မက္ကင်းနစ်တွင် နယူတန်က အာကာသဆိုသည်မှာ ပုံသေဖြစ်ပြီး ယင်းတွင် မည်သည့်အရာဝတ္တု ရှိသည်ဖြစ်စေ အမြဲတမ်းနှင့် အမှီအခိုကင်းမဲ့သည်ဟု ဆိုလေသည်။[၂] ၁၉ ရာစုနှင့် ၂ဝ ရာစုများတွင် အာကာသသည် ကွေးညွတ်နိုင်သည်ဟု တွေးဆခဲ့ကြလေသည်။ အိုင်းစတိုင်း၏ ယေဘုယျနှိုင်းရသီအိုရီအရ အာကာသသည် အနီးအနားမှ ဒြပ်ဆွဲငင်အားများကြောင့် ပြောင်းလဲသည်ဟုဆိုသည်။[၃] ကမၻာေပၚ၌ ေပၚေနေသာ လ်ွပ္စစ္ကြန္ထိုးအေပါင္းေတြလို သိပၸံဗ်ဳဟာ နည္းပညာအခ်က္သဘာဝဟုတ္ဟုတ္ျဖင့္ တီထြင္ အာကာသ xyz ကို ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ပါသည္။
အာကာသ အတွေးအခေါ်
သင်္ချာ
ကျမ်းကိုး
- ↑ space - physics and metaphysics။ Encyclopedia Britannica။
- ↑ French and Ebison, Classical Mechanics, p. 1
- ↑ Carnap, R. An introduction to the Philosophy of Science
 | ဤ ရူပဗေဒနှင့် သက်ဆိုင်သော ဆောင်းပါးမှာ ဆောင်းပါးတိုတစ်ပုဒ် ဖြစ်သည်။ ဖြည့်စွက်ရေးသားခြင်းဖြင့် မြန်မာဝီကီပီးဒီးယားကို ကူညီပါ။ |