ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်နေရာ: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ
အရေးမကြီး →ပိုင်နက်အလိုက် ခွဲခြားထားမှုများ |
အရေးမကြီးNo edit summary |
||
| စာကြောင်း ၅ - | စာကြောင်း ၅ - | ||
လူသားများ၏ ယေဘုယျအမွေအနှစ်အတွက် အရေးပါအရာရောက်သည့် ယဉ်ကျေးမှုအရ သို့မဟုတ် သဘာဝအရ ထင်ရှားပေါ်လွင်သည့် နေရာဒေသများကို အမည်စာရင်းပြုစုခြင်း နှင့် ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ခြင်းများကို အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ် အစီအစဉ်မှ ဆောင်ရွက်သည်။ သတ်မှတ်ထားသည့် အခြေအနေများအရ စာရင်းဝင်နေရာဒေသများအတွက် ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်ရန်ပုံငွေမှ ရန်ပုံငွေရရှိသည်။ အစီအစဉ်ကို ၁၉၇၂ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာ ၁၆ ရက်နေ့တွင် ပြုလုပ်ခဲ့သည့် ယူနက်စကို အထွေထွေတွေ့ဆုံဆွေးနွေးပွဲမှ ''ကမ္ဘာ့ယဉ်ကျေးမှုနှင့် သဘာဝအမွေအနှစ်များ ကာကွယ်ရေးဆိုင်ရာ ညီလာခံ''ဖြင့် စတင်ခဲ့သည်။<ref>[http://whc.unesco.org/archive/convention-en.pdf Convention Concerning the Protection of World Cultural and Natural Heritage]</ref> |
လူသားများ၏ ယေဘုယျအမွေအနှစ်အတွက် အရေးပါအရာရောက်သည့် ယဉ်ကျေးမှုအရ သို့မဟုတ် သဘာဝအရ ထင်ရှားပေါ်လွင်သည့် နေရာဒေသများကို အမည်စာရင်းပြုစုခြင်း နှင့် ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ခြင်းများကို အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ် အစီအစဉ်မှ ဆောင်ရွက်သည်။ သတ်မှတ်ထားသည့် အခြေအနေများအရ စာရင်းဝင်နေရာဒေသများအတွက် ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်ရန်ပုံငွေမှ ရန်ပုံငွေရရှိသည်။ အစီအစဉ်ကို ၁၉၇၂ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာ ၁၆ ရက်နေ့တွင် ပြုလုပ်ခဲ့သည့် ယူနက်စကို အထွေထွေတွေ့ဆုံဆွေးနွေးပွဲမှ ''ကမ္ဘာ့ယဉ်ကျေးမှုနှင့် သဘာဝအမွေအနှစ်များ ကာကွယ်ရေးဆိုင်ရာ ညီလာခံ''ဖြင့် စတင်ခဲ့သည်။<ref>[http://whc.unesco.org/archive/convention-en.pdf Convention Concerning the Protection of World Cultural and Natural Heritage]</ref> |
||
၂၀၁၇ ခုနှစ် ဇူလိုင်လအထိ [[နိုင်ငံအလိုက် ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်နေရာများ ဇယား|၁၀၇၃ နေရာ]]ကို ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်နေရာအဖြစ် သတ်မှတ်ထားပြီးဖြစ်ကာ ၁၆၇ နိုင်ငံရှိ ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာ ၈၃၂ နေရာ၊ သဘာဝနေရာ ၂၀၆ ခုနှင့် အရောအနှောနေရာ ၃၅ ခု ပါဝင်သည်။<ref name="list">[http://whc.unesco.org/en/list//en/news/1049/en/list World Heritage List], UNESCO World Heritage Sites official sites.</ref><ref name="New sites">[http://whc.unesco.org/en/news/1049 Sites in Germany and Italy bring to 19 the number of sites inscribed on the World Heritage List this year], UNESCO World Heritage Sites official sites.</ref> နိုင်ငံအလိုက် နေရာများအရ အီတလီနိုင်ငံသည် [[အီတလီနိုင်ငံရှိ ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်နေရာများ စာရင်း|ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်နေရာပေါင်း ၅၃]] ဖြင့် ထိပ်ဆုံးတွင်ရှိကာ၊ ယင်းနောက်တွင် [[တရုတ်နိုင်ငံရှိ ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်နေရာများ စာရင်း|တရုတ်နိုင်ငံ]] (၅၂)၊ [[စပိန်နိုင်ငံရှိ ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်နေရာများ စာရင်း|စပိန်နိုင်ငံ]] (၄၆)၊ [[ပြင်သစ်နိုင်ငံရှိ ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်နေရာများ စာရင်း|ပြင်သစ်နိုင်ငံ]] (၄၃)၊ [[ဂျာမနီနိုင်ငံရှိ ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်နေရာများ စာရင်း|ဂျာမနီနိုင်ငံ]] (၄၂)၊ [[အိန္ဒိယနိုင်ငံရှိ ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်နေရာများ စာရင်း|အိန္ဒိယနိုင်ငံ]] (၃၆)၊ မက္ကဆီကိုနိုင်ငံရှိ ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်နေရာများ စာရင်း|မက္ကဆီကိုနိုင်ငံ]] (၃၄) နှင့် [[ယူနိုက်တက်ကင်းဒမ်း]]နှင့် [[ဗြိတိသျှ ပင်လယ်ရပ်ခြား နယ်မြေများ]]မှ (၃၁)ခု အသီးသီးဖြစ်သည်။ |
၂၀၁၇ ခုနှစ် ဇူလိုင်လအထိ [[နိုင်ငံအလိုက် ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်နေရာများ ဇယား|၁၀၇၃ နေရာ]]ကို ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်နေရာအဖြစ် သတ်မှတ်ထားပြီးဖြစ်ကာ ၁၆၇ နိုင်ငံရှိ ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာ ၈၃၂ နေရာ၊ သဘာဝနေရာ ၂၀၆ ခုနှင့် အရောအနှောနေရာ ၃၅ ခု ပါဝင်သည်။<ref name="list">[http://whc.unesco.org/en/list//en/news/1049/en/list World Heritage List], UNESCO World Heritage Sites official sites.</ref><ref name="New sites">[http://whc.unesco.org/en/news/1049 Sites in Germany and Italy bring to 19 the number of sites inscribed on the World Heritage List this year], UNESCO World Heritage Sites official sites.</ref> နိုင်ငံအလိုက် နေရာများအရ အီတလီနိုင်ငံသည် [[အီတလီနိုင်ငံရှိ ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်နေရာများ စာရင်း|ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်နေရာပေါင်း ၅၃]] ဖြင့် ထိပ်ဆုံးတွင်ရှိကာ၊ ယင်းနောက်တွင် [[တရုတ်နိုင်ငံရှိ ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်နေရာများ စာရင်း|တရုတ်နိုင်ငံ]] (၅၂)၊ [[စပိန်နိုင်ငံရှိ ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်နေရာများ စာရင်း|စပိန်နိုင်ငံ]] (၄၆)၊ [[ပြင်သစ်နိုင်ငံရှိ ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်နေရာများ စာရင်း|ပြင်သစ်နိုင်ငံ]] (၄၃)၊ [[ဂျာမနီနိုင်ငံရှိ ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်နေရာများ စာရင်း|ဂျာမနီနိုင်ငံ]] (၄၂)၊ [[အိန္ဒိယနိုင်ငံရှိ ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်နေရာများ စာရင်း|အိန္ဒိယနိုင်ငံ]] (၃၆)၊ [[မက္ကဆီကိုနိုင်ငံရှိ ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်နေရာများ စာရင်း|မက္ကဆီကိုနိုင်ငံ]] (၃၄) နှင့် [[ယူနိုက်တက်ကင်းဒမ်း]]နှင့် [[ဗြိတိသျှ ပင်လယ်ရပ်ခြား နယ်မြေများ]]မှ (၃၁)ခု အသီးသီးဖြစ်သည်။ |
||
== အချက်အလက်များ == |
== အချက်အလက်များ == |
||
၀၄:၀၃၊ ၁၄ ဇူလိုင် ၂၀၁၇ ရက်နေ့က မူ
ယူနက်စကို ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်နေရာ (UNESCO World Heritage Site) ဆိုသည်မှာ နေရာတစ်ခု (သစ်တော၊ တောင်၊ ကန်၊ ကျွန်း၊ ကန္တာရ၊ အထိမ်းအမှတ်နေရာ၊ အဆောက်အအုံ၊ စုပေါင်းထားသည့်နေရာ သို့မဟုတ် မြို့ စသည်) ဖြစ်ပြီး ကုလသမဂ္ဂ ပညာရေး၊ သိပ္ပံနှင့် ယဉ်ကျေးမှုအဖွဲ့ (ယူနက်စကို) မှ အထူးယဉ်ကျေးမှု သို့မဟုတ် ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ထင်ရှားအရေးပါမှုအရ (ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်နေရာများ စာရင်း ကို ကြည့်ရန်) စာရင်းသွင်းသတ်မှတ်ထားသည့် နေရာဖြစ်သည်။[၁] ထိုစာရင်းကို အထွေထွေညီလာခံမှ ရွေးချယ်သည့် ယူနက်စကို အဖွဲ့ဝင် ၂၁ ခုဖြင့်ဖွဲ့စည်းထားသော ယူနက်စကို ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ် ကော်မတီ၏ စီမံခန့်ခွဲမှုဖြင့် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ် အစီအစဉ် မှ ထိန်းသိမ်းထားသည်။[၂]
လူသားများ၏ ယေဘုယျအမွေအနှစ်အတွက် အရေးပါအရာရောက်သည့် ယဉ်ကျေးမှုအရ သို့မဟုတ် သဘာဝအရ ထင်ရှားပေါ်လွင်သည့် နေရာဒေသများကို အမည်စာရင်းပြုစုခြင်း နှင့် ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ခြင်းများကို အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ် အစီအစဉ်မှ ဆောင်ရွက်သည်။ သတ်မှတ်ထားသည့် အခြေအနေများအရ စာရင်းဝင်နေရာဒေသများအတွက် ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်ရန်ပုံငွေမှ ရန်ပုံငွေရရှိသည်။ အစီအစဉ်ကို ၁၉၇၂ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာ ၁၆ ရက်နေ့တွင် ပြုလုပ်ခဲ့သည့် ယူနက်စကို အထွေထွေတွေ့ဆုံဆွေးနွေးပွဲမှ ကမ္ဘာ့ယဉ်ကျေးမှုနှင့် သဘာဝအမွေအနှစ်များ ကာကွယ်ရေးဆိုင်ရာ ညီလာခံဖြင့် စတင်ခဲ့သည်။[၃]
၂၀၁၇ ခုနှစ် ဇူလိုင်လအထိ ၁၀၇၃ နေရာကို ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်နေရာအဖြစ် သတ်မှတ်ထားပြီးဖြစ်ကာ ၁၆၇ နိုင်ငံရှိ ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာ ၈၃၂ နေရာ၊ သဘာဝနေရာ ၂၀၆ ခုနှင့် အရောအနှောနေရာ ၃၅ ခု ပါဝင်သည်။[၄][၅] နိုင်ငံအလိုက် နေရာများအရ အီတလီနိုင်ငံသည် ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်နေရာပေါင်း ၅၃ ဖြင့် ထိပ်ဆုံးတွင်ရှိကာ၊ ယင်းနောက်တွင် တရုတ်နိုင်ငံ (၅၂)၊ စပိန်နိုင်ငံ (၄၆)၊ ပြင်သစ်နိုင်ငံ (၄၃)၊ ဂျာမနီနိုင်ငံ (၄၂)၊ အိန္ဒိယနိုင်ငံ (၃၆)၊ မက္ကဆီကိုနိုင်ငံ (၃၄) နှင့် ယူနိုက်တက်ကင်းဒမ်းနှင့် ဗြိတိသျှ ပင်လယ်ရပ်ခြား နယ်မြေများမှ (၃၁)ခု အသီးသီးဖြစ်သည်။
အချက်အလက်များ
နိုင်ငံပေါင်း ၁၆၇ ခုတွင် ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်နေရာပေါင်း ၁၀၇၃ နေရာကို သတ်မှတ်ထားပြီးဖြစ်ကာ ယင်းတို့တွင် ယဉ်ကျေးမှုဆိုင်ရာ ၈၃၂ နေရာ၊ သဘာဝနေရာ ၂၀၆ ခုနှင့် အရောအနှောနေရာ ၃၅ ခု ပါဝင်သည်။ ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်ကော်မတီသည် ကမ္ဘာအား အာဖရိက၊ အာရပ်ပြည်ထောင်စုများ၊ အာရှနှင့် ပစိဖတ်၊ ဥရောပနှင့် မြောက်အမေရိက၊ နှင့် လက်တင်အမေရိကနှင့် ကာရစ်ဘီယံဒေသအဖြစ် ပထဝီဝင်ဇုန်ကြီး ငါးဇုန် ခွဲခြားထားသည်။
ရုရှားနှင့် ကော့ကေးဆပ်ဒေသတို့ကို ဥရောပအဖြစ် သတ်မှတ်ထားပြီး၊ မက္ကဆီကိုနှင့် ကာရစ်ဘီယံတို့သည် မြောက်အမေရိကတွင် တည်ရှိသော်လည်း လက်တင်အမေရိကနှင့် ကာရစ်ဘီယံဒေသတွင်း ထည့်သွင်းထားသည်။
အောက်ပါဇယားသည် ယင်းဇုန်များနှင့် တည်ရှိသော နေရာဒေသများ စာရင်း ဖြစ်သည်။[၆][၇]
| ဇုန်/ဒေသ | ယဉ်ကျေးမှု | သဘာဝ | အရော | စုစုပေါင်း | % | States Parties with inscribed properties |
|---|---|---|---|---|---|---|
| အာဖရိက | ၅၁ | ၃၇ | ၅ | ၉၃ | ၉% | ၃၅ |
| အာရပ်ပြည်ထောင်စုများ | ၇၄ | ၅ | ၃ | ၈၂ | ၈% | ၁၈ |
| အာရှ နှင့် ပစိဖိတ်ဒေသ | ၁၇၇ | ၆၄ | ၁၂ | ၂၅၃* | ၂၄% | ၃၆ |
| ဥရောပ နှင့် မြောက်အမေရိက | ၄၃၄ | ၆၂ | ၁၀ | ၅၀၆* | ၄၇% | ၅၀ |
| လက်တင်အမေရိက နှင့် ကာရစ်ဘီယံဒေသ | ၉၆ | ၃၈ | ၅ | ၁၃၉* | ၁၃% | ၂၈ |
| စုစုပေါင်း | ၈၃၂ | ၂၀၆ | ၃၅ | ၁၀၇၃ | ၁၀၀% | ၁၆၇ |
*မွန်ဂိုလီးယားနှင့် ရုရှားရှိ ယူဗွီစ်နော့ ချိုင့်ကြီး မှာ ဥရောပ၊ အာရှနှင့် ပစိဖိတ်ဒေသအတွင်းတွင် တည်ရှိသည်။ ယင်းကို အာရှ-ပစိဖိတ်ဇုန် အတွင်းတွင် ထည့်သွင်းထားသည်။ * နေရာများအချို့မှာ တစ်နိုင်ငံထဲတွင်မက ရှိနေခြင်းကြောင့် နေရာဒေသအရနှင့် နိုင်ငံအလိုက်စာရင်းများထဲတွင် ထပ်ခါပါဝင်လျက်ရှိသည်။ နိုင်ငံအလိုက် စာရင်းဇယားများအတွက် နိုင်ငံအလိုက် ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်နေရာများ ဇယားကို ကြည့်ပါ။
ပိုင်နက်အလိုက် ခွဲခြားထားမှုများ
မှတ်ချက်။ ။အောက်ပါစာရင်းများမှာ ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်နေရာ ဆယ်ခုနှင့်အထက်ရှိသည့် နိုင်ငံများဖြစ်ပြီး ၂၀၁၇ ဇူလိုင်လအထိ စာရင်းဖြစ်သည်။
- အမည်း: အမွေအနှစ်နေရာ ၅၀ နှင့် အထက်ရှိသော နိုင်ငံများ
- အညို: အမွေအနှစ်နေရာ ၄၀ နှင့် အထက်ရှိသော နိုင်ငံများ
- အညိုဖျော့: အမွေအနှစ်နေရာ ၃၀ မှ ၃၉ ခုရှိသော နိုင်ငံများ
- လိမ္မော်: အမွေအနှစ်နေရာ ၂၀ မှ ၂၉ ခုရှိသော နိုင်ငံများ
- အစိမ်း: အမွေအနှစ်နေရာ ၁၅ မှ ၁၉ ခုရှိသော နိုင်ငံများ
- အပြာ: အမွေအနှစ်နေရာ ၁၀ မှ ၁၄ ခုရှိသော နိုင်ငံများ
ကိုးကား
- ↑ World Heritage။
- ↑ The World Heritage Committee။ UNESCO World Heritage Site။ 14 October 2006 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- ↑ Convention Concerning the Protection of World Cultural and Natural Heritage
- ↑ World Heritage List, UNESCO World Heritage Sites official sites.
- ↑ Sites in Germany and Italy bring to 19 the number of sites inscribed on the World Heritage List this year, UNESCO World Heritage Sites official sites.
- ↑ UNESCO World Heritage Centre။ World Heritage List Statistics။ unesco.org။
- ↑ UNESCO World Heritage Centre။ UNESCO World Heritage Centre - World Heritage List။ unesco.org။
ပြင်ပလင့်ခ်များ
Wikimedia Commons ရှိ World Heritage Sites နှင့်ပတ်သက်သော မီဒီယာများ
Wikivoyage ရှိ UNESCO World Heritage List သို့ ခရီးသွားလမ်းညွှန်များ
- ယူနက်စကို ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်နေရာ – တရားဝင်ဝက်ဘ်ဆိုဒ်
- ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်စာရင်း
- ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်သစ်တော အစီအစဉ်
- Convention Concerning the Protection of the World Cultural and Natural Heritage – ဘာသာစကား ၇ မျိုးဖြင့် ရေးသားထားသော ၁၉၇၂ ခုနှစ် ညီလာခံစာသား
- The 1972 Convention at Law-Ref.org – Fully indexed and crosslinked with other documents
- Protected Planet — ကမ္ဘာ့ဒေတာဘေ့စ်ရှိ သဘာဝ ကမ္ဘာ့အမွေအနှစ်နေရာများ အားလုံးကို ကြည့်ရန်
- World Heritage Site – Smithsonian Ocean Portal
- Time magazine. The Oscars of the Environment – UNESCO World Heritage Site
- UNESCO chair in ICT to develop and promote sustainable tourism in World Heritage Sites