ဗန်းမော်မြို့: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

ဝီကီပီးဒီးယား မှ
No edit summary
အရေးမကြီး fix
စာကြောင်း ၆ - စာကြောင်း ၆ -
|pushpin_map = Burma
|pushpin_map = Burma
|pushpin_map_caption = မြို့တည်နေရာပြ မြန်မာ​နိုင်ငံ​မြေပုံ
|pushpin_map_caption = မြို့တည်နေရာပြ မြန်မာ​နိုင်ငံ​မြေပုံ
|seat = [[ဗန်းမော်​မြို့]]
|seat = [[ဗန်းမော်မြို့]]
|seat_type = မြို့​နယ်​ရုံးစိုက်​ရာ​မြို့
|seat_type = မြို့​နယ်​ရုံးစိုက်​ရာ​မြို့
|settlement_type = [[မြန်မာ​နိုင်ငံ​ရှိ မြို့​များ]]
|settlement_type = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ]]
|image_skyline =
|image_skyline =
|image_map =
|image_map =
|map_caption = ဗန်းမော်​မြို့တည်​နေရာ​ပြ​မြေပုံ
|map_caption = ဗန်းမော်​မြို့တည်​နေရာ​ပြ​မြေပုံ
|subdivision_type = [[ကမ္ဘာ့​နိုင်ငံ​များ​စာရင်း|နိုင်ငံ​အမည်]]
|subdivision_type = [[ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများစာရင်း|နိုင်ငံ​အမည်]]
|subdivision_name = {{အလံ|မြန်မာ​နိုင်ငံ}}
|subdivision_name = {{အလံ|မြန်မာနိုင်ငံ}}
|subdivision_type1 = [[ပြည်နယ်]]
|subdivision_type1 = [[ပြည်နယ်]]
|subdivision_name1 = [[File:Flag_of_Kachin_State.svg| 23px]] [[ကချင်ပြည်နယ်|ကချင်]]
|subdivision_name1 = [[File:Flag_of_Kachin_State.svg| 23px]] [[ကချင်ပြည်နယ်|ကချင်]]
|subdivision_type2 = [[ခ​ရိုင်]]
|subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ ခရိုင်များ|ခရိုင်]]
|subdivision_name2 = [[ဗန်းမော်​ခ​ရိုင်|ဗန်းမော်]]
|subdivision_name2 = [[ဗန်းမော်ခရိုင်|ဗန်းမော်]]
|subdivision_type3 = [[လတ္တီ​ကျု]]
|subdivision_type3 = [[လတ္တီကျူ]]
|subdivision_name3 = (၂​၄)ဒီ​ဂ​ရီ၊ (၁​၅)မိ​နစ်
|subdivision_name3 = (၂​၄)ဒီ​ဂ​ရီ၊ (၁​၅)မိ​နစ်
|subdivision_type4 = [[လောင်​ဂျီ​ကျု]]
|subdivision_type4 = [[လောင်ဂျီကျူ]]
|subdivision_name4 = (၉​၇)ဒီ​ဂ​ရီ၊ (၁​၄)မိ​နစ်
|subdivision_name4 = (၉​၇)ဒီ​ဂ​ရီ၊ (၁​၄)မိ​နစ်
|area_total_km2 =
|area_total_km2 =
|population_total= ၁၃၆,၂၂၉<ref>{{Citation |date=26 August 2014|title= Provisional Results Census 26 August 2014 FINAL|publisher= ပြည်သူ့အင်အားဦးစီးဌာန|page= ၂၉|url= http://www.dop.gov.mm/wp-content/uploads/2012/12/Census_Provisional_Results_2014_ENG1.pdf|accessdate=January 21, 2015}}</ref>
|population =
|population_as_of =
|population_as_of = ၂၀၁၄
|population_density_km2 = auto
|population_density_km2 = auto
|coordinates_display =
|coordinates_display =
စာကြောင်း ၃၆ - စာကြောင်း ၃၆ -
|longd = 97
|longd = 97
|longm = 14
|longm = 14
|longs = |timezone = [[Time in Burma|မြန်မာ​စံတော်​ချိန်]]
|longs = |timezone = [[မြန်မာ စံတော်ချိန်]]
|utc_offset = + ၆ နာရီ ၃​၀ မိ​နစ်
|utc_offset = + ၆ နာရီ ၃​၀ မိ​နစ်
|website =
|website =
}}<br />
}}

ကချင်ပြည်နယ်​၏ ဒုတိယ​မြို့တော်​ဖြစ်​ပြီး ခ​ရိုင်​ရုံးစိုက်​ရာ မြို့​ဖြစ်​သည့် '''ဗန်းမော်'''သည် မြို့တော်​မြစ်​ကြီး​နား​၏ တောင်​ဘက် ၁⁠၁​၅ မိုင် အကွာ​တွင် တည်​ရှိ​ကာ၊ တရုတ်​နယ်စပ်​နှင့် မိုင် ၄​၀ ခန့် ကွာဝေး​သည်။ တာ​ပိန်​မြစ်​နှင့် ဧရာဝတီ​မြစ်​တို့​ဆုံ​ရာ​မှ ၅​၃ မိုင် ကွာဝေး​ပါ​သည်။ KIO အခြေ​စိုက်​ရာ လိုင်​ဇာ​မြို့​သည် ဗန်းမော်​နှင့်​မြစ်​ကြီး​နား​အကြား တည်​ရှိ​ကာ ဗန်းမော်​၏ အရှေ့မြောက်​ဘက် မိုင် ၄​၀ ခန့်​တွင် တည်​ရှိ​သည်။
[[ကချင်ပြည်နယ်]]​၏ ဒုတိယ​မြို့တော်​ဖြစ်​ပြီး ခ​ရိုင်​ရုံးစိုက်​ရာ မြို့​ဖြစ်​သည့် '''ဗန်းမော်'''သည် မြို့တော်[[မြစ်ကြီးနားမြို့|မြစ်ကြီးနား]]​၏ တောင်​ဘက် ၁⁠၁​၅ မိုင် အကွာ​တွင် တည်​ရှိ​ကာ၊ တရုတ်​နယ်စပ်​နှင့် မိုင် ၄​၀ ခန့် ကွာဝေး​သည်။ [[တာပိန်မြစ်]]နှင့် [[ဧရာဝတီမြစ်]]တို့​ဆုံ​ရာ​မှ ၅​၃ မိုင် ကွာဝေး​ပါ​သည်။ KIO အခြေ​စိုက်​ရာ [[လိုင်ဇာမြို့​]]သည် ဗန်းမော်​နှင့်​ မြစ်​ကြီး​နား​အကြား တည်​ရှိ​ကာ ဗန်းမော်​၏ အရှေ့မြောက်​ဘက် မိုင် ၄​၀ ခန့်​တွင် တည်​ရှိ​သည်။


== သမိုင်း​စဉ် ==
== သမိုင်း​စဉ် ==
ဗန်းမော်​ဟူ​သော ဝေါဟာရ​သည် ရှမ်း​ဘာသာ​စကား “မန်မော်” (မၢၼ်ႈ​မေႃႇ) မှ ဆင်းသက်​လာ​သော စကား​ဖြစ်​သည်။ မန်(Man)= ရွာ၊ မော်(Maw)=အိုး ဟု အဓိပ္ပါယ်​ရသ​ဖြင့် “အိုးလုပ်​သော​ရွာ” ဟု ခေါ်​ဆို​နိုင်​သည်။ စမ္ပာ​န​ဂိုလ် မင်း​ဆက်​ပျက်​ပြီး သက္ကရာဇ် ၄​၀⁠၀ ကျော်​တွင် စော်ဘွား သို​ဟန်​ဘွား ​သည် ရှေး​မင်း​မြတ်​တို့​၏ မြို့​နေရာ​တွင် မ​နေ​ဝံ့​၍ မြို့ဆင်ခြေဖုံး​ဖြစ်​သော ဗန်းမော်​သို့ ပြောင်း​ရွေ့​လာ​ခဲ့​ပြီး မြို့ပြ တည်ထောင်​၍ အုပ်စိုး​သည်။ မိုး​မိတ်​သမိုင်း​အရ ခရစ်​နှစ် ၆​၈​၉ တွင် စော်ဘွား စဝ်​ပုတ်​ဖ​ထံ လာ​ရောက်​ပြီး စော်ဘွား​ဆက် တောင်းခံ​သည်။ မိုး​မိတ်စော်​ဘွား​က တူတော်​ကြီး ခမ်း​ရွက်​ဖ အား ဗန်းမော်စော်​ဘွား အဖြစ် အုပ်ချုပ်​ရန် စေလွှတ်​ခဲ့​ကြောင်း ဖော်​ပြ​ထား​သည်။ ဗန်းမော်​မြို့​တွင် စော်ဘွား​၂​၃ ဆက် နှစ်​ပေါင်း ၃​၅​၀ အုပ်စိုး​ခဲ့​သည်။ ကုန်း​ဘောင်​ခေတ်၊ ဘိုးတော်​ဘုရား​လက်ထက်​တွင်စော်​ဘွား​နယ်​အဖြစ်​မှ ဝန်​အုပ်ချုပ်​သော​မြို့​အဖြစ်​ပြောင်းလဲ​ဖွဲ့​စည်း​ခဲ့​သည်။ <ref>ဒေါ်​ခင်​သိန်း (မြန်မာ​စာ​ပါ​မောက္ခ မြစ်​ကြီး​နား​တက္ကသိုလ်) ၏ “ကချင်ပြည်နယ်​အတွင်း​ရှိ မြို့​နယ်​အမည်​များ လေ့​လာ​ချက်” </ref>
ဗန်းမော်​ဟူ​သော ဝေါဟာရ​သည် ရှမ်း​ဘာသာ​စကား “မန်မော်” (မၢၼ်ႈ​မေႃႇ) မှ ဆင်းသက်​လာ​သော စကား​ဖြစ်​သည်။ မန်(Man)= ရွာ၊ မော်(Maw)=အိုး ဟု အဓိပ္ပါယ်​ရသ​ဖြင့် “အိုးလုပ်​သော​ရွာ” ဟု ခေါ်​ဆို​နိုင်​သည်။ စမ္ပာ​န​ဂိုလ် မင်း​ဆက်​ပျက်​ပြီး သက္ကရာဇ် ၄​၀⁠၀ ကျော်​တွင် စော်ဘွား [[သိုဟန်ဘွား]]သည် ရှေး​မင်း​မြတ်​တို့​၏ မြို့​နေရာ​တွင် မ​နေ​ဝံ့​၍ မြို့ဆင်ခြေဖုံး​ဖြစ်​သော ဗန်းမော်​သို့ ပြောင်း​ရွေ့​လာ​ခဲ့​ပြီး မြို့ပြ တည်ထောင်​၍ အုပ်စိုး​သည်။ မိုး​မိတ်​သမိုင်း​အရ ခရစ်​နှစ် ၆​၈​၉ တွင် စော်ဘွား စဝ်​ပုတ်​ဖ​ထံ လာ​ရောက်​ပြီး စော်ဘွား​ဆက် တောင်းခံ​သည်။ မိုး​မိတ်စော်​ဘွား​က တူတော်​ကြီး ခမ်း​ရွက်​ဖ အား ဗန်းမော်စော်​ဘွား အဖြစ် အုပ်ချုပ်​ရန် စေလွှတ်​ခဲ့​ကြောင်း ဖော်​ပြ​ထား​သည်။ ဗန်းမော်​မြို့​တွင် စော်ဘွား​၂​၃ ဆက် နှစ်​ပေါင်း ၃​၅​၀ အုပ်စိုး​ခဲ့​သည်။ ကုန်း​ဘောင်​ခေတ်၊ ဘိုးတော်​ဘုရား​လက်ထက်​တွင်စော်​ဘွား​နယ်​အဖြစ်​မှ ဝန်​အုပ်ချုပ်​သော​မြို့​အဖြစ်​ပြောင်းလဲ​ဖွဲ့​စည်း​ခဲ့​သည်။ <ref>ဒေါ်​ခင်​သိန်း (မြန်မာ​စာ​ပါ​မောက္ခ မြစ်​ကြီး​နား​တက္ကသိုလ်) ၏ “ကချင်ပြည်နယ်​အတွင်း​ရှိ မြို့​နယ်​အမည်​များ လေ့​လာ​ချက်” </ref>

ကုန်း​ဘောင်​ခေတ် ဗန်းမော်​မြို့ဝန်​များ​ထဲ​မှ ထင်ရှား​သူ​အချို့​မှာ ဦး​ရွှေ​ရည်၊ စော​မြတ်​အောင်၊ ဦး​ကံ၊ ဦး​စံ​တည်၊ ဦး​ရွှေ​အိုး၊ ဦး​ရွှန်း၊ ဦး​သူ၊ ဦး​ဘိုး၊ ဦး​အောင်​မြတ်​သူ၊ ဦး​နက်​ပြာ၊ ဦး​တုတ်၊ ဦး​ပုံ၊ ဦး​ဖိုး​အို၊ ဦး​ဘိုး​လှ၊ ဦး​မှန်း၊ ဦး​လူကြီး၊ ဦး​ထောင်​ဗိုလ် စ​သူ​တို့​ဖြစ်​ကြ​သည်။ <ref>မြန်မာ​မြို့​အဘိဓာန်။ တင်​နိုင်​တိုး။ ဇေ​တ​ဝန်​စာအုပ်​တိုက်။ ရန်ကုန်။ ပ​ကြိမ်။ ၂​၀​၁​၂ ဖေဖော်ဝါရီ။</ref>
ကုန်း​ဘောင်​ခေတ် ဗန်းမော်​မြို့ဝန်​များ​ထဲ​မှ ထင်ရှား​သူ​အချို့​မှာ ဦး​ရွှေ​ရည်၊ စော​မြတ်​အောင်၊ ဦး​ကံ၊ ဦး​စံ​တည်၊ ဦး​ရွှေ​အိုး၊ ဦး​ရွှန်း၊ ဦး​သူ၊ ဦး​ဘိုး၊ ဦး​အောင်​မြတ်​သူ၊ ဦး​နက်​ပြာ၊ ဦး​တုတ်၊ ဦး​ပုံ၊ ဦး​ဖိုး​အို၊ ဦး​ဘိုး​လှ၊ ဦး​မှန်း၊ ဦး​လူကြီး၊ ဦး​ထောင်​ဗိုလ် စ​သူ​တို့​ဖြစ်​ကြ​သည်။ <ref>မြန်မာ​မြို့​အဘိဓာန်။ တင်​နိုင်​တိုး။ ဇေ​တ​ဝန်​စာအုပ်​တိုက်။ ရန်ကုန်။ ပ​ကြိမ်။ ၂​၀​၁​၂ ဖေဖော်ဝါရီ။</ref>


စာကြောင်း ၅၁ - စာကြောင်း ၅၃ -


{{ကချင်ပြည်နယ်}}
{{ကချင်ပြည်နယ်}}
{{မြန်မာတိုင်းနှင့် ပြည်နယ်များ}}
{{မြန်မာ​တိုင်း​နှင့် ပြည်နယ်​များ}}


[[Category:မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ]]
[[Category:မြန်မာ​နိုင်ငံ​ရှိ မြို့​များ]]
[[Category:ကချင်ပြည်နယ်]]
[[Category:ကချင်ပြည်နယ်]]

၁၄:၃၈၊ ၂၁ ဇန်နဝါရီ ၂၀၁၅ ရက်နေ့က မူ

ဗန်းမော်​မြို့
မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့များ
ဗန်းမော်​မြို့ သည် မြန်မာနိုင်ငံ တွင် တည်ရှိသည်
ဗန်းမော်​မြို့
ဗန်းမော်​မြို့
မြို့တည်နေရာပြ မြန်မာ​နိုင်ငံ​မြေပုံ
ကိုဩဒိနိတ်: 24°15′N 97°14′E / 24.250°N 97.233°E / 24.250; 97.233
နိုင်ငံ​အမည် မြန်မာ
ပြည်နယ် ကချင်
ခရိုင်ဗန်းမော်
လတ္တီကျူ(၂​၄)ဒီ​ဂ​ရီ၊ (၁​၅)မိ​နစ်
လောင်ဂျီကျူ(၉​၇)ဒီ​ဂ​ရီ၊ (၁​၄)မိ​နစ်
မြို့​နယ်​ရုံးစိုက်​ရာ​မြို့ဗန်းမော်မြို့
လူဦးရေ (၂၀၁၄)
 • စုစုပေါင်း၁၃၆,၂၂၉[၁]
အချိန်ဇုန်မြန်မာ စံတော်ချိန် (UTC+ ၆ နာရီ ၃​၀ မိ​နစ်)

ကချင်ပြည်နယ်​၏ ဒုတိယ​မြို့တော်​ဖြစ်​ပြီး ခ​ရိုင်​ရုံးစိုက်​ရာ မြို့​ဖြစ်​သည့် ဗန်းမော်သည် မြို့တော်မြစ်ကြီးနား​၏ တောင်​ဘက် ၁⁠၁​၅ မိုင် အကွာ​တွင် တည်​ရှိ​ကာ၊ တရုတ်​နယ်စပ်​နှင့် မိုင် ၄​၀ ခန့် ကွာဝေး​သည်။ တာပိန်မြစ်နှင့် ဧရာဝတီမြစ်တို့​ဆုံ​ရာ​မှ ၅​၃ မိုင် ကွာဝေး​ပါ​သည်။ KIO အခြေ​စိုက်​ရာ လိုင်ဇာမြို့​သည် ဗန်းမော်​နှင့်​ မြစ်​ကြီး​နား​အကြား တည်​ရှိ​ကာ ဗန်းမော်​၏ အရှေ့မြောက်​ဘက် မိုင် ၄​၀ ခန့်​တွင် တည်​ရှိ​သည်။

သမိုင်း​စဉ်

ဗန်းမော်​ဟူ​သော ဝေါဟာရ​သည် ရှမ်း​ဘာသာ​စကား “မန်မော်” (မၢၼ်ႈ​မေႃႇ) မှ ဆင်းသက်​လာ​သော စကား​ဖြစ်​သည်။ မန်(Man)= ရွာ၊ မော်(Maw)=အိုး ဟု အဓိပ္ပါယ်​ရသ​ဖြင့် “အိုးလုပ်​သော​ရွာ” ဟု ခေါ်​ဆို​နိုင်​သည်။ စမ္ပာ​န​ဂိုလ် မင်း​ဆက်​ပျက်​ပြီး သက္ကရာဇ် ၄​၀⁠၀ ကျော်​တွင် စော်ဘွား သိုဟန်ဘွားသည် ရှေး​မင်း​မြတ်​တို့​၏ မြို့​နေရာ​တွင် မ​နေ​ဝံ့​၍ မြို့ဆင်ခြေဖုံး​ဖြစ်​သော ဗန်းမော်​သို့ ပြောင်း​ရွေ့​လာ​ခဲ့​ပြီး မြို့ပြ တည်ထောင်​၍ အုပ်စိုး​သည်။ မိုး​မိတ်​သမိုင်း​အရ ခရစ်​နှစ် ၆​၈​၉ တွင် စော်ဘွား စဝ်​ပုတ်​ဖ​ထံ လာ​ရောက်​ပြီး စော်ဘွား​ဆက် တောင်းခံ​သည်။ မိုး​မိတ်စော်​ဘွား​က တူတော်​ကြီး ခမ်း​ရွက်​ဖ အား ဗန်းမော်စော်​ဘွား အဖြစ် အုပ်ချုပ်​ရန် စေလွှတ်​ခဲ့​ကြောင်း ဖော်​ပြ​ထား​သည်။ ဗန်းမော်​မြို့​တွင် စော်ဘွား​၂​၃ ဆက် နှစ်​ပေါင်း ၃​၅​၀ အုပ်စိုး​ခဲ့​သည်။ ကုန်း​ဘောင်​ခေတ်၊ ဘိုးတော်​ဘုရား​လက်ထက်​တွင်စော်​ဘွား​နယ်​အဖြစ်​မှ ဝန်​အုပ်ချုပ်​သော​မြို့​အဖြစ်​ပြောင်းလဲ​ဖွဲ့​စည်း​ခဲ့​သည်။ [၂]

ကုန်း​ဘောင်​ခေတ် ဗန်းမော်​မြို့ဝန်​များ​ထဲ​မှ ထင်ရှား​သူ​အချို့​မှာ ဦး​ရွှေ​ရည်၊ စော​မြတ်​အောင်၊ ဦး​ကံ၊ ဦး​စံ​တည်၊ ဦး​ရွှေ​အိုး၊ ဦး​ရွှန်း၊ ဦး​သူ၊ ဦး​ဘိုး၊ ဦး​အောင်​မြတ်​သူ၊ ဦး​နက်​ပြာ၊ ဦး​တုတ်၊ ဦး​ပုံ၊ ဦး​ဖိုး​အို၊ ဦး​ဘိုး​လှ၊ ဦး​မှန်း၊ ဦး​လူကြီး၊ ဦး​ထောင်​ဗိုလ် စ​သူ​တို့​ဖြစ်​ကြ​သည်။ [၃]


ကိုး​ကား

  1. Provisional Results Census 26 August 2014 FINAL (PDF)၊ ပြည်သူ့အင်အားဦးစီးဌာန၊ 26 August 2014၊ p. ၂၉January 21, 2015 တွင် ပြန်စစ်ပြီး
  2. ဒေါ်​ခင်​သိန်း (မြန်မာ​စာ​ပါ​မောက္ခ မြစ်​ကြီး​နား​တက္ကသိုလ်) ၏ “ကချင်ပြည်နယ်​အတွင်း​ရှိ မြို့​နယ်​အမည်​များ လေ့​လာ​ချက်”
  3. မြန်မာ​မြို့​အဘိဓာန်။ တင်​နိုင်​တိုး။ ဇေ​တ​ဝန်​စာအုပ်​တိုက်။ ရန်ကုန်။ ပ​ကြိမ်။ ၂​၀​၁​၂ ဖေဖော်ဝါရီ။